Türkiyəyə buraxılmadığını deyən ictimai fəal Qiyas İbrahimov Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə müraciət edəcək. Onun AzadlıqRadiosuna bildirməsinə görə, bu gün, aprelin 22-də məsələ ilə bağlı Türkiyə Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyinə də müraciət edib, lakin deportasiyanın səbəbini yenə də öyrənə bilməyib: "Səfirlikdə mənə bildirildi ki, adımın və soyadımın qarşısında "G" hərfindən ibarət kod yazılıb. Bu kod isə nə anlama gəldiyini bilmədiklərini dedilər".

Q.İbrahimovun deməsinə görə, qurumdan ona Türkiyənin Miqrasiya İdarəsinə müraciət etməsi məsləhət görülüb: "Türkiyədə vəkil tutacağıq, məsələ ilə o məşğul olacaq. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə də zəng vurmuşuq. Oradan mənə ərizə ilə müraciət etmək lazım olduğunu dedilər. Bundan sonra onlar da məsələ ilə bağlı Türkiyəyə sorğu göndərəcəklər".

Fəal həmçinin bildirib ki, o, hələ də Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin qərarına görə təyin olunmuş kompensasiyanı ala bilmir: "Bizdə olan məlumata görə, Azərbaycan hökuməti Avropa Şurasının Nazirlər Komitəsinə məktub göndərib ki, mənə kompensasiya ödənilib. Avropa Şurasından isə bizə kompensasiya ödənilib-ödənilmədiyi barədə sorğu gəlib. Bank hesabı yoxlayandan sonra məlum oldu ki, köçürmə edilməyib. Heç Prezident Administrasiyasından Maliyyə Nazirliyinə köçürmə ilə bağlı ödəmə tapşırığı belə göndərilməyib. Məsələ ilə bağlı yenidən Avropa Şurasına məlumat verdik".

2020-ci ilin fevralın 13-də Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi gənc fəallar Bayram Məmmədov və Qiyas İbrahimovla bağlı qərar elan edib. Qərara görə, gənclərin hüquqlarının pozulduğu tanınıb və Azərbaycan hakimiyyəti onlara 72 min avro təzminat ödəməlidir.

Q.İbrahimovun son açıqlamasına, hələlik, Türkiyə və Azərbaycanın rəsmi qurumlarından münasibət öyrənmək mümkün olmayıb.

Embed paylaş

Qiyas İbrahimov:"Məndən artıq əziyyət çəkmiş dostlardan əfv istəyirəm"

Embed paylaş

Kod yaddaşa götürüldü

---

en px hündürlük px

---

The URL has been copied to your clipboard

No media source currently available

0:00 0:02:18 0:00

Qiyas İbrahimovun Türkiyəyə buraxılmadığı bildirilir

İctimai fəal Qiyas İbrahimovun Türkiyəyə buraxılmadığı deyilir.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna Q.İbrahimovun anası Şura Əmiraslanova danışıb. Onun sözlərinə görə, oğlu artıq beş aydır Türkiyədə yaşayırdı: "Qiyas Türkiyədə yaşamaq üçün bir illik rəsmi icazə alıb. Bir müddət əvvəl Bakıya gəlib. Geri qayıtmaq istəyəndə Türkiyə sərhədçiləri onun şəklini çəkiblər və bildirib ki, o, üç aylıq deportasiya olunub. Səbəb isə göstərilməyib".

Ş.Əmiraslanova əlavə edib ki, Q.İbrahimov sonra Bakıdakı Türkiyə Konsulluğu ilə əlaqə saxlayıb: "Məsələni aydınlaşdırmaq üçün Qiyas konsulluğa zəng vurub. Oradan ona polisə düşübmü və digər sualları verəndən sonra bildiriblər ki, o, Türkiyədən ömürlük deportasiya olunub. Səbəb isə yenə də göstərilməyib".

Ş.Əmiraslanova qeyd edib ki, məsələni aydınlaşdırmaq üçün Türkiyə səfirliyinə rəsmi sorğu göndərmək niyyətindədirlər: "Qiyas heç bir qanunazidd hərəkət etmədiyi halda, onu ömürlük deportasiya etmək qanunsuzdur. Tutarlı səbəb göstərilməsə, biz məhkəməyə üz tutacağıq".

Bu deyilənlərə, hələlik, Türkiyə Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyindən münasibət öyrənmək mümkün olmayıb.

Xatırlatma

Q.İbrahimov digər gənc fəal B.Məmmədovla birgə 2016-cı il mayın 10-da Azərbaycanda saxlanmışdı. Rəsmi qurumlar onları narkotikdə ittiham edirdi. Məhkəmə qanunsuz narkotik maddə dövriyyəsi ittihamını təsdiqləyib onların hər birini 10 il azadlıqdan məhrum edib.

Ancaq gənclər məhkəmədə deyiblər ki, narkotik ittihamını qəbul etmirlər. Onların keçmiş prezident, indiki dövlət başçısı İlham Əliyevin atası Heydər Əliyevin abidəsi üzərinə "Qul bayramınız mübarək!" şüarı yazılmasına görə həbs olunduqları bildirilirdi.

Onların hər ikisi iki il öncə, martın 16-da imzalanan əfv sərəncamı ilə azadlığa buraxılıb. Hüquq müdafiəçiləri hər iki gənci siyasi məhbus sayıblar. Amma rəsmilər ölkədə siyasi məhbusların olması fikrini qəbul etmirlər.

İranın müdafiə naziri briqada generalı Əziz Nəsirzadə Ermənistana səfər edib.

Ermənistan müdafiə naziri Suren Papikyan bildirib ki, iranlı həmkarı onun dəvəti ilə bu ölkədə səfərdədir.

19 may

Zakir Həsənov İsraildədir

İranla birgə təlim keçirildiyi bir gündə, mayın 19-da Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin (MN) rəhbərliyi İsraildə səfərdə olub. Rəsmi məlumata görə, səfər çərçivəsində müdafiə naziri general-polkovnik Zakir Həsənov İsrailin müdafiə naziri İsrael Kats və Müdafiə Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi general-leytenant Eyal Zamir ilə görüşüb. "Görüşlərdə hərbi əməkdaşlığın inkişaf perspektivlərinə dair ətraflı fikir mübadiləsi aparılıb", - məlumatda vurğulanıb.

Hərbi ekspertlər İsrailin Azərbaycanın silah aldığı ölkələr içərisində başlıca yerlərdən birini tutduğunu deyirlər. Zaman-zaman İsrail Azərbaycan əməkdaşlığı rəsmi Tehranın narazılıq dolu açıqlamaları ilə də müşahidə edilib.

Azərbaycan İranla birgə hərbi təlim keçirir

Azərbaycan işğaldan azad edilmiş ərazilərində İranla birgə hərbi təlim keçirir.

Bu barədə Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi məlumat verib.

Nazirliyin açıqlamasına görə, bu gün, mayın 19-da açılışı olan "Araz-2025" birgə təlimi işğaldan azad olunmuş ərazilərdə mayın 21-dək davam edəcək.

Birgə təlimə İran İslam Respublikasından cəlb olunan heyətin rəhbəri və digər iştirakçıları artıq bir neçə gündür Azərbaycandadırlar.

Halbuki, 2024-cü ilə qədər iki ölkə arasında münasibətləri gərginləşdirən bir çox olaylar yaşanmışdı. Xüsusilə, hər iki ölkənin bir-birinin sərhədinə yaxın ərazidə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlar doğurmuşdu. Üstəlik, Azərbaycanda hakimiyyətə yaxın media qurumlarında İranda bəzi dairələr ölkənin işğal altında olan ərazilərində separatçı qurumları himayə etməkdə günahlandırılırdı. İran belə iddiaları təkzib edirdi.

2023-cü il yanvarın 27-də isə Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə "Kalaşnikov" avtomatı ilə silahlı hücum da olmuşdu. Hədisə nəticəsində səfirliyin bir əməkdaşının həlak olduğu, ikisinin isə xəsarət aldığı açıqlandı. Bundan sonra səfirliyin işçiləri Azərbaycana təxliyə edildi.

Ardınca da Azərbaycanda bir çox həbslər oldu. Saxlananlar ən müxtəlif ittihamlarla (ən çox da narkotiklə) üzləşsələr də, hökumətə yaxın media qurumlarında onlar "İran casusu" kimi təqdim edilirdilər. Hərçənd onların yaxınları bununla dini kəsimdən olan bir çox şəxslərin şərləndiyini dedilər.

Amma xüsusilə son bir ildə hər iki tərəfin rəsmiləri bir-biriləri ilə əməkdaşlığa dair fikirlər səsləndirirlər. Ötən ilin iyulunda Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin fəaliyyəti bərpa edilib. İki ölkə arasında birgə təlimlərin keçirilməsinə başlanıb.

Ermənistanla Qarabağ münaqişəsi üzündən Azərbaycan bir neçə on il ərazilərinin 20 faizinə nəzarəti itirib. 2020-ci ildə 44 günlük savaş, 2023-cü ildə isə birgünlük hərbi əməliyyatlarla Azərbaycan işğala son qoyub, bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.

Beş nəfərin xəsarət aldığı olayın "Azərikimya" İstehsalat Birliyinin Etilen-polietilen zavodunda baş verdiyi açıqlanıb.

Yerli saytların məlumatına görə, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) tabeçiliyində olan bu zavoddan bildirilib ki, saat 12:00 radələrində istehsalatın sintez sahəsində, "B" texnoloji xəttində aşağı təzyiq ayırıcısında reqlamentə uyğun təmir işi apararkən hadisə baş verib.

Əlavə edilib ki, hadisənin səbəbi araşdırılır.

Əsası ötən əsrin ortalarında qoyulan həmin müəssisədə sonradan modernizasiya işlərinin aparıldığı açıqlanıb.

+++

Bu gün, mayın 20-də Sumqayıt şəhərində yanğınla müşahidə edilən partlayış baş verdiyi və xəsarət alanların olduğu bildirilir.

Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyindən (TƏBİB) verilən məlumata görə, partlayış səbəbi ilə saat 12:20 radələrində beş nəfər Sumqayıt Tibb Mərkəzinin nəzdindəki Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasına hospitalizasiya olunub.

"Vəziyyəti ağır qiymətləndirilən üç nəfər Nərimanov Tibb Mərkəzinin nəzdində olan Yanıq Mərkəzinə təxliyə olunur. Digər iki nəfərin müalicəsi isə müvafiq şöbədə davam etdirilir, vəziyyətləri orta ağırdır", - məlumatda bildirilir.

Yerli saytlarda hadisənin Sumqayıt şəhərindəki müəssisələrdən birində baş verdiyi vurğulanır. Amma hadisənin səbəb və detalları açıqlanmır.

Məsələ ilə bağlı, hələlik, zərərçəkənlərin yaxınları və Fövqəladə Hallar Nazirliyi ilə danışmaq mümkün olmayıb.

2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi 16 milyard 917.6 milyon ABŞ dollarına bərabər olub. Bu da ötən ilin eyni dövrünə nisbətən çoxdur. Ötən ilin ilk dörd ayında bu rəqəm 13.6 milyard dollar olmuşdu.

Bu barədə Dövlət Gömrük Komitəsindən (DGK) bildirilib.

DGK-nın vurğulamasına görə, son bir ildə ölkə üzrə ixrac 8 milyard 784.7 milyon dollar (7.5 faiz artım), idxal isə 8 milyard 132.9 milyon dollar (48.8 faiz artım) təşkil edib.

Amma xarici ticarət dövriyyəsində 651.79 milyon dollarlıq müsbət saldo yaransa da, bu, ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 4.1 dəfə azdır.

Müstəqil iqtisadçılar idxal-ixrac əməliyyatlarında müsbət saldonun azalmasını neft hasilatının və qiymətinin azalması, qeyri neft-qaz ixracının lazımı səviyyədə artmaması ilə izah edirlər. Onlar hesab edirlər ki, Azərbaycanın idxaldan asılılığı getdikcə artır.

Hökumət 2025-ci ildə Ümumi Daxili Məhsulda (ÜDM) cüzi – 0.9 faiz artım olduğunu bildirsə də, müstəqil iqtisadçılar hətta bu rəqəmə belə şübhə ilə yanaşırlar.

Mayın 6-dan bəri yaxınlarının barəsində məlumatları olmadıqlarını söylədikləri "İşçi Masası" Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası üzvü Elvin Mustafayevin 6 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsinə köçürüldüyü bildirilir.

Bu barədə mayın 19-da onun yaxınları məlumat veriblər.

Əvvəllər 13 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsində saxlanılan Mustafayev həmin gün – mayın 6-da siyasi məhbuslara dəstək məqsədilə aclıq aksiyasına başladığını açıqlamışdı.

Bildirdiyinə görə, bundan sonra ondan hər hansı xəbər almaq mümkün olmayıb.

Yaxınlarının vurğulamalarına görə, iki həftəyə yaxın bir müddətdən sonra E.Mustafayevin 6 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsinə köçürüldüyünü və orada cərimə təcridxanasına (kars) salındığını öyrəniblər.

Hələlik, bu məlumata Penitensiar Xidmətdən münasibət almaq mümkün olmayıb.

15 may

Yaxınları Elvin Mustafayevin taleyindən narahatdırlar

Yaxınları "İşçi Masası" Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının həbsdə olan üzvü Elvin Mustafayevdən bir həftədən çoxdur xəbər ala bilmir.

Bu barədə mayın 14-də "İşçi Masası" məlumat yayıb.

Bildirilir ki, Mustafayev saxlanıldığı 13 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsində məhbusların hüquqlarının pozulmasına, həmçinin siyasi məhbusların azad edilməməsinə görə mayın 6-da aclıq aksiyasına başlayıb: "Bundan sonra ona təzyiqlər edilib və saxlanıldığı yer dəyişdirilib, lakin hazırda hansı müəssisədə saxlanıldığından xəbər yoxdur".

Yaxınlarının onun səhhətindən narahat olduqları vurğulanır.

Bu məlumata, hələlik, Penitensiar Xidmət və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

E.Mustafayev 2023-cü ilin avqustunda narkotik maddələrin satışında ittiham olunaraq saxlanılıb. 2024-cü il yanvarın 31-də Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi onu 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib. Mustafayev ittihamı rədd edib və bunu onun "İşçi Masası"ndakı fəaliyyəti ilə əlaqələndirib: "Marketdən çıxanda dörd nəfər zorbalıqla mənə hücum etdi. Dərhal telefonumu götürdülər. Məni idarəyə gətirdilər. Dedilər ki, bunu boynuma götürməsəm, üzümə qadın qoyub, zorlama ilə ittiham edəcəklər. Yaxud "İran agenti" ittihamı ilə həbsə göndərəcəklər...".

2022-ci ildə yaradılan "İşçi Masası" Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının dörd üzvü – sədr Afiəddin Məmmədov, üzvləri Ayxan İsrafilov, Elvin Mustafayev və Möhyəddin Orucov hazırda həbsdədir. Onlar müxtəlif ittihamlarla üzləşsələr də, ittihamların hamısını qurama, siyasi sayırlar.

Xatırlatma

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təxminən 350 siyasi məhbus var. Rəsmilər ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını deyirlər. Onların vurğulamasına görə, siyasi məhbus siyahılarında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əməllərlə bağlı mühakimə ediliblər. Amma beynəlxalq insan haqları qurumları, ABŞ Dövlət Departamenti, Bakıdakı bir qrup Qərb diplomatı hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə, müstəqil mediaya, vətəndaş cəmiyyətinə basqıları dayandırmağa çağırıb.

Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin (SMDTM) rəhbəri Anar Məmmədlinin cinayət işi üzrə istintaq yekunlaşıb, iş baxılıması üçün məhkəməyə göndərilib.

Bu barədə müdafiə tərəfi məlumat verib.

Məlumata görə, cinayət işi Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi Aygün Qurbanovanın icraatına verilib və məhkəmənin hazırlıq iclası mayın 26-na təyin olunub.

A.Məmmədli ötən il aprelin 29-da saxlanıb. Aprelin 30-da Xətai rayon Məhkəməsi onun barəsində həbs-qətimkan tədbiri seçib. A.Məmmədli Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq, əvvəlcədən əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham olunur. O, ittihamı qəbul etmir.

SMDT rəhbəri A.Məmmədli bundan əvvəl 2013-cü ilin sonlarında saxlanmışdı. O, həmin vaxt vergidən yayınma və başqa ittihamlar ilə 5 il 6 ay müddətinə həbs edilmişdi. Amma onda da ittihamları qəbul etməyib. Bir sıra yerli və beynəlxalq təşkilatlar onu siyasi məhbus kimi tanıyıblar. Məmmədli 2016-cı il martın 17-də əfv sərəncamı ilə azadlığa buraxılmışdı.

Qaçaqmalçılıq…

Ümumilikdə 2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30-dan çox jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Sonra onların bəzilərinin ittihamı daha bir neçə maddə ilə ağırlaşdırılıb. Söhbət külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıqdan, habelə mütəşəkkil dəstə ilə qaçaqmalçılıqdan, vergidən yayınmaqdan, sənəd saxtalaşdırma və saxta sənədlərdən istifadədən gedir. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təqribən 350 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

Bu gün, mayın 16-da Prezident yanında Əfv Məsələləri Komissiyasının bu il üzrə yeddinci iclası keçirilib.

Komissiyadan ölkənin yerli saytlarına verilən məlumata görə, bu, 2025-ci il üzrə sonuncu iclas olub. Vurğulanıb ki, üç aydan çox davam edən toplantılarda ümumilikdə 800-dən çox müraciətə baxılıb. Amma müraciətlərin detalları açıqlanmır.

Baxılan müraciətlər yaxın zamanlarda prezidentə təqdim olunmalıdır. Mayın 28-i qeyd ediləcək Müstəqillik Günü ərəfəsində prezidentin növbəti əfv sərəncamı imzalayacağı gözlənir.

Sonuncu belə sərəncam ötən il mayın 25-də, Müstəqillik Günü ərəfəsində imzalanmışdı. Sərəncam 154 nəfərə şamil edilmişdi. Onlardan 63 nəfər azadlıqdan məhrumetmə cəzasından azad edilmiş, 52 şəxsin cəzasının çəkilməmiş hissəsi yarıyadək azaldılmışdı.

Hüquq müdafiəçiləri isə bildirmişdi ki, onların siyasi məhbus kimi tanıdıqları şəxslərin heç birinin adı həmin sərəncama düşməyib.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 350 civarında siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Beynəlxalq insan haqları qurumları isə hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə, müstəqil mediaya, vətəndaş cəmiyyətinə basqıları dayandırmağa çağırıb.

"Kanal11" internet televiziyasının rəhbəri Teymur Kərimovun həbs müddəti azaldılıb. Mayın 15-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsi onun vəkilinin verdiyi vəsatəti qismən təmin edib və Kərimovun cəzası 8 ildən 7 ilə endirilib.

T.Kərimov 2023-cü ilin dekabrından həbsdədir. Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hökmü ilə ona 8 il həbs cəzası kəsilib. Üstəlik, əlavə cəza kimi ona 2 il də jurnalist fəaliyyəti ilə məşğul olmaq yasaqlanıb. T.Kərimovla birlikdə mühakimə edilən reportyor İstək Totiyevaya isə şərti cəza verilib.

Onlar Cinayət Məcəlləsinin 182-ci (hədə-qorxu ilə tələb-etmə) maddəsi ilə - saytdan materialın silinməsi üçün Fərrux Ələkbərov adlı şəxsdən 10 min manat tələb edib sonda min manat almaqda təqsirli biliniblər. T.Kərimov bunu yalan sayır, F.Ələkbərovdan pul tələb edib almadığını deyir. O, etiraz aksiyalarını, vətəndaş hüquqlarının pozulması hallarını, özəlliklə polislərin Qarabağ müharibəsi veteranlarını döyməsini çəkib yaydığına görə sifarişlə həbs edildiyini vurğulayır. Jurnalist işgəncəyə məruz qaldığını, hətta zorlanmaqla hədələndiyini də məhkəmədə dilə gətirib. Daxili İşlər Nazirliyinin mətbuat xidməti T.Kərimovun hədələnməsi, işgəncəyə məruz qalması haqda iddiaları rədd edib.

Xatırlatma

2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30-dan çox jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq və başqa ittihamlarla həbs edilib. Onlar ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifarişlə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladığı siyahılara görə, indi Azərbaycan həbsxanalarında 350-dən çox siyasi məhbus var. Rəsmilərsə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslarla həbs edilmir.

"Gənc Qazilər" Birliyinin həbsdə olan sədri Hacı Vəliyevin keçən həftənin dördüncü günü, mayın 8-də cərimə kamerasına (karser) salındığı bildirilir.

Yaxınlarının bildirməsinə görə, bu barədə məlumatı bu gün, mayın 14-də H.Vəliyevlə bağlı vəsatətin baxıldığı Xətai rayon Məhkəməsində öyrəniblər.

Yaxınlarının vurğulamasına görə, buna onun "mən qaziyəm yaralarım ağrıyır" deyə göz ağrılarından həkimə şikayətini bildirəndə mübahisə yaranması səbəb olub: "Hacı Vəliyevi üç gün cərimə kamerasında saxlayıblar. Pensiya və prezident təqaüdü kartını bloklayıblar".

Bildirildiyinə görə, Vəliyev məhkəmədə deyib ki, ictimai fəaliyyətinə görə sifarişlə həbs olunub.

Hələlik, bu məlumata Penitensiar Xidmət və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

'Gənc Qazilər' Birliyinin sədri Hacı Vəliyev həbsdə qaldı

Bu gün, mayın 14-də "Gənc Qazilər" Birliyinin sədri Hacı Vəliyev barəsində olan həbs-qətimkan tədbirinin dəyişdirilməsi ilə bağlı vəsatətə baxılıb.

Xətai rayon Məhkəməsində keçirilən prosesdə müraciət təmin edilməyib və H.Vəliyev həbsdə saxlanıb.

Müdafiə tərəfi bu vəsatətin verilməsini H.Vəliyevin səhhətindəki problemlərlə izah etmişdi. Qərardan apellyasiya şikayəti veriləcəyi bildirilir.

12 may

Hacı Vəliyev göz institutuna göndərilməsini istəyir

"Gənc Qazilər" İctimai Birliyinin (İB) həbsdə olan sədri Hacı Vəliyev bildirib ki, göz institutunda müalicə və müayinəsinə ehtiyacı var. Bu barədə Birliyin yaydığı açıqlamada qeyd edilir.

Açıqlamaya görə, H.Vəliyev ailə üzvlərinə deyib ki, gözünün yeri irinləməyə başlayıb, saxlandığı yerdə gözünü dezinfeksiya etmək üçün yetərli tibbi yardıma şərait yoxdur.

Hələlik, bu məlumata rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Hacı Vəliyevin xəstəxanaya aparıldığı bildirilir

Həbsdə olan "Gənc Qazilər" İB sədri Hacı Vəliyevin həkim müayinəsi üçün 1 saylı Respublika Psixiatriya Xəstəxanasına aparıldığı bildirilir.

Bu barədə məlumatı onun yaxınları yayıb.

Onların vurğulamasına görə, Vəliyev ailə üzvlərinə bildirib ki, havaya çıxa bilmir, gözləri ağrıyır.

"Saxlanılma yerində isə müalicə və müayinəsini həyata keçirmək üçün həkim ayrılmayıb. Onun reabilitasiya mərkəzində müalicəyə ehtiyacı var", - onun yaxınları bildiriblər.

Hələlik, bu məlumata rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Bir müddət əvvəl isə sosial şəbəkələrdə onun xəsarət alan gözündə əlavə problemlər yarandığı açıqlanmışdı.

H.Vəliyev barəsində aprelin 1-də Xətai rayon Məhkəməsində 22 gün müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçilmişdi. Aprelin 18-də bu müddət daha iki ay artırılıb. Onun Cinayət Məcəlləsinin 221.3-cü (Silahdan və ya silah qismində istifadə olunan əşyalardan istifadə edilməklə xuliqanlıq...) və 186.1-ci (Özgənin əmlakını qəsdən məhv etmə və ya zədələmə - zərərçəkmiş şəxsə xeyli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) maddələri ilə ittiham olunduğu bildirilir. Amma onun ittihamları qəbul etmədiyi vurğulanır. Həmin maddələrlə şəxsə 5 ilə qədər həbs cəzası verilə bilər.

H.Vəliyev sosial şəbəkələrdə tənqid çıxışları ilə də tanınırdı. Onun bundan əvvəl də saxlanıb sərbəst buraxıldığı bildirilmişdi. O, xüsusilə İkinci Qarabağ müharibəsindən sonrakı dövrdə döyüşlərdə sağlamlığını itirmiş hərbçilərin və ya həlak olanların ailələrinin problemlərini ictimailəşdirib.

"Gənc Qazilər" Birliyi 2021-ci ildə "Qarabağ Qaziləri" İctimai Birliyinin əsasında yaradılıb.

ABŞ prezidenti Donald Trampın Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff Azərbaycan və Ermənistan arasında münaqişənin yekun həllinin çox yaxın olduğunu deyib.

Xüsusi nümayəndə Uitkoff bu barədə ABŞ-nin "Breitbart" xəbər saytına müsahibəsində danışıb: "Azərbaycan və Ermənistanla bağlı biz inanırıq ki, münaqişənin yekun həllinə – son razılaşmaya çox, çox yaxınlaşmışıq".

Trampın Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Bakı və Yerevanın "Abraham Sazişi"nə qoşula biləcəyi ehtimalına da toxunub.

"İnanıram ki, hər ikisi (Azərbaycan və Ermənistan) "Abraham Sülh Sazişi"nə qoşulmağa hazır ola bilər. Bu, prezident Donald Tramp üçün böyük təşəbbüsdür. O, buna inanır. Bu, ümumilikdə regionda sülh və sabitliyə kömək edir", - o əlavə edib.

ABŞ rəsmisi, həmçinin yaxın gələcəkdə bir sıra ərəb ölkələrinin də İsraillə münasibətlərin normallaşdırılmasına yönəlmiş "Abraham Sazişi"nə qoşulacağına ümid etdiyini qeyd edib. "Mənim proqnozum odur ki, nisbətən yaxın gələcəkdə Livan və hətta Suriya da "Abraham Sazişi"nə qoşula bilər", - Uitkoff bildirib.

Xatırlatma

Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilmişdi. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.

Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Bununla belə, tərəflər bu yaxınlarda saziş üzrə bütün maddələrin razılaşdırıldığını açıqlayıblar.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Beynəlxalq Fövqəladə Uşaqlara Yardım Fondunun (UNICEF) Azərbaycandakı nümayəndəliyi fəaliyyətini növbəti aylarda mərhələli şəkildə dayandıracaq.

Bu barədə məlumatları UNICEF-in Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə Kommunikasiya İdarəsinin regional rəhbəri İrina Mazur AzadlıqRadiosuna təsdiq edib.

O bildirib ki, bundan sonra UNICEF Azərbaycandakı tərəfdaşlarla əməkdaşlığı regional ofisi və baş qərargahı vasitəsilə davam etdirəcək.

Artıq bu məlumatlar Azərbaycanda bir çox sosial şəbəkə istifadəçilərinin narazılığı ilə müşahidə edilir. Onlar vurğulayırlar ki, Azərbaycanda onsuz da uşaq ölümləri yüksəkdir. Həmin şəxslərin narahatlıqlarına görə, UNICEF-in Azərbaycandakı fəaliyyətini növbəti aylarda mərhələli şəkildə dayandırması bu prosesə ancaq ziyan gətirəcək.

Yerli saytların məlumatına görə, rəsmi Bakı hələ martın əvvəlində BMT-nin dörd ofisinin - BMT İnkişaf Proqramı (UNDP), BMT Əhali Fondu (UNFPA), BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı (UNHCR) və BMT Uşaq Fondunun (UNICEF) Azərbaycanda ofislərinin bağlanması təklifi ilə çıxış edib. Rəsmi Bakı hesab edir ki, "Azərbaycan artıq yardım qəbul edən dövlətdən qlobal gündəliyə töhfə verən bir ölkəyə çevrilib".

5 may

BMT Əhali Fondunun da Azərbaycandakı nümayəndəliyinin fəaliyyəti dayandırılıb

2025-ci ilin mayında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondu (UNFPA) da Azərbaycandakı nümayəndəliyinin fəaliyyətini başa çatdırıb. Bu barədə həmin qurumun məlumatında bildirilir.

Vurğulanıb ki, UNFPA bu ölkədəki 30 illik fəaliyyəti ərzində ana sağlamlığını yaxşılaşdırmaq, gender əsaslı zorakılıqla mübarizə aparmaq üçün hökumətə və digər tərəfdaşlara kömək etməkdə əsas rol oynayıb.

"UNFPA-nın Azərbaycanla əlaqələri Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə Regional Ofisi, eləcə də baş qərargahı vasitəsilə davam edəcək", - qurum qeyd edib.

Son illər Azərbaycanda həm ana, həm də uşaq ölümünün artdığı bildirilir. Üstəlik, yerli mediada, bir qayda olaraq, tez-tez gender əsaslı zorakılıqla bağlı şikayətlər eşidilir.

2 may

BMT İnkişaf Proqramının Azərbaycandakı nümayəndəliyi işini dayandırır

BMT-nin İnkişaf Proqramının (UNDP) Azərbaycandakı nümayəndəliyinin fəaliyyəti başa çatır.

Bu barədə məlumatı nümayəndəlikdən AzadlıqRadiosuna da təsdiqləyiblər.

"Bu gün (mayın 2-də) BMT-nin İnkişaf Proqramının Azərbaycandakı nümayəndəliyində son iş günüdür. Sabahdan etibarən fəaliyyət göstərməyəcəyik",- qurumdan bildirilib.

UNDP-nin Azərbaycanda nümayəndəliyi 1992-ci ilin payızında təsis edilib. İlk vaxtlarda qurumun Azərbaycandakı fəaliyyəti Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən zərərçəkənlər üçün erkən bərpa proqramının həyata keçirilməsinə yönəlib. Zaman keçdikcə, onun Azərbaycandakı rolu ölkənin dəyişən ehtiyaclarına uyğun istiqamətlənib.

3 mart

Azərbaycanın BMT qurumları ilə əməkdaşlığında dəyişikliklər gözlənir

Martın 3-də Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Bakıda BMT İnkişafı Əlaqələndirmə Ofisinin Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə regional direktoru Qvi-Yop Sonu qəbul edərkən bu təşkilatın qurumları ilə yeni əməkdaşlıqdan bəhs edib.

Bu barədə Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) məlumat yayıb.

Bildirildiyinə görə, görüşdə vurğulanıb ki, Bakı BMT ilə əməkdaşlıqdakı prioritetlərini yeni dövrün reallıqlarına uyğun və onun resurslarından daha səmərəli istifadə edəcək şəkildə yenidən nəzərdən keçirir: "Bu xüsusda, bəzi BMT qurumları ilə bundan sonrakı tərəfdaşlığın milli prioritetlərə uyğun şəkildə layihə əsaslı əməkdaşlıq mexanizmi vasitəsilə davam etdiriləcəyi müqabil tərəfin diqqətinə çatdırılıb".

Əməkdaşlıqda yeni yanaşma "Azərbaycanın artıq yardım qəbul edən dövlətdən qlobal gündəliyə töhfə verən bir ölkəyə çevrilməsi" ilə əlaqəndirilib: "... BMT-nin Məskunlaşma Proqramı, BMT-nin Ətraf Mühit Proqramı, BMT-nin İqlim dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Katibliyi... ilə əməkdaşlığın prioritet təşkil etməsi və bəzi BMT qurumları ilə də gələcək əməkdaşlığın bu model əsasında, birbaşa mənzil qərargahları ilə işləməklə davam etdiriləcəyi qeyd olunub".

Xatırlama

Azərbaycan BMT-yə 33 il əvvəl, 1992-ci il martın 2-də qəbul edilib. Hələ bu il martın əvvəlində bir sıra sosial şəbəkə istifadəçiləri BMT-nin bəzi qurumlarının Azərbaycandan çıxarılacağı ilə bağlı iddialar yaymışdılar.

İmişli rayon Ağsaqqallar Şurasının sədri Saleh Səmədov "Georgi lenti" və SSRİ bayrağına görə vəzifədən çıxarılıb.

Bu barədə qərar mayın 13-də Azərbaycan Ağsaqqallar Şurası İdarə Heyətinin növbədənkənar iclasında verilib. Bu qurum bununla bağlı məlumatı da artıq öz saytında yayıb.

Məlumata görə, qurumun sədri Eldar Quliyev iclasda təəssüflə vurğulayıb ki, faşizm üzərində Qələbə günü münasibətilə mayın 9-da İmişlinin Sarıxanlı kəndində keçirilən tədbirdə S.Səmədov "SSRİ bayrağı altında", sinəsində "rus imperiyasının rəmzi" olan "Georgi lenti" ilə çıxış edib.

Əlavə edilib ki, müzakirələrdən sonra S.Səmədovun İmişli rayon Ağsaqqallar Şurasının sədri vəzifəsindən, o cümlədən Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının üzvlüyündən çıxarılması barədə qərar qəbul olunub.

S.Səmədovun hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) da üzvü olduğu bildirilir.

Modern.az-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, YAP Təftiş Komissiyasının üzvü Elman Nəsirov deyib ki, İmişlidə baş verən bu hadisəni pisləyir: "...İstisna deyil ki, məsələyə dair Yeni Azərbaycan Partiyasının rəhbər orqanlarından olan Təftiş Komissiyası qiymət verə bilər".

Hələlik, qərara və tənqidlərə S.Səmədovun özündən ayrılıqda münasibət almaq mümkün olmayıb.

Amma o, yerli saytlara məsələ ilə bağlı fikirlərini bölüşüb. Həmin tədbir zamanı meydanda başqa bayraqların da olduğuna diqqət çəkən S.Səmədov sonra da vurğulayıb ki, "Azərbaycan bayrağı bizim hər zaman başımızın üstündədir".

Xatırlatma

Azərbaycan Ağsaqqallar Şurası SSRİ dönəmində, 1989-cu ildə təsis edilib. 1990-cı ildə isə dövlət qeydiyyatından keçərək rəsmi fəaliyyətə başlayıb. Şuranın ilk sədri Azərbaycan SSR Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin keçmiş birinci katibi, akademik İmam Mustafayev olub.

Bu təşkilat Azərbaycan müstəqilliyinə qovuşduqdan sonra da fəaliyyətini davam etdirib. Təşkilata İ.Mustafayevdən sonra akademik Budaq Budaqov, deputat Fəttah Heydərov da rəhbərlik edib. Hazırda onun sədri keçmiş deputat, Azərbaycan Mərkəzi Kooperativlər İttifaqının (Azərittifaq) sədri, Kooperasiya Universitetinin rektoru Eldar Quliyevdir.

2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanda 21 milyard manatlıq və ya əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2.2 faiz az sənaye məhsulu istehsal edilib.

Bu barədə bu gün, mayın 13-də Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) məlumat yayıb.

Məlumatda bildirilir ki, neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 3.4 faiz azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda isə 5.3 faiz artıb.

Bu, Azərbaycanda sənaye istehsalının azalmasının davam etdiyini göstərir. Bu ilin iki ayında azalma 1.9 faiz açıqlanmışdı.

İqtisadçılar sənayedə geriləməni ölkədə neft hasilatının azalması ilə izah edirlər.

DSK-nın məlumatına görə, bu ilin üç ayında Ümumi Daxili Məhsul ( ÜDM) isə 0.9 faiz artıb. Açıqlamaya görə, 2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında ölkədə 39 milyard 305.8 milyon manatlıq məhsul istehsal olunub.

DSK əlavə edir ki, 2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında əsas kapitala 5 milyard 69.3 milyon manat, yaxud əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 4.6 faiz az investisiya yönəldilib. Bu da neft-qaz sektoruna qoyulan investisiyanin azalması ilə izah edilir.

Bu gün, mayın 12-də "Kanal 13" internet televiziyasının həbsdə olan rəhbəri Əziz Orucovun barəsində olan hökmdən verilən apellyasiya şikayəti üzrə məhkəmə prosesi keçirilib.

Bakı Apellyasiya Məhkəməsində keçirilən prosesdə şikayət təmin olunmayıb və birinci instansiya məhkəməsinin qərarı qüvvədə saxlanıb.

Ə.Orucov 2023-cü il noyabrın 27-də icazəsiz evtikmə ittihamı ilə həbs olunub. Bir ay sonra – dekabrın 19-da ona əlavə valyuta qaçaqmalçılığı ittihamı da verilib. İstintaq yekunlaşarkən onun üzərindən qaçaqmalçılıq ittihamı götürülüb.

Bu il fevralın 26-da Səbail rayon Məhkəməsində hakim Günel Səmədovanın sədrliyi ilə keçirilən prosesdə ona 2 il həbs cəzası verilib. Jurnalist ittihamla razı deyil.

Xatırlatma

2023-cü ilin noyabrından Azərbaycanda "AbzasMedia", "Kanal 13", "ToplumTV", meclis.info, "MeydanTV" kimi çoxsaylı media orqanının 30-dan çox əməkdaşı, əsasən, qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs olunub. Jurnalistlər ittihamları rədd edir, tənqidçi fəaliyyətlərinə görə cəzalandırıldıqlarını deyirlər. Bir çox hüquq müdafiəçilərinin hazırladığı siyahıya əsasən, Azərbaycanda hazırda 350 civarında siyasi məhbus var. Hökumət təmsilçiləri ölkədə heç kimin siyasi məqsədlərlə izlənmədiyini, həbs olunanların konkret cinayətlərə görə cəzalandırıldığını iddia edir.

Beynəlxalq insan haqları qurumları isə hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə çağırır.

Həbsdə olan hüquq müdafiəçisi Bəşir Süleymanlının şikayətləndiyi məsələ həllini tapıb. Bu barədə onun özü məlumat verib.

Yaxınlarının vurğulamasına görə, hüquq müdafiəçisi mayın 9-da onlara bildirib ki, saxlanma şəraitləri ilə bağlı şikayət həllini tapıb.

B.Süleymanlının daha əvvəl Kürdəxanıdakı istintaq təcridxanasında sıxlıqdan şikayətləndiyi bildirilmişdi.

Hələlik, məsələ ilə bağlı Penitensiar Xidmətlə danışmaq mümkün olmayıb.

Bəşir Süleymanlı saxlanma şəraitindən şikayətçidir

Həbsdə olan hüquq müdafiəçisi Bəşir Süleymanlı saxlanma şəraitindən narazıdır.

Bu haqda onun yaxınları bildiriblər. Onların deməsinə görə, B.Süleymanlı Kürdəxanıdakı istintaq təcridxanasında dördnəfərlik kamerada saxlanılır: "Bugünlərdə isə həmin kameraya bir nəfər də gətiriblər, bununla kamerada saxlanılanların sayı beş nəfər olub. Bu isə orada saxlanan şəxslərin yatması, sıxlıq və digər məsələlər ilə bağlı problemlər yaradıb".

Yaxınlarının vurğulamasına görə, məsələ ilə bağlı istintaq təcridxanasının rəhbərliyinə müraciət edilsə də, müraciət nəticəsiz qalıb.

Hələlik, bu şikayətə təcridxana rəhbərliyi və Penitensiar Xidmətdən münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma buna qədər Xidmətdən oxşar şikayətləri, bir qayda olaraq, əsassız sayıblar.

Vətəndaş Hüquqları İnstitutunun rəhbəri B.Süleymanlı bu il martın 14-də vətəndaş cəmiyyətinin bir neçə təmsilçisi ilə birgə saxlanıb. Onlara qarşı Cinayət Məcəlləsinin 193-1.3.2-ci (cinayət yolu ilə əldə edilmiş xeyli miqdarda əmlakı leqallaşdırma), 308.2-ci (vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etmə, ağır nəticələrə səbəb olduqda) və 313-cü (vəzifə saxtakarlığı) maddələri ilə ittiham irəli sürülüb. Həmin maddələrdə 12 ilədək həbs cəzası nəzərdə tutulub. Binəqədi rayon Məhkəməsinin qərarı ilə istintaq müddətində onlar haqqında 3 ay 28 günlük həbs-qətimkan tədbiri seçilib.

Baş Prokurorluğun İstintaq İdarəsində 2014-cü ildə bir sıra qeyri-hökumət təşkilatları ilə (QHT) bağlı cinayət işi açıldığı bildirilib. "QHT işi"nin sonradan bağlandığı bildirilsə də, bu ildən onun yeniləndiyi açıqlanıb.

Xatırlatma

B.Süleymanlı 2014-cü ilin mayında da "QHT işi" üzrə qanunsuz sahibkarlıq, vergidən yayınmada suçlanaraq 3 il 6 ay azadlıqdan məhrum edilmişdi. O zaman da bu ittihamları qəbul etməyən Süleymanlı 2015-ci ilin martında prezidentin əfv sərəncamı ilə azadlığa çıxmışdı. Həmin vaxt o, Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin (SMDT) icraçı direktoru idi. Bu qurum monitorinq apardığı zamanlar Azərbaycandakı seçkilərlə bağlı, əsasən, tənqidi hesabatlar dərc edib.

Son ilyarımda Azərbaycanda 40-a yaxın jurnalist, bloqer və ictimai fəal həbs olunub. Bəzi hüquq müdafiəçilərinə görə, hazırda Azərbaycanda 350-dən çox siyasi məhbus var. Azərbaycan rəsmiləri isə bunu qəbul etmirlər, onlar deyirlər ki, siyasi məhbus siyahılarında yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb olunublar.

Bu gün, mayın 9-u Azərbaycan və keçmiş SSRİ məkanında faşizm üzərində qələbənin 80 illiyi qeyd edilir. ABŞ və əksər Avropa ölkələrindən fərqli olaraq keçmiş SSRİ məkanında bu qələbə mayın 8-i yox, 9-da xatırlanır.

Hitler Almaniyasının hərbi rəhbərliyi 80 il öncə təslim olmaq haqqında saziş imzalayıb.

1939-cu ildə faşist Almaniyasının Polşanı işğal etməsi ilə İkinci Dünya müharibəsi başlayıb. 1941-ci il iyunun 22-də isə Hitler Almaniyası Azərbaycanın da daxil olduğu SSRİ-yə hücum edib. Bu müharibə 1945-ci il mayın 8-də başa çatıb. İkinci Dünya müharibəsi isə tam olaraq həmin ilin sentyabrında yekunlaşıb.

Müharibə nəticəsində 60 milyona yaxın insanın həlak olduğu bildirilir.

1941-1945-ci illərdə Azərbaycan SSR-in 3 milyon yarım əhalisindən 600 mindən çoxu cəbhəyə gedib, onlardan təqribən yarısının döyüşlərdə həlak olduğu açıqlanıb.

Müharibə illərində Azərbaycandan gedən 123 şəxs Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülüb. 170 mindən çox əsgər, zabit müxtəlif orden və medallarla təltif edilib

Azərbaycan tarixçilərinin bildirdiklərinə görə, həmin illərdə Bakı cəbhəyə 75 milyon ton neft göndərib, benzin və sürtgü yağlarına olan tələbatın 75-90 faizini ödəyib.

Mayın 9-u Azərbaycanda da Qələbə Günü kimi qeyd olunur və rəsmi iş günü deyil.

Son (aprel) rəsmi məlumatlara görə, Azərbaycanda 18 İkinci Dünya müharibəsi veteranı yaşayır.