Keçid linkləri

2024, 29 Mart, Cümə, Bakı vaxtı 04:22

«Azərbaycanda donor qanı kifayət qədər yoxlanılmır»


«Talassemiyalı xəstələrin əksəriyyəti hepatit daşıyıcısıdırlar, çünki onlara daimi qan köçürürlər»
«Talassemiyalı xəstələrin əksəriyyəti hepatit daşıyıcısıdırlar, çünki onlara daimi qan köçürürlər»
23 yaşlı Vuqar irsi qan xəstəliyi olan talassemiyaya düçardır. O deyir ki, səhhətini bu xəstəliyindən daha çox, bədəninə donor qanı köçürülərkən yoluxduğu hepatit C virusu ağırlaşdırır. Vüqar Azərbaycanda müalicəsi çox baha başa gələn bu virusun fəsadlarından hər gün bir az daha zəifləyir. Deyir ki, müalicə olunmasa, qara ciyəri tamamilə sıradan çıxa bilər:
«Hazırda məndə aktiv formada olan bu virusu neqativləşdirmək lazımdır. Amma bu, çox bahalı prosesdir. Bir neçə texnologiya var ki, virusu neqativləşdirmək olar. Mənim isə buna maddi imkanım çatmır».
Beynəlxalq Talassemiya Assosiasiyasının İdarə Heyətinin üzvü Nailə Quliyeva deyir ki, Azərbaycanda Vüqar kimi irsi qan xəstələrinin 94 faizi həm də hepatitə yoluxur. Onun sözlərinə görə, hər il xeyli sayda belə xəstələr serroz olaraq vəfat edirlər.
N.Quliyeva deyir ki, Azərbaycanda donor qanı kifayət qədər yaxşı yoxlanılmır. Qan köçürülən şəxsin hər hansı virusa yoluxmayacağına ancaq 55 faiz təminat verilir ki, bu da onların həyatı üçün böyük təhlükə deməkdir:
«Hər il serrozdan uşaqları itiririk. Keçən il 4-5 uşaq itirdik. Azərbaycanda işlənən metod infeksiya keçməyəcəyinə cəmi 55 faiz qarantiya verir. Talassemiyaya yoluxmuş 90-94 faiz uşaqlarda kimi dindirisən, deyir hepatit xəstəsidir. Düzgün müalicə olunursa, bu xəstələr heç də ölmürlər».
Nailə Quliyeva deyir ki, xarici ölkələrdə talassemiyalı xəstələr digər normal insanlar kimi uzunmüddət yaşayırlar. Çünki həmin ölkələrdə donor qanı PCR metodu ilə DNT səviyyəsində yoxlamadan keçir ki, burada xəstənin başqa viruslara yoluxmamasına 99 faiz təminat verilir. Amma bu, çox bahalı metoddur.
Elmi Tədqiqat Hemotologiya və Transfiziologiya İnstitutunun direktoru Azad Hacıyev isə əvvəlcə ölkədə qanın yoxlanılmasının yüksək səviyyədə aparıldığını desə də, sonra təsdiqləyir ki, mütəmadi qan köçürən irsi qan xəstələrinin əksəriyyəti hepatitə yoluxur:
«Talassemiyalı xəstələrin əksəriyyəti hepatit daşıyıcısıdırlar, çünki onlara daimi qan köçürürlər».
Azad Hacıyev deyir ki, Avropa ölkələrində tətbiq olunan texnologiyanın ölkəyə gətirilməsi üçün təkliflər verilib. Amma İnstitutun direktoru da nikbin deyil, deyir ki, bu, çox vəsait tələb edən bir işdir:
«Xaricdə bir neçə ildir müasir metodlar işlədilir. Biz də onlardan sifariş etmişik. Yəqin imkan olan kimi bunlardan alacağıq».
Qanın dəqiq yoxlanılması üçün bahalı texnologiyaların nə vaxt Azərbaycana gətiriləcəyi məlum deyil. Qana möhtac olan insanlar isə ümidlərini itirmədən yaşamaq istəyirlər. Talassemiyaya tutulmuş Vüqar kimi:
«Bilirsən ki, 10-15 ilə öləcəksən. Heç olmasa talassemiyalı xəstələrə güzəşt etsinlər…»
XS
SM
MD
LG