“Türkmənistan-Azərbaycan əlaqələri ən yüksək səviyyədədir. Bu əlaqələrin təməlində xalqlarımızın birliyi, dostluğu, qardaşlığı dayanır. Əsrlər boyu türkmən və Azərbaycan xalqları bir yerdə yaşayıb, əməkdaşlıq, dostluq edib”.

Azərbaycanla Türkmənistan arasında iki ölkə başçısının iştirakı ilə rəsmi sənədlərinin imzalanma mərasimindən sonra prezident İlham Əliyev mətbuata bəyanatında belə deyib.

Ölkə başçısı Türkmənistanlı həmkarı ilə imzaladığı sənədlər haqda danışaraq, strateji tərəfdaşlıq haqqında bəyannamənin xüsusi önəmini vurğulayıb.

Buna da bax:​ İlham Əliyev: “Avropa Birliyi ilə əlaqələrdə enerji ön plandadır ”

“Bu, əlaqələrin ən yüksək səviyyəsidir. Bu gün Türkmənistan və Azərbaycan artıq,  strateji tərəfdaşlardır. Bu bəyannamədə gələcək birgə fəaliyyətimizin demək olar ki, bütün istiqamətləri müəyyən edilib.  Siyasi,  iqtisadi, humanitar, mədəniyyət, nəqliyyat, energetika və təhlükəsizlik məsələləri öz əksini tapıb”, – deyən prezident vurğulayıb ki, iki ölkə arasındakı əlaqələr uğurla inkişaf edir.

İ.Əliyev Türkmənistan prezidenti ilə əsasən, nəqliyyat məsələlərini müzakirə etdiklərini, energetika sahəsində əməkdaşlıqdan ötrü yaxşı imkanların olduğunu deyib.

Gurbanguly Berdymukhammedov: “Azərbaycan mühüm və etibarlı tərəfdaşımızdır”

Türkmənistan prezidenti Gurbanguly Berdymukhammedov isə öz bəyanatında Azərbaycanı mühüm və etibarlı tərəfdaş adlandırıb. O, İ.Əliyevlə ikitərəfli münasibətlərin durumunu, perspektivlərini, regional, beynəlxalq siyasət, mal dövriyyəsinin artırılması və şaxələndirilməsi məsələlərini müzakirə etdiklərini söyləyib:

“Biz Mərkəzi Asiya, Xəzər hövzəsi zonasında sülhün, sabitliyin və təhlükəsizliyin təmin edilməsi, burada səmərəli əməkdaşlıq mexanizmlərinin qurulması üçün müvafiq şəraitlərin yaradılması məqsədilə fəal şəkildə birgə çalışırıq”.

Buna da bax:​ 'Dedilər ki, Oyunların keçirildiyi yerlərdə gözə görünməyim'

Gurbanguly Berdymukhammedov iki ölkə arasında əməkdaşlığın strateji istiqamətlərinin energetika və nəqliyyat olduğunu qeyd edib.

* * *

Bu gün, avqustun 8-də Bakıda Azərbaycan və Türkmənistan prezidentləri İlham Əliyevlə Gurbanguly Berdymukhammedov-un danışıqlarının yekunlarına görə ikitərəfli sənədlər imzalanıb.

İki ölkə başçısı «Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan arasında Strateji tərəfdaşlıq haqqında Bəyannamə» imzalayıblar.

Bundan başqa, Bakı və Türkmənbaşı limanları vasitəsilə beynəlxalq birbaşa dəmiryol-bərə əlaqələrində yüklərin daşınması ilə bağlı sazişə dəyişikliklər edilməsi barədə Protokol qəbul edilib.

Tərəflər həmçinin, «Azərbaycan Respublikasının Vergilər Nazirliyi ilə Türkmənistanın Maliyyə Nazirliyi arasında vergi orqanlarının fəaliyyəti sahəsində əməkdaşlığa dair Memorandum» imzalayıblar.

Buna da bax:​ Ekspert: 'Pambıq siyasəti valyuta gəlirlərini yox, valyuta xərclərini artırıb'

Bununla yanaşı, dəniz ticarəti, baytarlıq, bitki karantini, müəlliflik hüququ, sənaye mülkiyyətinin mühafizəsi, mülki müdafiə, fövqəladə halların qarşısının alınması və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində əməkdaşlıq haqqında da sazişlər bağlanıb.

Həmçinin, iki ölkə Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) arasında əməkdaşlıq haqqında saziş əldə edilib.

Tərəflər həmçinin, energetika sahəsində əməkdaşlığın gələcək inkişafı haqqında hökumətlərarası memorandum imzalayıblar.

İlham Əliyev Gurbanguly Berdymukhammedov-la görüşüb

Bu gün, avqustun 8-i Azərbaycan dövlət başçısı İlham Əliyevin Türkmənistan prezidenti Gurbanguly Berdymukhammedov-la təkbətək görüşü olub.

AZƏRTAC xəbər verir ki, dövlət başçıları görüşdə çıxış ediblər.

Buna da bax: Türkmənistan Asiya Oyunları keçirir, amma talismanı...

Prezident İlham Əliyev deyib ki, Azərbaycan və türkmən xalqlarını tarix birləşdirir:

«Biz əsrlər boyu bir yerdə yaşamışıq, dostluq etmişik, qardaşlıq şəraitində yaşamışıq. Bu gün isə iki müstəqil dövlət kimi uğurla inkişaf edirik. Sizin səfəriniz bizim əlaqələrimizə yeni dinamika gətirəcək. Biz bir sıra sahələrdə çox uğurlu əməkdaşlıq edirik və bu əməkdaşlıq dərinləşəcək. Siyasi, iqtisadi, humanitar, mədəniyyət, nəqliyyat və digər sahələrdə əməkdaşlıq üçün çox yaxşı imkanlar var».

Türkmənistan prezidenti Gurbanguly Berdymukhammedov da öz növbəsində deyib ki, müasir dövrdə Türkmənistan-Azərbaycan münasibətləri özünün yeni mərhələsini yaşayır, yeni məzmun kəsb edir:

«Bu, həm siyasətdə, həm iqtisadiyyatda, həm də mədəni-humanitar sahədə müşahidə olunur. Həm Türkmənistan, həm də Azərbaycan dünyada təhlükəsizlik, firavanlıq, sabitlik və inkişaf üçün hər şeyi edir».

Buna da bax:​ Türkmənistanın da öz 'ağ fillər'i var

O vurğulayıb ki, bu gün həm Türkmənistan, həm də Azərbaycan energetika, nəqliyyat və digər sahələrdə iri layihələri reallaşdırmaqla nəinki regionda, həm də dünya miqyasında xüsusi yer tutur:

«Bu, təkcə iki ölkənin, yalnız regionun inkişafına töhfə verməklə məhdudlaşmır, ölkələrimizin reallaşdırdığı layihələr böyük əhəmiyyət kəsb edir və dünyada da müəyyən rol oynayır».

Gurbanguly Berdymukhammedov Azərbaycan prezidentini Aşqabadda keçiriləcək qapalı məkanlarda döyüş sənəti üzrə V Asiya Oyunlarının açılış mərasiminə dəvət edib.

«Açılış sentyabrın 17-də olacaq. Sizi və sizin nümayəndə heyətinin üzvlərini böyük ehtiramla dəvət edirəm», - deyə o qeyd edib.

Türkmənistan prezidenti Bakıda

Bu gün, avqustun 8-i Türkmənistan prezidenti Gurbanguly Berdymukhammedov Azərbaycana gəlib. Xəbəri AZƏRTAC yayıb.

Türkmənistan prezidentini hava limanında Azərbaycan baş nazirinin birinci müavini Yaqub Eyyubov, xarici işlər nazirinin müavini Xələf Xələfov və digər rəsmi şəxslər qarşılayıblar.

Sonra Türkmənistan prezidenti G.Berdymukhammedov-un rəsmi qarşılanma mərasimi olub.

Hər iki ölkənin dövlət bayraqlarının dalğalandığı meydanda Türkmənistan prezidentinin şərəfinə fəxri qarovul dəstəsi düzülüb.

Bu qarşılanma mərasimi prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə keçirilib.

G.Berdymukhammedov-un prezident İlham Əliyev və bir sıra rəsmilərlə görüşü gözlənilir. Bu görüşlərdə Türkmənistan qazının Azərbaycan vasitəsilə nəqli, Xəzərin statusu və bir sıra məsələlərin müzakirəsi gözlənilir.

Xəzərin statusu ilə bağlı Azərbaycanın İran və Türkmənistanla mövqeləri üst-üstə düşmür. İran və Türkmənistan Xəzərin bərabər hissələrə bölünməsinə tərəfdardır. Bu da Xəzərdəki bəzi yataqların Azərbaycan və Türkmənistan arasında mübahisəsinə səbəb olub. Mübahisə daha çox «Kəpəz» yatağı üstündədir. Hələ istismar edilməyən bu böyük yatağı Türkmənistan tərəfi «Sərdar» adlandırır.

Azərbaycanda sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında 57.5 milyard manatlıq məhsul istehsal ediblər. Statistika Komitəsi (ASK) bildirir ki, bu, əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1.1 faiz azdır: "Neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2.1 faiz azalıb, qeyri-neft-qaz sektorunda isə 4.8 faiz artıb".

DSK əlavə edir ki, bu ilin 11 ayında Ümumi Daxili Məhsulda (ÜDM) isə arım var: "2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə 116 milyard 320.1 milyon manatlıq və ya əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1.6 faiz çox ÜDM istehsal olunub".

Açıqlamaya görə, iqtisadiyyatın neft-qaz sektorunda əlavə dəyər 1.8 faiz azalıb, qeyri-neft-qaz sektorunda isə 3.2 faiz artıb.

Müstəqil iqtisadçılar Azərbaycan iqtisadiyyatının böyüməsində bu rəqəmi yetərli saymırlar. Azərbaycan hökumətinin proqnozlarında da 2025-ci ildə 3-4 faizlik iqtisadi artımdan bəhs edilirdi.

Dekabrın 9-da saxlanan hüquqşünas Namizəd Səfərovun dələduzluqda günahlandırıldığı bildirilir.

Bu barədə hakimiyyətə yaxınlığı ilə seçilən yerli saytlar məlumat yayıblar.

Onun yaxınları isə yayılan ittihamı qurma sayır, onun siyasi fəaliyyətinə görə şərləndiyini iddia edirlər.

Hələlik, bütün bu iddiaları rəsmi qurumlar təsdiqləməyib.

+++

Dekabrın 9-da hüquqşünas, Vəkillər Kollegiyasının keçmiş üzvü Namizəd Səfərovu mülkigeyimli şəxslərin saxlayıb naməlum istiqamətə apardıqları bildirilir.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna onun yaxınları məlumat verib. Onlar hazırda hüquqşünasın yerini dəqiqləşdirməyə çalışırlar.

Məsələyə rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

N.Səfərov Vəkillər Kollegiyasından 2005-ci ildə çıxarılıb. O, bunu kollegiyanın rəhbərliyini tənqid etməsi ilə əsaslandırıb. Kollegiyadan isə həmin qərar qanunvericiliyin tələblərinin pozulması ilə izah edilmişdi.

N.Səfərov bir sıra müxalifət qüvvələrini birləşdirən Milli Şurasının da üzvü olub. Amma 2020-ci ildən oradan özü istefa verib.

Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) 2025-ci il üzrə sonuncu dəfə uçot faiz dərəcəsi ilə bağlı qərarını açıqlayıb.

AMB İdarə Heyətinin qərarı ilə faiz dəhlizinin bütün parametrləri 0.25 faiz bəndi azaldılıb.

Uçot dərəcəsi 6.75, faiz dəhlizinin aşağı həddi 5.75, faiz dəhlizinin yuxarı həddi isə 7.75 faizə endirilib.

Qurum hesab edir ki, hazırda illik inflyasiya proqnozlaşdırılan trayektoriyaya uyğun hərəkət edir və hədəf daxilindədir. 2025-ci ilin oktyabrında 12 aylıq inflyasiya 5.9 faiz təşkil edib

Amma müstəqil iqtisadçılar bu rəqəmə şübhə ilə yanaşır, inflyasiyanın daha yüksək olduğunu iddia edirlər. Onların sözlərinə görə, Azərbaycanda uçot dərəcəsinin müəyyən edilməsi bir qədər formal xarakter daşıyır. Həmin şəxslər deyir ki, uçot dərəcələri dəyişəndə belə bu bank faizlərinə təsir göstərmir. Əslində uçot dərəcəsi aşağı olarsa, kredit faizləri aşağı düşməlidir.

Müstəqil ekspertlər vurğulayırlar ki, ölkədə iqtisadi institutlar zəif olduğu üçün Mərkəzi Bankın və onun faiz dərəcəsinin iqtisadiyyatda ciddi rol almasında problemlər var.

Milli Məclisin bu gün, dekabrın 9-da keçirilən iclasında "Azərbaycan Respublikasının 2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsi üçüncü oxunuşda müzakirəyə çıxarılaraq qəbul edilib.

Sənədə əsasən, 2026-cı il dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 609 milyon manat, xərcləri 41 milyard 703 milyon 600 min manat proqnozlaşdırılır.

Beləliklə, gələn il dövlət büdcəsinin gəlir və xərclərində bir neçə yüz milyon manatlıq – müvafiq olaraq 0.66 faiz və 0.71 faiz artım proqnozlaşdırılır. Bu, büdcədə son illərin ən aşağı artımı sayılır.

Bu ilin büdcəsində neftin bir barelinin orta qiyməti 70 dollar götürülüb. Həmin rəqəm gələn ilin sənədində isə 65 dollar müəyyən edilib. Sənəddə bu azalmanın, əsasən, artan vergi daxilolmaları ilə kompensasiya ediləcəyi gözlənir.

2026-cı il dövlət büdcəsində diqqət çəkən məqamlardan biri də icbari tibbi sığorta fonduna ayrılan vəsaitdə əvvəlki illə müqayisədə azalmadır. Sənəddə sözügedən istiqamətə 900 milyon manatın ayrılması nəzərdə tutulub. Bu da 2025-ci ilin təsdiq olunmuş proqnozu ilə müqayisədə 516 milyon 405 min manat (36.5 faiz) azdır. Yeni qanunvericiliyə görə, qeyri-rəsmi çalışanların, yəni işsiz kimi qeydiyyatda olmayanların icbari tibbi xərclərini dövlət qarşılamayacaq.

Əvəzində sənəddə müdafiə xərclərində artım var.

Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze Azərbaycandan Ermənistana Gürcüstan ərazisindən ilk yanacaq tranziti üçün ödəniş almamağı tapşırıb. "Gürcüstan Dəmir Yolu"na sözügedən yükün bir dəfə və tamamilə pulsuz daşınması tapşırılıb. Bu məlumatı Gürcüstanın İqtisadiyyat və Davamlı İnkişaf Nazirliyi yayıb.

Bundan öncə Azərbaycan KİV-lərində "Azərbaycandan Ermənistana dəmir yolu ilə yanacaq tədarükünün tarif maneələri səbəbindən gecikməsi" haqda məlumat yayılıb.

Nazirliyin bəyanatında deyilir ki, dekabrın 5-də tərəfdaş ölkələr bu məsələ ilə Gürcüstan hökumətinə müraciət edib.

"Gürcüstan həm Ermənistanın, həm də Azərbaycanın strateji və etibarlı tərəfdaşı olaraq qalır. Biz həmişə regionda sülhü və əməkdaşlığı dəstəkləmişik və dəstəkləyirik", – bəyanatda bildirilir.

"Minval Politika" "Gürcüstan sülhə qarşı oynayır: Tbilisi Bakının səbrini sınayır" başlıqlı məqalədə yazırdı ki, Gürcüstan 111 km-lik məsafə üçün tona 92 ABŞ dolları tarif təqdim edib, bu isə hər kilometr üçün tona 0.82 dollar deməkdir.

"Müqayisə üçün: Azərbaycan ərazisində oxşar yüklər 680 km məsafəyə – Yalama stansiyasından Böyük-Kəsik stansiyasına 17 ABŞ dollarına daşınır, yəni hər kilometr üçün tona 0.02 dollar. Bu, Gürcüstanın təklif etdiyi tarifdən 40 dəfə aşağıdır. 40 dəfə fərq bazar göstəricisi deyil, niyyətdir", – məqalədə vurğulanırdı.

Azərbaycan mediası daha öncə yük maşını sürücülərinin üzləşdiyi problemlərdən yazıb. İddia olunurdu ki, gürcü məmurlar sürücülərə "Zəngəzur dəhliziniz hazır olanda Zəngəzurdan keçin" deyiblər.

Gürcüstan Maliyyə Nazirliyinin Gəlirlər Xidməti Azərbaycan yüklərinin bloklanması barədə məlumatları təkzib edib. Qurum belə iddiaların həqiqətəuyğun olmadığını, ictimaiyyəti çaşdırdığını vurğulayıb.

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev dekabrın 4-də Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının müdafiə üzrə dövlət naziri Lord Vernon Koukeri qəbul edib.

President.az saytının məlumatına görə, Kouker iki ölkə arasında dostluq və etimada əsaslanan münasibətləri qeyd edərək əlaqələrin strateji tərəfdaşlıq müstəvisində inkişaf etdirilməsində maraqlı olduqlarını vurğulayıb.

İkitərəfli münasibətlərin zəngin tarixinin olduğunu deyən Azərbaycan dövlət başçısı isə əməkdaşlığın enerji sektorundan başladığını və daha sonra bir çox sahələri əhatə etdiyini vurğulayıb. Prezident Əliyev ticarət, investisiya və digər sahələrdə əməkdaşlığı daha da genişləndirmək üçün yaxşı imkanların olduğunu deyib. O, hazırda iki ölkə arasında müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıqla bağlı yeni səhifənin açılmasına toxunaraq, bunu qarşılıqlı etimadın göstəricisi kimi qiymətləndirib.

Xatırlatma

Azərbaycanın Qərblə münasibətində həmişə Böyük Britaniya ayrıcalıq təşkil edib. Elə bu ölkənin BP şirkəti də "Əsrin neft müqaviləsi"nin əsas pay sahiblərindəndir. ("Azəri"-"Çıraq"-"Günəşli" yataqlarının beynəlxalq şirkətlərlə birgə istismarını nəzərdə tutur) Amma son bir ildə Azərbaycanın bu ölkəyə ixracında azalma var. İdxalda isə əks proses gedir.

AzadlıqRadiosunun həbsdə olan jurnalisti, iqtisadçı Fərid Mehralızadə yunan iqtisadçısı Yanis Varufakisin "Qızımla iqtisadiyyat söhbətləri" kitabını tərcümə edib.

Bu əsər qlobal iqtisadiyyatın əsaslarını izah edir. Müəllif mürəkkəb iqtisadi anlayışları gündəlik həyatdakı nümunələrlə, pulun, bazarların, əmək və kapitalın mahiyyətini açıqlayır. Ədalətsizlik, bərabərsizlik və müasir böhranların səbəbləri göstərilir.

Müəllif kitabı öz qızına xitab şəklində yazsa da, mətn bütün yaş qruplarından olan oxucular üçün nəzərdə tutulub.

F.Mehralızadə hazırda 9 illik həbs cəzası çəkir. "AbzasMedia" korrupsiya araşdırmaları nəşrinə qarşı onun da ittiham olunduğu cinayət işi üzrə ümumilikdə 7 jurnalistə 7 il yarımdan 9 ilədək həbs kəsilib. Onlar valyuta qaçaqmalçılığı, qanunsuz sahibkarlıq, cinayət yoluyla əldə edilmiş əmlakı leqallaşdırma, vergidən yayınma və s. əməllərdə suçlanır. Amma ittihamları rədd edir, peşəkar jurnalist fəaliyyətlərinə, korrupsiya cinayətlərini ifşa edən araşdırmalarına görə cəzalandırıldıqlarını deyirlər.

Yerli və beynəlxalq insan haqları təşkilatları bu hökmləri qınayıb, onları Azərbaycanda tənqidi səslərin susdurulması üçün repressiya kimi qiymətləndirib.

Hazırda ölkədə azı 30 jurnalist, ictimai fəal oxşar ittihamlarla həbsdədir. Hakimiyyət onların və siyasi məhbus sayılan digər şəxslərin haqsız həbsiylə bağlı beynəlxalq tənqidləri qəbul etmir, konkret cinayətlərə görə mühakimə olunduqlarını deyir. Beynəlxalq qurumlar isə hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə çağırıb.

MİDA mənzillərinin qanunsuz satışında şübhəli bilinən 12 nəfər saxlanıb. Bu barədə bu gün, dekabrın 3-də Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) məlumat yayıb.

Məlumata görə, Bakı şəhərində MİDA mənzillərinin sosial şəbəkələrdə qanunsuz satışını və kirayəyə verilməsini təşkil edən şəxslər müəyyən olunublar.

Açıqlamaya görə, müəyyən edilib ki, 12 nəfər dövlətin güzəştli şərtlərlə ayırdığı mənzillərin sosial şəbəkələr və onlayn platformalar vasitəsilə qanunsuz satışı, eləcə də kirayə reklamını aparıblar.

Saxlanan şəxslərin adları açıqlanmır. İddialara onların və ya vəkillərinin münasibəti bəlli deyil.

Güzəştli mənzillərlə bağlı cəmiyyətdə daim müzakirə və narazılıqlar olub. Hətta bir neçə dəfə aparılan satışların nəticələri ləğv edilib. Həmin məsələlərlə bağlı saxlanan və həbs edilənlər olub.

Xatırlatma

Sosial evlərin tikintisi ilə məşğul olan MİDA prezident İlham Əliyevin 2016-cı ilin aprelində imzaladığı sərəncamla yaradılıb. Satışlar "Elektron hökumət" portalı üzərində (e-gov.az) "Güzəştli mənzil" sistemi vasitəsilə elektron qaydada həyata keçirilir.

Agentliyin əsasnaməsinə görə, başlıca məqsəd vətəndaşların güzəştli mənzil əldə etmələrinə şərait yaratmaqdır. Bu mənzillərin ipoteka kreditləri ilə alınan adi mənzillərdən daha ucuz başa gəldiyi deyilir. Kredit illik 4 faiz dərəcəsi olmaqla 3-30 illiyə verilir.

Ekspertlər deyir ki, bu sahədə problemin həlli üçün ən yaxşı yol həmin mənzilləri almağa hüququ çatanlar arasında şəffaf şəkildə, canlı lotereyanın keçirilməsidir. Onların fikrincə, komissiyanın tərkibi vətəndaş cəmiyyətinin üzvlərindən, jurnalistlərdən ibarət olmalıdır.

"Azərbaycanda ilk İİV-ə (İnsan İmmun virusu, İİV) yoluxmuş şəxs 1987-ci ildə aşkarlanıb. Ümumilikdə, 1987-ci ildən 2025-ci ilin üçüncü rübünün sonunadək 11 min 260 Azərbaycan vətəndaşı Respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzində rəsmi qeydiyyatdadır". Bunu Səhiyyə Nazirliyi Respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzinin (RQMM) direktoru Famil Məmmədov deyib.

HİV qan və qorunmayan cinsi əlaqə yolu ilə ötürülən, bədənin müxtəlif toxumalarında yerləşə bilən, ancaq əsas təsirlərini immun sisteminə göstərən bir virusdur.

QİÇS- Qazanılmış İmmun Çatışmazlığı Sindromunun qısaltmasıdır. HİV virusunun yaratdığı QİÇS immun sisteminin infeksiya və xərçəng xəstəliklərinə qarşı həssas olduğu mərhələdir.

F.Məmmədov əlavə edib ki, Azərbaycanda İİV-in aşkarlanması, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) son tövsiyələrinə uyğun olaraq, RQMM və regionlarda yaşayan insanların müayinələrə əlçatanlığının təmin olunması məqsədilə 10 regional laboratoriyada həyata keçirilir.

1988-ci ildə əhalinin immun çatışmazlığı ilə əlaqədar keçirilmiş dünya ölkələri səhiyyə nazirlərinin sammitindən sonra ÜST hər il dekabrın 1-ni Ümumdünya QİÇS-lə Mübarizə Günü elan edib.

Noyabrın 28-də Qəbələdə Azərbaycan baş nazirinin müavini Şahin Mustafayev və Ermənistan baş nazirinin müavini Mher Qriqoryanın sədrliyi ilə iki ölkə arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri üzrə komissiyaların 12-ci görüşü keçirilib.

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, görüşün tərəflərdən birinin ərazisində – Azərbaycanın Qəbələ şəhərində keçirilməsindən məmnunluq bildirilib. (əvvəlki görüşlər sərhəddə keçirilirdi)

Məlumata görə, tərəflər delimitasiya tədbirləri ilə bağlı təşkilati və texniki məsələləri, müvafiq təlimat layihələrini müzakirə ediblər.

Növbəti görüşü Ermənistan şəhərlərindən birində keçirməklə bağlı razılığa gəlinib.

Bu komissiyaların 11-ci görüşü bu il yanvarın 16 -da keçirilmişdi.

• 1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon işğal edilmişdi. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.
• Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda sülh danışıqları aparılıb. Nəhayət, bu il avqustun 8-də Azərbaycan və Ermənistanın xarici işlər nazirləri Vaşinqtonda sülh sazişini paraflayıblar. Sənəddə tərəflər bir-birinin ərazi bütövlüyünü, suverenliyini dəstəkləyir və qarşılıqlı iddiaların dayandırılması vacib sayılır.

Bu il sentyabrın 14-də Xankəndi şəhərində saxlanan 1967-ci il təvəllüdlü Karen Avanesyanla bağlı iş məhkəməyə göndərilib.

Bu barədə Azərbaycan Baş Prokurorluğu noyabrın 28-də məlumat yayıb.

O, terrorçuluq və üç polisə xəsarət yetirməkdə günahlandırılır. "Karen Avanesyan hakimiyyət nümayəndələrinin qanuni tələblərinə tabe olmaqdan boyun qaçırdığı üçün polis əməkdaşları tərəfindən odlu silah tətbiq olunmaqla saxlanılıb, ardınca isə zəruri tibbi yardımlar göstərilməklə xəstəxanada müalicə edilib", - rəsmi açıqlamada bildirilir.

K.Avanesyan Cinayət Məcəlləsinin 29,120.2.3, 29,120.2.4, 29,120.2.7, 29,120.2.11 (ümumi təhlükəli üsulla iki və daha çox şəxsi terrorçuluqla əlaqədar qəsdən öldürməyə cəhd), 214.2.3 (odlu silahdan... istifadə - terrorçuluq törədildikdə), 228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah,... saxlama və daşıma) və 315-ci (hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı müqavimət göstərmə və zor tətbiq etmə) maddələri ilə təqsirləndirilir.

Cinayət işi üzrə ibtidai istintaq tamamlanaraq baxılması üçün aidiyyəti üzrə Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə göndərilib.

İttihama K.Avanesyan və ya onun vəkilinin münasibəti bəlli deyil.

14 sentyabr

Xankəndində atışma olub, saxlanan və yaralananlar var

Sentyabrın 14-də Xankəndi şəhərində 1967-ci il təvəllüdlü Karen Avanesyan saxlanılıb. Bu barədə Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) məlumat yayıb.

Məlumatda vurğulandığına görə, o, yaşadığı yerdən şəhərin yaxınlığındakı meşə massivinə gedərək qabaqcadan orada gizlətdiyi "Kalaşnikov" avtomatını və ona aid patronla dolu dörd sandıqcanı, eləcə də beş qumbaranı götürüb Xankəndi şəhərində keçirilən tədbir yerinə yaxınlaşmaq istəyərkən saxlanıb. "Bu zaman K.Avanesyan üç əl qumbarası atmaqla və avtomatdan atəş açmaqla polisə silahlı müqavimət göstərib", - DİN qeyd edib.

Nazirliyin əlavə etməsinə görə, cavab atəşi nəticəsində güllə yarası almış K.Avanesyan tutulub.

Rəsmi məlumata tutulan şəxsin özündən və ya yaxınlarından münasibət almaq mümkün olmayıb. Üstəlik, məlumatda sözügedən tədbir haqqında da detallı açıqlama verilmir.

Hazırda prezident İlham Əliyevin işğaldan azad edilmiş ərazilərdə səfərdə olduğu bildirilir.

Xankəndi şəhəri Qarabağ bölgəsinin mərkəzi şəhəridir. Həmin şəhər Azərbaycan SSR dönəmi Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin mərkəzi olub.

Xatırlatma

Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilib. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.

Yerevan 2023-cü ildə keçirilən birgünlük əməliyyatı "etnik təmizlənmə" və "təcavüz" kimi dəyərləndirib. Bakı isə onu "antiterror tədbiri" kimi təqdim edib. Həmin ilin sentyabrın 20-də Qarabağ separatçıları Bakının tərkisilah haqqında şərtlərinə razılaşdıqlarını bildiriblər. Daha sonra Qarabağdan Ermənistana əhali köçü başlayıb. Rəsmi Bakı bildirib ki, Qarabağda erməni əhalisinə reinteqrasiya planı təqdim edib və onlar könüllü Azərbaycanı tərk ediblər. Rəsmi Bakının vurğulamasına görə, Xankəndində az sayda erməni əsilli şəxslər könüllü şəkildə qalıb yaşamaqdadır.

Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda danışıqlar aparılıb. Nəhayət, bu il sentyabrın 8-də iki ölkənin xarici işlər nazirləri ABŞ-nin vasitəçiliyi ilə sülh sazişi sənədini paraflayıblar.

Bu gün, noyabrın 27-də "Kanal 13" internet televiziyasının rəhbəri Əziz Orucov azadlığa buraxılıb.

Ə.Orucovun cəza müddəti bu gün bitib və o, Ədliyyə Nazirliyinin 16 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsindən azadlığa buraxılıb.

Ə.Orucov 2023-cü il noyabrın 27-də həbs edilmişdi. O, icazəsiz evtikmədə ittiham edilib və həbsini siyasi sayıb.

13 noyabr

Noyabrın 13-də Ali Məhkəmə "Kanal 13" internet televiziyasının rəhbəri Əziz Orucov barəsində olan hökmdən verilən kassasiya şikayətinə baxıb.

Hakim İlkin Rəcəbovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə kassasiya şikayəti təmin edilməyib, hökm qüvvədə saxlanılıb.

25 sentyabr

Əziz Orucov azadlığa buraxılmadı. Azadlığa çıxmasına 2 ay qalır

Sentyabrın 25-də Suraxanı rayon Məhkəməsində "Kanal 13" internet televiziyasının 16 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsində saxlanılan rəhbəri Əziz Orucovun vaxtından əvvəl azad olunması üçün müdafiə tərəfinin təqdim etdiyi müraciətə baxılıb.

Bu barədə Ə.Orucovun ailəsindən məlumat verilib.

Ailənin açıqlamasına görə, hakim prosesdə həbsxana rəhbərliyinin verdiyi müsbət rəyə və Ə.Orucovun müalicə müəssisəsində davamlı nevroloji müalicə almasına baxmayaraq, Ədliyyə Nazirliyinin mənfi mülahizəsi əsasında onun vaxtından əvvəl azad olunmasını təmin etməyib.

Bu açıqlamaya maraqlı tərəflərin münasibəti bəlli deyil.

Ə.Orucovun azadlığa çıxmasına 2 ay 2 gün qalıb.

Ə.Orucov 2023-cü il noyabrın 27-də icazəsiz evtikmə ittihamı ilə həbs olunub. Bir ay sonra – dekabrın 19-da ona əlavə valyuta qaçaqmalçılığı ittihamı da verilib. İstintaq yekunlaşarkən onun üzərindən qaçaqmalçılıq ittihamı götürülüb.

Bu il fevralın 26-da Səbail rayon Məhkəməsində hakim Günel Səmədovanın sədrliyi ilə keçirilən prosesdə ona 2 il həbs cəzası verilib. Jurnalist ittihamla razı deyil.

Xatırlatma

2023-cü ilin noyabrından Azərbaycanda "AbzasMedia", "Kanal 13", "ToplumTV", meclis.info, "MeydanTV" kimi çoxsaylı media orqanının 30 civarında əməkdaşı, əsasən, qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs olunub. Jurnalistlər ittihamları rədd edir, tənqidçi fəaliyyətlərinə görə cəzalandırıldıqlarını deyirlər. Bir çox hüquq müdafiəçilərinin hazırladığı siyahıya əsasən, Azərbaycanda hazırda 390-dan çox siyasi məhbus var. Hökumət təmsilçiləri ölkədə heç kimin siyasi məqsədlərlə izlənmədiyini, həbs olunanların konkret cinayətlərə görə cəzalandırıldığını iddia edir.

Beynəlxalq insan haqları qurumları hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə çağırır.

Azərbaycan, İran və Rusiya arasında üçtərəfli anlaşma memorandumu imzalanıb.

Azərbaycan tərəfi hesab edir ki, memorandumun imzalanması üçtərəfli əməkdaşlığın uzunmüddətli inkişafında və "Şimal–Cənub" marşrutunun qərb istiqamətinin effektivliyinin artırılmasında mühüm addım olacaq.

Sənəd tarif yanaşmalarının uzlaşdırılmasını, vahid kompleks tarifin formalaşdırılmasını, blok-qatarların buraxılmasını və daşımalar üzrə prosedurların təkmilləşdirilməsini nəzərdə tutur. Bu mexanizmlərin həyata keçirilməsi Rusiya, Azərbaycan və İran arasında daha proqnozlaşdırıla bilən, sürətli və iqtisadi cəhətdən səmərəli logistika zəncirinin qurulmasına imkan verməlidir.

Noyabrın 26-da Bakıda Müstəqil Dövlətlər Birliyinin (MDB) iştirakçı dövlətlərinin Dəmir Yolu Nəqliyyatı Şurasının 83-cü iclası da keçirilib.

2000-ci il sentyabrın 12-də Rusiya, İran və Hindistan arasında imzalanmış hökumətlərarası saziş əsasında "Şimal-Cənub" Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin təməli qoyulub. Azərbaycan bu sazişə 2005-ci ildə qoşulub. Ümumilikdə 13 ölkə sözügedən sazişi ratifikasiya edib.

Rusiya Azərbaycan və İran Azərbaycan münasibətləri

Liderlərinin ötən ay Düşənbədə görüşünə qədər son dönəmlər Azərbaycan və Rusiya arasında müəyyən gərginlik müşahidə edilib. Xüsusilə bu, ötən ilin sonunda Azərbaycana məxsus təyyarənin Qazaxıstan ərazisində qəzaya düşməsindən sonra özünü göstərməyə başlayıb. Azərbaycan rəsmiləri vurğulayırdı ki, təyyarə Rusiya ərazisində vurulub və 30-dan çox insan həlak olub. Rəsmi Bakının mövqeyinə görə, Rusiya tərəfi üzr istəməli, təqsirkarlar məsuliyyətə cəlb edilməli və zərərçəkən ailələrə kompensasiya ödənilməlidir. Kreml rəhbərliyi hadisə ilə bağlı üzrxahlıq etsə də, rəsmi Bakının başqa istəklərini gerçəkləşdirmirdi. Nəhayət, oktyabrın 9-da ölkə rəhbərlərinin görüşündə Rusiya prezidenti təyyarənin onların ərazisində vurulmasını etiraf edərək müqəssirlərin cəzalanacağı və kompensasiya ödəniləcəyi ilə bağlı vəd verib.

Azərbaycanın İranla da 2024-cü ilə qədər münasibətlərində müəyyən gərginlik olub. Xüsusilə, hər iki ölkənin bir-birinin sərhədinə yaxın ərazidə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlar doğurmuşdu. Hətta 2023-cü il yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə "Kalaşnikov" avtomatı ilə silahlı hücum da oldu. Hədisə nəticəsində səfirliyin bir əməkdaşı həlak oldu, ikisi xəsarət aldı. Amma son vaxtlar iki ölkənin münasibətlərində müəyyən yaxınlaşma müşahidə edilir. Hətta onlar birgə hərbi təlimlər də keçiriblər.

Bütün bunlarla belə, son illər Azərbaycanın hər iki ölkə ilə iqtisadi əlaqələrinin gücləndiyi vurğulanıb.

Bakıda keçmiş Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) və Azərbaycan SSR bayrağı qaldıran şəxslərin saxlandığı, barələrində cinayət işinin açıldığı bildirilir.

Bununla bağlı yerli saytlar məlumat yayıblar. Məlumatda həmin şəxsləri Daxili İşlər Nazirliyinin saxladığı qeyd olunur.

Vurğulanır ki, sosial şəbəkələrdə kommunist ideologiyasının təbliğinə dair SSRİ bayraqları ilə yürüş etməyə cəhd göstərən bir qrup şəxsin videogörüntüləri yayılıb.

Saxlandığı bildirilən şəxslərdən və ya onların yaxınlarından məsələyə münasibət almaq mümkün olmayıb.

Daxili İşlər Nazirliyinin özü də bu məlumatları nə rəsmi təsdiq edib, nə də təkzib.

Bununla belə, qanunvericilik səviyyəsində Azərbaycanda kommunizmin və SSRİ simvollarının təbliği qadağan edilməyib.

Xatırlatma

Bu ilin yayında İmişli rayon Ağsaqqallar Şurasının sədri Saleh Səmədov "Georgi lenti" və SSRİ bayrağına görə vəzifədən çıxarılmışdı. Daha sonra isə o, mənimsəmə və ya israf etmə ittihamı ilə həbs edilib.

İttihamları qəbul etməyən S.Səmədov həbsindən əvvəl yerli mediaya demişdi ki, faşizm üzərində qələbənin 80 illiyi ilə bağlı həmin tədbir zamanı meydanda başqa bayraqlar da olub: "Azərbaycan bayrağı bizim hər zaman başımızın üstündədir".

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (AXC) Rusiyanın silahlı müdaxiləsi ilə 1920-ci ildə işğal edilib. 1922-ci ildə SSRİ yaradılıb və Azərbaycan sovet sosialist respublikası kimi ora daxil edilib. Azərbaycan, nəhayət, SSRİ-nin dağılması ilə 1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa edib.

Noyabrın 25-də Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) "Azadlıq" qəzetinin şikayəti üzrə qərarını elan edib.

İş 2012-ci ildə metro tarifləri artırılanda "Bakı Metropoliteni" QSC rəhbərliyini tənqid edən bir məqalənin dərcindən sonra qəzet barəsində çıxarılan hökmlərlə bağlıdır. Yerli məhkəmələr qəzetin Bakı Metropoliteninin keçmiş baş direktoru Tağı Əhmədovun nüfuzuna zərər vurduğunu deyərək yazı ilə bağlı təkzib vermək, ona 30 min 600 avro məbləğində təzminat ödəmək öhdəliyi qoyub. Qəzet isə Avropa Konvensiyasının 10-cu maddəsinə istinad edərək bu qərarların və sanksiyaların qeyri-mütənasib olmasından şikayət etmişdi.

AİHM Avropa Konvensiyasının 10-cu (ifadə azadlığı) maddəsinin pozulmasını tanıyıb, qəzetə maddi ziyana görə 25 min avro, mənəvi ziyana görə 3 min, əlavə xərclərə görə 1 min 500 avro kompensasiya ödəmək öhdəliyi qoyub.

"Azadlıq" qəzeti 2016-cı ildə maliyyə çətinlikləri səbəbindən çapını dayandırıb. 2017-ci ilin martından qəzetin vebsaytı da, bir sıra digər xəbər saytları kimi, bloklanıb.

2015-2022-ci illərdə hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) Yasamal rayon şöbəsinə rəhbərlik edən T.Əhmədov ötən il vəfat edib. O, 1998–2014-cü illərdə Bakı Metropoliteninə rəhbərlik edib.

AİHM-in qərarına maraqlı tərəflərin münasibəti bəlli deyil.

Xatırlatma

2012-ci il iyunun 13-də Yasamal rayon Məhkəməsi "Azadlıq" qəzetinin "Bakı Metropoliteni" QSC-nin rəisi T.Əhmədova mənəvi zərər əvəzi olaraq 30 min manat təzminat ödəməsinə qərar vermişdi.

T.Əhmədov "Azadlıq" qəzetinin 8 aprel 2012-ci il tarixli sayında dərc olunan "Tağı Əhmədov 5 qəpikləri mənimsədi" sərlövhəli məqalədən narazı qalmışdı. Tarif Şurasının 24 noyabr 2011-ci il tarixli qərarı ilə Bakı Metropolitenində gediş haqqı 15 qəpikdən 20 qəpiyə qaldırılmışdı.

İddiaçı məhkəmədən xahiş edib ki, "Azadlıq" qəzetinin üzərinə təkzib vermək və vurduğu mənəvi zərərə görə 200 min manat təzminat ödəmək vəzifəsi qoyan qərar çıxarsın.