Sayman Aruzun "Paltarlarım adamsızdır" adlı yeni kitabından şeirlər
Və qadın
Şairin məktubunu açıb
Uşaqlarına ad seçirdi.
Kağazdan düzənilmiş çörək,
Qəhət illərinin
Abırıdır!
- Bir neçə qırış,
Bir neçə qırış qalırsan
Acı gülümsəməyə!
Hər şey birdən yarandı
Fikirlərimdən başqa
Və azadlıq
Özümün sevdiyim dustaqdır
Güllü,
Pəncərəli,
Güzgülü!
- Bir nerçə qırış,
Bir neçə qırış qalırsan
Acı gülümsəməyə!
Allah bəhanədir
Səni hansısa qadında itirmişəm,
Hansısa mahnıda,
Hansısa qəhət illərinin utanqaclığında.
Mən şəkk elədim
Və inandım.
Hər şey bu qədər sadədir
Bu qədər acı.
- Bir neçə qırış
Bir neçə qırış qalırsan!
Şair dedi:
- Olmamaq
Gedib gəlməməkdən yaxşıdır.
Iki çırağ yandır
Və sədaqətdən
Xəyanət qədər çəkin.
Diri qalan
Intihardan qorxmaz.
Ama selin qarşısında
Dağa sığınar
Və gözləyər!
Aram ol oxucum
Aram ol
- Yalniz bir neçə qırış
Yalnız bir neçə qırış...!
***
Nə olubdur sənə?
Bütün xiyavanlar səninlə doludur
Bütün dörd yollar,
Bütün küçələr,
Mən,
Zəncirlərin qırılmasını hiss edirəm
Və keçidlər
Kağızlarımdan keçirlər hər gün.
Nə olubdur sənə!?
Bütün adlar səninlə başlayır.
Və boğazınla bütün adamlar səslənilir.
Bulutların ipini burax,
Gecə qaranlıqdir.
Və hər insan,
Yeni bir üsyan!
Bütün kəlmələri axtardım,
Və sən,
Tanrının adında gizlənmişdin.
Bütün xiyavanları axtardım,
Və sən,
Küçələrin başında dayanmışdın.
Varlığın bəs edir,
Adın bəs edir günəşin çıxmağına,
Bulutların ipini burax!
Sənə nə olub!?
Gecə qurtarır
Və sən,
Yenə də yazılmırsan.
Dənizlərin səsini duy
Mayakların ışığını,
Varlığın bəs edir.
Bütün gəmiləri axtarmışam,
Bütün yelkənləıri.
Hansı tufan,
Hansı yelkənsən sən!?
Bütün okeanları axtarmışam
Bütün balıqları,
Bütün baltaları dadmışam,
Və ağaclıqımdan
Yalnız,
Bu önümdəki kağızlar qalıblar.
Qoxunu hiss edirəm
Və günəbaxanlar sənə yönəlir.
Inanıram,
Və mələklərin qanadı yanır,
Və sən
O qədər çoxsan ki,
Axıb qurtulmursan!
ANA
Ey qadın şəklində vətənim mənim!
Ətindən, qanından yarandı bədən.
Sonra bu ət-qana, qeyrət qatdılar.
Dağ oldu, daş oldu və oldu Vətən!
***
Sən baxırdın,
Sən yalnız baxırdın,
Və mən artıq qorxmurdum,
Başa düşürdüm!
Qulaq as!
_Qadının gözəlliyi edamdır_
Mən özümü danlayıram,
Və əkinçı
Pərişan bir küşültü kimi
Ağaclara lovğalanır!
- Həmişə bu qanımızdı ki coşur-
Və əmniyyət elə bu yaxınlardadır!
Mən fırlanırdım,
Mən fırlanırdım,
Və bulaşıq əllərimi
Həyatın başına çəkirdim!
Hədədir bu:
Yoğruşunu unudsan,
Həttə sükut
Başmaqlarını geyib
Sənə qarşı gələcək!
Sən baxırdın,
Sən yalnız baxırdın!
- Oyna!
- Oynamıram!
Və mən bütün şairlərin xaçını
Çinimdə çəkirdim!
Ayaq basırdım,
Əl basırdım.
Və təbiət
O qədər təbiət deyildi ki
Susuzluğumu bilsin!
- Möcüzə istəmirəm,
Möcüzə istəmirəm!
Və ölümü
Hələ olmayanların yerinə.
Yalnız başa düşürəm!
Hekayənin qalanını sən bilirsən!
Həmişə bir nəfər
Əlvida səkisində durur.
Və bir səs
Sanki,
Ana paltarını geyib,
Səni qoruyur!
Bütün səslər
Qatar səsi deyil.
Və mənim beynim
Sənin Ucadabanlarında
Ət-qan tutur!
Mən bitirəm,
Və sən başlayırsan!
Alın yazımı satıram,
Alın yazımı satıram,
Alın yazımı satıram!
***
Yollanır gözlərim, səni görməyə,
Az qalıb azdıra, yolunda qalam.
Sənin görməyinə, pəncərə, baxış,
Sənin gəlməyinə, qapılanmışam.
Indi mən kərpicəm, divaram, daşam
Buyur içərimə, otaqlanmışam
Mebellər, xalçalar, indi mənəm, mən,
Uzan üzərimdə, yataqlanmışam!
Indi mən Fərhadam,amma dağda yox
Telfonda özümü, sənə qazmışam
Gördüm ki çatmayır bu yollar sənə
Özümü səninçün, mesaj yazmışam
Indi mən günəşəm, üzü sop-soyuq
Girdə bir dünyaya yasaqlanmışam.
Indi mən dənizəm, çayam, bulağam,
Sənin toprağında, batıb qalmışam!
Və qadın
Şairin məktubunu açıb
Uşaqlarına ad seçirdi.
Kağazdan düzənilmiş çörək,
Qəhət illərinin
Abırıdır!
- Bir neçə qırış,
Bir neçə qırış qalırsan
Acı gülümsəməyə!
Hər şey birdən yarandı
Fikirlərimdən başqa
Və azadlıq
Özümün sevdiyim dustaqdır
Güllü,
Pəncərəli,
Güzgülü!
- Bir nerçə qırış,
Bir neçə qırış qalırsan
Acı gülümsəməyə!
Allah bəhanədir
Səni hansısa qadında itirmişəm,
Hansısa mahnıda,
Hansısa qəhət illərinin utanqaclığında.
Mən şəkk elədim
Və inandım.
Hər şey bu qədər sadədir
Bu qədər acı.
- Bir neçə qırış
Bir neçə qırış qalırsan!
Şair dedi:
- Olmamaq
Gedib gəlməməkdən yaxşıdır.
Iki çırağ yandır
Və sədaqətdən
Xəyanət qədər çəkin.
Diri qalan
Intihardan qorxmaz.
Ama selin qarşısında
Dağa sığınar
Və gözləyər!
Aram ol oxucum
Aram ol
- Yalniz bir neçə qırış
Yalnız bir neçə qırış...!
***
Nə olubdur sənə?
Bütün xiyavanlar səninlə doludur
Bütün dörd yollar,
Bütün küçələr,
Mən,
Zəncirlərin qırılmasını hiss edirəm
Və keçidlər
Kağızlarımdan keçirlər hər gün.
Nə olubdur sənə!?
Bütün adlar səninlə başlayır.
Və boğazınla bütün adamlar səslənilir.
Bulutların ipini burax,
Gecə qaranlıqdir.
Və hər insan,
Yeni bir üsyan!
Bütün kəlmələri axtardım,
Və sən,
Tanrının adında gizlənmişdin.
Bütün xiyavanları axtardım,
Və sən,
Küçələrin başında dayanmışdın.
Varlığın bəs edir,
Adın bəs edir günəşin çıxmağına,
Bulutların ipini burax!
Sənə nə olub!?
Gecə qurtarır
Və sən,
Yenə də yazılmırsan.
Dənizlərin səsini duy
Mayakların ışığını,
Varlığın bəs edir.
Bütün gəmiləri axtarmışam,
Bütün yelkənləıri.
Hansı tufan,
Hansı yelkənsən sən!?
Bütün okeanları axtarmışam
Bütün balıqları,
Bütün baltaları dadmışam,
Və ağaclıqımdan
Yalnız,
Bu önümdəki kağızlar qalıblar.
Qoxunu hiss edirəm
Və günəbaxanlar sənə yönəlir.
Inanıram,
Və mələklərin qanadı yanır,
Və sən
O qədər çoxsan ki,
Axıb qurtulmursan!
ANA
Ey qadın şəklində vətənim mənim!
Ətindən, qanından yarandı bədən.
Sonra bu ət-qana, qeyrət qatdılar.
Dağ oldu, daş oldu və oldu Vətən!
***
Sən baxırdın,
Sən yalnız baxırdın,
Və mən artıq qorxmurdum,
Başa düşürdüm!
Qulaq as!
_Qadının gözəlliyi edamdır_
Mən özümü danlayıram,
Və əkinçı
Pərişan bir küşültü kimi
Ağaclara lovğalanır!
- Həmişə bu qanımızdı ki coşur-
Və əmniyyət elə bu yaxınlardadır!
Mən fırlanırdım,
Mən fırlanırdım,
Və bulaşıq əllərimi
Həyatın başına çəkirdim!
Hədədir bu:
Yoğruşunu unudsan,
Həttə sükut
Başmaqlarını geyib
Sənə qarşı gələcək!
Sən baxırdın,
Sən yalnız baxırdın!
- Oyna!
- Oynamıram!
Və mən bütün şairlərin xaçını
Çinimdə çəkirdim!
Ayaq basırdım,
Əl basırdım.
Və təbiət
O qədər təbiət deyildi ki
Susuzluğumu bilsin!
- Möcüzə istəmirəm,
Möcüzə istəmirəm!
Və ölümü
Hələ olmayanların yerinə.
Yalnız başa düşürəm!
Hekayənin qalanını sən bilirsən!
Həmişə bir nəfər
Əlvida səkisində durur.
Və bir səs
Sanki,
Ana paltarını geyib,
Səni qoruyur!
Bütün səslər
Qatar səsi deyil.
Və mənim beynim
Sənin Ucadabanlarında
Ət-qan tutur!
Mən bitirəm,
Və sən başlayırsan!
Alın yazımı satıram,
Alın yazımı satıram,
Alın yazımı satıram!
***
Yollanır gözlərim, səni görməyə,
Az qalıb azdıra, yolunda qalam.
Sənin görməyinə, pəncərə, baxış,
Sənin gəlməyinə, qapılanmışam.
Indi mən kərpicəm, divaram, daşam
Buyur içərimə, otaqlanmışam
Mebellər, xalçalar, indi mənəm, mən,
Uzan üzərimdə, yataqlanmışam!
Indi mən Fərhadam,amma dağda yox
Telfonda özümü, sənə qazmışam
Gördüm ki çatmayır bu yollar sənə
Özümü səninçün, mesaj yazmışam
Indi mən günəşəm, üzü sop-soyuq
Girdə bir dünyaya yasaqlanmışam.
Indi mən dənizəm, çayam, bulağam,
Sənin toprağında, batıb qalmışam!