Tələbələr ali məktəb qadağalarından dad edir
Türkmənistandakı Aşqabad Kənd Təsərrüfatı Universitetinin və Türkmənabad Pedaqoji İnstitutunun tələbələri-ndən uniformalarını yenə dəyişmək tələb olunur. İndi qızlar qara pencək əvəzinə yun parçadan qırmızı xalat geyinməlidirlər. Tələbələri də narazı salan formanın özü yox, onların tez-tez dəyişməsidir.
Məsələ ondadır ki, 7 il öncə ölkədəki ali təhsil ocaqlarına qız tələbələrin geyim forması barədə xüsusi göstəriş verilmişdi. Qızlar qışda qara pencək, yaz-payız mövsümündə isə qırmızı xalat geyinməliydi.
Tələbələr deyirlər ki, ali təhsil ocaqlarının rəhbərləri son dəyişikliyi soyuq havada keçirilən tədbirlərdə gənclərin soyuqlamasını əngəlləmək tədbiri kimi yozurlar.
Tələbə təqaüdünün çox hissəsi formaya gedir
Türkmənistanda orta məktəblərdə olduğu kimi, ali məktəb tələbələrinin də vahid forması var. Oğlanlardan ağ köynək, qara kostyum, qara ayaqqabı, qara qalstuk və araqçın geyinmək tələb olunur. Qızların işi lap çətindir. Çünki formaları vaxtaşırı dəyişir.
Bəzi qız tələbələr təqaüdün çox hissəsinin paltara getdiyini, ali məktəblərin tələblərindən cana gəldiklərini bildirirlər.
“Tədbirlərdə başqa forma geyinməlisən. Hər qrupun öz forması var. Məsələn, qırmızı don, üstündən qırmızı xalat və qara tufli. Məxmərdən bir don tikdirmək, azı, 200 manata başa gəlir. Bir o qədər də xalat tutur”.
Təhlükəsizliyi üçün şərti olaraq Nazlı adlandırılan 3-cü kurs tələbəsi belə deyir. Onun sözlərinə görə, bu paltarların parçasını ali məktəb rəhbərliyi sifariş edir. Özü dəbir qayda olaraq, bazardakından iki dəfə baha olur.
“Parçanı bazardan alıb özümüz tikdirəndə xeyli ucuz başa gəlir. Ancaq onda da deyirlər ki, bu formada universitetə gəlmək olmaz. Burda oxumaq istəyirsənsə, formanı da burdan almalısan. Biz də məcbur qalıb, iki dəfə artıq xərc çəkməli oluruq”, – deyir Nazlı.
Türkmənabad Pedaqoji İnstitutunun adının çəkilməsini istəməyən əməkdaşının sözlərinə görə, tələbə təqaüdü ilə ayı-aya calamaq çox çətindir. Bu puldan Həmkarlar ittifaqına üzvlük və şəhərin abadlaşdırılması xərcləri, Qızıl Aypara Cəmiyyətinə ianə çıxılır. Bundan başqa, qəzet və jurnallara məcburi abunə yazılışı aparılır.
Tələblər, öhdəliklər, qadağalar...
Ali təhsil ocaqlarının tələbələrə dair qeyri-rəsmi tələblərin sayı onlarladır. Misal üçün, hər tələbə boynundan üzərində adı və soyadı, həmçinin fakültənin adı yazılmış etiketi asmalıdır.
Oğlanlar dərsə üzü tüklü gələ bilməzlər. Saçlarını isə qısa kəsdirməlidirlər. Qızlar dərsə dikdaban ayaqqabı geyinə bilməzlər. Saçları uzun olmalı, ortadan düz ayrılmalı və iki cərgədə hörülməlidir. Bu tələbə görə bir çox qız tələbə süni saç hörükləri almalı olur.
Bundan əlavə, tələbələr qızıl-zinət əşyaları taxmamalı, kosmetika vurmamalıdırlar. Dırnaqları uzatmaq, yaxud adi talisman və ya muncuq taxmaq belə yasaqdır.
Hər bir tələbə dərs vəsaitləri və ləvazimatlarını mütləq qara rəngdə portfelə yığmalıdır.
Rəsmi bilgiyə görə, Türkmənistanda 2016-cı ildə 7 min 256 abituriyent ali məktəbə qəbul olunub. Tələbələrin ümumi sayı barədə isə etibarlı rəsmi bilgi yoxdur.
