ABŞ prezidenti Co Bayden özünün prezident kimi ilk beynəlxalq səfərinin il gündə Britaniyaya gəlib.
İyunun 9-da axşam saatlarında Britaniya hərbi hava qüvvələrinin Mildenholdakı bazasında eniş etdikdən sonra prezidnet ABŞ hərbi hava qüvvələrinin bu bazada yerləşdirilmiş heyəti ilə görüş keçirib.
ABŞ prezidenti hərbçilər qarşısında etdiyi nitqdə deyib:
"Bu səfər boyunca biz hər addımda bunu bəyan edəcəyik ki, Birləşmiş Ştatlar qayıdıb və dünyanın demokratiyaları ən ağır çətinliklərə qarşı və gələcəyimiz üçün mühüm olan məsələlərdə birlikdə olacaqlar”.
Bayden deyib ki, ABŞ və Britaniya “dünya tarixində ən güclü hərbi və siyasi alyans” olan NATO-nun qurucularıdır:
"İndi isə biz alyansımızı modernizə etməli, mühüm infrastrukturumuza, kiberqabiliyyətimizə investisiyalar qoymalı, son onillik ərzində üzləşdiyimiz hər bir hədəyə və üzləşəcəyimiz yeni çətinliklərə qarşı təhlükəsizliyimizi təmin etməliyik”.
Co Bayden bu görüşdən sonra gecələmək üçün Kornvol şəhərinə yollanıb.
İyunun 10-da onun Britaniyanın baş naziri Boris Consonla görüşü nəzərdə tutulub.
Bayden prezident kimi ilk xarici səfərə çıxır
ABŞ Prezidenti Co Bayden bu vəzifədə ilk xarici səfərinə çıxıb. Onun iyunun 9-da İngiltərəyə çatacağı gözlənir. Məqsəd Vaşinqtonun Avropadakı müttəfiqləri ilə yenidən işləmək, administrasiyanın transatlantik alyanslara sadiqliyini göstərməkdir.
Bayden iyunun 10-da Britaniyanın Baş naziri Boris Consonla görüşündə iki ölkənin xüsusi münasibətini bir daha təsdiqləyəcək.
Baydenin səfər qrafiki sıxdır, iyunun 16-da İsveçrənin paytaxtı Cenevrədə rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə görüşməlidir. Bu arada iki ölkə arasındakı gərginlik dərinləşməkdədir.
G7, NATO sammitləri
Ağ evin milli təhlükəsizlik müşaviri Ceyk Salivan iyunun 7-də brifinqdə deyib ki, Birləşmiş Ştatlarla Böyük Britaniyanın tamamilə razılaşdığı bir sıra məsələlər var. Onlar koronavirus pandemiyası, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, bir sıra digər məsələlər üzrə əməkdaşlıq edirlər. İyunun 11-də isə Kornvol şəhərində Böyük Yeddiliyin (G7) sammiti keçiriləcək.
Üçgünlük sammit zamanı Baydenin məqsədlərindən biri ABŞ-ın ənənəvi müttəfiqləri ilə münasibətlərin bərpasıdır. Keçmiş prezident Donald Trampın “Öncə Amerika” siyasəti bu əlaqələrə böyük ziyan vurub.
Bayden Böyük Yeddiliyin digər üzvləri – Kanada, Fransa, Almaniya, İtaliya və Yaponiya liderləri ilə də ikitərəfli görüşlər keçirəcək.
Həmin görüşlərdə diqqət ABŞ-ın siyasi prioritetlərinə, iqtisadiyyata, müttəfiqlər arasında birliyə, pandemiyanı cilovlamağa, dünyanı pandemiyanın sürüklədiyi iqtisadi böhrandan çıxarmağa yönələcək.
İyunun 13-də Bayden Kraliça II Elizabetlə görüşmək üçün London kənarındakı Vindzor qəsrinə gedəcək. O, daha sonra NATO liderlərinin toplantısına qatılmaqdan ötrü Brüsselə yollanacaq.
Putinlə görüş
Bayden daha sonra Putinlə görüş üçün Cenevrəyə gedəcək. O, martdakı müsahibəsində Putinin qatil olduğuna “inandığını” demişdi. Bu fikirlər diplomatik qalmaqala səbəb oldu, Moskva Vaşinqtondakı səfirini məsləhətləşmələr üçün geri çağırdı.
Ağ evin məlumatına görə, Bayden sammitdə Ukraynadan danışacaq. Rusiya 2014-cü ildə Ukraynanın Krım regionunun ilhaq edib, ölkənin şərqindəki separatçıları dəstəkləməyə başlayıb.
Bayden administrasiyası Rusiyanı müxalifət lideri Aleksey Navalnını həbs elədiyinə görə də tənqid edib.
Bayden Putinin gözünün içinə baxıb deməlidir: “Amerikanın gözləntiləri bunlardır. Amerika bunu müdafiə edir. Amerika üçün əsas budur”, – Sallivan deyib.
ABŞ Prezidentinin Rusiyanın yaxın müttəfiqi olan Belarusun ötən ay Ryanair təyyarəsini zorla Minskə endirərək müxalifət fəalını saxlamasını da müzakirə edəcəyi bildirilir.