Unudulmuş musiqi alətlərinin bərpası ilə yanaşı başqa bir laboratoriyada orta əsr Azərbaycan bəstəçisi Əbu Nəsir Məhəmməd ibn Tərhan Fərabinin bəstələri şifrələnir. Bu işlə fizika-riyaziyyat elmləri namizədi Şamil Hacıyev və bir neçə sənətşünas məşğuldur. Təəccüblənməyin. Orta əsrlər Şərqində not olmadığından bəstələr qədim hesab üsulu sayılan əbcət üsulu ilə kağıza köçürülürmüş. Türkiyənin «Topqapı» muzeyində saxlanan həmin bəstələri nota çevirmək o qədər də asan olmayıb. İşə isə bir neçə il öncə Əbdülqədir Marağayinin üç əsərindən başlayıblar: «Qədim Türk», «Heydərnamə» və «Naxışbəstə». «Şifrəni Türkiyədə də, Orta Asiyada da açıblar. Amma, onlar hissə-hissə açsalar da, Azərbaycanda tam mətn açılıb».
Fərabinin bəstələrisə gələn ilin ortalarında musiqisevərlərə təqdim olunacaq. Qədim musiqi alətlərinin ifaçısı olan İlkin Həsənovdur hər bir alətin özünəməxsus xüsusiyyəti olduğunu bildirir: «Simlər bağırsaqdan hazırlanıb deyə xüsusi otaq şəraitində çalınmalıdır. Çox rütubətli yerdə tez kökdən düşür. 15-20 dəqiqədən bir köklənməlidir».
Natiq Əliyev şirvan tənburunu çalır. Bu alət XIX əsrin yarısına kimi çalınıb: «İki simdən ibarətdir. Barmaqla çalırsan. Saza oxşayır. İmkanları da azdı. Az imkanla çox iş görmək cəhdi məni cəlb etdi».
Laboratoriya müdiri Məcnun Kərimovun dediyinə görə onu bu işə sövq edən indiyədək diləmədiyi çalğı səsini eşitmək istəyi olub: «İlk hazırladığım rud olub. Ölçüləri sənətkarlara versəm də düzəldə bilmədilər. Maraq məcbur elədi özüm düzəltdim. Sonra bərbədi. Bu aləti dilləndirəndə elə bil möcüzə ilə üzləşdim. Üzü balıq dərisi, simləri ipəkdən və heyvan bağırsağından hazırlanıb. Səsin axarına düşdüm».
Dediyinə görə, qədim alətlərdən eşitdiyi çalğı səsi onu Məcnuna döndərib və bu eşqi yavaş-yavaş başqalarına da ötürüb.
