Avropa Parlamentinin 2025-ci il Saxarov mükafatının qalibləri həbsdə olan iki jurnalist – polyak-belaruslu Andjey Poçobut və gürcüstanlı jurnalist Mziya Amaqlobelidir.
Demokratiya və vətəndaş cəmiyyətindən yazan bu iki jurnalistlər hazırda həbs cəzası çəkirlər.
Qaliblərin adları oktyabrın 22-də açıqlanıb.
"Hər iki jurnalist hazırda saxta ittihamlarla, sadəcə işlərini gördüklərinə, ədalətsizliyə qarşı çıxdıqlarına görə həbsdədir", – Avropa Parlamentinin prezidenti Roberta Metsola deyib.
Mükafatın qısa siyahısında bir ildən çox Belqradda hökumətə etiraz etmiş serbiyalı tələbələr, Fələstində jurnalistlər və humanitar yardım işçiləri vardı.
Poçobut Belarus və Polşa nəşrləri üçün işləyib, Belarusda polyak azlığını təmsil edən qurumun liderlərindən olub. Avtoritar lider Aleksandr Lukaşenkonun açıq tənqidçisi olan jurnalist dəfələrlə həbs edilib. 2021-ci ildə müxalifətə, vətəndaş cəmiyyətinə siyasi təzyiq kampaniyası çərçivəsində saxlanan Poçobut sonradan 8 il həbsə məhkum olunub.
Gürcüstanda "Batumelebi" və "Netqazeti" kimi müstəqil nəşrlərin təsisçisi olmuş Amaqlobeli bu ilin əvvəlində saxlanıb, təhlükəsizlik əməkdaşına müqavimət ittihamı ilə 2 il həbsə məhkum edilib. O, ötən ilin parlament seçkilərindən sonrakı avropayönlü etirazlara çıxırdı. Jurnalistin həbsdə səhhətinin pisləşməsi barədə xəbərlər gəlir. Amaqlobeli Gürcüstan 1991-ci ildə müstəqillik qazanandan ilk qadın siyasi məhbus, həm də Saxarov mükafatını alan ilk gürcüstanlıdır.
Mükafatın təqdimetmə mərasimi dekabrın 16-da Strasburqda keçiriləcək.
50 min avro (58 min dollar) dəyərində olan mükafat 1988-ci ildə rusiyalı alim və dissident Andrey Saxarovun şərəfinə təsis edilib. Repressiv rejimlər çox vaxt namizədlər və qaliblərlə bağlı Avropa qanunvericilərinə sərt reaksiya verirlər.
İndiyədək mükafata Cənubi Afrikanın keçmiş prezidenti Nelson Mandela, Rusiyanın müxalifət lideri Aleksey Navalnı, pakistanlı təhsil fəalı Malala Yusifzay da layiq görülüb.