20-ci əsrin ən görkəmli yazarlarından sayılan Wystan Hugh Auden-in şeirləri Səlim Babullaoğlunun tərcüməsində.
Uistan Hü Oden
İngilis-amerikan şairi (1907-1973)
Qaçqın blüzü
Bu şəhərdə varı yəqin bir on milyon insanın
Ya yepyekə qəsri, ya da xırdaca bir koması.
Bizə isə qəhət olub duracaq yer, əzizim, yatacaq yer.
Bizlərin də vaxt vardı ki, var idi öz ölkəsi.
Xəritəyə baxsan əgər görəsisən, görəsi.
Amma ora geri yol yox,əzizim dönmək olmaz.
Qoca qaraçöhrə vardı kənddə kilsə həyətində.
Görünərdi hər yaz yaşıl pöhrə onun gövdəsində.
Amma sənəd sayılmaz bu, pasportun vaxtı ötüb.
Konsul mizə yumruq vurub axırda belə dedi:
«O kəsin ki, pasportu yox,demək cansız cəsəddi ».
Amma biz ki, dipdiriyik, əzizim, dipdiriyik.
Qaçqınkomun adamları daha mehriban idi,
Yer göstərib dedilər ki,bir ildən sonra gəlin.
Bəs bu günü nə edək biz, əzizim, hara gedək ?
Mitinq vaxtı biri yenə peyğəmbərlik elədi:
«Ölkəmizə girsə onlar, oğurlanar ruzimiz».
Belə çıxır biz oğruyuq,əzizim sən də,mən də.
Avropanın başı üstə yenə də ildırımlar.
Hitlerin də dediyi bu- ölməlidi qaçqınlar.
Yəni ki biz ölməliyik, əzizim, sən də,mən də.
Koftalı bir pudel gördüm, düyməsi parıltılı.
Pişik gördüm qabağınca qapılar da açılır.
Amma onlar cuhud deyil,dostum, alman cuhudu.
Düşüb baxdım körfəzə də buxovlamış suları.
Balıqları atlanırdı duyaraq istiqlalı.
Bizdən azca aralıda, dostum, azca aralı.
Meşələrin kölgəsində quşlar yuva toxuyur.
Siyasilər yoxdu deyə gecə-gündüz oxuyur.
Axı onlar insan deyil,əzizim, insan deyil.
Yuxuda bir ev görmüşəm, saysız idi aynası.
Bir o qədər mərtəbəsi, bir qədər qapısı.
Nə qapımız arasında,əzizim, nə aynamız.
Təlim üçün meydandaydım. Qar üstümü örtmüşdü.
On min əsgər dəstə-dəstə düz yaxınlıqdan ötdü.
Onla bizi axtarırdı, əzizim, sənlə məni.
1939
çevrilib: 2003
Matəm blüzü
Saatları saxlayın, telefonu söndürün,
Dadlı sümüklə kəsin hürüşünü küçüyün.
Asta çalsın qoy təbil, susdurun pianonu,
Yasa batanlar gəlib ,qoy, götürsün tabutu.
Qoy, uçağın səmada uğultusu sızlasın,
Hamının başı üstdə "Öldü" sözünü cızsın.
Qara bantda giörünsün, qoy, quların qüssəsi,
Qara pambıq əlcəklər geyinsin yol polisi.
O mənim Şimalımdı,Cənubum,Qərbim, Şərqim,
Günortam, gecəyarım, sözüm,nəğməm və şərqim.
Mənim işgüzar həftəm, mənim boş-bekar şənbəm.
Eşq sonsuzmuş sanırdım, sən demə səhv etmişəm.
Ulduzları söndürün, göyə bir də baxmayın,
Ayı da yığışdırın, günəşi söküb atın.
Atın dəryanı qabdan, süpürün meşələri,
Bundan sonra yoxdu ki, mənası bu şeylərin.
1940
çevr: 2011, 30 iiyul
Tiran üçün epitafiya
Ömrü boyu kamilliyə yetişməyi hey istədi,
Şeirlər də uydurdu o hamı üçün anlaşılan və bayağı;
Axmaqları gendən duydu, elə bil ki beş barmağı,
Ordunu və donanmanı hər bir şeydən üstün tutdu bu dünyada;
Gülüşündən Senat zalı zar-zar əsdi,
Ağlayanda neçə körpə küçələrdə ölüb qaldı ayaq altda.
1939
çevr: 2003
Tərcümələr: Səlim Babullaoğlu
___________
Çevrilmiş şeirlərin orijinalı
Wystan Hugh Auden
REFUGEE BLUES
Say this city has ten million souls,
Some are living in mansions, some are living in holes:
Yet there's no place for us, my dear, yet there's no place for us.
Once we had a country and we thought it fair,
Look in the atlas and you'll find it there:
We cannot go there now, my dear, we cannot go there now.
In the village churchyard there grows an old yew,
Every spring it blossoms anew:
Old passports can't do that, my dear, old passports can't do that.
The consul banged the table and said,
"If you've got no passport you're officially dead":
But we are still alive, my dear, but we are still alive.
Went to a committee; they offered me a chair;
Asked me politely to return next year:
But where shall we go to-day, my dear, but where shall we go to-day?
Came to a public meeting; the speaker got up and said;
"If we let them in, they will steal our daily bread":
He was talking of you and me, my dear, he was talking of you and me.
Thought I heard the thunder rumbling in the sky;
It was Hitler over Europe, saying, "They must die":
O we were in his mind, my dear, O we were in his mind.
Saw a poodle in a jacket fastened with a pin,
Saw a door opened and a cat let in:
But they weren't German Jews, my dear, but they weren't German Jews.
Went down the harbour and stood upon the quay,
Saw the fish swimming as if they were free:
Only ten feet away, my dear, only ten feet away.
Walked through a wood, saw the birds in the trees;
They had no politicians and sang at their ease:
They weren't the human race, my dear, they weren't the human race.
Dreamed I saw a building with a thousand floors,
A thousand windows and a thousand doors:
Not one of them was ours, my dear, not one of them was ours.
Stood on a great plain in the falling snow;
Ten thousand soldiers marched to and fro:
Looking for you and me, my dear, looking for you and me
1939
Funeral blues
Stop all the clocks, cut off the telephone,
Prevent the dog from barking with a juicy bone,
Silence the pianos and with muffled drum
Bring out the coffin, let the mourners come.
Let aeroplanes circle moaning overhead
Scribbling on the sky the message He is Dead
Put crepe bows round the white necks of the public doves,
Let the traffic policeman wear black cotton gloves.
He was me North, my South, my East and West,
My working week and my Sunday rest,
My noon, my midnight, my talk, my song
I thought that love would last for ever, I was wrong.
The stars are not wanted now: put out every one;
Pack up the moon and dismantle the sun;
Pour away the ocean and sweep up the wood,
For nothing now can ever come to any good.
1940
Epitaph on a tyrant
Perfection, of a kind, was what he was after,
And the poetry he invented was easy to understand;
He knew human folly like the back of his hand,
And was greatly interested in armies and fleets;
When he laughed, respectable senators burst with laughter,
And when he cried the little children died in the streets.
January 1939
