İran yanacağın bahalanmasına etiraz edənlərə qarşı repressiv addımların miqyasını qəsdən gizlədir. Bunu “Human Rights Watch” (HRW) insan haqları təşkilatı yeni hesabatında deyir.
Noyabrın 15-dən başlanan etirazlarda 140-dan artıq adamın öldürüldüyü, 7 minədək şəxsin saxlandığı xəbər verilir. Məlumatı insan haqları qrupları və iranlı deputat verib.
Dəfn mərasimlərinin təşkili əngəllənib
HRW noyabrın 27-də “İran: Qəddar divantutmanın bilərəkdən ört-basdır olunması” adlı hesabat açıqlayıb. Qurum bildirir ki, etirazların yatırdılmasından iki həftəyədək vaxt keçir, ancaq rəsmi orqanlar hələ də iğtişaşlarla bağlı ölü sayını açıqlamayıblar.
Etirazlar hökumətin yanacağın qiymətini kəskin qaldırmasına qarşı başlanmışdı.
Buna da bax: Pompeo Vaşinqtona iranlılardan 20 minədək mesaj gəldiyini deyirNyu-Yorkda mənzillənən təşkilat İran hökumətini “son etirazlarla bağlı ölü, həbs sayını açıqlamağa, iddia olunan pozuntuların müstəqil araşdırılmasına icazə verməyə” çağırır.
Hesabatda deyilir ki, hakimiyyət etirazlara nümayişçiləri “qiyamçılar” adlandırmaqla reaksiya verib, onları ölüm cəzasıyla hədələyib.
“Sosial mediada yayılmış videoda aydın şəkildə təhlükəsizlik qüvvələrinin etirazçıları odlu silahla hədəfə aldığı görünür”, hesabatda deyilir. Sosial mediada yayılan məlumatlara görə, “yaxınlarının cəsədlərini götürməsinə” qohumlara və ailə üzvlərinə icazə verilməyib, onların “dəfn mərasimlərini təşkil etməsi məhdudlaşdırılıb”, qurum bildirir.
Narazıları susdurma strategiyası
“İranda etirazların başlanmasından 12 gün keçir, ancaq hakimiyyət hələ də dəqiq ölü sayını açıqlamayıb, əvəzində saxlananları ölümlə hədələyib”, – Human Rights Watch-un Yaxın Şərq üzrə direktoru Michael Page deyib.
Buna da bax: Tehran Londondakı farsdilli telekanalın işçilərini cəzalandırır“Ailələrə sevdiklərinin taleyi barədə informasiya verməməklə yanaşı qorxu və qisas mühitini gücləndirmək hökumətin narazıları susdurma strategiyasıdır”, – Page deyib.
İranda deputat, parlamentin milli təhlükəsizlik və xarici siyasət komitəsinin üzvü Hossein Naghavi Hosseini 7 mindən artıq etirazçının saxlandığını bildirir. HRW bunu irimiqyaslı divantutmanın əlaməti hesab edir.
Hesabatda İran hakimiyyətinin noyabrın ortasında internetə kəsdiyi, etirazçıların kənar dünya ilə əlaqəsini önlədiyini qeyd edir.
HRW İran hökumətinə xəbərdarlıq edir ki, Tehranın da üzv olduğu beynəlxalq insan haqları qanunvericiliyi ifadə və sərbəst toplaşma azadlığını təmin edir. “Öldürücü gücdən bilərəkdən istifadəyə yalnız həyatı qorumaq gərəkdiyində istifadəyə icazə verilir”, – qurum bildirir.
İnsan haqları təşkilatı İranı təhlükəsizlik qüvvələrinin adamları öldürmək, yaxud yaralamaq üçün odlu silaha əl atdığı insidentləri dərhal araşdırmağa çağırır. İran hakimiyyətinə həm də çağırış olunur ki, ailələrə saxlanmış yaxınları haqda informasiya verilsin.