Bu ilin altı ayında Azərbaycandan xaricə 259.6 milyon ABŞ dolları, xaricdən Azərbaycana isə 567.8 milyon ABŞ dolları köçürülüb. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə, uyğun olaraq, 1.9 faiz və 36.3 faiz çoxdur.

Bu barədə sentyabrın 12-də Mərkəzi Bankda keçirilən brifinqdə məlumat verilib. Qeyd olunub ki, həmin dövrdə Azərbaycana ən çox pul baratı Rusiyadan (287 milyon), Türkiyədən (82.3 milyon), ABŞ-dən (30.5 milyon), Gürcüstan (17.4 milyon) və Birləşmiş Krallıqdan (16.1 milyon) daxil olub.

Altı ayda ölkədən xaricə köçürülən pul baratlarının həcminə görə isə birinci yerdə Türkiyə (76.6 milyon), sonra isə Rusiya (29.9 milyon), ABŞ (28.3 milyon), Gürcüstan (25.1 milyon) və Birləşmiş Krallıq (13.6 milyon) qərarlaşıb.

Telejurnalist Nikolay Svanidze Moskvada vəfat edib. Bu barədə "Moskovski komsomolets" qəzeti yazıb. Məlumatı insan haqları müdafiəçisi Yeva Merkaçeva təsdiqləyib.

Svanidzenin 69 yaşı vardı. Son illər o, beyin işemiyasından əziyyət çəkirdi.

Svanidze Rusiya televiziyasının qurucularından sayılır. O, ictimai-siyasi proqramların aparıcısı, 1990-cı illərin sonlarında isə Rusiya Dövlət Teleradio Yayım Şirkətinin sədri olub.

"Rossiya" telekanalında "Zerkalo" analitik proqramına aparıcılıq edib. 2013-2022-ci illərdə "Serebryannıy dojd" radiostansiyasında xəbərləri, tarixi verilişləri aparıb. Buna qədər 10 il "Rossiya-1" telekanalında "Tarixi xronikalar" verilişinin aparıcısı olub. O, ondan çox tarixi film çəkib.

Rusiya 2022-ci il fevralın 24-də Ukraynaya qarşı tammiqyaslı müdaxiləyə başlayanda Svanidze birbaşa efirdə bunu Rusiyanın Ukraynaya "motivasiyasız və təhrik olunmayan" hücumu adlandırıb. Sonradan isə bir neçə dəfə bu "qanlı" müharibənin Rusiya üçün fəsadlarından danışıb.

2022-ci ilin noyabrında Rusiya prezidenti Vladimir Putin Svanidzeni bir sıra digər hüquq müdafiəçiləri və jurnalistlərlə birlikdə İnsan Haqları Şurasından çıxarıb. Putin şuraya Rusiyada müharibəyönlü gündəmi təbliğ edənləri salıb.

Svanidze 2022-ci ilin dekabrında Rusiya Dövlət Humanitar Universitetinin Mass-media və reklam institutunun direktoru vəzifəsindən kənarlaşdırılıb. O, 12 il idi həmin vəzifəni tuturdu.

ABŞ-nin vitse-prezidenti Kamala Harris və keçmiş prezident Donald Tramp 5 noyabr seçkisində "tərəddüdlü" ştatları öz xeyirlərinə dəyişmək üçün mübarizəni gücləndirirlər.

Harris sentyabrın 12-də Şimali Karolinada mitinqlər keçirəcək. Bu onun sentyabrın 10-da Trampla debatından sonra ilk siyasi tədbiridir.

Harrisin komandası onun debatda Trampa qalib gəldiyini deyərək daha bir debat istəyib, amma respublikaçı namizəd bu təklifə birbaşa cavab verməyib.

"Cavab matçına giririkmi? Bilmirəm", – Arizonaya yollanan Tramp söyləyib.

Şimali Karolina və Arizona

Demokratlar 2008-ci ildən, Barak Obama prezident seçiləndən bəri Şimali Karolinada seçkiləri udmayıblar. 2020-ci ildə Tramp həmin ştatda digərlərindən ən az 1.3 faiz fərqlə önə çıxıb. Demokratlar ümid edilər ki, Şimali Karolinanın artan və fərqli əhalisi bu dəfə onlara üstünlük qazandıra bilər.

Harrisin seçki qərargahı onun bu il həmin ştata doqquzuncu səfərini etdiyini deyir. Rəy sorğuları isə rəqib namizədlərin mövqelərinin çox yaxın olduğunu göstərib.

Respublikaçılar Trampın bu ştatda şansının böyük olduğunu deyirlər. Keçmiş prezident avqustda orada mitinqlər keçirib.

Arizonaya gəlincə, İkinci Dünya müharibəsindən bəri respublikaçılar bu ştatda, demək olar, bütün prezident seçkilərini udublar. 2020-ci ildə Bayden orada cüzi fərqlə qələbə çalıb. AP yazır ki, respublikaçılar Arizonada demokratlardan sayca çoxdurlar, amma seçicilərin üçdə biri müstəqildir.

ABŞ-də prezident seçkisi noyabrın 5-dədir. Rəy sorğularında rəqiblərin mövqeyində kəskin fərq yoxdur.

ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken (Antony Blinken) britaniyalı həmkarı Devid Lemmi (David Lammy) ilə sentyabrın 11-də Kiyev səfəri zamanı Ukraynaya yeni yardım paketləri açıqlayıblar. Ukrayna Qərb müttəfiqlərinə təsir göstərir ki, Rusiyanın dərinliklərini vurmaq üçün uzaqmənzilli silahlardan istifadəyə qadağaları qaldırsınlar.

Blinken və Lemmi deyiblər ki, münaqişə "kritik" nöqtəyə çatıb. Bu arada Rusiya qüvvələri Ukraynanın şərqi Donetsk vilayətinə, Ukraynanın şəhərlərinə raketlər, idarə olunan aviabombalar, dronlarla hücum edir.

Blinken Ukraynaya 700 milyon dollardan çox yardım açıqlayıb, bunun böyük hissəsi ölkənin energetika şəbəkəsini gücləndirməyə gedəcək. Lemmi isə bildirib ki, ölkəsi 600 milyon funt-sterlinqi (782 milyon dollar) yardım və kredit təminatı formasında ayıracaq.

Rusiya Kurskda əkshücuma keçir

Blinken və Lemmi Polşadan qatarla Kiyevə çatdığı bir vaxtda gələn xəbərlərə görə, Rusiya qüvvələri Kursk vilayətində Ukrayna əsgərlərinə hücum edərək əraziləri geri almağa başlayıblar. Təxminən bir ay öncə Ukrayna Rusiyanın Kursk vilayətinə qəfil hücum etmişdi.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski aylardır Kiyevin müttəfiqlərini çağırır ki, Rusiya ərazisinin dərinliklərini vurmaq üçün Qərb silahlarından istifadəyə icazə versin. Bu silahlara ABŞ-ın ATACMS, Britaniyanın "Storm Shadow" silahları daxildir. Kiyevin məqsədi Moskvanın hücum qabiliyyətini məhdudlaşdırmaqdır.

Ukraynanın xarici işlər naziri Andrey Sibiqa deyib ki, o, Zelenski ilə birlikdə Blinken və Lemmi ilə "detallı və məhsuldar" danışıqlar aparıb. Sibiqanın birgə mətbuat konfransında dediyinə görə, iki həmkarı ilə silahların və havadan müdafiə sistemlərinin təchizatını müzakirə edib.

Bayden Starmer ilə görüşəcək

ABŞ prezidenti Co Bayden (Joe Biden) sentyabrın 10-da deyib ki, administrasiyası məhdudiyyətləri qaldırmaq üzərində işləyir, amma detalları açıqlamayıb.

Blinkenin dediyinə görə, Zelenski ilə raketlər barədə müzakirələri haqda Vaşinqtona qayıdan kimi Baydeni bilgiləndirəcək. Bayden sentyabrın 13-də Britaniyanın baş naziri Kir Starmer ilə görüşməlidir. "Onlar şübhəsiz görüş zamanı bu məsələdən danışacaqlar", - Blinken söyləyib.

"The Guardian" qəzeti isə yazıb ki, Britaniya Ukraynaya "Storm Shadow" qanadlı raketlərindən istifadə edərək Rusiyanın dərinliklərini vurmağa icazə verib, amma bunu rəsmən elan etməyəcəklər. Qəzet bunu Britaniya hökumətindəki mənbələrə istinadla yazıb. Mənbənin dediyinə görə, "Storm Shadow" ilə bağlı müsbət qərar olmasaydı, Blinken və Lemminin Kiyevdə Zelenski ilə görüşü baş tutmazdı. "The Guardian" qeyd edir ki, Lemmi Kiyevdə verilən qərarı açıq elan etsəydi, bu, aşırı provokativ səslənərdi. Məlumata görə, Kiyevin raketdən istifadəsinə məhdudiyyətlər qoyula bilər ki, "ehtiyatsız və gərəksiz hücumlardan qaçılsın".

Milli Məclisə növbədənkənar seçkilərdə 78 saylı Lənkəran kənd və 22 saylı Nəsimi-Yasamal seçki dairələrinin bəzi məntəqələrinin nəticələri etibarsız sayılıb.

Bu barədə sentyabrın 11-də Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) keçirilən iclasında qərar qəbul olunub.

İclasda 78 saylı Lənkəran kənd seçki dairəsindən namizəd Əzizxan Əzizovun şikayətinə baxılıb. MSK-nın qərarına görə, dairənin yalnız 29 və 32 saylı seçki məntəqələrində pozuntu aşkarlanıb və həmin məntəqələrdə seçkinin nəticələri ləğv edilib. Ümumi nəticələrə gəlincə, bildirilib ki, dairədəki 53 seçki məntəqəsindən yalnız ikisinin nəticəsi etibarsız sayıldığından dairənin ümumi nəticələrinin ləğv edilməsinə hüquqi əsas yoxdur.

MSK-nın açıqlamasına görə, həmin dairədən lider namizəd hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) təmsilçisi, keçmiş deputat Anar İsgəndərovdur.

İlqar Məmmədovun şikayəti

MSK-nın digər qərarına görə, 22 saylı Nəsimi-Yasamal seçki dairəsinin üç məntəqəsində (2, 14 və 20) qanun pozuntusu qeydə alınıb və həmin məntəqələrdə nəticələr ləğv olunub. Həmin dairədən deputatlığa namizəd, ReAL Partiyasının sədri İlqar Məmmədov şikayətlə MSK-ya müraciət etmişdi. Namizəd seçki günü müşahidəçilərə maneələr yaradıldığını, seçki qutusuna topa bülleten atıldığını, protokolların təqdim edilmədiyini və digər pozuntuların olduğunu bildirmişdi. O, nəticələrin ləğvini istəyirdi.

Qurumun qərarına görə, dairədəki 38 seçki məntəqəsindən üçünün nəticəsi etibarsız sayıldığından dairənin ümumi nəticələrinin ləğv edilməsinə hüquqi əsas yoxdur.

Həmin dairədən isə Azərbaycan Demokratik İslahatlar Partiyasının sədri, keçmiş deputat Asim Mollazadə lider namizəd sayılır.

İclasda MSK sədri Məzahir Pənahov bildirib ki, parlament seçkiləri ilə bağlı quruma 12 müraciət daxil olub. Xatırladıb ki, MSK-ya müraciətlərin daxil olması müddəti bu gün, sentyabrın 11-i saat 18:00-da başa çatır.

Embed paylaş

MSK kameralarının qeydə aldığı topa bülletenlər

Embed paylaş

Kod yaddaşa götürüldü

---

en px hündürlük px

---

The URL has been copied to your clipboard

No media source currently available

0:00 0:01:28 0:00

Dörd il əvvəl

MSK bundan əvvəlki parlament seçkilərində dörd dairədə - 80 saylı İmişli-Beyləqan, 74 saylı Lənkəran kənd, 35 saylı Xətai üçüncü və 33 saylı Xətai birinci seçki dairələrində pozuntulara yol verildiyini bildirərək onların nəticələrini ləğv etmişdi.

ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosunun bu il sentyabrın 1-də keçirilən növbədənkənar parlament seçkiləri ilə bağlı bir gün sonra açıqlanan ilkin hesabatında isə vurğulandı ki, mövcud şərtlər seçkilərin demokratik standartlara uyğun keçirilməsinə imkan verməyib.

MSK isə hesab edir ki, seçkilər yüksək səviyyədə keçirilib.

Xatırlatma

Azərbaycanda sentyabrın 1-də növbədənkənar parlament seçkiləri keçirilib. 125 mandat uğrunda 990 namizəd mübarizəyə qoşulub.

Əslində parlament seçkiləri bu ilin noyabrında gözlənirdi. Hakim YAP həmin ay ölkədə BMT-nin iqlim konfransının (COP29) keçiriləcəyini səbəb göstərərək bundan əvvəlki (VI çağırış) parlamentin vaxtından əvvəl buraxılması təşəbbüsü ilə çıxış etdi. Təşəbbüs parlamentdə qəbul edildi və seçki tarixi bir neçə ay önə çəkildi.

Bundan əvvəlki parlament və prezident seçkiləri də Azərbaycanda növbədənkənar olub. Onda parlament seçkilərinin önə çəkilməsi "prezidentin apardığı islahatlarla ayaqlaşmaq istəyi", prezident seçkisinin növbədənkənar keçirilməsi isə Qarabağda suverenliyin bərpası ilə izah edilmişdi.

Bəzi müxalifət partiyaları həmin seçkilərdə bəyan etmişdilər ki, hakimiyyət seçkiləri əslində önə çəkməklə onu tələsik saxtalaşdırmaq məqsədi güdür.

ABŞ hökuməti Ermənistana yardım fondunun məbləğini iki dəfədən çox artıraraq 120 milyon dollardan 250 milyon dollara qaldırıb.

Bunu USAID ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin Ermənistan ofisi sentyabrın 11-də bəyan edib.

Məlumatda deyilir ki, İnkişaf Qrantına dair sənədin birinci düzəlişi artıq imzalanıb.

Müvafiq sənədi USAID-in Ermənistandakı missiyasının rəhbəri Con Alelo və Ermənistan baş nazirinin müavini Armen Qriqoryan sentaybrın 11-də imzalayıblar.

Xəbərdə deyilir ki, yardımın artırılmasından məqsəd Ermənistanda demokratiya və iqtisadiyyatın inkişafına dəstək verməkdir.

USAID bunu da bildirib ki, agentlik Ermənistanın, geosiyasi oriyentasiyasının dəyişməsi də daxil, dəyişən ehtiyaclarına uyğun şəkildə Yerevana dəstəyini davam etdirəcək.

AzadlıqRadiosunun Erməni xidməti – Azatutyun yazır ki, baş nazir Nikol Paşinyan bu il aprelin 5-də USAID-in rəhbəri Samanta Paueri qəbul etmişdi.

Pauer o vaxt bildirmişdi ki, USAID Ermənistana davamlı maliyyə dəstəyi göstərməyə hazırdır.

Bu görüşdən bir neçə gün sonra USAID-in Yerevan ofisi bildirmişdi ki, Vaşinqton Yerevana 33 milyon dollarlıq yardım ayırıb və bu fond genişləndirilməkdə davam edəcək.

Sentyabrın 11-i səhər saatlarında aralarında gənc, yaşlı, qadın olmaqla təxminən 25 nəfərin Bəhrəmtəpə-Beyləqan avtomobil yolunun Qaragüvəndikli kəndindən keçən hissəsini bağladıqları bildirilir.

Yerli sakinlərin AzadlıqRadiosuna deməsinə görə, hər iki istiqamət üzrə hərəkət bir saatadək məhdudlaşdırılıb.

Etirazçıların ötən ildən itkin düşmüş 11 yaşlı Rasim Xankişiyevin ailə üzvləri, qohumları və həmkəndliləri olduqları bildirilir.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna itkin düşmüş uşağın babası Atamoğlan Əliyev danışıb. Onun sözlərinə görə, aksiyaya səbəb istintaqın gedişindən narazı qalmalarıdır: "Hadisə ilə bağlı şübhələndiyimiz bəzi şəxslər var ki, onlar barədə hüquq-mühafizə orqanlarına məlumat vermişik. Lakin həmin adamlar istintaqa cəlb edilmir, barələrində araşdırma aparılmır. Ümumiyyətlə, doqquz ay ərzində aparılan istintaqın heç bir nəticə əldə etməməsindən narazıyıq".

A.Əliyev onu da əlavə edib ki, aksiya dinc xarakterli olub, polis əməkdaşları onlarla danışıq apardıqdan sonra yolu açıblar: "Bizə qarşı zorakılıq edilmədi, saxlanılan olmadı".

Xəbəri İmişli rayon Polis Şöbəsindən də təsdiqləyiblər.

Amma istintaqla bağlı tənqidlərə hüquq-mühafizə orqanlarından münasibət almaq mümkün olmayıb.

İmişli rayonunun Qaragüvəndikli kəndinin 2013-cü il təvəllüdlü sakini R.Xankişiyevin ötən il dekabrın 26-da itkin düşdüyü bildirilir. Faktla bağlı İmişli rayon Prokurorluğunda açılan cinayət işi üzrə istintaq hazırda Baş Prokurorluğun İstintaq İdarəsində davam etdirilir.

Sentyabrın 10-da hakim "Gürcü Arzusu" partiyası milyarder və keçmiş baş nazir Bidzina İvanişvilini oktyabrın 26-na təyin olunmuş parlament seçkilərində əsas namizədi seçib.

Baş nazir, İvanişvilinin müttəfiqi İrakli Kobaxidze partiyanın ikinci, "Gürcü Arzusu"nun sədri, keçmiş baş nazir İrakli Qaribaşvili isə üçüncü namizəd olub.

Siyahıdakı ilk onluğa Olimpiya atleti Laşa Talaxadze, sərbəst güləşçi Geno Petriaşvili də daxildir.

2012-2013-cü illərdə baş nazir olmuş İvanişvili dekabrdan bəri "Gürcü Arzusu"nun fəxri sədridir. O, "xarici agentlər" qanunu ətrafında yaranmış siyasi böhranda böyük rol oynayıb. Böyük etirazlara baxmayaraq, ilin əvvəlində hökumət bu qanunu irəli sürüb.

Apreldəki çıxışında İvanişvili Qərbi sərt tənqid edərək deyib ki, "xarici agent" qanunu Gürcüstanın suverenliyini, onu Rusiya ilə qarşıdurmaya çəkmək cəhdlərindən qorumaq üçün vacibdir. O, həmin səylərin "qlobal müharibə partiyası" tərəfindən göstərildiyini iddia edib.

Qərbin reaksiyası

ABŞ və digər Qərb ölkələri qanunla bağlı narahatlıq bildiriblər. Qanuna görə, maliyyəsinin azı 20 faizini xaricdən alan təşkilatlar "xarici təsir agentləri" kimi qeydiyyatdan keçməlidirlər.

On minlərlə gürcüstanlı bu qanun layihəsinə etiraz edib. Etirazlar amansızlıqla yatırdılıb, etirazçılara qarşı zorakı tədbirlər görülüb. Tənqidçilər bu qanun layihəsinə "Rusiya qanunu" adını veriblər. Rusiyada 10 ildir mövcud olan oxşar qanunvericilik müstəqil media, ictimai narazılığa sərt divan tutulmasında istifadə edilib.

Avropa İttifaqı bu qanunun qüvvəyə minməsinə cavab olaraq Tbilisi ilə üzvlük danışıqlarına fasilə verib. Birləşmiş Ştatlar Gürcüstanla münasibətləri hərtərəfli nəzərdən keçirməyə başlayıb.

Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili ötən ay imzaladığı fərmanla oktyabrı 26-na parlament seçkiləri təyin edib. O, seçkiləri "Rusiyanın nökəri olmaqla Avropa ilə əməkdaşlıq arasında seçim" adlandırıb.

Rəy sorğularına görə, "Gürcü Arzusu" seçkiöncəsi ölkədə ən populyar partiyadır.

Bugün, sentyabrın 10-da Batumidə Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə müdafiə nazirlərinin 11-ci üçtərəfli görüşü keçirilib

Bu barədə Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb.

Məlumata görə, Zakir Həsənov (Azərbaycan), Yaşar Güler (Türkiyə) və İrakli Çikovani ( Gürcüstan) regionun təhlükəsizliyinə təhdid törədə biləcək amillərlə mübarizədə səylərin birləşdirilməsinin vacibliyindən bəhs ediblər:

“Müdafiə nazirləri üçtərəfli və ikitərəfli birgə təlimlərin, qarşılıqlı təcrübə mübadiləsinin əhatə dairəsinin genişləndirilməsinin əhəmiyyətini diqqətə çatdırıblar.”

Açıqlamaya görə, sonda üçtərəfli görüşün yekununa dair protokol imzalanıb. Həmin sənədin detalları, hələlik, açıqlanmır.

Bundan əvvəl bu formatda sonuncu - 10-cu görüş ötən il noyabrın 27-də Bakıda keçirilmişdi.

Azərbaycan-Türkiyə və Gürcüstan müdafiə nazirləri arasında üçtərəfli formatda görüşlər 2014-cü ildən etibarən keçirilir.

Sankt-Peterburqda ikinci apellyasiya məhkəməsi dövlətə xəyanətdə ittiham olunan 78 yaşlı fizik-alim Anatoli Maslovun şikayətini təmin etməyib. İclas qapalı keçirilib. Bu haqda "SotaVision" müxbiri xəbər verir.

Maslov mayda cəzasını sərt rejimdə çəkməklə 14 il həbsə məhkum edilib. Məhkəmənin qərarından sonra Maslovun vəkili Olqa Dinze jurnalistlərə deyib ki, alimin sağlıq durumu "sabit olaraq pisdir", mənəvi baxımdan da sarsılmış vəziyyətdir.

Rusiya Elmlər Akademiyasının Sibir filialının Nəzəri və Tətbiqi Mexanika İnstitutunun aparıcı elmi işçisi A.Maslov 2022-ci ildən təcridxanada saxlanılır. Hökm çıxarılmazdan 3 ay öncə onun ürəyi tutub.

Mayda ona 14 il həbs cızası kəsilib, amma prokurorluq 17 il cəza istəmişdi. Onda da məhkəmə qapalı keçirilmişdi. academ.info-nun yazdığına görə, alim Çinə hipersəslə bağlı məlumat ötürməkdə ittiham olunub.

2018-ci ildən bəri Rusiyada hipersəs sahəsində tədqiqatlarla bağlı azı 12 alim dövlətə xəyanət işi çərçivəsində həbs olunub. Onlardan bəziləri artıq vəfat edib.

Hüquq müdafiəçiləri "hipersəs" mövzusu ilə əlaqədar bütün cinayət işlərini qurama sayırlar. Onlar həmin işləri prezident Vladimir Putinin şəxsi maraqları ilə izah edirlər. Putin bir neçə dəfə bəyan edib ki, yalnız Rusiyada səsdən iti silahlar var.

ABŞ Senatının xarici əlaqələr komitəsinin sədri Ben Kardin (Ben Cardin) Azərbaycanı hökumətin haqsız həbs etdiyi şəxsləri "yubanmadan" azadlığa buraxmaqla insan haqları öhdəliyini nümayiş etdirməyə çağırıb.

Senator Kardin noyabrda keçiriləcək COP29 sammiti öncəsi belə bir bəyanatla çıxış edib.

"COP29 kimi böyük beynəlxalq konfransa ev sahibliyi edən ölkələr informasiyanın açıq müzakirəsinə imkan verilməsi, ifadə və sərbəst toplaşma azadlıqlarının tanınması üçün məsuliyyət daşıyır, onlardan bunu gözləyirlər. Azərbaycan bunu etməyib", – bəyanatda deyilir.

Senator Kardin qeyd edir ki, Azərbaycan Avro-Atlantik icması ilə davamlı münasibət qurmaq istəyirsə, o, prezident İlham Əliyevi hökumətin haqsız yerə tutduğu şəxsləri azad etməyə çağırır. Senator bu sırada erməni məhbusları, pis əmək şəraitinə, qızıl hasilatı əməliyyatlarının ətraf mühitə ziyanlı təsirinə etiraz edənləri sadalayır.

Azərbaycanın potensialı var...

"Azərbaycanın beynəlxalq icmanın vacib üzvü, Birləşmiş Ştatların tərəfdaşı olmaq potensialı var. Amma bundan ötrü keçmiş deputat, ətraf mühit fəalı Nazim Bəydəmirli, korrupsiyaya qarşı çıxan Qubad İbadoğlu, demokratiya fəalı Bəxtiyar Hacıyev, insan haqları fəalı İlhamiz Quliyev, müstəqil seçki müşahidəçisi Anar Məmmədli, korrupsiyaya qarşı çıxan redaktorlar və jurnalistlər Ülvi Həsənli, Məhəmməd Kekalov, Sevinc Vaqifqızı, Nərgiz Absalamova, Hafiz Babalı, Elnarə Qasımova, müstəqil jurnalist Əziz Orucov, fəal Tofiq Yaqublu, jurnalist Ələsgər Məmmədli və iqtisadı Fərid Mehralızadəni buraxmalıdır", – bəyanatda vurğulanır.

Bəyanatda adları çəkilən şəxslər 2023-cü ilin ortasından başlayaraq həbs ediliblər. Hakimiyyət ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını desə də, insan haqları təşkilatları onların peşə fəaliyyəti, tənqidi fikirlərinə görə cəzalandırıldığını bildirir.

Erməni məhbuslara gəlincə, onların sırasında ötən ilin sentyabrında Qarabağda birgünlük hərbi əməliyyatdan sonra saxlanaraq Bakıya gətirilənlər var. Onlar Qarabağdakı keçmiş separatçı rejimin təmsilçiləridir, separatizmdə ittihamlar olunurlar.

Dövlət Departamenti Nümayəndələr Palatasındakı respublikaçıları 2021-ci ilin avqustunda ABŞ qoşunlarının Əfqanıstandan çıxmasına dair uzun hesabatı xüsusi seçilmiş faktlar əsasında hazırlamaqda, informasiya gizləməkdə ittiham edib.

Departament Palatanın xarici məsələlər komitəsinin sentyabrın 9-da yaydığı hesabata cavabını açıqlayıb. Bu hesabatın həmçinin ölkədə prezident seçkisi kampaniyası dövründə bir partiyanın mövqeyini əks etdirdiyi bildirilir.

Respublikaçıların üstünlük təşkil etdiyi Nümayəndələr Palatasının respublikaçı üzvləri "bir partiyanın mövqeyindən bəyanatlar verib, faktlar seçib, Amerika xalqının ifadələrindən istifadə etməyib, gerçəyi fərziyyələrlə ört-basdır edib", – Dövlət Departamenti vurğulayıb.

Bayden-Harris administrasiyası hədəfdə

Hesabatda özəlliklə Bayden-Harris administrasiyası hədəf göstərilir, onların fövqəladə hallarla bağlı plan hazırlamadığı qeyd edilir.

Palatadakı respublikaçılar Birləşmiş Ştatların ən uzunmüddətli müharibəsinin acınacaqlı sonuna görə Bayden administrasiyasını, demokratların prezidentliyə hazırkı namizədi olan vitse-prezident Kamala Harrisi ittiham edir. Əfqanıstandan çıxmağa dair Talibanla sazişi imzalamış keçmiş prezident Donald Trampın rolu kiçildilib.

Palatanın xarici əlaqələr komitəsinin respublikası sədri Maykl Makkolun (Michael McCaul) sözlərinə görə, icmal onu ortaya qoyub ki, Bayden administrasiyasının Əfqanıstan hökumətinin qaçılmaz çöküşü barədə informasiyası olub.

Ancaq təhlükəsiz evakuasiyaya yönəlik tədbir görməkdənsə, "administrasiya görüntünü təhlükəsizlikdən üstün tutub", – Makkol bəyanatında deyib.

Trampın saziş imzalamasından sonra

Hesabatda Trampın 2020-ci ilin fevralında Əfqanıstandan çıxmaqla bağlı imzaladığı sazişdən sonrakı hərbi və mülki uğursuzluqlar sadalanır. Həmin saziş fundamentalist Talibana imkan verdi ki, ABŞ-nin sonuncu məmurları 2021-ci il avqustun 30-da ölkədən çıxmamışdan ölkəni tamamilə ələ keçirsin.

Xaotik çıxış nəticəsində çoxsaylı ABŞ vətəndaşı, əfqan müttəfiqlər, qadın fəallar, Talibanın təhdidi ilə üzləşə biləcək digərləri ölkədən çıxa bilmədi.

Dövlət Departamenti bildirir ki, "Bayden əsgərlərimizi evlərinə qaytarmaq, Amerikanın ən uzunmüddətli müharibəsini bitirmək qərarını verməklə Amerikanın xalqının maraqlarına xidmət edib".

Departamentin cavabında respublikaçı konqresmenlərin 2022-ci ildə hazırladığı hesabatla da paralellər aparılır. Qeyd edilir ki, hesabat "ikipartiyalı həllərə fokuslanmaq əvəzinə ABŞ-nin Əfqanıstana doğru siyasətini daha da siyasiləşdirməklə Amerika xalqına çox pis xidmət göstərib".

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ölkəsi ilə Avropa İttifaqı (Aİ) arasında viza rejiminə baxılması üzrə danışıqların başladığını bildirib. Bu barədə o, Avropa Komissiyası başçısının müavini Marqarita Sxinasla görüşdə deyib.

"Münasibətlərimizdə gözəçarpan dəyişikliklərin olmasından şadam: viza rejiminin liberallaşdırılması üzrə danışıqlar başlanır, Avropa Sülh Fondu Ermənistan Respublikasını dəstəkləmək qərarı verib, bunları yüksək qiymətləndiririk", – Paşinyan deyib.

O qeyd edib ki, Ermənistanda Aİ-yə üzv olmağın mümkünlüyü barədə müzakirələr davam edir. "Bu mövzuya detallı və kompleks şəkildə baxmaq lazımdır. Bu zaman Aİ-dəki tərəfdaşlarımızın müşahidələri və məsləhətlərinə qulaq asmaq vacibdir", – baş nazir deyib.

Aİ Şurasının mətbuat xidməti iyulda Ermənistanla vizasız rejimlə bağlı danışıqların rəsmən başladığını elan edib. Bloka üzv ölkələrin viza liberallaşdırılması üzrə dialoqu təsdiqləmək qərarı Ermənistan hökumətinin Qərblə yaxınlaşması, Rusiya ilə münasibətlərdə gərginliyin artması fonunda baş verir. İndiliksə Ermənistan vətəndaşlarının Avropa ölkələrinə viza alması çətinliklə başa gəlir.

Yerevanda Yunanıstan, Avstriya, Litva və Xorvatiyaya viza verilən mərkəzlərdə böyük növbələr var. Ajiotaj hər gün yaranmasa da, bəzən vizaların verilməsi aylarla çəkir.

Ukrayna rəsmiləri sentyabrın 10-da bildiriblər ki, Rusiya Kiyevə, Ukraynanın şimal-şərqində kritik infrastruktura genişmiqyaslı dron-raket hücumu gerçəkləşdirib. Rusiya rəsmiləri isə ötən gecə Ukraynanın dron hücumundan Moskva yaxınlığında bir qadının öldürüldüyünü, Moskvanın üç aeroportunda uçuşların dayandırıldığını açıqlayıblar.

Moskvadakı aeroportlarda əməliyyatların artıq bərpa olunduğu deyilir.

Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin məlumatına görə, Rusiya ötən gecə iki raket və azı 46 dronla hücuma keçib, dronlardan 38-i vurulub.

Paytaxt Kiyevə istiqamətlənən dronların hamısının vurulduğu bildirilir. Kiyev rəsmiləri şəhərə ziyan dəymədiyini deyirlər.

Ukraynanın şimal-qərbindəki Sumı vilayətində isə kritik infrastruktur obyektlərinə hücum olduğu, amma müdafiə qüvvələrinin hücumu dəf etdiyi xəbər verilir.

AzadlıqRadiosu tərəflərin iddialarını müstəqil yoxlaya bilməyib.

Moskva vilayətinə dron zərbəsindən ölən və yaralananlar var

Moskva vilayətinin qubernatoru Andrey Vorobyov Ramenskoye şəhərinə dron zərbələri nəticəsində bir nəfərin öldüyünü, üç nəfərin yaralandığını bildirib. Daha öncə 9 yaşlı uşağın həlak olması barədə informasiya təsdiqini tapmayıb. Qubernator ölənin 46 yaşlı qadın olduğunu deyib.

Vorobyov xəsarət alan üç nəfərin Ramenskoye xəstəxanasına yerləşdirildiyini söyləyib.

Sentyabrın 10-da səhər Sportivnoye döngəsindəki binaya dron zərbəsindən 11-12-ci mərtəbələrdəki mənzillər yanıb. Hazırda yanğının söndürüldüyü bildirilir. Vilayət rəhbəri daha bir dronun Vısokovoltnoye küçəsində evin üzərinə düşdüyünü, orada 9-cu mərtəbədə mənzilə ziyan dəydiyini söyləyib. Onun sözlərinə görə, bir nəfər xəsarət alıb.

"Müvəqqəti sığınacaqlara 43 nəfər yerləşdirilib. Onlar isti yeməklə təmin ediliblər", – Vorobyov vurğulayıb.

O, ötən gecə bir neçə rayonda ümumilikdə dörd dronun məhv edildiyini açıqlayıb.

Paytaxta yaxınlaşan dronlar vurulub

Moskvanın meri Sergey Sobyanin isə həmin dronların paytaxta yaxınlaşarkən vurulduğunu, dron qalıqlarından xəsarət alanların, dağıntıların olmadığını deyib.

"Jukovski" aeroportu yaxınlığında vurulan dronun qalıqlarının yaratdığı fəsadlar aradan qaldırılır, – Sobyanin bildirib.

Aeroportun mətbuat xidməti onun bağlandığını açıqlayıb. Moskvaətrafına dron hücumlarından sonra "Vnukovo", "Şeremetyevo" və "Domodedovo"da reyslər gecikir.

Moskvada Kaşirsk şosesinə dron qalıqları düşməsi orada nəqliyyatın hərəkətinin dayandırılmasına səbəb olub.

Tula vilayətində də iki dron vurulub, xəsarət alan olmayıb. Dronların qalıqlarının yanacaq-energetika kompleksi obyektlərindən birinin üzərinə düşdüyü xəbər verilir.

Bundan başqa, Bryansk və Lipetsk vilayətləri də dron hücumuna məruz qalıb. Bryanskın qubernatoru 59 dronun məhv edildiyini açıqlayıb.

Azərbaycan Bakı və Yerevan arasında sülh müqaviləsi danışıqların Astanada aparılmasına dair Qazaxıstanın təklifini məqbul hesab edir.

Bunu sentyabrın 9-da Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin mətbuat xidməti onun qazaxıstanlı həmkarı Kasım-Jomart Tokayevlə telefon söhbətindən sonra xəbər verib.

Mayın əvvəllərində Azərbaycan və Ermənistanın xarici işlər nazirləri Ceyhun Bayramov və Ararat Mirzoyan Astanada görüşərək iki ölkə arasında sülh müqaviləsini müzakirə etmişdilər.

Ötən həftə Əliyev bəyan etmişdi ki, sülh müqaviləsi mətninin 80 faizinə dair razılaşma əldə olunub.

Bakı Yerevandan Ermənistan konstitusiyasının preambulasında Qarabağın Ermənistanla birləşməsinə dair qərara istinadın çıxarılmasında israr edir.

Buna da bax:

İlham Əliyev: Sülh müqaviləsinin 80 faizi razılaşdırılıb

Xatırlatma

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə, 2023-cü ildə birgünlük əməliyyatla Qarabağ üzərində nəzarətini, ərazi bütövlüyünü bərpa edib.

Amma tərəflər sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər demarkasiya olunmayıb.

“Abzas Media işi” üzrə ibtidai istintaqın başa çatdığı bildirilir. Bu barədə vəkil Zibeyda Sadıqova məlumat verib.

Onun sözlərinə görə, bu gün, sentyabrın 9-da istintaq orqanı yekun protokolu elan edib.

Vəkil qeyd edib ki, jurnalistlər Cinayət Məcəlləsinin 7 maddəsi üzrə ittiham olunur:

"192.3.2-ci, 193-1.3.1-ci, 193-1.3.2-ci, 206.4-cü, 320.1-ci ,320.2-ci və 213.2.1-ci maddələri ilə ( külli miqdarda gəlirlə qanunsuz sahibkarlıq, mütəşəkkil dəstənin cinayət yolu ilə əldə etdiyi xeyli miqdarda pulu leqallaşdırma, mütəşəkkil dəstənin qaçaqmalçılığı, sənəd saxtalaşdırma... və mütəşəkkil dəstə halında vergidən yayınma) ittiham verilib”.

Z. Sadıqova qeyd edib ki, növbəti mərhələdə vəkillər işin materialları ilə tanış olacaqlar: "Cinayət işi 20 cilddən ibarətdir". Daha sonra iş baxılması üçün məhkəməyə göndərilməlidir.

Hələlik, işlə bağlı istintaq qurumu olan Daxili İşlər Nazirliyi ilə isə danışmaq mümkün olmayıb.

“Abzas Media” nəşrinin direktoru Ülvi Həsənli, əməkdaşı Məhəmməd Kekalov, baş redaktoru Sevinc Vaqifqızı jurnalistlər Hafiz Babalı, Nərgiz Absalamova, Elnarə Qasımova və iqtisadçı Fərid Mehralızadə bu iş üzrə təqsirləndirilən şəxslərdir.

Əvvəlcə ötən il noyabrın 21-də Ülvi Həsənli və Sevinc Vaqifqızı daha sonra isə digərləri həbs ediliblər. Onlara əvvəlcə qaçaqmalçılıq ittihamı verilib, sonra ittiham ağırlaşdırılıb. Həmin şəxslər ittihamları qəbul etmir və həbslərini peşə fəaliyyəti ilə əlaqələndirirlər.

Buna da bax:

Milli Məclisin yeni nümayəndə heyətinin AŞPA-da mandatı təsdiqlənə bilərmi?

Xatırlatma

Ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Onların hər biri ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təqribən 300 siyasi məhbus var.

Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

Qardaşı Nəsimi Məmmədli deyir ki, "Toplum" internet televiziyasının həbsdə olan təsisçisi Ələsgər Məmmədlinin sol böyrəyində daş aşkar edilib.

Onun sözlərinə görə, Ə.Məmmədli ötən həftəsonu saxlandığı 1 saylı Bakı İstintaq Təcridxanasında müayinədən keçib. "Mədəaltı vəzin genişlənməsi sabit olaraq qalır. Özəl həkim tərəfindən qalxanabənzər vəzin təkrar müayinəsi zamanı düyünlərin daha da böyüməsi aşkar edilməyib. Eyni zamanda, Ələsgərin boğulma halları və baş ağrıları davam edir, görməsi zəifləyib", - qardaşı vurğulayıb.

N.Məmmədlinin sözlərinə görə, həbsdə saxlandığı yarım il ərzində qardaşı ilə bağlı heç bir istintaq hərəkəti aparılmayıb: "Qardaşımda olan ciddi xəstəliklərlə onu həbsdə saxlamağın mənası aydın deyil".

Penitensiar Xidmət və istintaq orqanının (Daxili İşlər Nazirliyi) nümayəndələrindən bu deyilənlərə münasibət öyrənmək mümkün olmayıb.

Ə.Məmmədli bu il martın 8-də həbs olunub. Xətai rayon Məhkəməsi onun barəsində 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçib. Daha sonra qətimkan tədbirinin müddəti daha 3 ay uzadılıb.

Ə.Məmmədli Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2 (qaçaqmalçılıq - qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ittiham olunur. O, özünü təqsirli bilmir və həbsini peşə fəaliyyəti ilə əlaqələndirir.

Xatırlatma

Ümumilikdə ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər. Sonradan onlardan bəzilərinin ittihamı hətta ağırlaşdırılıb.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təqribən 300 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Ukraynanın yeni təyin olunmuş xarici işlər nazir Andrey Sibiqa vəzifədə ilk addımlarından biri olaraq Gürcüstandakı müvəqqəti işlər vəkilinin uzunmüddətli missiyasına son verib. O, vəzifədən kənarlaşdırılan Mixaylo Xarışinin müharibə dövrü diplomatiyası reallıqlarını anlamadığını deyib.

Xarışin bu yaxınlarda ictimai şəkildə deyib ki, adı çəkilməyən qüvvələr Gürcüstanla Ukraynanın tarixən güclü əlaqələrinə zərbə vurmağa çalışırlar.

Sıbiqa sentyabrın 5-də xarici işlər naziri təyin olunub. İki il yarım öncə Rusiyanın işğalı başlayandan Ukrayna hökumətdə ən böyük dəyişikliklərdən birini gerçəkləşdirib.

Sibiqa Kiyevin səfirləri və konsulları ilə məsləhətləşmələr barədə xəbərlərdən sonra sosial mediada yazıb ki, Ukrayna diplomatiyası üçün qeyd-şərtsiz prioritet ölkəsinin silahlar və başqa müdafiə ehtiyaclarıdır.

Kiyev Tbilisidəki səfirini təxminən iki il qabaq müvəqqəti işlər vəkili ilə əvəzləyib. Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski işğal başlayandan bir həftə sonra Gürcüstandakı səfiri məsləhətləşmələr üçün geri çağırmışdı. Buna Gürcüstan hökumətinin Ukraynaya köməyə getmək istəyən könüllülərə əngəl törətməsi barədə məlumatlar səbəb olmuşdu.

Gürcüstanın Kiyevdəki səfiri Giorgi Zakaraşvili 2023-cü ilin iyulunda Zelenski ilə Tbilisi arasında açıq mübahisədən sonra Ukraynanı tərk edib.

Müharibə boyunca tərəflər arasında gərginlik artıb. Belə ki, Gürcüstanın hakim partiyası Moskva ilə əlaqələri bəzi aspektlərdə görünən şəkildə yumşaldıb, Qərb tərəfdaşları ilə mübahisələri qızışdırıb.

Hakim Vahid Rusiya Partiyası təmsilçilərinin 21 regionun çoxunda qubernator və yerli qanunverici orqanlara deputat seçkilərində qalib gələcəyi gözlənilir. Əksər insan haqları qrupları və müstəqil ekspertlər isə seçkidə həqiqi rəqabətin olmadığını deyirlər.

Üçgünlük səsvermə sentyabrın 8-də başa çatıb. Moskva Şəhər Dumasının, Sankt-Peterburq şəhəri rəhbərliyi də seçilirdi.

Hazırda vəzifədə olanlar öndədir

Vəzifədə olan, yaxud müvəqqəti vəzifə icra edən qubernatorların, əsasən, birtərəfli keçmiş seçki yarışında öndə getdiyi görünür.

Rusiya hakimiyyəti bu seçkidə Putin tərəfdarlarının seçilməsini Ukraynada iki il yarımdır gedən müharibədə vətənpərvərlik təcəssümü sayırlar. Moskva təcavüzkar müharibəsini "xüsusi hərbi əməliyyat" adlandırır, eyni zamanda narazılara divan tutur.

"Səmimi olaq: Müharibə gedir. Tapşırığımız düşməni məğlub etməkdir", – keçmiş prezident və baş nazir, Putinin çoxdankı müttəfiqi Dmitri Medvedev TASS dövlət xəbər agentliyinə deyib. Medvedev hazırda hakim Vahid Rusiya Partiyasının sədridir.

Putin 24 ildir Rusiyanı idarə edir. Ölkədə seçkilər həmişəkindən daha sərt nəzarət altında keçirilir, heç bir etibarlı beynəlxalq müşahidə missiyası, həqiqi müxalif namizəd olmayıb.

Ukraynanın bəyanatı

Ukraynanın işğal olunmuş vilayətlərində, ilhaq edilmiş Krımda da bülletenlər yığılıb.

Ukraynanın Xarici İşlər Nazirliyi işğal altında olan regionlardakı prosesi beynəlxalq hüququn pozulması, seçkiləri "dəyərsiz", "qanunsuz" adlandırıb.

"Qolos" seçicilərin hüquqlarını müdafiə qrupu isə "seçkilərin imitasiyası" prosesində gerçək rəqabətin olmadığını vurğulayıb.

Qrup bildirib ki, namizədlərin üçdə birini Rusiya seçki orqanları prosesə buraxmayıb.

Səslərin yığılması üç gün çəkib.

Rusiya Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) başçısı Ella Pamfilova deyib ki, səsvermə prosesində ciddi pozuntu olmayıb, seçici fəallığı 90 faiz civarında olub.

"Qolos" təkcə seçki kampaniyası dövründə azı 500 pozuntu iddiası aldığını bildirib.

İsrailin ötən gecə Suriyaya endirdiyi zərbələrdən ölənlərin sayı 14-ə, yaralı sayı 40-a yüksəlib. Bu haqda Suriya dövlət mediası sentyabrın 9-da məlumat yayıb.

"Reuters" mənbələrə istinadla hücumların hədəfinin böyük hərbi tədqiqat mərkəzi olduğunu yazır.

ABŞ və Aİ-nin terrorçu saydığı HƏMAS radikal qruplaşması oktyabrın 7-də İsrailə hücum edəndən bəri İsrail Suriyada İranın dəstəklədiyi hərbi hədəflərə zərbələri gücləndirib, həmçinin Suriya ordusunun müdafiəsi, bəzi qüvvələri vurulub.

Yerli səhiyyə rəsmisi Suriya dövlət xəbər agentliyinə deyib ki, 13 nəfər xəsarət alıb, bəzilərinin durumu ağırdır.

İsrail adətən Suriyaya zərbələr barədə konkret xəbərləri şərh etmir, bu zərbəyə də münasibət açıqlanmayıb.

Qəzzada müharibə başlayandan Suriyaya ən böyük hücum apreldə İran səfirliyini şübhəli İsrail hərbi təyyarələrinin bombalaması olub. İran həmin zərbədə yeddi hərbi müşavirin, o cümlədən üç aparıcı komandirin həlak olduğunu bildirib.

HƏMAS-ın İsrailə 7 oktyabr hücumunda 1200 nəfər öldürülüb, 250 nəfər girov götürülüb. Girovlardan bir qismi sonradan buraxılsa da, təxminən 100 nəfərin hələ də girovluqda qaldığı, onlardan bəzilərinin öldürüldüyü bildirilir.

Livanla sərhəd

İsrail hərbi kabinetinin keçmiş üzvü Benni Qants bazar günü deyib ki, İsrail diqqətini "Hizbullah" qruplaşması və Livanla sərhədə yönəltməlidir. "Gecikirik", – o xəbərdarlıq edib.

İranın dəstək verdiyi, İsrail və ABŞ-ın terrorçu saydığı "Hizbullah" qruplaşması İsraillə, demək olar, hər gün sərhəd boyunca atışır. Bu Livan qruplaşması HƏMAS-ı dəstəklədiyini bildirib.

"Qəzzanı idarə etməyə yetərincə qüvvələrimiz var, şimalda nə getdiyinə fokuslanmalıyıq", – Vaşinqtonda Yaxın Şərq forumunda danışan Qants deyib. O, İran və əlaltılarını "real məsələ" adlandırıb.

İsrailin Qəzzaya cavab zərbələrində 41 minə yaxın insanın öldürüldüyü bildirilir. BMT-nin insan haqları ofisi ölənlərin çoxunun qadınlar və uşaqlar olduğunu açıqlayıb.

Venesuelada müxalifətin prezidentliyə namizədi Edmundo Qonsales bazar günü – sentyabrın 8-də siyasi sığınacaq üçün İspaniyaya uçub. Bu barədə Madrid açıqlama yayıb.

İspaniya Xarici İşlər Nazirliyinin məlumatına görə, prezident Nikolas Maduronun seçkidə rəsmən qalib olunmasına qarşı çıxan Qonsales həyat yoldaşı ilə birlikdə Torrexon-de-Ardos hərbi bazasına çatıb.

ABŞ, Aİ, digər güclər 75 yaşlı Qonsalesi mübahisəli seçkinin qalibi kimi görürdülər. Bir həftə öncə Venesuela hakimiyyəti onu gizli fəaliyyət və digər cinayətlərdə ittiham edərək həbsinə order verib.

"Demokratiyanın qəmli günü"

"Bu gün Venesuelada demokratiyanın qəmli günüdür. Demokratiyada heç bir siyasi lider başqa ölkədə sığınacaq istəməyə vadar edilmir", – Aİ-nin xarici siyasət rəhbəri Jozep Borrel bəyanatında deyib.

"Qonsales demokratiyanın ən yaxşı ümidi olaraq qalır", – bunu isə ABŞ-ın dövlət katibi Entoni Blinken X platformasında yazıb: "Biz Maduro və təmsilçilərinin hakimiyyətdən zorla yapışmasına imkan verməməliyik".

Venesuelanın vitse-prezidenti Delsi Rodriqes Instagram-da yazıb ki, hakimiyyət siyasi asayişi bərpa etmək üçün Qonsalesə təhlükəsiz çıxış verib. İspaniya Xarici İşlər Nazirliyi isə Qonsalesin ölkədən çıxması ilə bağlı Venesuela hökuməti ilə rəsmi danışıqlar aparılmadığını bildirib.

Venesuela müxalifəti Qonsalesin 28 iyul seçkisinin qalibi olduğunu bildirib, onun qələbəsinin əks olunduğunu dediyi səsvermə nəticələrini yayıb.

Maduro isə deyilənləri rədd edərək bildirib ki, sağ-qanad onun hökumətini qəsdlə sabotaj etməyə çalışır.

Müxalifət qələbəsinin tanınmasından ötrü daha çox etirazların keçirilməsinə, beynəlxalq təzyiqi gücləndirməyə çağırır. Amma indiyədək bu taktikanın nəticəsi olmayıb, getdikcə hökumətə qarşı mitinqlərə daha az adam qatılır.

NATO üzvləri Rumıniya və Latviya sentyabrın 8-də Rusiyanı bu ölkələrin hava məkanını hərbi dronlarla pozmaqda suçlayıb. Bu isə Moskva ilə Qərb arasında gərginliyi daha da qızışdırıb.

Rusiya 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğala başlayandan Rusiya hərbi dronları, raketlərindən Ukraynaya qonşu ölkələrin ərazisinə düşən, orada qəzaya uğrayanlar olub. Rumıniya sonuncu dəfə bu ilin iyulunda bir neçə dəfə ərazisinə dron qalıqları düşdüyünü təsdiqləyib.

Rumıniya havaya qırıcıları qaldırıb

Bu ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi Rusiyanın "kriminal" uçan aparatlarının Rumıniyanın hava məkanını pozduğunu deyərək ona etiraz bildirib.

Sentyabrın 8-də X platformasında yerləşdirilən bəyanatda nazirlik Rusiyanı "ehtiyatsız" eskalasiyanı dayandırmağa çağırıb. Qurum insidentlərlə bağlı NATO və müttəfiqləri ilə konsultasiyalara başladığını əlavə edib.

Bundan öncə Rumıniya elə həmin gün bildirib ki, Rumıniyanın hava məkanını qısa müddətə pozaraq Ukraynaya tərəf uçan dronu izləmək üçün havaya iki qırıcı qaldırıb. Ordunun məlumatına görə, Ukrayna ilə sərhəddə yerləşən Periprava kəndinin ətrafında axtarış aparılır, dronun orada qəzaya düşməsindən şübhələnirlər.

NATO-nun baş katibinin müavini, Rumıniyanın aparıcı diplomatı Mirça Coane deyib ki, hərbi alyans Rusiyanın Rumıniyanın hava məkanını pozmasını pisləyir.

"Rusiyanın müttəfiqlərə qarşı məqsədli hücumuna dair informasiyamız olmasa da, bu hərəkətlər məsuliyyətsizdir, təhlükəli ola bilər", – o, X platformasında yazıb.

Latviyadan bəyanat

Latviya da sentyabrın 7-də Rusiya hərbi dronunun onun hava məkanını pozaraq ərazisində qəza etdiyini bildirib.

"Müttəfiqlərimiz ilə sıx təmasdayıq. NATO-nun şərq cinahında belə insidentlərin sayı artır, onları birlikdə həll etməliyik", – Latviyanın prezidenti Edqars Rinkeviçs X-də yazıb.

Latviyanın Müdafiə Nazirliyi bəyanatında bildirib ki, dron ölkənin hava məkanına Belarusdan keçib, Rezekne bələdiyyəsi ərazisində qəza edib.

"Bu vəziyyət Latviyanın şərq sərhədini möhkəmləndirmək üçün başladığımız işi davam etdirməli olduğumuzu təsdiqləyir. PUA-ların və digər aparatların fəaliyyətini məhdudlaşdırmaqdan ötrü havadan müdafiə və radioelektron mübarizə imkanlarını inkişaf etdirmək də buraya daxildir", –AFP-nin məlumatına görə, müdafiə naziri Andris Spruds deyib.

ABŞ Müdafiə Kəşfiyyat İdarəsinin Avropa Avrasiya Regional Mərkəzinin rəhbəri Patrik Prayor Bakıya səfəri çərçivəsində (6-7 sentyabr) Azərbaycan prezidentinin köməkçisi Hikmət Haciyevlə görüşüb.

ABŞ səfirliyi bildirir ki, görüşdə iki ölkənin münasibətləri və təhlükəsizlik əməkdaşlığı müzakirə edilib.

Rəsmi Bakı görüşlə bağlı hələ məlumat yaymayıb.

+++

6 sentyabr

ABŞ Müdafiə Kəşfiyyat İdarəsinin Avropa-Avrasiya Mərkəzinin rəhbəri Patrik Prayor məsləhətləşmələr aparmaq üçün Bakıya gəlib.

Bu barədə ABŞ səfirliyinin X sosial şəbəkəsindəki hesabında bildirilib.

Hələlik, bu səfər çərçivəsində keçirilən görüşlərlə bağlı məlumat verilmir.

Bu gün Xətai rayon Məhkəməsində "AbzasMedia işi" üzrə həbs olunan jurnalist Elnarə Qasımovanın və iqtisadçı Fərid Mehralızadənin həbs-qətimkan tədbirinin müddəti uzadılıb.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna müdafiə tərəfləri məlumat verib.

Söhbət məhkəmə istintaqına qədər həbs-qətimkan tədbirinin uzadılmasından gedir.

E.Qasımovanın həbs müddəti noyabrın 13-nə, F.Mehralizadənin isə dekabrın 19-na qədər uzadılıb.

Bununla bağlı istintaq orqanının təqdimatı təmin edilib.

Onların həbs müddəti sentyabrın 20-də başa çatırdı.

F.Mehralızadə iyunun 1-də həbs edilib. E.Qasımova isə bu il yanvarın 15-də həbs olunmuşdu. Onun buna qədər də həbs müddəti artırılmışdı.

Onlara əvvəlcə Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qrup halında qaçaqmalçılıq) maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb. Daha sonra ittihamları ağırlaşdırılıb. Əlavə ittihamlar külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıq, habelə mütəşəkkil dəstə ilə qaçaqmalçılıq, vergidən yayınmaq, sənəd saxtalaşdırması və saxta sənədlərdən istifadə ilə bağlıdır.

Əvvəlki ittihamla onlara 8, sonrakı ittihamlarla isə 12 ilə qədər həbs cəzası verilə bilər. Onlar ittihamı qəbul etmirlər.

Onlardan başqa bu iş üzrə həbs edilən daha bir neçə nəfərin də ittihamı ağırlaşdırılıb.

Vəkil Cavad Cavadovun AzadlıqRadiosuna bildirməsinə görə, F.Mehralızadə məhkəmədə deyib ki, onun bu işlə, ümumiyyətlə, əlaqəsi yoxdur. O ehtimal edir ki, həbsi çoxsaylı iqtisadi təhlilə söykənən tənqidi çıxışları, yazıları ilə bağlıdır.

E.Qasımovanin vəkili Günay İsmayılovanın sözlərinə görə, o da həbsini jurnalist fəaliyyəti ilə izah edib.

'AbzasMedia işi' üzrə həbslər uzadılır

Bir gün sonra, sentyabrın 7-də Xətai rayon Məhkəməsində "AbzasMedia işi" üzrə həbs olunanlardan daha bir neçəsinin- bu nəşrin baş redaktoru Sevinc Vaqifqızının, direktoru Ülvi Həsənlinin, əməkdaşı Məhəmməd Kekalovun, jurnalist Nərgiz Absalamova və araşdırmaçı jurnalist Hafiz Babalının da həbs müddətləri artırılıb. Onların isə həbs müddətinə istintaqın təqdimatı əsasında 3 ay əlavə edilib.

Ü.Həsənli və S.Vaqifqızının həbs müddəti bundan əvvəl iyunun 12-də artırılmışdı. Ondan bir gün əvvəl Nərgiz Absalamovanın, iki gün əvvəl isə digər qalanlarının həbs müddətlərinə əlavələr edilmişdi.

Bu işdə əvvəlcə ötən il noyabrın 21-də Ü.Həsənli və S.Vaqifqızı həbs olunublar. Sonradan digər qeyd edilən şəxslərlə də bağlı qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs-qətimkan tədbiri seçilib.

Sonradan bəzilərinin ittihamları ağırlaşdırılan (külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıq və başqa ittihamlarla) bu şəxslər özlərini təqsirsiz sayırlar. Onların həbs müddəti bu müddət ərzində bir neçə dəfə artırılıb.

Xatırlatma

Ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Onların əvvəlcə çoxu "AbzasMedia işi" ilə əlaqəli olub. Həmin işdə öncə saytın direktoru Ülvi Həsənli, əməkdaşı Məhəmməd Kekalov, baş redaktoru Sevinc Vaqifqızı həbs edilib. Daha sonra bu işə aid həbslər jurnalistlər Hafiz Babalı, Nərgiz Absalamova və başqaları ilə davam edib. Amma onlar ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 250-300 siyasi məhbus var.

Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

Keçmiş səhiyyə naziri, Haqq Ədalət Partiyasının (HƏP) sədri Əli İnsanovun üzərində olan məhkumluq götürülüb. Sentyabrın 6-da Binəqədi rayon Məhkəməsində hakim Vüsal Tağıyev buna qərar verib.

AzadlıqRadiosuna məhkəmədən verilən məlumata görə, Ə.İnsanov məhkumluğunun vaxtından əvvəl götürülməsindən ötrü 6 ay əvvəl ərizə vermişdi. 2024-cü ilin mayından Binəqədi rayon Məhkəməsində bu məsələyə baxılırdı.

Sabiq nazir deyir ki, məhkumluq ona bir sıra məhdudiyyətlər yaradır.

Keçmiş səhiyyə naziri 2005-ci ildə 11 il azadlıqdan məhrum edilmişdi. Cəzasının bitməsinə az vaxt qalmış ona əlavə ittiham verilmişdi. Eks-nazirə 2016-cı ildə əlavə 7 il 5 ay azadlıqdan məhrumetmə cəzası təyin edilib.

Prezidentin 2019-cu ildə imzaladığı əfv sərəncamı ilə Ə.İnsanov azadlığa buraxılıb.