İki il azadlıqdan məhrum edilən videobloqqer Mehman Hüseynova təcridxanada oxuması üçün «Cakaranda ağacının uşaqları» kitabı verilməyib.
Bu haqda AzadlıqRadiosuna danışan vəkil Elçin Sadıqov deyir ki, ona bu əsərin Ədliyyə Nazirliyi Penitensiar Xidmətdə «qadağan edilmiş kitab» kimi qeydiyyata alındığını bildiriblər: «Buna görə də həmin kitabı Mehmana göndərməyə icazə vermədilər».
E.Sadıqovun sözlərinə görə, həqiqətən də Penitensiar Xidmətin yasaqlanmış ədəbiyyat siyahısı var. Ancaq sözügedən kitabın ora daxil olub-olmadığından xəbərsizdir: «Bildiyim qədər, həmin siyahı açıq deyil. Bu haqda xidmətin saytında məlumat da yerləşdirilməyib».
Vəkilin qənaətincə, bu səbəbdən də istənilən kitabı «qadağan edilmiş ədəbiyyat» adı altında məhkuma verməmələri mümkündür.
«Cakaranda ağacının uşaqları» bu gün açıq satışdadır.
«BU, MÜƏSSİSƏ RƏHBƏRİNİN SƏLAHİYYƏTİNƏ DAXİLDİR»
Penitensiar Xidmətin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Mehman Sadıqov AzadlıqRadiosunun bununla bağlı suallarını cavablandırıb.
– «Cakaranda ağacının uşaqları» kitabı qadağan edilmiş ədəbiyyat siyahısına daxildirmi?
– Kitabın içəri buraxılmaması müəssisə rəhbərinin müstəsna səlahiyyətinə daxildir. O qanuna, müvafiq sənədlərə istinad edərək belə bir addım atır. Müəssisə rəhbəri hesab edirsə ki, hər hansı kitab qadağan edilmiş ədəbiyyat siyahısına daxildir, demək olar, qanunauyğun hərəkət edir.
– Sözügedən kitab həmin siyahıya daxildirmi? Bunu bilirsinizmi?
– Xeyr, bilmirəm.
– Bunu necə dəqiqləşdirmək mümkündür?
– Bilmirəm. Hər bir cəzaçəkmə müəssisəsinin rəhbərliyi bu və ya digər hərəkəti qanunauyğun şəkildə gerçəkləşdirir. Onlar belə hesab ediblərsə, deməli, qadağan olunmuş ədəbiyyatdır.
– Sizdə qadağan edilən kitabların konkret siyahısı varmı? Yoxsa, sadəcə, ümumi kriterilər müəyyənləşdirilib?
– Qanunvericilikdə birbaşa göstərilib ki, dini, irqi ayrı-seçkiliyi, terroru təbliğ edən, pornoqrafiya xarakterli və ümumiyyətlə, məhkumların islah olunmasına mənfi təsir göstərən kitabların məhkumlara ötürülməsi qadağandır.
– Ancaq «Cakaranda ağacının uşaqları» kitabı İranda azadlıq hərəkatı ilə bağlıdır. Orda...
– Mən o kitabın mətniylə tanış deyiləm. Amma o nəzərdən keçirilibsə və belə qərar qəbul edilibsə, deməli, qanuna istinad ediblər.
«BU ABSURDDUR»
«Açıq satışda olan kitab qadağan olunmuş sayıla bilməz». Vəkil Yalçın İmanov belə söyləyir: «Qadağan edilmiş ədəbiyyatla bağlı ekspertiza rəyi verilməlidir. Bundan başqa, bu cür ədəbiyyatın ölkəyə gətirilməsi, burda nəşri, yayılması yasaqlanan kitabların siyahısı olmalıdır. Ən önəmlisi, kitabın konkret adı göstərilməlidir. Açıq satışdadırsa, qadağan edilməsi ilə bağlı normativ akt yoxdursa, onun təcridxanaya, cəzaçəkmə müəssisəsinə buraxılmaması birmənalı şəkildə qanunsuzdur».
O ki qaldı Penitensiar Xidmət rəsmisinin «Kitabın içəri buraxılması müəssisə rəhbərinin müstəsna səlahiyyətinə daxildir» deməsinə, Y.İmanov sual edir: «Müəssisə rəhbəri nəyin əsasında belə bir göstəriş verə bilər? Bu o deməkdir ki, həmin şəxsə qeyri-müəyyən və hüdudsuz səlahiyyətlər verilib. İkincisi də, müəssisə rəhbəri öz baxışlarına uyğun olaraq istənilən kitabın içəri daxil olmasını qadağan edə bilər. Bu absurddur. Üstəlik də, kitab açıq satışdadırsa, qadağa yoxdursa, içəri buraxılmaması tam qanunsuzdur».
KİTAB VƏ MEHMAN HÜSEYNOV HAQQINDA
«Cakaranda ağacının uşaqları» kitabının müəllifi Sahar Delijani-dir. 34 yaşlı İran yazıçısının bu əsəri onun ilk romanıdır. Əsər 28 dilə tərcümə olunub, 75 ölkədə dərc edilib. Bir sıra nüfuzlu mükafatlara layiq görülüb.
Onu Azərbaycan dilinə AzadlıqRadiosunun araşdırmaçı-jurnalisti Xədicə İsmayılova həbsdə olarkən tərcümə edib.
Romanın Azərbaycan dilində nəşrinin mündəricatında yazılır: «Əsər İrandakı siyasi rejimlə mübarizə aparanların ağır taleyindən, ağuşuna düşdükləri işgəncə və ölümlərdən, onların işini davam etdirən övladlarının sarsıntılarından və sönməyən azadlıq arzularından bəhs edir».
Əsərin müəllifi Sahar Delijani 1983-cü ildə Tehranda, anasının həbsə atıldığı məşhur Evin həbsxanasında doğulub. Həmin vaxt atası da siyasi məhbus olaraq həbsdə idi.
Mehman Hüseynov isə bu il martın 3-də polisə böhtan atmaq ittihamıyla 2 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Bloqqerin polis bölməsində işgəncəyə məruz qalmasını bildirməsi polisə böhtan sayılıb. Amma M.Hüseynov özü bunu özünün jurnalist fəaliyyətinə müdaxilə kimi dəyərləndirib. O, daha çox bir sıra dövlət məmurlarına, deputatla məxsus olduğu bildirilən mülklərin videolarını sosial şəbəkələrdə paylaşmasıyla tanınırdı.
