Azərbaycan xəbərləri
Arakel Martikyan: Cermukda itirilən mövqelər taktiki yox, strateji baxımdan önəmlidir
AzadlıqRadiosunun erməni xidməti yazır ki, "iki həftə sonra Azərbaycan bölmələrinin Cermukdan geri çəkildimi və ya qovuldumu-sualına Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin sözçüsü birbaşa cavab verməsə də, deyib vəziyyət dəyişərsə, bu barədə məlumat verəcəklər.
Radio yazır ki, bu arada Cermuk sakinləri bildiriblər ki, azərbaycanlılar nəinki getməyib, əksinə mövqelərini möhkəmləndirirlər. Şirak Buniatyanın sözlərinə görə, azərbaycanlıları şəhərdən adi gözlə görmək olur.
“Cermukun bir az yuxarısında dayandığınız zaman onları görə bilərsiniz, onlar mühəndis işləri ilə fəal məşğul olurlar. Hətta işləyən traktorları da gördük. Hərbi bilgim yoxdur, onların mühasirəyə alıb-almadığını deyə bilmərəm, amma adamların onların olduğu yerdən gəlib-getdiyini gördüm... Bunu mühasirə hesab etmək olarsa, mən belə bir mühitin nə olduğunu bilmirəm”, - Buniatyan bildirib.
Yazıda qeyd olunur ki, Cermuk istiqamətində irəliləyən 10-12 nəfərlik azərbaycanlı qruplaşma barədə daha əvvəl Baş Qərargah rəisi Eduard Asryan məlumat verib. O, hərbçilərin təpənin üstündə yerləşdiyini göstərərək əlavə edib ki, dəstəyə su və yemək verilməsə, bir neçə günə ehtiyatları tükənəcək və onlar oranı tərk etməli olacaqlar.
“Qrup cinahlardan bölmələrimiz tərəfindən mühasirəyə alınıb, yəni taktiki vəziyyəti stabil qiymətləndirirəm, bizim məharətli hərəkətlərimiz nəticəsində bu dəstə oradan ayrılacaq”, - deyə o bildirib.
O da qeyd olunur ki, hökumətin son iclasında baş nazir Nikol Paşinyan yerini dəqiqləşdirmədən bildirib ki, iki gün əvvəl Azərbaycan tərəfi Ermənistan ərazisindən mühəndis işləri aparan erməni bölməsi istiqamətində zərbələr endirib. O, Cermuku nəzərdə tutub-tutmadığını dəqiqləşdirməyib.
Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahının yüksək rütbəli nümayəndəsi isə Cermukda itirilən mövqelərin az taktiki əhəmiyyət daşıdığını iddia edib, digər tərəfdən isə etiraf edib ki, Azərbaycan tərəfi həmin mövqelərdən erməni yaşayış məntəqələrini izləyir.
“Son hallara gəlincə, Cermuk bölgəsində ən böyük ərazi itkilərimiz oldu. Deməzdim ki, onların burada ciddi ərazi irəliləyişi var. Onlar bir neçə döyüş mövqeyini ələ keçirə bildilər, lakin bu döyüş mövqeləri taktiki baxımdan o qədər də vacib deyil. Strateji nöqteyi-nəzərdən onlar vacibdir, çünki onlar bilavasitə bizim yaşayış məntəqələrimizin üstündədir”, - deyə Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargah rəisinin müavini Arakel Martikyan bildirib.
Lakin o, 13 sentyabr sərhəd toqquşmasından sonra Ermənistanın neçə mövqe itirdiyini dəqiqləşdirməyib.
Martikyan həmçinin Azərbaycan tərəfindən atılan mərmilərin təmizlənməsi ilə bağlı məsələlərdən danışıb. O həmin mərmilərin yaşayış məntəqələrindən uzaq olduğunu deyib:
“Bəzi ərazilərdə hələ də mərmilər var, onlar yaşayış məntəqələrindən uzaqda yerləşdiyi üçün yaxın iki gün ərzində yerindəcə məhv ediləcək”-Martikyan bildirib.
Yazıda o da iddia olunur ki, bir il əvvəl əgər 41 kvadrat kilometr ərazi Azərbaycanın nəzarətinə keçibsə son hadisələrdə bunun üzərinə daha 10 kvadrat kilomet əlavə olub.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev isə Laçına səfəri zamanı Azərbaycan ordusunun Ermənistan ərazilərinə girməsi ilə bağlı qarşı tərəfin iddialarını əsassız adlandırıb.
“Əgər Ermənistan bizi ittiham etmək istəyirsə ki, onların ərazisinə girmişik, bunun heç bir əsası yoxdur,” - deyən Əliyev əlavə edib ki, “əgər sərhəd onların dediyi yerdədidisə sərhədi quraydılar, sərhəd xətlərini inşa edəydilər, kommunikasiyaları, mühəndis işlərini quraydılar”. Prezidentin sözlərinə görə, sərhədlər delimitasiya olunmadan heç kəs sərhədin haradan keçdiyini deyə bilməz. O, Azərbaycanın müzakirələrə hazır olduğunu, delimitasiya komissiyalarının - Azərbaycan-Ermənistan komissiyalarının işinə məsuliyyətlə yanaşdığını vurğulayıb.
Sentyabrın 12-13-də Azərbaycanın Kəlbəcər rayonu istiqamətində Ermənistanla Azərbaycan arasında silahlı toqquşma olub. Azərbaycan 77 əsgərin həlak olduğunu bildirb və onların siyahısını açıqlayıb. Bundan başqa rəsmi məlumatlarda 282 hərbçinin və iki mülki şəxsin yaralandığı qeyd olunub. Ermənistan tərəfi isə azı 207 hərbçi itirdiyini açıqlayıb. Amma Yerevan həmin hərbçilərin adbad siyahısını açıqlamayıb.
Xatırlatma
2020-ci ildə 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi nəticəsində Azərbaycan Qarabağın bir hissəsinə və ətraf 7 rayona nəzarəti bərpa etmişdi.
Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya rəhbərliyinin imzladığı birgə bəyanatla döyüşlər dayandırılandan sonra Laçın dəhlizində və Qarabağdakı təmas xəttində Rusiya sülhməramlıları yerləşdirilib.
Keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin çox hissəsinin tanınmayan qurumun və Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində qaldığı bildirilir.
Sözü gedən dəhliz Laçın şəhərindən keçdiyinə görə, 2 il əvvəl rayon Azərbaycana təhvil verilsə də, şəhərə yaxın günlərə qədər Rusiya silahlı qüvvələri nəzərət edib.
Azərbaycan Laçın şəhərindən yan keçən alternativ yolu sentyabrın əvvəllərində başa çatdırıb.
1988-ci ildə başlayan Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında döyüşlərə səbəb olub. 1994-cü ildə gerçəkləşən atəşkəs razılaşmasına qədər Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və ona bitişik 7 rayonu işğal edilmişdi.
Bütün xəbərləri izləyin
Prezident amnistiya təşəbbüsü ilə çıxış edib
Prezident İlham Əliyev "Konstitusiya və Suverenlik İli" (2025) münasibətilə amnistiya elan olunması təşəbbüsünü irəli sürüb.
Layihəyə əsasən, Azərbaycanın suverenliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə iştirak edənlərin, bu əməliyyatlarda həlak olmuş, yaxud itkin düşmüş insanların yaxın qohumları, "Ermənistanın mülki əhaliyə qarşı hərbi təxribatı" nəticəsində əlil olanlar cəzadan və ya cinayət məsuliyyətindən azad edilməlidir.
Siyahıya həmçinin qadınlar, 60 yaşına çatmış şəxslər, cinayət törədərkən yetkinlik yaşına çatmayanlar da daxildir.
Bununla yanaşı, böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət, habelə ehtiyatsızlıqdan cinayət törətdiklərinə görə azadlıqdan məhrum olunan bir sıra şəxslər cəzadan azad edilməli və ya cəzalarının çəkilməmiş hissəsi azaldılmalıdır.
Layihə Milli Məclisə təqdim olunub.
Amnistiya aktının ümumilikdə 20 mindən çox şəxsə şamil ediləcəyi gözlənilir. Bunlardan 5 mindən çox məhkumun azadlıqdan məhrumetmə cəzasından azad ediləcəyi, həmin cəzaya məhkum olunmuş 3 mindən artıq şəxsin cəzasının azaldılacağı proqnozlaşdırılır.
Bundan öncə Azərbaycanda amnistiya 2021-ci ildə, "Zəfər Aktı" adı altında qəbul edilib. Ölkədə bir çox siyasi məhbus sayılan şəxslər həmin amnistiyaya düşməmişdi və bunu hüquq müdafiəçiləri tənqidlə qarşılamışdılar. Onlar deyirdilər ki, həmin Amnistiya aktı siyasi məhbus sayılan şəxslərdən cəmi iki nəfərə şamil edilib.
Yerli hüquq müdafiəçilərinə görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 400-ə yaxın siyasi məhbus var. Rəsmilər isə ölkədə siyasi həbslərin olması ilə bağlı fikirləri əsassız sayırlar. Onların vurğulamasına görə, siyasi məhbus siyahılarında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.
AXCP üzvünün 3 aylıq həbs edildiyi bildirilir
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (AXCP) İmişli rayon şöbəsinin dekabrın 12-də saxlanan fəalı, ikinci qrup əlil (Qarabağ müharibəsində xəsarət alıb) Vüqar Qədirlinin həbs edildiyi deyilir.
AXCP-dən verilən məlumata görə, qanunsuz silah saxlamada ittiham edilən V.Qədirli barəsində dekabrın 13-də Nərimanov rayon Məhkəməsində 3 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçilib.
Partiyadan hesab edirlər ki, "bu hadisə də AXCP-yə qarşı aparılan repressiya siyasətində növbəti qanunsuzluqdur".
Məsələyə Nərimanov rayon Məhkəməsi və başqa aidiyyəti rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.
+++
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (AXCP) İmişli rayon şöbəsinin fəalı, ikinci qrup əlil (Qarabağ müharibəsində xəsarət alıb) Vüqar Qədirlinin bu gün, dekabrın 12-də rayon ərazisində işlədiyi kafedə, sonradan yaşadığı evində polisin axtarış apardığı bildirilir.
Partiyadan yayılan məlumata görə, axtarış başa çatdıqdan sonra V.Qədirlini onlar özləri ilə aparıblar.
Məlumata Daxili İşlər Nazirliyi və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.
Müxalifətdə olan AXCP-nin sədr Əli Kərimli də daxil 20-yə qədər fəalı hazırda həbsdədir. Partiya müxtəlif ittihamlarla üzləşən bu şəxslərin həbsini siyasi sayır. Amma rəsmilər ölkədə siyasi həbslərin olması ilə bağlı fikirləri əsassız sayırlar. Onların vurğulamasına görə, siyasi məhbus siyahılarında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.
Yerli hüquq müdafiəçilərinə görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 400-ə yaxın siyasi məhbus var.
DTX həbs edilən başçı ilə bağlı açıqlama yaydı
Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (DTX) bu il oktyabrın 30-da həbs edilən keçmiş Balakən rayon İcra Hakimiyyəti başçısı İslam Rzayev ilə bağlı açıqlama yayıb.
Açıqlamaya görə, İ.Rzayevin icra başçısı çalışdığı dövrdə (2011-2025) dövlət büdcəsindən işsiz, aztəminatlı şəxslərə, habelə rayon ərazisində təmir-tikinti, abadlıq-quruculuq işlərinə ayrılmış maliyyə vəsaitlərini mənimsəməsinə, vəzifəli şəxslərdən və iş adamlarından rüşvət almasına şübhə yaranıb: "İslam Rzayev saxlanılaraq Cinayət Məcəlləsinin 179.3.2 (külli miqdarda mənimsəmə) və 311.3.2-ci (təkrar rüşvət alma) maddələri ilə məsuliyyətə cəlb olunub, məhkəmənin qərarı ilə barəsində həbs-qətimkan tədbiri seçilib. Hazırda cinayət işi üzrə istintaq-əməliyyat tədbirləri davam etdirilir".
Bu açıqlamaya İ.Rzayevdən və ya onun vəkilindən münasibət almaq mümkün olmayıb. Həmin ittihamlarla şəxsə 12 ilə qədər həbs cəzası verilə bilər.
Xatırlatma
Azərbaycanda icra başçılarının həbs dalğası, əsasən, 2019-cu ilin dekabrından başlayıb. Həmin vaxt Yevlax və Ağstafa rayonlarında DTX oxşar əməliyyatlar keçirmişdi. Ardınca bu proses Neftçala, Biləsuvar, İmişli, Kürdəmir, Cəlilabad və Şəmkir rayonlarında davam edib. Onlar mənimsəmə, vəzifə səlahiyyətini aşma və başqa ittihamlarla həbs ediliblər. Bəziləri tam, bəziləri də qismən ittihamları rədd edib.
Azərbaycana daha çox pul Rusiyadan gəlir, Türkiyəyə gedir
Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycana xaricdən 850 milyon dollar pul köçürülüb. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 0.2 faiz çoxdur.
AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, bunu dekabrın 15-də Mərkəzi Bankın (AMB) Statistika departamentinin direktoru Samir Nəsirov bildirib.
Yerli saytların məlumatına görə, mətbuat konfransında vurğulanıb ki, hesabat dövründə Azərbaycana daxil olan pul baratlarının əsas hissəsi Rusiyanın payına düşüb və bu ölkədən 344 mln. ABŞ dolları vəsait köçürülüb.
Ekspertlər düşünür ki, Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra Azərbaycanın şimal qonşusunda iqtisadi vəziyyət ağırlaşıb. Onların fikrincə, ona görə Azərbaycan əsilli iş adamları oradakı vəsaitləri çıxararaq Azərbaycana gətirirlər. Ekspertlər habelə vurğulayırlar ki, üstəlik, son bir ildə Azərbaycan əsilli iş adamlarına Rusiyada münasibət pisləşib.
Amma bəzi iqtisadçılar da diqqəti o məqama çəkirlər ki, Rusiya bu siyahıda birinci yerdə olsa da bu ölkədən köçürülmələrin özündə azalma var. Bununla belə onlar da bunu Azərbaycanın şimal qonşusunda vəziyyətin pisləşməsi ilə izah edirlər.
Onlar vurğulayırlar ki, son illər Rusiyadan ən yüksək daxilolma müharibənin başlandığı ildə - 2022-ci ildə baş verib.
Pul daha çox Türkiyəyə gedir
Mətbuat konfransında eyni zamanda bildirilib ki, ölkədən köçürülən pul baratlarının həcmi 361 mln. ABŞ dolları səviyyəsində formalaşıb. Bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 11.5 faiz azdır.
Vurğulanıb ki, hesabat dövründə Azərbaycandan xaricə köçürülən pul baratlarının ən böyük hissəsi Türkiyəyə yönəldilib və bu ölkəyə 104 mln. ABŞ dolları köçürülüb.
Ekspertlər qeyd edirlər ki, son illər Azərbaycan vətəndaşlarının Türkiyədə daşınmaz əmlak alması diqqət çəkir.
Əli Kərimlinin həbsdə olan mühafizəçisinə əlavə ittiham verilib
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (AXCP) sədri Əli Kərimlinin həbsdə olan mühafizəçisi Novruz Tağıyevə qarşı yeni ittiham irəli sürüldüyü bildirilir.
Partiyadan vurğulanır ki, o, vəsiqə və ya digər rəsmi sənədi saxtalaşdırma və ya qanunsuz hazırlama, satmaqda təqsirləndirilir. Partiyadan onun azadlıqda olarkən Ə.Kərimlinin ictimai əsaslarla mühafizəçi olduğunu vurğulayırlar.
N.Tağıyev bu il mayın 20-dən həbsdədir. O, Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2 (külli miqdarda ziyan vurmaqla dələduzluq) maddəsi ilə suçlanır.
Ev alqı-satqısında vasitəçiliklə məşğul olan N.Tağıyev mənzil satışı adı ilə Nicat adlı şəxsdən 71 min manat almaqda təqsirləndirilir.
N.Tağıyev özünü təqsirli bilmir. Onun sözlərinə görə, həbsindən bir neçə gün öncə Nicat adlı şəxs ev almaq istəyini dilə gətirib və ev tapılandan sonra beh kimi min manat verib: "Behi də ev sahibinə verdik. Bir gün sonra Nicat qaynı kimi təqdim olunan adamla ofisə gəldi. Əlində də ətir və bağlama vardı. Dedi ki, evə görə təşəkkür edirəm. Guya onlardan 71 min pul almışam. Kim alqı-satqısız adama 71 min pul verər?!".
Partiyadan bildirilib ki, Tağıyevi 1 saylı İstintaq Təcridxanasından Yasamal rayon Polis İdarəsinə gətiriblər. Açıqlamaya görə, artıq bir həftəyə yaxındır ki, idarədə saxlanılan Tağıyevə ailəsi ilə görüşə icazə verilmir.
Məsələ ilə bağlı Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) və başqa rəsmi qurumlarla danışıb şikayətlərə münasibət almaq mümkün olmayıb.
Xatırlatma
Müxalifətdə olan AXCP-nin, sədr Əli Kərimli də daxil, 20-dək fəalı hazırda həbsdədir. Partiya müxtəlif ittihamlarla üzləşən bu şəxslərin həbsini siyasi sayır. Amma rəsmilər ölkədə siyasi həbslərin olması ilə bağlı fikirləri "əsassız" adlandırırlar. Onların vurğulamasına görə, siyasi məhbus siyahılarında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.
Yerli hüquq müdafiəçilərinə görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 400-ə yaxın siyasi məhbus var.
Xalq Cəbhəsi üzvü həbsdə ölüb
Həbsdə olan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (AXCP) üzvü Elbəyi Kərimli dekabrın 12-də saxlanıldığı 2 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsində ölüb.
AXCP-dən açıqlanıb ki, E.Kərimli həbsxananın tibbi məntəqəsində özünə qəsd edib. Amma partiyadan buna səbəb bildirilməyib.
Ədliyyə Nazirliyindən isə APA-ya deyilib ki, E.Kərimlinin ölüm faktı ilə əlaqədar Xəzər rayon Prokurorluğunda araşdırma aparılır.
Məsələni onun yaxınları ilə dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb.
Onun saxlandığı cəzaçəkmə müəssisəsində isə hadisənin dünən, dekabrın 12-də baş verdiyi vurğulanır.
Bu ilin iyulunda, onda 3 saylı İxtisaslaşdırılmış Müalicə Müəssisəsində (tubzon) həbs cəzası çəkən E.Kərimlinin cərimə kamerasına (karser) salındığı bildirilmişdi. Bununla bağlı iyulun 13-də "Azadlıq" qəzetinin vebsaytında məlumat yayılmışdı. Məlumatda iddia edilir ki, Kərimli cəzaçəkmə müəssisəsinə Ədliyyə Nazirliyinin Penitensiar Xidmətindən gələn nümayəndələrin önündə tənqidi çıxış edib, şərlənərək həbs olunduğunu deyib, bundan sonra isə o döyülüb və karserə salınıb. Onun cərimə kamerasına nə vaxt və nə qədər müddətə salındığı haqda məlumat verilmirdi.
Həmin iddialara Penitensiar Xidmətdən münasibət almaq mümkün olmamışdı. Amma bu qurumdan bundan əvvəl oxşar şikayətlərlə bağlı vurğulanıb ki, onlar məhbuslarla qanun çərçivəsində davranırlar.
AXCP-dən Kərimlinin 2023-cü ilin avqustunda keçmiş prezident Heydər Əliyevin heykəlinə "Stalin" yazdıqdan sonra narkotik ittihamı ilə həbs olunduğu bildirilib. 2024-cü ildə Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi ona satış məqsədilə külli miqdarda narkotik saxlama maddəsi ilə 6 il həbs cəzası verib. Sonradan Ali Məhkəmə onun hökmündən satış məqsədini çıxararaq cəzasını 5 ilə endirib.
Xatırlatma
Müxalifətdə olan AXCP-nin, sədr Əli Kərimli də daxil, 20-dək fəalı hazırda həbsdədir. Partiya müxtəlif ittihamlarla üzləşən bu şəxslərin həbsini siyasi sayır. Amma rəsmilər ölkədə siyasi həbslərin olması ilə bağlı fikirləri əsassız sayırlar. Onların vurğulamasına görə, siyasi məhbus siyahılarında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.
Yerli hüquq müdafiəçilərinə görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 400-ə yaxın siyasi məhbus var.
10 ayda doğuş 6 min azalıb
Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələrində 80 min 802 doğulan körpə qeydə alınıb.
Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) aylıq hesabatında qeyd olunub.
Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə bu göstərici azalaraq 10.1-dən 9.5-ə düşüb.
DSK-nin məlumatına görə, ötən ilin yanvar-oktyabr aylarında Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələrində 86 min 274 körpə qeydə alınmışdı.
Rəsmi məlumatlara görə, Azərbaycanda əhali artımı davam etsə də, son 10 ildə doğum 60 faiz azalıb.
'Qara qızıl' azalmaqda davam edir və qiymətdən düşür
Bu gün, dekabrın 15-də Azərbaycan neftinin bir bareli 65 dollardan belə aşağı satılıb. Neftin qiyməti düşməkdə davam edir. Bu ilin büdcəsində neftin bir barelinin ixrac qiyməti 70, gələn ilin büdcəsində isə 65 dollar götürülüb.
Qiymətlə yanaşı, hasilatda da düşüş davam edir.
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda 23 milyon 43 min ton xam neft (qaz kondensatı daxil olmaqla) hasil edilib. Bu göstərici əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1.1 milyon ton və ya 4.6 faiz azdır.
Ölkədə neft hasilatının pik dövrü 2009-cu ildə olub - 50.9 milyon ton.
Aparılan hesablamalara görə, ötən il ərzində Azərbaycan neftinin orta qiyməti 82.87 ABŞ dollarına bərabər olub. Bu il isə bu rəqəm, hələlik, 70 dollardan cüzi artıqdır.
Azərbaycanın ixracının 90 faizi neft və qazın payına düşür. İqtisadçıların fikrincə, nə qədər ki Azərbaycanda qeyri-neft sektoru real şəkildə inkişaf etməyib, "qara qızıl"ın hasilatının azalması və dəyərinin düşməsi ciddi böhrana yol aça bilər.
Ardıcıl üç aydır Azərbaycanda orta maaş düşür
Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) bildirir ki, 2025-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycan iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqısı əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 9.4 faiz artaraq 1086.3 manat təşkil edib.
Amma DSK-nın aylıq hesabatlarının təhlili göstərir ki, ardıcıl üç aydır Azərbaycanda orta maaş düşür . 2025-ci ilin sentyabrında bu rəqəm 1087.7, avqustda 1093.8, iyulda isə 1098.1 manat olub.
Bu düşüşə hökumət rəsmilərindən münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma bunun gələn ilin pensiyalarına da təsir edəcəyi qaçılmazdır. Son illər (2023-cü ildən bəri) qanunvericiliyə edilən dəyişikliyə əsasən, ölkədə pensiyalar inflyasiyaya görə yox, orta əməkhaqqı artımına əsasən indeksləşdirilir.
Azərbaycan və Rusiya arasında siyasi məsləhətləşmələr olub
Dekabrın 9-da Bakıda Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi ilə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) arasında siyasi məsləhətləşmələrin növbəti raundu keçirilib.
Bu barədə Azərbaycan (XİN) məlumat yayıb.
Məsləhətləşmələrdə nümayəndə heyətlərinə Azərbaycan tərəfindən xarici işlər nazirinin müavini Samir Şərifov, Rusiyadan isə xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin rəhbərlik edib.
"İki ölkə liderləri arasında cari ilin 9 oktyabr tarixində Düşənbədə keçirilmiş görüşdə əldə olunmuş razılaşmaların ikitərəfli siyasi dialoqun əsasını təşkil etdiyi vurğulanıb", - XİN bildirir.
Üç il əvvəl fevralın 22-də Moskvada "Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında" Bəyannamə imzalanıb. Bəyannamədə iki ölkə arasında bütün sahələrdə əməkdaşlığı gücləndirmək vacib sayılırdı.
Amma liderlərinin iki ay öncə Düşənbədə görüşünə qədər son dönəmlər Azərbaycan və Rusiya arasında müəyyən gərginlik də müşahidə edilib. Xüsusilə bu, ötən ilin sonunda Azərbaycana məxsus təyyarənin Qazaxıstan ərazisində qəzaya düşməsindən sonra özünü göstərməyə başlayıb. Azərbaycan rəsmiləri vurğulayırdı ki, təyyarə Rusiya ərazisində vurulub və 30-dan çox insan həlak olub. Onların mövqeyinə görə, Rusiya tərəfi üzr istəməli, təqsirkarlar məsuliyyətə cəlb edilməli və zərərçəkən ailələrə kompensasiya ödənilməlidir. Kreml rəhbərliyi hadisə ilə bağlı üzrxahlıq etsə də, rəsmi Bakının başqa istəklərini gerçəkləşdirmirdi. Nəhayət, oktyabrın 9-da ölkə rəhbərlərinin görüşündə Rusiya prezidenti təyyarənin onların ərazisində vurulmasını etiraf edərək müqəssirlərin cəzalanacağı və kompensasiya ödəniləcəyi ilə bağlı vəd verib.
Buna qədər həm Bakıda Rusiya vətəndaşları, o cümlədən "Sputnik-Azərbaycan"ın rəhbər şəxsləri və həm də Rusiyada Azərbaycan diasporunun bir çox təmsilçiləri həbs edilmişdilər. Liderlərin görüşündən sonra Rusiyada bəzi həbs edilən diaspor təmsilçiləri (hərçənd belə həbslər hələ də davam edir) və "Sputnik-Azərbaycan" təmsilçiləri azadlığa buraxıldılar.
Azərbaycanda müstəqil ekspertlər düşünür ki, əslində rəsmi Bakı və Kreml arasında bəzən soyuqluq müşahidə edilsə də, onları daim bir-birinə strateji müttəfiqlik telləri bağlayır.
Namizəd Səfərov həbs edilib
Hüquqşünas Namizəd Səfərov həbs edilib.
Dekabrın 10-da Xətai rayon Məhkəməsində bununla bağlı vəsatətə baxılıb.
Qərara əsasən, onun barəsində 4 ay müddətə həbs-qətimkan tədbiri seçilib.
Ona Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2-ci (dələduzluq, külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürüldüyü bildirilir.
Həmin ittihamla şəxsə 10 ilə qədər həbs nəzərdə tutulur.
İttihama ondan ayrılıqda münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma yaxınları ittihamı qurama və siyasi sayır.
+++
Dekabrın 9-da hüquqşünas, Vəkillər Kollegiyasının keçmiş üzvü Namizəd Səfərovu mülkigeyimli şəxslərin saxlayıb naməlum istiqamətə apardıqları bildirilir.
Bu barədə AzadlıqRadiosuna onun yaxınları məlumat verib. Onlar hazırda hüquqşünasın yerini dəqiqləşdirməyə çalışırlar.
Məsələyə rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.
N.Səfərov Vəkillər Kollegiyasından 2005-ci ildə çıxarılıb. O, bunu kollegiyanın rəhbərliyini tənqid etməsi ilə əsaslandırıb. Kollegiyadan isə həmin qərar qanunvericiliyin tələblərinin pozulması ilə izah edilmişdi.
N.Səfərov bir sıra müxalifət qüvvələrini birləşdirən Milli Şurasının da üzvü olub. Amma 2020-ci ildən oradan özü istefa verib.
Sənaye istehsalı azalır, ÜDM artır...
Azərbaycanda sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında 57.5 milyard manatlıq məhsul istehsal ediblər. Statistika Komitəsi (ASK) bildirir ki, bu, əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1.1 faiz azdır: "Neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2.1 faiz azalıb, qeyri-neft-qaz sektorunda isə 4.8 faiz artıb".
DSK əlavə edir ki, bu ilin 11 ayında Ümumi Daxili Məhsulda (ÜDM) isə arım var: "2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə 116 milyard 320.1 milyon manatlıq və ya əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1.6 faiz çox ÜDM istehsal olunub".
Açıqlamaya görə, iqtisadiyyatın neft-qaz sektorunda əlavə dəyər 1.8 faiz azalıb, qeyri-neft-qaz sektorunda isə 3.2 faiz artıb.
Müstəqil iqtisadçılar Azərbaycan iqtisadiyyatının böyüməsində bu rəqəmi yetərli saymırlar. Azərbaycan hökumətinin proqnozlarında da 2025-ci ildə 3-4 faizlik iqtisadi artımdan bəhs edilirdi.
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini endirib
Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) 2025-ci il üzrə sonuncu dəfə uçot faiz dərəcəsi ilə bağlı qərarını açıqlayıb.
AMB İdarə Heyətinin qərarı ilə faiz dəhlizinin bütün parametrləri 0.25 faiz bəndi azaldılıb.
Uçot dərəcəsi 6.75, faiz dəhlizinin aşağı həddi 5.75, faiz dəhlizinin yuxarı həddi isə 7.75 faizə endirilib.
Qurum hesab edir ki, hazırda illik inflyasiya proqnozlaşdırılan trayektoriyaya uyğun hərəkət edir və hədəf daxilindədir. 2025-ci ilin oktyabrında 12 aylıq inflyasiya 5.9 faiz təşkil edib
Amma müstəqil iqtisadçılar bu rəqəmə şübhə ilə yanaşır, inflyasiyanın daha yüksək olduğunu iddia edirlər. Onların sözlərinə görə, Azərbaycanda uçot dərəcəsinin müəyyən edilməsi bir qədər formal xarakter daşıyır. Həmin şəxslər deyir ki, uçot dərəcələri dəyişəndə belə bu bank faizlərinə təsir göstərmir. Əslində uçot dərəcəsi aşağı olarsa, kredit faizləri aşağı düşməlidir.
Müstəqil ekspertlər vurğulayırlar ki, ölkədə iqtisadi institutlar zəif olduğu üçün Mərkəzi Bankın və onun faiz dərəcəsinin iqtisadiyyatda ciddi rol almasında problemlər var.
2026-cı il dövlət büdcəsi qəbul edildi
Milli Məclisin bu gün, dekabrın 9-da keçirilən iclasında "Azərbaycan Respublikasının 2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsi üçüncü oxunuşda müzakirəyə çıxarılaraq qəbul edilib.
Sənədə əsasən, 2026-cı il dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 609 milyon manat, xərcləri 41 milyard 703 milyon 600 min manat proqnozlaşdırılır.
Beləliklə, gələn il dövlət büdcəsinin gəlir və xərclərində bir neçə yüz milyon manatlıq – müvafiq olaraq 0.66 faiz və 0.71 faiz artım proqnozlaşdırılır. Bu, büdcədə son illərin ən aşağı artımı sayılır.
Bu ilin büdcəsində neftin bir barelinin orta qiyməti 70 dollar götürülüb. Həmin rəqəm gələn ilin sənədində isə 65 dollar müəyyən edilib. Sənəddə bu azalmanın, əsasən, artan vergi daxilolmaları ilə kompensasiya ediləcəyi gözlənir.
2026-cı il dövlət büdcəsində diqqət çəkən məqamlardan biri də icbari tibbi sığorta fonduna ayrılan vəsaitdə əvvəlki illə müqayisədə azalmadır. Sənəddə sözügedən istiqamətə 900 milyon manatın ayrılması nəzərdə tutulub. Bu da 2025-ci ilin təsdiq olunmuş proqnozu ilə müqayisədə 516 milyon 405 min manat (36.5 faiz) azdır. Yeni qanunvericiliyə görə, qeyri-rəsmi çalışanların, yəni işsiz kimi qeydiyyatda olmayanların icbari tibbi xərclərini dövlət qarşılamayacaq.
Əvəzində sənəddə müdafiə xərclərində artım var.
Kobaxidze Azərbaycan yanacağının Ermənistana ilk tədarükünə görə pul almamağı tapşırıb
Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze Azərbaycandan Ermənistana Gürcüstan ərazisindən ilk yanacaq tranziti üçün ödəniş almamağı tapşırıb. "Gürcüstan Dəmir Yolu"na sözügedən yükün bir dəfə və tamamilə pulsuz daşınması tapşırılıb. Bu məlumatı Gürcüstanın İqtisadiyyat və Davamlı İnkişaf Nazirliyi yayıb.
Bundan öncə Azərbaycan KİV-lərində "Azərbaycandan Ermənistana dəmir yolu ilə yanacaq tədarükünün tarif maneələri səbəbindən gecikməsi" haqda məlumat yayılıb.
Nazirliyin bəyanatında deyilir ki, dekabrın 5-də tərəfdaş ölkələr bu məsələ ilə Gürcüstan hökumətinə müraciət edib.
"Gürcüstan həm Ermənistanın, həm də Azərbaycanın strateji və etibarlı tərəfdaşı olaraq qalır. Biz həmişə regionda sülhü və əməkdaşlığı dəstəkləmişik və dəstəkləyirik", – bəyanatda bildirilir.
"Minval Politika" "Gürcüstan sülhə qarşı oynayır: Tbilisi Bakının səbrini sınayır" başlıqlı məqalədə yazırdı ki, Gürcüstan 111 km-lik məsafə üçün tona 92 ABŞ dolları tarif təqdim edib, bu isə hər kilometr üçün tona 0.82 dollar deməkdir.
"Müqayisə üçün: Azərbaycan ərazisində oxşar yüklər 680 km məsafəyə – Yalama stansiyasından Böyük-Kəsik stansiyasına 17 ABŞ dollarına daşınır, yəni hər kilometr üçün tona 0.02 dollar. Bu, Gürcüstanın təklif etdiyi tarifdən 40 dəfə aşağıdır. 40 dəfə fərq bazar göstəricisi deyil, niyyətdir", – məqalədə vurğulanırdı.
Azərbaycan mediası daha öncə yük maşını sürücülərinin üzləşdiyi problemlərdən yazıb. İddia olunurdu ki, gürcü məmurlar sürücülərə "Zəngəzur dəhliziniz hazır olanda Zəngəzurdan keçin" deyiblər.
Gürcüstan Maliyyə Nazirliyinin Gəlirlər Xidməti Azərbaycan yüklərinin bloklanması barədə məlumatları təkzib edib. Qurum belə iddiaların həqiqətəuyğun olmadığını, ictimaiyyəti çaşdırdığını vurğulayıb.
