Keçid linkləri

2024, 10 Mart, bazar, Bakı vaxtı 16:30

Dünya xəbərləri

Dağıstanda iki nəfərə qarayara diaqnozu qoyulub

İllüstrativ foto
İllüstrativ foto

Rusiyanın Dağıstan Şimali Qafqaz regionunda iki nəfərə qarayara diaqnozu qoyulub. Xəbəri TASS və Interfax yerli səhiyyə nazirliyinin sözçüsünü istinadla yayıb.

Novokul kəndində iki nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib, üçüncü isə eyni infeksiyaya yoluxmaqda şübhəli bilinərək klinikaya aparılıb.

Səhiyyə Nazirliyinin rəsmisi həmin şəxslərin həyatına təhlükə olmadığını deyib.

Qarayara bakterial infeksiyadır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, insanlara bu xəstəlik xəstə heyvanlarla birbaşa, yaxud dolayısı yolla təmasdan, yaxud infeksiya olan heyvan məhsullarından keçir.

Bütün xəbərləri izləyin

ABŞ səfirliyi Moskvada hücumlarla bağlı xəbərdarlıq edib

Moskvada ABŞ səfirliyi
Moskvada ABŞ səfirliyi

Moskvadakı ABŞ səfirliyi martın 7-də axşam vebsaytında amerikalılar üçün təhlükəsizlik xəbərdarlığı yerləşdirib. Səfirlik bildirir ki, növbəti iki gün ərzində Rusiya paytaxtında izdihamlı yerlərə hücumlar ola bilər.

"Səfirlik ekstremistlərin Moskvada izdihamlı yerləri, o cümlədən konsertləri hədəfə almaq planları barədə məlumatları araşdırır. ABŞ vətəndaşlarına növbəti 48 saat ərzində izdihamlı yerlərə getməmək tövsiyə olunur", - xəbərdarlıqda deyilir.

Əlavə informasiya açıqlanmayıb.

ABŞ səfirliyinin xəbərdarlığını Britaniyanın Xarici İşlər İdarəsi də vebsaytında yerləşdirib.

Dövlət Departamenti isə Rusiyaya səyahətlərin təhlükə dərəcəsini maksimum dördüncü səviyyəyə qaldırıb. Bu haqda "Kommersant" yazır.

Rusiya hakimiyyəti informasiyanı şərh etməyib. AzadlıqRadiosunun rus xidməti martın 8-nə Moskvada Beynəlxalq Qadınlar günü münasibətilə çoxsaylı tədbirlərin planlaşdırıldığını yazır.

Yerevan Bakı ilə sülh sazişində böyük proqres olmadığını deyir

Ararat Mirzoyan
Ararat Mirzoyan

Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan martın 7-də deyib ki, azərbaycanlı həmkarı Ceyhun Bayramovla ötən həftə Berlində ikigünlük danışıqlarda sülh sazişi üzərində əhəmiyyətli proqres əldə olunmayıb.

Mirzoyanın sözlərinə görə, Yerevan sovet dövrü sərhədlərinin 1991-ci il bəyannaməsi əsasında qarşılıqlı tanınmasında israr edir. Söhbət Ermənistan, Azərbaycan və digər eks-sovet respublikalarının imza atdığı Almatı deklarasiyasından gedir. Mirzoyan deyib ki, bu iki cənubi Qafqaz ölkəsi sərhədlərini müvafiq şəkildə delimitasiya etməli, öz ərazilərindən keçən bütün tranzit marşrutları üzrə tam nəzarəti saxlamalıdırlar.

"Azərbaycanla bu mövzular üzrə işi davam etdiririk, proqres olarsa, sizə informasiya veriləcək", - Mirzoyan Ermənistanda səfərdə olan kiprli həmkarı Konstantinos Kombosla birgə mətbuat konfransında söyləyib.

Xəritə mübahisəsi

Yerevan sərhədin delimitasiyası üçün 1970-ci illərin sovet hərbi xəritələrindən istifadə olunmasında israr edir. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev isə yanvarın 10-da yerli telekanallara müsahibəsində deyib ki, Bakı sərhədin delimitasiyası üçün belə təklifi rədd edir, çünki bu xəritələrdən istifadə olunması Ermənistana sərf edir, "məhz buna görə ki, bizim tarixi torpaqlarımız artıq onlara verilmişdi".

Almaniyalı şərhçi: 'Berlin Bakı və Yerevan arasında yaxşı vasitəçi ola bilər'
Gözlə

No media source currently available

0:00 0:03:53 0:00

Ermənistan parlamentinin xarici əlaqələr komitəsinin sədri Sarqis Xandanyan isə Bayramovla Mirzoyanın bəzi məsələlər üzrə müəyyən proqresə nail olduğunu bildirib.

"Buna baxmayaraq, (Ermənistan-Azərbaycan sülh sazişini) imzalamağın mümkün zaman çərçivəsi barədə danışa bilmək kimi bir irəliləyiş baş versəydi, rəsmi bəyanatlar olardı. İndiki vəziyyətdə, düşünürəm ki, əlavə işə, yeni görüşlərə ehtiyac var", - Xandanyan vurğulayıb.

Görüşdən sonra verilən bəyanatlar

Ermənistanın Xarici İşlər Nazirliyi Berlin danışıqlarından sonra verdiyi bəyanatda bildirib ki, nazirlər açıq məsələlər üzrə danışıqları davam etdirməyə razılaşıblar.

Azərbaycan XİN isə bildirib ki, fevralın 28-i və 29-da danışıqlarında "Sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis edilməsi haqqında ikitərəfli Saziş" layihəsinin müddəaları üzrə mövqelər müzakirə edilib, bəzi əsas məsələlər üzrə əlavə işə ehtiyac olduğu vurğulanıb.

Fevralın 17-də Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Münxendə bir araya gəliblər. Paşinyan bundan sonra deyib ki, Azərbaycan Ermənistan ərazisini birmənalı tanımağa könülsüz yanaşır, onun ölkəsinə qarşı hərbi təcavüz planlaşdırır. Əliyev isə Bakının Ermənistanı işğal etmək planları olmadığını söyləyib.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə, 2023-cü ildə isə birgünlük əməliyyatla Qarabağa nəzarəti bərpa edib, separatçı rejim buraxılıb, liderləri saxlanaraq Bakıya gətirilib. Bakı ilə Yerevan sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər delimitasiya olunmayıb.

Bayden Trampı kəskin tənqid edir, Putinə baş əyməyəcəyini deyir

Co Bayden
Co Bayden

ABŞ prezidenti Co Bayden (Joe Biden) martın 7-də televiziya çıxışında seçkidə respublikaçılardan potensial rəqibi Donald Trampı (Donald Trump) Rusiya prezidenti Vladimir Putinə "boyun əydiyinə görə" kəskin tənqid edib. O, Konqresi Ukraynaya yardımı təsdiqləməyə çağırıb, dünyada demokratiyanın təhdid altında olması ilə bağlı xəbərdarlıq edib.

Konqresdəki ənənəvi "Ölkənin vəziyyəti" adlı çıxışı on milyonlarla amerikalı izləyib.

Bayden Trampın ABŞ-ın lideri olduğu NATO müdafiə alyansı barədə son sözlərini pisləyib, onu respublikaçılardan keçmiş prezident Ronald Reyqanla (Ronald Reagan) müqayisə edib.

"Rusiya liderinə baş əymək..."

Tramp ötən ay seçki kampaniyası vaxtı deyib ki, vəzifədə olanda NATO müttəfiqinə xəbərdarlıq edib. Ona deyib ki, alyans üzvləri müdafiə xərclərinə əməl etməsələr, Rusiyanı istədiklərini etməyə həvəsləndirəcək.

Bu isə Trampın noyabrda seçkini udacağı halda, Birləşmiş Ştatları NATO-dan çıxara biləcəyi sarıdan qorxu yaradıb.

"Rusiya liderinə baş əymək biabırçılıq, təhlükəli və qəbuledilməzdir", - deyən Bayden respublikaçıların fəxrlə xatırladığı Reyqanın Soyuq müharibə dövründə Kremlə qarşı necə dayanmasını yada salıb.

Bayden NATO-nun həmişəkindən güclü olduğunu deyib, İsveçin baş naziri Ulf Kristerssonun da onun çıxışını dinlədiyini vurğulayıb.

İsveç martın 7-də NATO-nun 32-ci üzvünə çevrilməklə 200 illik birləşməmə erasına son qoyub. Rusiya 2022-ci ildə Ukraynanı işğal etməyə başlayanda İsveç müdafiə alyansına qoşulmaq üçün müraciət edib.

"Ukraynanın yanında olsaq..."

Bayden Konqresi Ukraynaya yardım paketini qəbul etməyə çağırıb, xəbərdarlıq edib ki, Putin Ukrayna sərhədində dayanmayacaq.

Nümayəndələr Palatasındakı sağ-qanad respublikaçılar bir neçə aydır 60 milyard dollarlıq yardım paketinin qəbulunu əngəlləyirlər. Hazırda Ukrayna qüvvələrinin ABŞ sursat və silahı azalır və Rusiya iki illik müharibədə təşəbbüsü ələ alır. Ötən ay Rusiya şərqi Avdeyevka şəhərini tutub.

"Ukraynanın yanında olsaq və özünü müdafiə etməsi üçün silahları versək, Ukrayna Rusiyanı dayandıra bilər", - Bayden deyib.

"Prezident Putinə mesajım sadədir. Biz çıxıb getməyəcəyik. Biz boyun əyməyəcəyik. Mən boyun əyməyəcəyəm", - Bayden vurğulayıb.

Bayden Trampı 2020-ci ildə seçkinin nəticələrini dəyişdirmək cəhdinə görə tənqid edib, belə səylərin ölkədə demokratiyaya ağır təhdid yaratdığını söyləyib.

"Ölkəni yalnız qalib gələndə sevə bilməzsən", - ABŞ prezidenti deyib.

Baydenin builki müraciəti noyabr seçkisinə görə daha böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu çıxış onun seçkiöncəsi amerikalı seçicilərinə xitab üçün ən böyük fürsəti sayıla bilər.

Baydenin reytinqi, yaşı...

Tramp martın 5-də 15 ştatdan 14-də praymeriz seçkilərini udub, respublikaçılardan prezidentliyə namizəd olmaq şansını möhkəmləndirib. Bayden 2020-ci ildə Trampı məğlub etmişdi, amma bu il reytinqi aşağı olduğundan onu daha sərt mübarizə gözləyir.

"Pew" tədqiqat mərkəzinin yanvarda açıqladığı sorğuya görə, amerikalıların cəmi 33 faizi Baydenin işini bəyənir, 65 faizi bəyənmir. Son iki ildə prezidentin işini bəyənmə faizi 40-dan aşağı olub.

81 yaşlı Bayden ABŞ tarixində ən yaşlı prezidentdir və bu məsələ də narahatlıq yaradır. Seçicilərin üçdə ikisi onu ikinci müddətə ölkəni idarə etmək üçün çox yaşlı sayır.

Ötən ay xüsusi müşavirin hesabatında prezidentin yaddaşı ilə bağlı suallar yer alıb, bu da onun ölkəni daha dörd il idarə etməsi üçün zehni qabiliyyəti ilə bağlı narahatlığı gücləndirib.

Elə bu çıxışında da Baydenin fiziki durumu diqqətlə izlənirdi. Ancaq bir saatdan çox çəkən çıxışını qıvraq şəkildə çatdırıb, ciddi səhvə yol verməyib.

Sandu: Rusiya Moldovada sabitliyi pozmaq istəyir

Fransa prezidenti Emmanuel Makron Yelisey sarayında görüşdən əvvəl Moldova prezidenti Maya Sandu ilə salamlaşır. 2022
Fransa prezidenti Emmanuel Makron Yelisey sarayında görüşdən əvvəl Moldova prezidenti Maya Sandu ilə salamlaşır. 2022

Martın 7-də Fransa ilə müdafiə paktı imzalamağa hazırlaşan Moldovanın prezidenti Maya Sandu deyir ki, Moskva onun ölkəsində sabitliyi pozmağı, bu cənub-şərqi Avropa ölkəsini prezident seçkisi və Avropa İttifaqına üzvlüklə bağlı referendum öncəsi Avropaya inteqrasiya cığırından çıxarmağı planlaşdırır.

Sandunun bəyanatı ilə eyni vaxtda Moldova Kəşfiyyat və Təhlükəsizlik Xidməti (SIS) hesabat yayaraq Rusiyaya Moldovaya qarşı planları ilə bağlı sərt xəbərdarlıq edib. "Detallara görə, 2024 və 2025-ci illərin strategiyasında kəşfiyyat xidmətlərinə, mütəşəkkil qruplara və Kremlin rəhbərliyinə bağlı rusiyayönümlü siyasi aktorlara dəstək nəzərdə tutulur", - SIS başçısı Aleksandru Musteata bildirib.

"Moskvanın nə istədiyini hamımız anlayırıq. Moskva Moldovada sabitsizlik yaratmaq istəyir. Moskva Moldova vətəndaşlarını qorxutmaq istəyir, xüsusilə də bizim Moldovanın Aİ-yə üzvlüyü ilə bağlı referendum keçirə biləcəyimiz bu ildə. Azından bu mənim təklifimdir, Moldova parlamentinin bunu dəstəkləyəcəyinə ümid edirəm", - Sandu martın 6-da "Digi24 TV"yə deyib və Parisə yola düşüb.

Sandu yenidən prezident ola biləcəkmi...

Qərbyönümlü Sandunun dövründə Moldova Rusiyadan Avropaya doğru sərt dönüş edib. O bu ilin sonunda yenidən prezidentlik uğrunda mübarizə aparacaq. 2020-ci ildə isə Moskvanın dəstəklədiyi İqor Dodonu məğlub etmişdi.

Sandu daha öncə deyib ki, prezident seçkisi ilə Aİ-yə üzvlük referendumunun birlikdə keçirilməsini istərdi. 2022-ci ildə Moldova 27 üzvü olan blokla üzvlük danışıqlarına başlamağa dəvət olunub.

Sandunun sözlərinə görə, Moldovanı Rusiyanın potensial hücumundan şərq qonşusu Ukrayna qoruyur. Kiyev iki ildir Rusiyanın təcavüzünə qarşı mübarizə aparır.

Fransa prezidenti Emmanuel Makron Sandu ilə müdafiə və iqtisadi əməkdaşlıq paktı imzalamalıdır.

Rusiya Ukraynada azı iki il də savaşa bilər

Prezident Vladimir Putin Rusiya və Belarus hərbçilərinin hərbi təlimlərini seyr edir.
Prezident Vladimir Putin Rusiya və Belarus hərbçilərinin hərbi təlimlərini seyr edir.

Neftin qiymətinin yuxarı olması, sanksiyalardan yayınma, dövlət investisiyası Rusiyaya Ukraynada müharibəni indiki intensivliklə azı iki il də davam etdirməyə yetərincə resurs verir. Bunu Litvanın kəşfiyyat idarələri martın 7-də yaydıqları hesabatda bildirirlər.

Rusiya 2023-cü ildə Ukraynadakı müharibədə yorulmuş ordusunda islahat aparıb və onu gücləndirib, hazırda isə NATO ilə sərhəd boyunca, o cümlədən ötən il alyansa üzv olmuş Finlandiya yaxınlığında hərbi gücünü genişləndirir.

Dərs çıxarmaq

"Moskva öyrəndiklərindən dərs çıxarmağa, döyüş effektivliyini yaxşılaşdırmağa qadirdir", - Litva qurumları hesabatda bildirirlər.

Rusiyanın müdafiə naziri martın 5-də bəyan edib ki, ölkə sərhədləri boyunca NATO qüvvələrinin gözlənən güclənməsinə cavab olaraq şimalda və qərbdə hərbi qüvvələrini möhkəmləndirir.

Rusiya və Belarusla həmsərhəd olan Litva vaxtilə Moskvanın nəzarətində olub, hazırda NATO və Avropa İttifaqının üzvüdür.

Litvanın kəşfiyyat orqanları yazırlar ki, Ukraynanın işğalı başlayandan sonra Rusiya kəşfiyyatı ölkənin müdafiə sənayesinə sanksiyalardan yayınmaq üçün səyləri artırır.

Çin

İran və Şimali Koreya Rusiyanı açıq şəkildə silah-sursatla təchiz edir. Çin isə mikrosxemlərin ən böyük təchizatçısına, yuan Rusiyanın beynəlxalq transaksiyalarında əsas valyutaya çevrilib, - hesabatda belə deyilir.

O da vurğulanır ki, 2023-cü ildə Belarusda müharibə başlıqları yerləşdirən Rusiya orada onlardan istifadə üçün infrastruktur da qurur.

Hesabata görə, Rusiya və Belarusun kəşfiyyat orqanları sərhədi keçən litvalıları ələ almaq səylərini artırıb. Litva 2023-cü ildə pul qarşılığında Belarus kəşfiyyatına məlumat ötürən bir neçə vətəndaşını saxlayıb.

Çinə gəlincə, bu ölkənin 2023-cü ildə Litvada casusluq səylərini gücləndirdiyi deyilir. Litva 2021-ci ildə Tayvanın de-fakto səfirlik açmasına qərar verib.

Çinə bağlı kiberqrupların məlumat ələ keçirməkdən ötrü Litvanın hökumət qurumlarının şəbəkələrinə nüfuz edərək zəif yerləri axtardığı vurğulanır.

Tehran transgenderləri bəzi yerlərə getməməyə çağırır

Transgender rəmzi
Transgender rəmzi

Tehran şəhər Şurasının sözçüsü transgender şəxslərin paytaxtın müəyyən yerlərinə yığışmalı olduğunu deyib. Bu isə İranda LGBT icmasının üzləşdiyi məhrumiyyətləri göstərir.

Əlireza Nadali martın 4-də brifinqdə deyib ki, transgender fərdlər Vəliəsr meydanı kimi kütləvi yerlərə getməməli, "inklüziv" yerlərə yığışmalıdır.

"Biz məsələni palazın altına süpürmürük, onlar üçün inklüziv məkan olmalıdır, belə gur ərazilər deyil", - Nadali vurğulayıb.

İkili həyat

İranda LGBT icmasının əksər üzvləri seksual oriyentasiyasını gizlətməli olur, çox vaxt ikili həyat yaşayır. Onlar ölkənin mühafizəkar rəhbərliyinin, həmçinin onları xəstə sayan cəmiyyətin təqiblərindən ehtiyatlanırlar.

Nadali transgender fərdlər barədə "xüsusi" fiziki və psixoloji vəziyyəti olan şəxslər kimi danışıb. Bu isə İranda LGBT icmasının üzləşdiyi institusional çətinlikləri üzə çıxarır.

Bu açıqlamadan təxminən iki ay öncə bir ata 17 yaşlı oğlunu "qadınsayağı" davranışı və makiyajına görə öldürdüyünü etiraf edib. O, ictimaiyyət arasında utandığını deyib, hamının onları barmaqla göstərdiyini iddia edib.

Davamlı təzyiq formaları

İslam respublikasında cinsi azlıq üzvlərinin öz ailələri tərəfindən zorakılığa məruz qalması qeyri-adi hadisə deyil. Rəsmilər isə onları "qeyri-insani", "xəstə" kimi terminlərlə aşağılayır, homofobik əhvalı qızışdırır.

Bu yaxınlarda Tehranda "Şəhər teatrı" deyilən ərazidə baryerlər ucaldılıb, transgenderlərin oraya getməməli olduğu bildirilib. Ərazidə hicaba nəzarət edən keşikçilərin sayı da artıb.

İranda bir tərəfdən gender dəyişdirilməsi üzrə hüquqi mexanizmlər nəzərdə tutulsa da, digər tərəfdən transgenderlərin hüquqları məhdudlaşdırılır.

2020-ci ildə keçirilmiş bir sorğuda LGBT üzvlərinin 62 faizi deyib ki, yaxın ailə üzvlərinin bir və daha çox formada zorakılığına məruz qalıb.

update

Lavrov Mirzoyanla nədən danışıb

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov və onun erməni həmkarı Ararat Mirzoyan Skopyedə görüşür.
Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov və onun erməni həmkarı Ararat Mirzoyan Skopyedə görüşür.

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov martın 5-də ermənistanlı həmkarı Ararat Mirzoyana zəng edib. Bundan üç gün öncə Lavrov Yerevana Qərbə oriyentasiyasının fəsadları ilə bağlı açıq xəbərdarlıq etmişdi.

Rusiya XİN-in martın 6-da yaydığı məlumatda deyilir ki, xarici işlər nazirləri ikitərəfli və regional gündəmlə bağlı aktual məsələləri, o cümlədən Ermənistan-Azərbaycan normallaşma prosesini, ümumi inteqrasiya birlikləri çərçivəsində qarşılıqlı fəaliyyəti müzakirə ediblər.

Nazirliyin sözçüsü Mariya Zaxarova rəsmi TASS xəbər agentliyinə müsahibəsində Rusiyanın Ermənistanla gələcək münasibəti barədə nikbin danışıb. Zaxarova deyib ki, bir qrup ermənistanlının Rusiya hökumətinin təşkil etdiyi beynəlxalq gənclər festivalında iştirakı onu ürəkləndirir.

Lavrovun sərt ritorikası

İki ölkə arasında gərginliyin artması fonunda Lavrovla Mirzoyan həftəsonu Türkiyənin Antalya şəhərində beynəlxalq təhlükəsizlik forumunda bir araya gəlməyib. Lavrov isə orada keçirdiyi mətbuat konfransında Ermənistan hökumətinə sərt xəbərdarlıq edib.

Lavrov demişdi ki, əgər Yerevan Moskvadan uzaqlaşmaq və Qərblə yaxınlaşmaq kursunu bundan sonra da davam etdirərsə, Rusiya Ermənistanla münasibətlərinə ciddi şəkildə yenidən baxmalı olacaq. Onun sözlərinə görə, Moskva Yerevanın Rusiya-Ermənistan münasibətlərinin gələcəyi ilə bağlı "yekun" qərarını gözləyir. Lavrov Yerevanı altı həftəlik müharibəni dayandırmış Rusiyaya münasibətdə nankorluqda ittiham edib.

O gileylənib ki, ötən ayın sonunda Rusiyanın Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi üzrə xüsusi elçisi İqor Xovayev Bakıya yenidən gəlib, Ermənistan rəhbərləri isə onu qəbul etməyə könülsüz yanaşıb. Nazirin fikrincə, bu yanaşma baş nazir Nikol Paşinyanın xarici siyasətində Qərbə meyllənməsinin göstəricisidir.

Son aylar Paşinyan hökuməti Rusiyanın Azərbaycan-Ermənistan sülh danışıqlarını təşkil etmək cəhdlərini rədd edərək danışıqlar prosesində Qərbin vasitəçiliyinə üstünlük verib. Rusiya rəsmiləri deyirlər ki, ABŞ və Avropa İttifaqı münaqişənin həllindən çox, Rusiyanın Cənubi Qafqazdan sıxışdırılıb çıxarılmasına çalışırlar.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə, 2023-cü ildə isə birgünlük hərbi əməliyyatla Qarabağa nəzarəti bərpa edib. Ancaq Ermənistanla sülh sazişi imzalanmayıb, sərhədlər delimitasiya olunmayıb.

Ağ ev: Ukrayna heç vaxt əcnəbi əsgər istəməyib

Con Körbi
Con Körbi

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski heç vaxt Rusiya işğalına qarşı Qərb əsgərləri istəməyib. Bunu Ağ ev martın 5-də bildirib. Fransa prezidenti Emmanuel Makron bundan öncə həmin ideyanı istisna etməmişdi.

"Prezident Zelenski bunu xahiş etmir, o, alətlər və bacarıqlar istəyir. O, heç vaxt ölkəsi üçün savaşmağa xarici əsgər istəməyib", - ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasının sözçüsü Con Körbi (John Kirby) jurnalistlərə deyib.

Makron isə martın 5-də bildirib ki, ötən həftə dediklərinin üstündə tam durur. Onun Ukraynaya Qərb qoşunları göndərməyi istisna etməməsi bütün Avropaya səs salıb.

"Qorxaq olmamalıyıq"

O həmçinin qeyd edib ki, Ukraynanın müttəfiqləri bu ölkəni dəstəkləməyə qorxaq yanaşmamalıdır.

"Avropada elə bir məqama yaxınlaşırıq ki, qorxaq olmamalıyıq. İnanıram ki, ölkələrimiz Avropada nə baş verdiyini, müharibənin torpağımıza qayıtdığını bilir", - Makron Çexiya Respublikasına səfəri zamanı deyib.

Onun sözlərinə görə, bu təhdid qarşısıalınmazdır, "hər gün" Avropa ölkələrinə yayılır.

Rusiyanın Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin başçısı Sergey Narışkin isə "RIA Novosti" agentliyinə deyib ki, Makronun sözləri Avropa liderlərinin məsuliyyətsizliyini, onların dünyanı nüvə müharibəsinə sürüklədiyini göstərir.

Müttəfiqlərin reaksiyası

Makronun fevralın 26-da verdiyi bəyanatdan sonra bir çox Avropa müttəfiqləri Ukraynaya qoşun göndərməyəcəyini bildirib.

Fransa rəsmiləri Makronun dediyini aydınlaşdırmağa, tənqidi azaltmağa çalışsalar da, onu da qeyd ediblər ki, Rusiyaya Ukraynada qalib gələ bilməyəcəyinə dair aydın siqnal göndərmək vacibdir.

Onların sözlərinə görə, Ukraynaya Rusiya qüvvələri ilə savaşmağa deyil, ərazilərin minalardan təmizlənməsi əməliyyatları üçün qüvvələr göndərilə bilər.

Almaniyanın müdafiə naziri Makronun dediyini "faydasız" adlandırıb.

"Bizə gerçəkdən də... quru qüvvələri, yaxud daha çox, yaxud az cəsarət barədə müzakirələr lazım deyil", - Boris Pistorius söyləyib.

'Super çərşənbə axşamı'nda Bayden və Tramp qalib gəliblər

D.Tramp/C.Bayden
D.Tramp/C.Bayden

Martın 5-də ABŞ-ın 15 ştatında ilkin partiya seçkiləri keçirilib. Praymeriz seçkilərində Demokratlar və Respublikaçılar partiyalarından prezidentliyə mümkün namizədlər mübarizə aparırlar.

İlkin nəticələrə görə, 15 ştatdan 13-də Respublikaçılar partiyasından qalib eks-prezident Donald Tramp (Donald Trump) olub. Onun rəqibi, Cənubi Karolina ştatının keçmiş qubernatoru, ABŞ-ın BMT-dəki keçmiş səfiri Nikki Heyli (Nikki Haley) isə yalnız Vermont ştatında qalib gəlib. Alyaskada səsvermənin nəticələri şərqi Amerika vaxtı ilə səhər bilinəcək.

İkinci müddətə prezidentlik uğrunda mübarizə aparan indiki prezident Co Bayden (Joe Biden) səsvermə keçirilən ştatların hamısında qələbə qazanıb. Onun isə nominasiya uğrunda ciddi rəqibi yoxdur.

Tramp və Baydenin çağırışları

"Super çərşənbə axşamı" bir neçə aylıq praymeriz prosesində vacib hadisə sayılır. Bir qayda olaraq, həmin gün iki əsas partiyadan prezidentliyə kimin namizəd olacağı aydınlaşır. N.Heyli üçün uğursuz nəticə praktik olaraq D.Trampın respublikaçılardan prezidentliyə nominant olmasını təmin edir.

Praymerizin nəticələrini şərh edən Tramp respublikaçıları birləşməyə çağırıb: "Biz birləşməliyik və bu, çox tez baş verəcək".

Bayden isə seçiciləri demokratiyanın müdafiəsinə qalxmağa çağırıb: "Amerikalıların hər bir nəsli üçün demokratiyanın müdafiəsinə qalxmaq vacibdir. Şəxsi azadlıqlarımızın müdafiəsinə qalxmaq. Bizim vaxtımız çatıb. Birlikdə qalib gələcəyik".

Meta-nın sosial şəbəkələrində problem yaranıb

Meta-nın sosial şəbəkələri
Meta-nın sosial şəbəkələri

Artıq Meta şirkətinə məxsus sosial şəbəkələrin işi bərpa olunur.

+++

Meta şirkətinə məxsus Facebook və Instagram sosial platformaları, eləcə də WhatsApp messencerində problem yaranıb.

Bütün dünyada Bakı vaxtı ilə axşam saat 7-dən sosial platformalara giriş mümkün olmayıb, izləyicilər hesablarına daxil ola bilməyiblər. Bunu “Downdetector” layihəsinin statistikası da göstərir.

Meta-nın təmsilçisi Endi Stoun X platformasında yazıb ki, korporasiya problemdən agahdır və həlli üzərində işləyir.

Bir sıra istifadəçilər Google xidmətindən, YouTube-dan da istifadə edə bilmirlər. Ancaq bu platformalardan şikayətlər Instagram və Facebook-dan dəfələrlə azdır.

2015-ci ildən bəri İranda ən çox edam ötən il gerçəkləşdirilib

İranda edam
İranda edam

2023-cü ildə İranda azı 834 nəfər edam olunub ki, bu da bir il öncəkindən 43 faiz çoxdur. Bu haqda İran İnsan Haqları qrupu (IHR) ilə Parisdə yerləşən "Ölüm Cəzasına qarşı Birlikdə" təşkilatının birgə hesabatında bildirir. İran hakimiyyəti narkotiklərlə bağlı işlərdə də ölüm cəzasından istifadəni artırır.

Martın 5-də açıqlanmış illik hesabatda deyilir ki, edamların 85 faizini hakimiyyət bəyan etməyib. Bu isə edamların real sayının xeyli yüksək olması deməkdir

Çindən sonra ikinci

"Cəmiyyətə qorxu aşılamaq rejimin hakimiyyətdə qalmasının yeganə yoludur, ölüm cəzası isə bunun ən vacib alətidir", - IHR direktoru Mahmud Əmiri Müqəddəm hesabatda deyir.

İnsan haqları qrupları İranda edamların sayının kəskin artmasını narkotik ittihamları üzrə ölüm cəzasının kəsilməsi və 2022-ci ilin sentyabrında başlanan kütləvi etirazlarla izah edirlər. O zaman 22 yaşlı Məhsa Əmini guya hicabı düzgün bağlamadığına görə saxlanandan sonra vəfat edib və bundan sonra ölkəni etiraz dalğası bürüyüb.

İran edamların sayına görə yalnız Çindən geri qalır. Ötən il 2015-ci ildən bəri artıq ikinci dəfə İranda edam sayı 800-ü ötüb.

Ötən il 471 edam narkotik maddələrlə bağlı gerçəkləşdirilib. Bu isə bir il öncəkindən iki dəfəyə yaxın artıqdır.

Gizli edamlar

"Edamların bəziləri gizli icra olunub, ailəyə, yaxud vəkilə məlumat verilməyib, bəzilərini sadəcə rəsmi media elan edib", - hesabatda vurğulanır.

İslam respublikasının qanunlarına görə, təqsirləndirilənin vəkilinə planlaşdırılan edam barədə informasiya verilməlidir.

Hesabatda İranda 22 qadının edam olunduğu, bu statistikaya görə öndə getdiyi vurğulanır. Çin istisna olunur, çünki oradan dəqiq rəqəm almaq mümkün deyil.

Edam olunanların içində etnik azlıqların sayı da diqqət çəkir. İranın sünni bəluc icmasından azı 167 nəfər, yəni ümumi edam sayının 20 faizi qədər adam edam olunub. Baxmayaraq ki, bəluclar ölkə əhalisinin cəmi 5 faizini təşkil edir.

update

Ukrayna işğal olunmuş Krımda Rusiyanın patrul gəmisini batırdığını deyir

"Sergey Kotov" patrul gəmisi
"Sergey Kotov" patrul gəmisi

Ukrayna dəniz dronlarının işğal olunmuş Krımda Rusiyanın "Sergey Kotov" patrul gəmisini vurduğunu və batırdığını bildirir. Bunu Ukrayna Hərbi Kəşfiyyatının (HUR) Baş Direktorluğu martın 5-də bəyanatında açıqlayıb.

HUR-un daha sonra sosial media platformalarında yaydığı videoda "Sergey Kotov"un necə batmasının əks edildiyi iddia olunur. Dronlara yerləşdirilmiş kameraların müxtəlif bucaq və məsafələrdən çəkdiyi ağ-qara videoda "Sergey Kotov" olduğu deyilən gəmidə müxtəlif partlayışlar əks olunub.

Sözügedən hərbi gəminin qanadlı raketlər və 60-dək heyət üzvü daşıya bildiyi bildirilir.

Rusiya Ukraynanın iddiasını, hələlik, şərh etməyib.

"Rusiyanın Qara dəniz donanması işğal simvoludur. O, Ukraynanın Krımında ola bilməz", - prezident Volodimir Zelenskinin administrasiya rəhbəri Andrey Yermak martın 5-də Telegram-da yazıb.

Partlayış səsi martın 5-də Krımın Kerç şəhərində eşidilib, yarımadanı Rusiya ilə bağlayan körpü bağlanıb. Körpü üzərində hərəkətin səhər 7 radələrində yenidən açıldığı bildirilir.

Ötən ay Ukrayna ordusu Rusiyanın ən böyük desant gəmilərindən biri olan "Tsezar Kunikov"u Qara dənizdə işğal olunmuş Krım sahillərində məhv etdiyini bildirib.

Belqorodda neft bazasında partlayış olduğu bildirilir

Rusiyanın Belqorod vilayətinin qubernatoru Vyaçeslav Qladkov Qubkin rayonunda infrastruktur obyektində partlayış, daha sonra yanğın baş verdiyini deyir.

"Kommersant” qəzetinin mənbələri Qubkin şəhərindən 15 km məsafədə yerləşən Dolqoye kəndində neft bazasına hücum olunduğunu təsdiqləyiblər. Həmin ərazidə "Rosneft" filialının neft bazası yerləşir. "RİA Novosti" müəssisədə üç rezervuarın yandığını xəbər verir.

Rusiyanın Telegram kanalları bir yanacaq rezervuarının yandığını yazırlar.

"Ukrainskaya pravda"nın mənbələri isə bu hücumda da Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin Baş Kəşfiyyat İdarəsinin əli olduğunu iddia edirlər.

İsfahandakı hücumla əlaqədar 'Mossad agenti'nin edam olunduğu bildirilir

İsfahanda İran Müdafiə Nazirliyinin emalatxanasına hücum
İsfahanda İran Müdafiə Nazirliyinin emalatxanasına hücum

İran ədliyyəsi "Mossad" agenti olduğunu iddia etdiyi bir şəxsin edam olunduğunu açıqlayıb. Həmin şəxsin ötən il İsfahan şəhərində Müdafiə Nazirliyinin zavodundakı partlayışda əli olduğu iddia edilir.

Ədliyyəyə bağlı "Mizan" xəbər agentliyinin məlumatına görə, edam martın 3-də gerçəkləşdirilib. Həmin hücuma bağlılıqda ittiham olunan dörd kürd isə yanvarda edam olunub. "Hengaw" insan haqları qrupu həmin beş nəfərdən heç birinin ədalətli mühakimə olunmadığını, ifadələrin işgəncə yolu ilə alındığını bildirib.

Martın 3-də edam olunan şəxs 2019-cu ilin fevralından İsrailin "Mossad" xarici kəşfiyyat idarəsinin agentləri ilə təmasda olmaqda ittiham edilib. İddiaya görə, 2022-ci ildə sözügedən şəxs bir neçə dronun İrana aparılmasına, onların və adamların hərəkəti üçün maşınların alınmasına kömək edib. Hücum 2023-cü ilin yanvarında baş verib.

Edam edilən şəxsin kimliyi açıqlanmasa da, "Mizan" İsfahan ədliyyəsinin başçısına istinadla onun İsfahan hücumundan 13 gün sonra saxta kimliklə ölkədən qaçdığını açıqlayıb. Onu təhlükəsizlik qüvvələri qonşu ölkədə saxlayıb, amma həbsin, onun hansı ölkədə baş verməsinin detalları açıqlanmır.

İranın Müdafiə Nazirliyi hücumun uğursuz olduğunu, itki olmadığını, zavodun damına cüzi ziyan dəydiyini açıqlayıb.

Bennetin məqaləsi

Hücuma görə məsuliyyəti götürən olmasa da, "The Wall Street Journal" adını çəkmədiyi ABŞ rəsmilərinə istinadla zərbəni İsrailin gerçəkləşdirdiyini yazıb.

İsrailin keçmiş baş naziri Naftali Bennet dekabrda qəzetdə çıxan məqalədə ölkənin 2022-ci ildə İranda bir neçə əməliyyatda, o cümlədən dron bazalarına hücumlarda əli olmasına işarə vurub. Bennet yazıb ki, İranın dron bazasının dağıdılması İranın İsrailə qarşı iddia olunan dron hücumları başlatmaq cəhdlərinə cavab tədbiri olub.

Son bir ildə İranda bir neçə insident, o cümlədən İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (İİKK) üzvlərinin, alim və mühəndislərin sirli şəkildə öldürülməsi baş verib.

Tehran insidentlərin bəzilərinə görə regional düşməni İsraili günahlandırıb. İsrail isə belə insidentlərə rəsmən şərh vermədiyini deyir.

Fransa abort hüququnu konstitusiyaya salıb

Eyfel qülləsi abort hüququ konstitusiyada təsbit olunandan sonra "Mənim bədənim - mənim seçimim" mesajı ilə işıqlanır.
Eyfel qülləsi abort hüququ konstitusiyada təsbit olunandan sonra "Mənim bədənim - mənim seçimim" mesajı ilə işıqlanır.

Fransa parlamenti qadınların abort hüququnu konstitusiyada möhkəmləndirən qanunvericilik əlavəsini qəbul edib. Bununla da Fransa dünyada abort hüququnun ali qanunda təmin olunduğu ilk ölkəyə çevrilib.

Bu əlavənin təşəbbüskarı prezident Emmanuel Makron olub. "Fransanın iftixarı və bütün dünyaya siqnalı. Respublika konstitusiyasında yeni azadlığın peyda olmasını birlikdə qeyd etmək lazımdır", - o, tvitində yazıb.

Baş nazir Qabriel Attal da parlamentin qərarını şərh edib: "Bütün qadınlara deyirik: sizin bədəniniz yalnız sizə məxsusdur, heç kəsin sizin yerinizə qərar vermək hüququ yoxdur".

Fransada 1975-ci ildən aborta icazə verilib. O vaxtdan qanun doqquz dəfə dəyişdirilib, hər dəfə də qadınların hamiləliyi sonlandırması hüququ genişləndirilib.

Almatıda 5 bal maqnitudalı zəlzələ qeydə alınıb

Almatı məhəllələrindən birində
Almatı məhəllələrindən birində

Martın 4-də Qazaxıstanın Qırğızıstanla sərhədində Rixter şkalası ilə 6.1 ballıq zəlzələ qeydə alınıb.

AzadlıqRadiosunun Qazax xidməti ölkə Millli Seysmoloji Mərkəzinin şəbəkəsindən alınan məlumatlara istinadla yazır ki, zərbələrin internsiv olduğu nöqtə Qazaxıstanın ən böyük şəhəri Almatının 31 kilometrliyindədir.

Qırğızıstanın Milli Seysmologiya Mərkəzinin məlumatına görə yeraltı təkanların episentri İssık-Kul vilayətindəki Çolpon-ata şəhərinin 35 kilometrliyindədir.

Xəbər verilir ki, zəlzələnin episentri Almatıdan cənub-şərqdə, 255 kilometrlik məsafədədir.

Beləliklə episentr Çin ərazisinə düşür.

Buna baxmayaraq Almatı şəhərində Rixter şkalası ilə 5 bal maqnitudalı zərbələr hiss olunub.

Zəlzələnin gücü Qırğızıstanın Çolpon-ata şəhərində 4.5 bal, Karakol şəhərində 3.5 bal olub.

Paytaxt Bişkekdə 4 ballıq təkan hiss olunub.

Bunun ardınca Almatıda 2 bal gücündə daha bir ard zərbəsi qeydə alınıb.

Qazaxıstan Fövqəladə Hallar Nazirliyinin məlumatında deyilir ki, zəlzələ ciddi dağıntılara və itkilərə səbəb olmasa da, əhali arasında hay-küy yaradıb.

Almatıda zərbələr nəticəsində bir neçə binada pəncərələrin şüşələri tökülüb, divarlar çatlayıb.

Şəhərdə təhsil müəssisələri bağlanıb, metro dayandırılıb.

Almatıda əhalinin qəbulu üçün 384 məntəqə açılıb.

Əhalidən toplanış yerlərində axşamadək qalmaları rica olunub.

Samarada dəmiryol körpüsündə partlayış olub

Dəmir yolu
Dəmir yolu

Rusiyanın Samara vilayətində dəmiryol körpüsündə partlayış baş verib. Məlumatı "Baza" Telegram kanalı və TASS informasiya agentliyi yayıb.

"Baza" yazır ki, naməlum şəxslər martın 4-də səhər Çapayevka çayı üzərindəki körpünün dayağını partlatmağa cəhd göstəriblər. Fövqəladə xidmətlərdəki mənbə informasiyanı TASS-a təsdiqləyib.

Partlayış nəticəsində körpünün metal konstruksiyasına ziyan dəyib. "İnterfaks" mənbəyə istinadla yazır ki, körpünün dayağı dağılmayıb.

Qatarlar gecikir

TASS "Kuybışev dəmir yolu"nun mətbuat xidmətinə istinadla yazır k, insidentdən dolayı körpüdə beş sərnişin qatarının hərəkətində gecikmə yaranıb. Əməliyyat xidmətlərinin agentliyə bildirdiyinə görə, partlayışa əldəqayırma partladıcı cihazın detonasiyası səbəb ola bilərdi.

Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin Baş kəşfiyyat idarəsi də körpünün sıradan çıxması faktını təsdiqləyib.

"Təcavüzkar dövlət dəmiryol xəttindən Samara vilayətinin Çapayevsk şəhərindəki "Polimer" zavodunda istehsal olunan mühəndislik sursatları, hərbi yüklərin daşınması üçün istifadə edirdi. Dəmiryol körpüsünə dəyən ziyanın xarakterini nəzərə alsaq, ondan istifadə uzun müddət mümkün olmayacaq", - idarənin məlumatında deyilir.

Almaniya Müdafiə Nazirliyi zabitlərin telefon danışığının dinləndiyini təsdiqləyib

"Taurus" raketi
"Taurus" raketi

Almaniya martın 3-də Rusiyanı məxfi söhbəti sızdırmaqla parçalanma yaratmaq cəhdində ittiham edib. Sızdırılan söhbətdə Almaniya ordusunun yüksək rütbəli zabitləri Ukraynanın Almaniya istehsalı "Taurus" raketlərindən mümkün istifadəsini müzakirə ediblər.

Səs yazısını ilk dəfə dövlət nəzarətində olan RT media qrupunun baş redaktoru Marqarita Simonyan yayıb. O, 38 dəqiqəlik konfrans zənginin səs yazısını necə əldə etdiyini açıqlamayıb.

Ukrayna Almaniyadan "Taurus" raketləri istəyir. Bu raketlərlə 500 km-lik məsafəni hədəfə almaq olar.

Səs yazısının həqiqiliyi təsdiqlənib

Almaniyanın Müdafiə Nazirliyi martın 3-də Hərbi Hava Qüvvələrinə aid söhbətin sızıldığını təsdiqləyib. Nazirliyin sözçüsü deyib ki, sosial mediada yayılan versiyaya hansısa dəyişikliyin olunduğunu indi əminliklə deyə bilməzlər.

Müdafiə naziri Boris Pistorius səs yazısının yayılma vaxtının təsadüfi olmadığını söyləyib.

"Bu səs yazısından sabitsizlik, çaşqınlıq yaratmaq istəyirlər", - Pistorius martın 3-də Berlində mətbuat konfransında deyib.

Boris Pistorius
Boris Pistorius

"Bu, (Rusiya prezidenti Vladimir) Putinin apardığı informasiya müharibəsinin tərkib hissəsidir. Bununla bağlı qətiyyən şübhə yoxdur. Dezinformasiya məqsədli hibrid hücumdur. Bölücülük yaratmaq niyyəti güdür. Qətiyyətimizi sarsıtmağı hədəfləyir", - o vurğulayıb.

Pistorius onu da qeyd edib ki, Almaniya Putinin siyasətinə boyun əyməyəcək, reaksiya "soyuqqanlı, amma qətiyyətli" olmalıdır.

Nazir qərar vermək üçün hərbi təhqiqatın nəticəsini gözləyəcəyini bildirib.

Səs yazısında Almaniya ordusunun "Taurus" qanadlı raketlərinin Ukraynaya verilməsi barədə qərar olarsa, bunu texniki baxımdan necə edəcəyi detallı müzakirə olunur.

Krım körpüsü

Kansler Olaf Şolts raketləri göndərməkdən imtina edir, bunun konflikti genişləndirəcəyindən, Almaniyanı müharibəyə daha çox cəlb edəcəyindən, Rusiyanın nüvə silahına əl ata biləcəyindən ehtiyatlanır.

Söhbətdə "Taurus" raketlərinin Rusiyanı 2014-cü ildə tutduğu Krım yarımadası ilə bağlayan körpünü texniki baxımdan necə dağıdacağı müzakirə edilir.

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov martın 2-də deyib ki, səs yazısı Ukrayna və tərəfdarlarının kursunu qətiyyən dəyişmək istəmədiyini, cəbhədə Rusiyaya strateji zərbə vurmaq istədiyini göstərir.

Keçmiş prezident, Təhlükəsizlik Şurası başçısının müavini Dmitri Medvedev isə daha da uzağa gedərək deyib ki, Almaniya Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşır.

"Storm Shadow"
"Storm Shadow"

Britaniyanın Ukraynada "adamlarının olması"

Almaniya ordu zabitlərinin müzakirəsində uzaqmənzilli SCALP və "Storm Shadow" raketlərindən də danışılır. Fransa və Britaniyanın Kiyevə verdiyi bu raketlərlə 250 km-dək məsafəni vurmaq olar.

Səs yazısında "Storm Shadow" ilə əlaqədar Britaniyanın Ukraynada "adamlarının olması" kimi informasiya da yer alır. Britaniya isə indiyədək bu raketlərin istifadəsində birbaşa iştirakı olmadığını bildirib.

Şolts martın 2-də deyib ki, insident dərhal aydınlaşdırılacaq, bunu "çox ciddi məsələ" adlandırıb. Martın 3-də Almaniya parlamentinin üzvləri məsələ ilə bağlı tələblər səsləndiriblər. Bir tələb ordu liderlərinin qorunan kommunikasiyalarla bağlı təlim keçməsidir.

Dpa mənbələrə istinadla yazır ki, zabitlər şifrəli xətdən istifadə etmədiyi üçün müzakirə gizli yazılıb. Mənbələrə görə, danışıqlar ABŞ-ın "Cisco" texnologiya nəhənginin hazırladığı "Webex" konfrans platformasına aparılıb.

Zelenski dünyanı Ukraynaya köməyə çağırır

Odesada dağılmış bina
Odesada dağılmış bina

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski martın 3-də dünyanı "Rusiya şəri"ni məğlub etmək üçün Kiyevə kömək göstərməyə çağırıb. Rusiyanın Odessaya dron zərbəsindən ölənlərin sayı isə bir neçəsi uşaq olmaqla 12-yə çatıb.

"Cəbhədə Rusiyanın hər bir itkisi ölkəmizin Rusiya terroruna qarşı cavabıdır. Dünya Rusiya şərinin istənilən təzahürünə cavab verməli, Rusiyanın hərəkətlərini dəf etməlidir", - xilasedicilər Odessada dağıntılar altında işi tamamlandan sonra danışan Zelenski söyləyib.

O, gecə müraciətində deyib ki, Ukraynanın təchizatını təmin etmək üçün siyasi iradə olmalıdır. Hazırda kritik bir neçə milyard dollarlıq yardım paketi ABŞ Konqresində təsdiqini gözləyir.

"Müharibə Rusiyadan ötrü ümidsiz olmalıdır... Onlar bilməlidirlər ki, həyatı məhv etməyə çalışanları dağıdan qüvvə var", - Zelenski vurğulayıb.

Dörd uşaqdan ikisi körpə olub

Martın 2-nə keçən gecə Odessada yaşayış binasına dron zərbəsindən bir neçə mərtəbə dağılıb, dağıntılar altında azı 12 nəfər qalıb.

Hücum nəticəsində ikisi yaşı birdən az olmaqla, dörd uşaq öldürülüb. Onlardan biri səkkiz, digəri dörd aylıq körpələr, həmçinin 10 yaşlı oğlan və onun yaşlı yaşlı bacısıdır.

Martın 3-də Odessa şəhərində və vilayətdə matəm günü elan olunub.

Doqquzmərtəbəli binada 18 mənzilin dağıldığı xəbər verilir.

Rusiya 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğala başlayandan azı 10 min dinc sakinin öldürüldüyünü BMT təsdiqləyir.

Son hücumla bağlı Moskvadan şərh gəlməyib. Rusiya çoxsaylı dəlillərə baxmayaraq, mülki hədəfləri vurmadığını bildirir.

Krıma dron hücumu

Rusiya hərbi bloqerləri isə ötən gecə ilhaq olunmuş Krıma Ukraynanın kütləvi dron hücumu cəhdi barədə xəbər verirlər.

Moskva Ukraynanın 38 dronunun vurulduğunu bildirir. Rusiya silahlı qüvvələrinə yaxın "Rybar" Telegram kanalı bir dronun neft deposu yaxınlığında vurulduğunu yazıb.

Martın 3-nə keçən gecə daha öncə partlayış baş vermiş Feodosiya yaxınlığındakı magistral yolda nəqliyyatın hərəkəti dayandırılıb, bir də səkkiz saatdan sonra bərpa olunub.

Krımı Rusiya ərazisi ilə birləşdirən körpüdə də nəqliyyat martın 3-də erkən saatlarda iki saatadək bağlanıb.

İranda seçkilərdir, saxlananlar var

İranda səsvermə
İranda səsvermə

Martın 1-də İranda parlamentə - Məclisə və Üləmalar Məclisinə seçkilər keçirilir. AzadlıqRadiosunun fars xidməti səsvermənin seçici apatiyası və boykota çağıranlara təzyiqlər fonunda baş tutduğunu yazır.

2022-ci ilin kütləvi etirazlardan bəri ilk dəfədir ölkədə seçki keçirilir. O zaman Məhsa Əmini guya hicabı düzgün bağlamadığına görə saxlanandan sonra polisdə vəfat edib və bundan sonra ölkəni etiraz dalğası bürüyüb. Bundan başqa, İranda hazırda iqtisadi şərtlər getdikcə pisləşir, narazılara qarşı repressiyalar artır.

Bir çox iranlılar deyiblər ki, "mənasız" saydıqları seçkilərə getməyəcəklər. Bu seçkinin ölkədə sərt xətt tərəfdarlarının hakimiyyətini daha da möhkəmləndirəcəyi gözlənilir.

Seçici iştirakçılığı

İranda seçici iştirakçılığını müstəqil monitorinq etmək olmur, hökumətin keçirdiyi sorğular isə nadir hallarda açıqlanır.

Dövlətə bağlı bir mərkəzin sızdırılmış sorğusunun nəticəsinə görə, seçkiyə cəmi 30 faiz seçici gedə bilər. Ancaq bu məlumat dərhal təkzib olunub.

2020-ci ildə parlament seçkisində seçici iştirakçılığı rekord az – 42.6 faiz olub.

Ali Dini Lider Ayətullah Əli Xamenei seçkiyə ilk gedənlər sırasında olub. O, iranlıları mümkün qədər tez səs verməyə çağırıb, xəbərdarlıq edib ki, seçkiləri İranın dostları da, düşmənləri də izləyir.

"Dostları sevindirin, düşmənləri ümidsiz edin", - 84 yaşlı Xamenei səs verəndən sonra deyib.

85 milyon əhalisi olan İranda azı 61 milyon nəfərin səsvermə hüququ var. 290 yerlik parlament və Üləmalar Məclisinə 15 min namizəd qeydə alınıb.

Nüfuzlu Üləmalar Məclisi səkkiz illiyə seçilir, İranın ali dini liderini seçir. Xameneinin yaşını nəzərə alanda bu Məclisin rolu daha da qabarır.

Boykot çağırışları

Bir sıra tanınmış xadimlər, o cümlədən Nobel Sülh Mükafatı laureatı Nərgiz Məhəmmədi seçkini açıq şəkildə boykota çağırıb, onun nəticəsinin öncədən müəyyənləşdirildiyini deyiblər. Keçmiş daxili işlər nazirinin müavini Mustafa Taczadə səsverməyə qarşı çıxıb, ali dini lideri ölkənin böhranlarına laqeydliyinə görə tənqid edib.

Seçkiöncəsi onu boykota çağırdığı iddia olunan bir neçə nəfər saxlanılıb.

Qərbi Azərbaycan vilayətində polis ictimai itaətsizliyə, seçkidə iştirak etməməyə çağıran sosial media səhifələrinə görə 50 nəfərin saxlandığını elan edib. Saxlananların kimliyi açıqlanmayıb.

Almaniya vətəndaşı olan iranlı qadın həbsxanaya qaytarılıb

Nahid Taqavi
Nahid Taqavi

Almaniya vətəndaşı iranlı qadın bir neçə həftəlik tibbi ezamiyyətdən sonra Tehranda həbsxanaya qaytarılıb. Qızı fevralın 29-da bildirib ki, anasının səhhəti sarıdan narahatlıq artır.

69 yaşlı Nahid Taqavi fevralın 28-də "qanunsuz şəkildə və aydın səbəb göstərilmədən" Evin həbsxanasına göndərilib, - Mariam Klaren X platformasında yazıb.

Taqavinin tərəfdarları öncə demişdilər ki, o, onurğaarası yırtıqdan, diabetdən, yüksək qan təzyiqindən əziyyət çəkir. Klarenin sözlərinə görə, anasında son həftələrdə ağrılı göz xəstəliyi yaranıb, "sərt həkim nəzarətində olmalıdır".

Taqavi 2020-ci ildə İranda milli təhlükəsizlik ittihamları ilə saxlanılıb. Yanvarın 9-da o, sərt şərtlərlə tibbi ezamiyyətə buraxılıb. Belə ki, elektron izləmə cihazı taxmalı, Tehrandakı evinin 1 kilometrliyindən uzaqlaşmamalı idi.

Qızı anasının belə şərtlərlə gərəkən tibbi müalicəni ala bilmədiyini söyləyib.

10 il həbs cəzası

İxtisasca memar olan Taqavi 2021-ci ildə "qanunsuz qrupa başçılıq etməkdə" təqsirli bilinib. Vəkili onun 10 il həbsə məhkum edildiyini açıqlayıb. Qadın uzunmüddətli təkadamlıq kamerada saxlanılıb.

Almaniyanın Xarici İşlər Nazirliyi Taqavinin həbsə göndərilməsi qərarını pisləyib, onun səhhətinin qətiyyən nəzərə alınmadığını bildirib.

Nazirlik qeyd edib ki, Taqavi ağır xəstədir, tibbi müalicə almalıdır. Qurum Almaniyanın onun buraxılması üçün "yorulmadan" çalışacağını əlavə edib.

İnsan haqları qrupları, Qərb hökumətləri İranı başqa ölkələrdə həbsdə olan iranlılarla dəyişdirmək üçün xariciləri və ikili vətəndaşları saxlamaqda ittiham edirlər. Tehran isə dəfələrlə bildirib ki, ikili vətəndaşlığı tanımır, üstəlik, xariciləri siyasi səbəblərlə saxladığını da təkzib edir.

Putin: Qərb Ukraynaya əsgər göndərərsə, 'faciəvi' nəticələri olar

Vladimir Putin
Vladimir Putin

Fevralın 29-da Rusiya prezidenti Vladimir Putin rusiyalılara ənənəvi illik müraciətini edir. O, Ukrayna ilə müharibəyə, eləcə də Moskvanın Qərblə münasibətlərinə toxunub, Qərb Ukraynaya əsgər göndərərsə, bunun "faciəvi" nəticələri olacağını deyib.

Putinin müxalifət namizədinin olmadığı, asanlıqla udacağı gözlənən prezident seçkisinə üç həftədən də az qalır.

Ukraynadakı müharibəni əsaslandırır

O, çıxışında deyib ki, Ukraynanın tammiqyaslı işğalı Rusiyanın suverenliyi və təhlükəsizliyinin qorunması üçün lazım idi.

"Bütün sınaqlara, itkilərin acılığına baxmayaraq, adamlar bu seçimə qətiyyətlə yanaşırlar", - Putin 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya qarşı başladılan hücumla bağlı deyib.

Prezident parlamentin hər iki palatasının üzvləri, eləcə də digər qonaqlar qarşısında çıxış edir. O, Qərbi Moskvanı zəiflətməklə silahlanma yarışına çəkməyə çalışmaqda ittiham edib.

"Qərb təkcə bizim inkişafımızı ləngitməyə çalışmır; onlara Rusiyanın yerində ölməkdə olan məkan lazımdır", - deyən Putin Qərbin yanıldığını da sözlərinə əlavə edib.

"Bizim də... silahlarımız var"

Bu həftənin əvvəlində Fransa prezidenti Emmanuel Makron deyib ki, konsensusun olmamasına baxmayaraq, heç nə, eləcə də Qərb qüvvələrinin ukraynalıların tərəfində döyüşməyə göndərilməsi istisna olunmur, məqsəd Rusiyanın Ukraynada qələbəsini önləməkdir.

"Onlar Ukraynaya NATO qoşunları göndərməkdən danışırlar. Ancaq biz kontingent göndərənlərin taleyini xatırlayırıq. İndi intervionistlər üçün nəticə daha faciəvi ola bilər. Bizim də onların ərazisini vura biləcək silahlarımız var", - Putin hədələyib.

Rusiyada seçki martın 15-17-də olacaq. Kreml bu seçkidə Putinə və Ukraynanın işğalına dəstəkdə milli birlik göstərə biləcəyinə ümid edir.

Seçkilər Kremlin sərt nəzarəti altında keçirilir.

Ukrayna xüsusi təyinatlıları həlak olub

Ukrayna hərbçisi Qara dənizdəki İlan adasında "İlan adası bizimdir" yazılmış lövhənin yanından keçir.
Ukrayna hərbçisi Qara dənizdəki İlan adasında "İlan adası bizimdir" yazılmış lövhənin yanından keçir.

Ukraynanın cənubundakı Xerson vilayətinin işğal olunan ərazilərində keçirilən əməliyyat zamanı dəqiqləşdirilməmiş sayda bu ölkənin xüsusi təyinatlı əsgərləri həlak olub.

Bu barədə Ukrayna ordusunun Xüsusi Əməliyyat Qüvvələrinin fevralın 29-da yaydığı bəyanatda bildirilir.

Ukraynanın "Suspilne" telekanalı xəbər verir ki, bu ölkənin hərbçiləri Qara dənizin şimalında, işğal olunmuş Xerson sahilləri yaxınlığındakı Tendra dilində möhkəmlənmək istərkən həlak olublar.

Rusiya xəbər agentliklərinin isə sitat gətirdiyi işğalçı rəsmilər bildiriblər ki, "Tendra dilinə enməyə cəhd göstərərkən bir qrup ukraynalı diversant məhv edilib".

"Mash" kanalı azı 20 ukraynalı xüsusi təyinatlının öldürüldüyünü, birinin yaralanaraq əsir düşdüyünü yazıb.

Rusiya dəniz piyadaları vurulub

Ukrayna Rusiya qoşunlarının toplaşdığı yerə zərbə endirib, 19 nəfərin öldüyü xəbər verilir. Bu, son iki həftədə üçüncü belə hücum sayılır.

Ukrayna silahlı qüvvələrinin Baş Qərargahının məlumatına görə, raket zərbəsi Donetsk vilayətindəki Volnovaxa rayonunda Olenovka kəndinə endirilib. Ölənlər arasında bölmə komandirinin müavininin, 12 yaralıdan birinin isə komandir olduğu bildirilir.

Bu zərbə barədə ilk dəfə fevralın 28-də axşam z-bloqerlər yazırdılar. "Dosye Şpiona" Telegram kanalı yazıb ki, dəniz piyadalarının 155-ci briqadasının şəxsi heyəti zərbəyə tuş gəlib.

Dnestryanıdakı separatçılar Rusiyadan 'qoruma' istəyirlər

Moldovanın separatçı Dnestryanı bölgəsinə yerləşdirilən Rusiya sülhməramlıları
Moldovanın separatçı Dnestryanı bölgəsinə yerləşdirilən Rusiya sülhməramlıları

Moldovanın separatçı Dnestryanı bölgəsinin liderləri Rusiyanı onları "qorumaq" üçün tədbirlər görməyə çağırıblar. Separatçılar Moldovanın qərbyönlü hökumətinin təzyiqi gücləndirərək iqtisadi müharibə həddinə çatdırdığını iddia ediblər.

Belə bir çağırış fevralın 28-də Tiraspolda separatçı regionun lideri Vadim Krasnoselskinin çağırdığı nadir toplantıda səslənib. Toplantı "Dnestryanı Xalq Deputatları Qurultayı" adlandırılıb.

30 il öncə müstəqillik elan edən Dnestryanı bölgəni heç bir legitim dövlət tanımayıb. Dünənki tədbirdə rəsmən Rusiya ilə birləşmə xahişinin olunacağı ilə bağlı spekulyasiya vardı. Bu gün - fevralın 29-da isə Rusiya prezidenti Vladimir Putin ölkəsinin deputatları qarşısında çıxış edəcək.

Toplantıda uzun bir şikayət siyahısı açıqlanıb, ilk öncə Moskvaya, daha sonra beynəlxalq qurumlara Moldovanın iddia olunan təzyiqi, separatçıların hüquqlarının pozulmasından giley-güzar edilir. Bəyanatda separatçı regionda azı 220 min Rusiya vətəndaşının yaşadığı iddia olunur.

Kişineunun reaksiyası

Moldova hökuməti dünənki iclasda səslənən "propaqanda" bəyanatlarını rədd edib. Baş nazirin müavini Oleq Serebrian Telegram-da yazıb ki, "Dnestryanı bölgə bütün vətəndaşlar üçün faydalı olan sülh, təhlükəsizlik və Avropa İttifaqı ilə iqtisadi inteqrasiya siyasətindən yararlanır".

Kişineu hələ tədbir başlamamışdan Tiraspoldakı bütün müzakirələrin "fırıldaq" olduğunu bildirib.

Prezident Maya Sandu daha öncə deyib ki, Moldova dondurulmuş Dnestryanı münaqişəni dinc yolla həll etməyə qərarlıdır, regionun iqtisadi reinteqrasiyası üçün "kiçik addımlar" atılır.

Separatçıların görüşündən bir gün öncə ABŞ-ın elçisi Kristofer Smit (Christopher Smith) Tiraspola gedib, Krasnoselski ilə danışıb. Sonuncu amerikalı diplomata Kişineunun regiona iqtisadi təzyiq göstərəcəyini deyib.

Kişineu və Tiraspol arasında sonuncu dəfə gərginlik Moldova 2022-ci ildə Aİ ilə üzvlük danışıqlarını açmağa dəvət olunanda başlanıb. Moldova yanvarda Dnestryanıya yeni idxal, ixrac rüsumları tətbiq edib ki, bu da separatçı rəhbərlərin etirazına səbəb olub.

Çeçenistana göndərilən qadının yerini öyrənmək istəyirlər

Berlində Seda Süleymanovaya dəstək aksiyası.
Berlində Seda Süleymanovaya dəstək aksiyası.

Dünyanın bir sıra ölkələrində fəallar fevralın 27-də yürüşlərə çıxaraq Rusiya hakimiyyətindən Seda Süleymanovanı tapmağı tələb ediblər. Sözügedən qadın Sankt-Peterburqda saxlanandan və doğma yurdu Çeçenistana göndəriləndən bəri azı 150 gündür ondan xəbər yoxdur. Süleymanova məhz Çeçenistanda məişət zorakılığından qaçıbmış.

Fəallar Rusiyanın Buenos-Ayres, Berlin, Bonn, Varşava, Meksika və Tbilisidəki diplomatik missiyaları qarşısına yığışaraq "Sedanı bizə göstərin", "Namus qətllərinə son", "Seda haradadır?" yazılmış plakatlar qaldırıblar.

Oxşar aksiyalar İtaliyanın beş şəhərində də keçirilib.

Ötən ilin avqustunda Sankt-Peterburqda polis Süleymanovanı və partnyoru Stanislav Kudryavtsevi mənzillərində saxlayıb və polis bölməsinə aparıb. Orada Süleymanovaya deyilib ki, Çeçenistanda zinət əşyası oğurlamaqda şübhəli sayılır. Qadın ittihamı rədd edib.

Seda Süleymanova
Seda Süleymanova

Video yayılıb, amma...

Süleymanova Çeçenistana göndərilib. Çeçenistana getmək və Süleymanova ilə evlənə bilmək üçün islamı qəbul etmiş Kudryavtsevin onu tapmaq cəhdləri boşa çıxıb.

Çeçenistan hakimiyyəti Süleymanovanın orada olduğunu göstərən video yayıb, ancaq sonradan onun yeri barədə heç bir açıqlama verilməyib. Videoda qadın heç bir söz deməyib.

Süleymanova 2022-ci ilin oktyabrında Çeçenistandan çıxaraq "SK SOS" qrupundan kömək istəyib. Dediyinə görə, qohumları onu "yetərincə" dindar olmadığına görə öldürə bilərlər.

İnsan haqları müdafiəçiləri deyirlər ki, Şimali Qafqazdan qaçan qadınların qohumları çox vaxt iddia ərizəsi qaldıraraq onları cinayətlərdə, adətən oğurluqda ittiham edirlər. Bununla da onların saxlanmasını, qohumlarına qaytarılmasını leqallaşdırırlar. Qaytarılan qadınlar isə zorakı rəftarla üzləşirlər.

Məişət zorakılığı on illərdir Rusiyanın Şimali Qafqaz bölgəsində problemdir. Regiondan qaça bilənlər deyirlər ki, zorla qaytarılsalar, cəza, o cümlədən "namus qətlləri" ilə üzləşə bilərlər.

Yerli hakimiyyət orqanları isə adətən pozuntularda ittiham olunanların tərəfini tuturlar.

'Apple' özüyeriyən elektromobil layihəsini dayandırıb

"Apple Car"
"Apple Car"

"Apple" şirkəti özüyeriyən elektrik avtomobili istehsalı ilə bağlı gizli planlarını dayandırıb. 10 ildir davam edən bu plan şirkət tarixində ən ambisiyalı layihələrdən sayılırdı.

Şirkət rəsmiləri fevralın 27-də "Project Titan" adlı layihə üzərində işləyən komandalara xəbər yollayıblar ki, yüzlərlə işçi süni intellekt bölmələrinə yönəldiləcək. AP bunu çoxsaylı məlumatlara istinadla yazır.

2 min işçinin çoxu ixtisara düşə bilər

Özüidarəolunan avtomobil layihəsinin "Apple" şirkətinə milyardlarla dollara başa gəldiyi, layihəyə 2 minədək işçinin cəlb olunduğu bildirilir.

Bəzi işçilərin süni intellekt layihələrinə köçürüləcəyi gözlənilsə də, çoxları ixtisar oluna bilər. Ümumilikdə qərarın neçə işçiyə təsir göstərdiyi bəlli deyil.

"Apple" xəbərə şərh verməyib. Şirkətin avtomobil layihəsini dayandırması xəbərini ilk dəfə "Bloomberg" yayıb, səbəb kimi elektrik avtomobilləri bazarının kiçilməyə başladığı göstərilib.

Dünyanın ən zəngin şirkətlərindən olan "Apple" öz brendi ilə avtomobil buraxardısa, bu, industriyada transformasiya yarada bilərdi, layihə diqqətlə izlənirdi.

Əngəllər

Ancaq təhlilçilər deyirdilər ki, "Apple" şirkətinin öz avtomobilini istehsal etməsinə çox illər var. Şirkətin mühəndisləri illərlə "Apple" avtomobil texnologiyasını ictimai yollarda test ediblər.

Bir məqamda şirkət idarəetmə sükanı, yaxud pedalı olmayan avtomobil düzəltməyə cəhd edib. Ancaq ideya yarımçıq qalıb, çünki mövcud texnologiya ilə bu mümkün olmayıb. Bu barədə "Bloomberg" 2022-ci ilin sonunda yazırdı.

"Apple" heç vaxt özüyeriyən avtomobil planlarını rəsmən açıqlamayıb. Amma təhlilçilər belə maşının qiymətinin 100 min dollar civarında olacağını deyirdilər. Bu, təxminən eyni qiymətə satılan "Tesla" elektromobilləri ilə rəqabət apara bilərdi.

"Tesla"nın icraçı direktoru İlon Mask, (Elon Musk) deyəsən, xəbərə isti yanaşıb, sosial media postunda salamlama emojisi və siqaret şəkli qoyub.

Davamı

AzadlıqRadiosunu Rusiya hökuməti "arzuolunmaz təşkilat" elan edib.

Əgər siz Rusiyadasınızsa, bu ölkənin pasportunu daşıyırsınızsa, yaxud orada daimi yaşayan, amma vətəndaşlığı olmayan şəxssinizsə, nəzərə alın- məzmunumuzu paylaşdığınıza, bəyəndiyinizə, şərh yazdığınıza, bizimlə əlaqə saxladığınıza görə cərimə və ya həbslə üzləşə bilərsiniz.

Ətraflı məlumat üçün bura klikləyin.

Abunə

XS
SM
MD
LG