-
Həmid Herisçi
"Nekroloq" romanından "Damğa" hissəsinin əvvəli
Bu gün külək yenə güclənib. Mən biləni, adına "xəzri" deyilən əbədi Bakı küləyinin bircə... bircə arzusu-istəyi var: özünü, - bəlkə, ancaq öz gizli, xəlvət ümidlərini, şəhərin kos-kocaman qara daşlarına çırpmaq.
Köhnə pəncərələrin sınıq-mınıq şüşələri, - gərək onları dəyişəydilər - silkələndikcə silkələnir. Oradan doğan əsəbi səslər evdə oturub "Xaç atası" filminin axır dəqiqələrinə baxanların ah-ufuna qohum çıxır sanki... Türklərin "Ramstore" supermarketi səmtdəki küçə işıqları sağa-sola cansız işartılarını saçır, üzü xəzriyə doğru qorxa-qorxa irəliləyən məmmədlərin, hüseynlərin xəstə, yonuq vücudunu, qaraltısını dirildib canlandırmır. Sarılıq xəstəliyi keçirən bu qorxaq işıqlar adamların ancaq kədərini, qədərini işıqlandırır, arzularını yox.
Özü də məhz buna görə bizlər hər ay "Barmek" şirkətinə pul-para ödəyirik, cibimizdə heç nə qalmır, siçan oynayır cibimizdə, siçan. Necə ki, indi Ağa Nemətulla küçəsindəki zibilikdən bığlı-mığlı bir siçan çıxdı, sağ-solunu güdə-güdə gedib girdi "Ağ çiçəyim" adlı gül dükanına. Küçədəki bu qədər adamın içindən yalnız məni, niyə məhz məni, - öz oğurluğuna şahid seçdi...
Niyə? Səbəb? Səbəb?
Üç gündən bəri oyan-buyana əyilməkdən təngə gəlmiş, cana doymuş dimdik qovaq ağacları, zəif-sısqa qol-budaqlarını al-əlvan reklam lövhələrinə çırpır. Çırpır, çırpır, axırda bezir. Üstü bir barmaq toz bağlamış, sənin barmaqların incə olar, APİ müəllimi, qonşumuz Rafiq kişinin tüklü barmaqlarını nəzərdə tuturam, - reklam lövhələrinin biri üzərinə "Vergi məsələləri ilə bağlı sorğularınızı 193 saylı telefona verin!" arzusu həkk olunub. Külək güclənir, damağımdakı Kazbekin boz külünü Bakıxanov küçəsi, "Hyatt Regency" otelindən alıb aparır. Onun gen şüşə qapılarını bəzəyən İngilis, Rus, İran, Uruqvay, Bantustan milli bayraqları dəli küləyimizə tabe olsa da, bu yalançı, gözaldadıcı, geydirmə bir mənzərə, görüntüdür ki, sən gəl inanma, aldanma ona. Məktəb günlərimin dostu Elxan demiş: "yüz faiz, fıs faiz".
Bu küləkli qərib axşamın alaqaranlığında, pəncərədən eşiyə boylanarkən gördüm budur, araya həmişə vay-şivən salan qonşu Anaxanım xala topuqlarını döyən uzun donunun ətəyini bir əlində büküb bürmələyərək, Lermantov küçəsindəki köhnə evimizin taxta pilləkanları ilə yuxarı, ikinci mərtəbəyə, qarmonçalan Kar Rəhmangilə qalxır: "Bilirəm... bilirəm evdə şellənib nəşə çəkirsiniz, oğraşlar, qəhbə balağından düşənlər. Açın qapını, açın!" - bu qışqırıqları tək mən yox, künc-bucaqda tir-tir əsən, ana südündən yanıq yetimcə pişik balaları da eşidir, diksinən kimi olurlar. Deyirəm ki, belə vaxtlarda pişik balalarını yerdən götürüb tumaqlamağın ayrıca ləzzəti, ayrıca mənası var...
2005, "Nekroloq" kitabından
