15:30

Martın 15-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsində ToplumTV, III Respublika Platforması və Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun əməkdaşlarının həbsindən verilmiş şikayətə baxılıb.

Proseslərdə III Respublika Platformasının üzvü Ruslan İzzətli, Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun əməkdaşları Əli Zeynal, İlkin Əmrahov, Toplum TV-nin təsisçisi Ələsgər Məmmədli, əməkdaşı Müşfiq Cabbarın şikayətləri təmin olunmayıb.

Onların hamısı qaçaqmalçılıqda ittiham edilir, özlərini təqsirli bilmir və həbslərini fəaliyyətləri ilə əlaqələndirirlər.

Həmin şəxslərdən həm Ə.Məmmədlinin, həm də R.İzzətlinin səhhətindən yaxınları narahatdır.

"Bir sıra həkim rəyləri, qan analizləri və s. tibbi yolla əldə edilmiş sübutlar məhkəməyə təqdim edildi. Təəssüf ki, məhkəmə nə humanizm prinsipinə, nə qanunun aliliyinə əməl etdi", - Ə.Məmmədlinin yaxınları əlavə edib.

Bu açıqlamaya, hələlik, rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

9 mart

18:19

4 aylıq həbs olunanlar

Ələsgər Məmmədli (ToplumTV-nin həmtəsisçisi)

Müşfiq Cabbar (Toplum TV)

Akif Qurbanov (III Respublika Platforması)

Ruslan İzzətli (III Respublika Platforması)

Ramil Babayev (Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu)

İlkin Əmrahov (Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu)

Əli Zeynal (Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu)

Onlar Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2 (qaçaqmalçılıq - qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham olunurlar. Özləri ittihamı qurama sayırlar.

20:27

Polis nəzarətində olmaqla buraxılıblar

Saxlananlardan ToplumTV-nin əməkdaşları Fərid İsmayılov və Elmir Abbasovla bağlı isə Xətai Rayon Məhkəməsində bir qədər fərqli qərar verilib. Onlar polis nəzarətində olmaqla buraxılıblar.

Onlar da qaçaqmalçılıqda ittiham edilirlər.

ToplumTV əməkdaşları ittihamı qəbul etmirlər.

19:52

Ələsgər Məmmədlinin evində axtarış

Hüquqşünas Ələsgər Məmmədlinin evində axtarış bitib. Yaxınlarının bildirməsinə görə, mənzildən onlara məxsus olmayan 60 min avro pul tapıldığı iddia edilib.

Ailə üzvləri pulun onlara məxsus olmadığını, mənzilə əməliyyatçıların qoya biləcəklərini vurğulayırlar.

Bu açıqlamaya əməliyyatı keçirən Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.

+++

16:02

"Toplum işi" üzrə saxlanan Ramil Babayev və Elmir Abbasovun aclıq aksiyasına başladıqları bildirilir.

Bu barədə onların yaxınları məlumat verib.

+++

15:52

Martın 8-də III Respublika Platformasının üzvü Ruslan İzzətlinin Bakı şəhərindəki evində aparılan axtarış başa çatıb. Axtarış zamanı R.İzzətli də evə gətirilib.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna onun xanımı Günel Manaflı məlumat verib.

Xanımı qeyd edib ki, Ruslan ona guya mənzildə pul tapılıb götürüldüyünü söyləyə bilib. Xanımının sözlərinə görə, pul onların olmayıb, heç məbləği də dəqiqləşdirə bilməyib, sadəcə aparılanda R.İzzətli bir-iki kəlmə ilə üzləşdikləri bu durumu ona izah edə bilib.

G.Manaflı əlavə edib ki, R.İzzətlinin öd kisəsində ciddi problem var : "Yoldaşım cərrahla görüşüb yaxın günlərdə əməliyyat olunmalı idi. Əməliyyat hələ ötən həftəyə təyin olunmuşdu, amma Ruslan soyuqlayıb deyə əməliyyat qaldı".

+++

12:26

III Respublika Platformanın üzvü Ruslan İzzətlinin martın 8-də saxlandığı bildirilir.

ToplumTV-nin baş redaktoru Xədicə İsmayıl deyib ki, R.İzzətli Xətai rayon Polis İdarəsinin qarşısında bir avtomobilə mindirilərək aparılıb.

İdarənin qarşısında digər saxlananların da olduğu bildirilir.

+++

Hüquqşünas Ələsgər Məmmədlini İstanbul Klinikasının qarşısında mülki geyimli şəxslərin saxladığı deyilir.

"Səhhətində ciddi problemlər - boğazında, düz bağırsağında və prostatında əməliyyat zərurəti tələb edən şişlər var. Bu gün, martın 8-də biopsiya üçün həkimə gedərkən saxlanılıb", - vəkil Aqil Layıc bildirib.

+++

Böyük Britaniya ToplumTV jurnalistlərinin və III Respublika Platformasının nümayəndəsinin həbsindən dərin narahatlıq hissi keçirir.

Bu barədə Böyük Britaniyanın Azərbaycandakı səfiri Fergus Auld martın 7-də X platformasındakı hesabında yazıb.

"Fikri ifadə azadlığını və əsas insan hüquqlarını, o cümlədən bu yaxınlarda həbs edilmiş bütün KİV nümayəndələrinin hüquqlarını qorumağa çağırırıq", - orada vurğulanır.

07 mart 2024

Akif Qurbanovun valideynlərinin evində axtarış...

III Respublika Platformasının təsisçilərindən Akif Qurbanovun martın 7-də valideynlərinin Bakıdakı evində axtarış olduğu bildirilir.

Bu barədə vəkil Şəhla Hümbətova məlumat verib.

Onun sözlərinə görə, axtarış axşam saatlarında aparılıb, o özü axtarışda iştirak etməyib.

Bu deyilənləri, hələlik, Daxili İşlər Nazirliyindən dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb.

Bir gün əvvəl Akif Qurbanovun özünün mənzilində və təşkilatın ofisində də axtarış olmuşdu. Onda, vəkilinin vurğulamasına görə, A.Qurbanov demişdi ki, III Respublika Platformasının ofisinə 30 min avro yerləşdirib götürüblər.

ABŞ Bakıdakı həbslərdən 'dərin narahatlıq' keçirir

ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller (Matthew Miller) martın 6-da Vaşinqtonda brifinqdə deyib ki, Birləşmiş Ştatlar Bakıda televiziya jurnalistlərinə qarşı hərəkətlərdən "dərin narahatlıq" keçirir. O, Azərbaycanı fundamental azadlıqlardan yararlanan vətəndaşlara qarşı qısnamanı dayandırmağa çağırıb.

"Amnesty International", "Human Rights Watch", "Sərhədsiz Reportyorlar" Azərbaycan hakimiyyətini jurnalistləri dərhal azad etməyə, onlara qarşı ittihamları ləğv etməyə çağırıb.

"ToplumTV-də axtarış və hazırda əlaqə saxlamaq mümkün olmayan bir neçə əməkdaşın həbsindən qəzəbliyik. İlham Əliyev diktaturası jurnalistikanı məhv etməkdədir. Azərbaycanla əməkdaşlıq edən ölkələrin hamısı özlərinə sual verməlidirlər ki, müstəqil səslərə dözümsüz yanaşan belə bir rejimlə tərəfdaşlıq etmək istəyirlərmi?". Belə bir bəyanatla martın 6-da "Sərhədsiz Reportyorlar" Təşkilatından Janna Kavelye çıxış edib.

ToplumTV videoları Youtube-dan silinib

ToplumTV-nin videolarının Youtube-dan silindiyi deyilir.

Bu barədə məlumatı qurumun baş redaktoru Xədicə İsmayıl da təsdiq edib.

Bu deyilənlərə rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb

Akif Qurbanov tutulub

III Respublika Platformasının təsisçilərindən Akif Qurbanov şübhəli şəxs qismində tutulub.

Bunu vəkil Şəhla Hümbətova deyib.

Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (bir qrup şəxs tərəfindən qaçaqmalçılıq) maddəsi ilə cinayət işi başlanıb.

Vəkilin vurğulamasına görə, A.Qurbanov deyib ki, III Respublika Platformasının ofisinə 30 min avro yerləşdirib, götürüblər: "Akif Qurbanovun dediyinə görə, ofisə basqın edib həmin pulu özləri yerləşdirib və sonra da özləri götürüblər. Onun deməsinə görə, axtarış tam nəzarətsiz şəkildə aparılıb".

Hələlik, vəkilin açıqlamasına Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.

Fərid İsmayılov saxlanıb

Martın 6-da ToplumTV-nin əməkdaşı Fərid İsmayilovun evində axtarış aparıldığı və onun saxlandığı deyilir.

Bu barədə onun yaxınları məlumat verib. Onların deməsinə görə, axtarış zamanı evdən 3 min 100 avro götürüldüyü bildirilib. Üstəlik, axtarışın vəkilin iştirakı olmadan aparıldığı vurğulanır.

F.İsmayılov evindən tapıldığı deyilən pulun onun olmadığını bildirib. Bu barədə də onun yaxınları məlumat verib: "Fərid bildirdi ki, "bu pul mənim deyil, pulum olsaydı, borclarımı verərdim"".

Vəkil axtarışa buraxılmadığını deyir

Vəkil Şəhla Hümbətova bildirib ki, Akif Qurbanovun mənzilində axtarış zamanı onun qapısında gözləsə də, içəri buraxılmayıb: "Akif Qurbanov içəridədir, polis axtarış aparır. Mən gəlmişəm orderimlə birlikdə, Akif Qurbanovun vəkiliyəm. Qapını bayaqdan döyürəm, açmırlar. İçəridən mənə bildirdilər ki, polis qapını açmağa icazə vermir".

DİN-dən münasibət

DİN-in mətbuat xidmətinin inspektoru İbrahim Əmiraslanlı “Turan”a bildirib ki, prosesə vəkilin dəvət olunmasının qarşısı alınmayıb: "Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin keçirildiyi ünvana vəkilin gecikməsi onun prosesdən kənarda qalmasına səbəb olub. Burada başqa xüsus yoxdur".

"Qeyri-qanuni addımımız olmayıb"

"ToplumTV cinayət işi üçün heç bir hüquqi əsas verməyib". Bunu jurnalistlərə ToplumTV-nin baş redaktoru Xədicə İsmayıl deyib.

"Bizim heç bir cinayətdə iştirakımız və hər hansı qeyri-qanuni addımımız olmayıb... Sadəcə ölkədəki repressiya dalğasının növbəti bir addımıdır", - o əlavə edib.

Rəsmilər, bir qayda olaraq, jurnalistlərin peşə fəaliyyətinə görə həbs olunmaları ilə bağlı deyilənləri qəbul etmir və ölkədə fundamental azadlıqların qorunduğunu vurğulayırlar.

ToplumTV-nin ofisi möhürləndi

Martın 6-sı axşama doğru ToplumTV-nin Bakı şəhərindəki ofisində axtarış başa çatıb.

Ofisin qapısı möhürlənib.

Bir çox jurnalistin saxlanıldığı bildirilir.

Jurnalistlərin yaxınları deyir ki, onlar polis maşınlarına otuzdurularaq aparılıb. Hazırda onlarla əlaqə saxlamaq mümkün deyil.

III Respublika Platformasının üzvlərinin də saxlanıldığı bildirilir. Məlumata görə, qurumun üzvləri Akif Qurbanov, Ruslan İzzətli və Araz Əliyev ofislərindən çıxarılaraq aparılıb.

Xatırlatma

2023-cü ilin sonlarından başlayaraq Azərbaycanda 10-a yaxın jurnalist saxlanıb, həbs edilib. Onların çoxu "AbzasMedia" nəşrinin əməkdaşları olub. Bu iş üzrə həbslər ötən ilin noyabrın 20-dən başlayıb. Öncə saytın direktoru Ülvi Həsənli, direktor müavini olduğu bildirilən Məhəmməd Kekalov, baş redaktoru Sevinc Vaqifqızı həbs edilib. Daha sonra həbslər jurnalistlər Hafiz Babalı, Nərgiz Absalamova və Elnarə Qasımova ilə davam edib. Onların hamısı Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (bir qrup şəxs tərəfindən qaçaqmalçılıq) maddəsi ilə ittiham olunur. Bu maddənin sanksiyasında 5 ildən 8 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulub.

Adları çəkilən jurnalistlərin heç biri özünü təqsirli bilmir, bunu peşə fəaliyyətlərinə təzyiq kimi dəyərləndirirlər.

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (AXCP) İmişli rayon şöbəsinin fəalı, ikinci qrup əlil (Qarabağ müharibəsində xəsarət alıb) Vüqar Qədirlinin bu gün, dekabrın 12-də rayon ərazisində işlədiyi kafedə, sonradan yaşadığı evində polisin axtarış apardığı bildirilir.

Partiyadan yayılan məlumata görə, axtarış başa çatdıqdan sonra V.Qədirlini onlar özləri ilə aparıblar.

Məlumata Daxili İşlər Nazirliyi və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Müxalifətdə olan AXCP-nin sədr Əli Kərimli də daxil 20-yə qədər fəalı hazırda həbsdədir. Partiya müxtəlif ittihamlarla üzləşən bu şəxslərin həbsini siyasi sayır. Amma rəsmilər ölkədə siyasi həbslərin olması ilə bağlı fikirləri əsassız sayırlar. Onların vurğulamasına görə, siyasi məhbus siyahılarında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.

Yerli hüquq müdafiəçilərinə görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 400-ə yaxın siyasi məhbus var.

Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələrində 80 min 802 doğulan körpə qeydə alınıb.

Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) aylıq hesabatında qeyd olunub.

Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə bu göstərici azalaraq 10.1-dən 9.5-ə düşüb.

DSK-nin məlumatına görə, ötən ilin yanvar-oktyabr aylarında Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələrində 86 min 274 körpə qeydə alınmışdı.

Rəsmi məlumatlara görə, Azərbaycanda əhali artımı davam etsə də, son 10 ildə doğum 60 faiz azalıb.

Bu gün, dekabrın 15-də Azərbaycan neftinin bir bareli 65 dollardan belə aşağı satılıb. Neftin qiyməti düşməkdə davam edir. Bu ilin büdcəsində neftin bir barelinin ixrac qiyməti 70, gələn ilin büdcəsində isə 65 dollar götürülüb.

Qiymətlə yanaşı, hasilatda da düşüş davam edir.

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda 23 milyon 43 min ton xam neft (qaz kondensatı daxil olmaqla) hasil edilib. Bu göstərici əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1.1 milyon ton və ya 4.6 faiz azdır.

Ölkədə neft hasilatının pik dövrü 2009-cu ildə olub - 50.9 milyon ton.

Aparılan hesablamalara görə, ötən il ərzində Azərbaycan neftinin orta qiyməti 82.87 ABŞ dollarına bərabər olub. Bu il isə bu rəqəm, hələlik, 70 dollardan cüzi artıqdır.

Azərbaycanın ixracının 90 faizi neft və qazın payına düşür. İqtisadçıların fikrincə, nə qədər ki Azərbaycanda qeyri-neft sektoru real şəkildə inkişaf etməyib, "qara qızıl"ın hasilatının azalması və dəyərinin düşməsi ciddi böhrana yol aça bilər.

Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) bildirir ki, 2025-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycan iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqısı əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 9.4 faiz artaraq 1086.3 manat təşkil edib.

Amma DSK-nın aylıq hesabatlarının təhlili göstərir ki, ardıcıl üç aydır Azərbaycanda orta maaş düşür . 2025-ci ilin sentyabrında bu rəqəm 1087.7, avqustda 1093.8, iyulda isə 1098.1 manat olub.

Bu düşüşə hökumət rəsmilərindən münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma bunun gələn ilin pensiyalarına da təsir edəcəyi qaçılmazdır. Son illər (2023-cü ildən bəri) qanunvericiliyə edilən dəyişikliyə əsasən, ölkədə pensiyalar inflyasiyaya görə yox, orta əməkhaqqı artımına əsasən indeksləşdirilir.

Dekabrın 9-da Bakıda Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi ilə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) arasında siyasi məsləhətləşmələrin növbəti raundu keçirilib.

Bu barədə Azərbaycan (XİN) məlumat yayıb.

Məsləhətləşmələrdə nümayəndə heyətlərinə Azərbaycan tərəfindən xarici işlər nazirinin müavini Samir Şərifov, Rusiyadan isə xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin rəhbərlik edib.

"İki ölkə liderləri arasında cari ilin 9 oktyabr tarixində Düşənbədə keçirilmiş görüşdə əldə olunmuş razılaşmaların ikitərəfli siyasi dialoqun əsasını təşkil etdiyi vurğulanıb", - XİN bildirir.

Üç il əvvəl fevralın 22-də Moskvada "Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında" Bəyannamə imzalanıb. Bəyannamədə iki ölkə arasında bütün sahələrdə əməkdaşlığı gücləndirmək vacib sayılırdı.

Amma liderlərinin iki ay öncə Düşənbədə görüşünə qədər son dönəmlər Azərbaycan və Rusiya arasında müəyyən gərginlik də müşahidə edilib. Xüsusilə bu, ötən ilin sonunda Azərbaycana məxsus təyyarənin Qazaxıstan ərazisində qəzaya düşməsindən sonra özünü göstərməyə başlayıb. Azərbaycan rəsmiləri vurğulayırdı ki, təyyarə Rusiya ərazisində vurulub və 30-dan çox insan həlak olub. Onların mövqeyinə görə, Rusiya tərəfi üzr istəməli, təqsirkarlar məsuliyyətə cəlb edilməli və zərərçəkən ailələrə kompensasiya ödənilməlidir. Kreml rəhbərliyi hadisə ilə bağlı üzrxahlıq etsə də, rəsmi Bakının başqa istəklərini gerçəkləşdirmirdi. Nəhayət, oktyabrın 9-da ölkə rəhbərlərinin görüşündə Rusiya prezidenti təyyarənin onların ərazisində vurulmasını etiraf edərək müqəssirlərin cəzalanacağı və kompensasiya ödəniləcəyi ilə bağlı vəd verib.

Buna qədər həm Bakıda Rusiya vətəndaşları, o cümlədən "Sputnik-Azərbaycan"ın rəhbər şəxsləri və həm də Rusiyada Azərbaycan diasporunun bir çox təmsilçiləri həbs edilmişdilər. Liderlərin görüşündən sonra Rusiyada bəzi həbs edilən diaspor təmsilçiləri (hərçənd belə həbslər hələ də davam edir) və "Sputnik-Azərbaycan" təmsilçiləri azadlığa buraxıldılar.

Azərbaycanda müstəqil ekspertlər düşünür ki, əslində rəsmi Bakı və Kreml arasında bəzən soyuqluq müşahidə edilsə də, onları daim bir-birinə strateji müttəfiqlik telləri bağlayır.

Hüquqşünas Namizəd Səfərov həbs edilib.

Dekabrın 10-da Xətai rayon Məhkəməsində bununla bağlı vəsatətə baxılıb.

Qərara əsasən, onun barəsində 4 ay müddətə həbs-qətimkan tədbiri seçilib.

Ona Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2-ci (dələduzluq, külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürüldüyü bildirilir.

Həmin ittihamla şəxsə 10 ilə qədər həbs nəzərdə tutulur.

İttihama ondan ayrılıqda münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma yaxınları ittihamı qurama və siyasi sayır.

+++

Dekabrın 9-da hüquqşünas, Vəkillər Kollegiyasının keçmiş üzvü Namizəd Səfərovu mülkigeyimli şəxslərin saxlayıb naməlum istiqamətə apardıqları bildirilir.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna onun yaxınları məlumat verib. Onlar hazırda hüquqşünasın yerini dəqiqləşdirməyə çalışırlar.

Məsələyə rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

N.Səfərov Vəkillər Kollegiyasından 2005-ci ildə çıxarılıb. O, bunu kollegiyanın rəhbərliyini tənqid etməsi ilə əsaslandırıb. Kollegiyadan isə həmin qərar qanunvericiliyin tələblərinin pozulması ilə izah edilmişdi.

N.Səfərov bir sıra müxalifət qüvvələrini birləşdirən Milli Şurasının da üzvü olub. Amma 2020-ci ildən oradan özü istefa verib.

Azərbaycanda sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında 57.5 milyard manatlıq məhsul istehsal ediblər. Statistika Komitəsi (ASK) bildirir ki, bu, əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1.1 faiz azdır: "Neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2.1 faiz azalıb, qeyri-neft-qaz sektorunda isə 4.8 faiz artıb".

DSK əlavə edir ki, bu ilin 11 ayında Ümumi Daxili Məhsulda (ÜDM) isə arım var: "2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə 116 milyard 320.1 milyon manatlıq və ya əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1.6 faiz çox ÜDM istehsal olunub".

Açıqlamaya görə, iqtisadiyyatın neft-qaz sektorunda əlavə dəyər 1.8 faiz azalıb, qeyri-neft-qaz sektorunda isə 3.2 faiz artıb.

Müstəqil iqtisadçılar Azərbaycan iqtisadiyyatının böyüməsində bu rəqəmi yetərli saymırlar. Azərbaycan hökumətinin proqnozlarında da 2025-ci ildə 3-4 faizlik iqtisadi artımdan bəhs edilirdi.

Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) 2025-ci il üzrə sonuncu dəfə uçot faiz dərəcəsi ilə bağlı qərarını açıqlayıb.

AMB İdarə Heyətinin qərarı ilə faiz dəhlizinin bütün parametrləri 0.25 faiz bəndi azaldılıb.

Uçot dərəcəsi 6.75, faiz dəhlizinin aşağı həddi 5.75, faiz dəhlizinin yuxarı həddi isə 7.75 faizə endirilib.

Qurum hesab edir ki, hazırda illik inflyasiya proqnozlaşdırılan trayektoriyaya uyğun hərəkət edir və hədəf daxilindədir. 2025-ci ilin oktyabrında 12 aylıq inflyasiya 5.9 faiz təşkil edib

Amma müstəqil iqtisadçılar bu rəqəmə şübhə ilə yanaşır, inflyasiyanın daha yüksək olduğunu iddia edirlər. Onların sözlərinə görə, Azərbaycanda uçot dərəcəsinin müəyyən edilməsi bir qədər formal xarakter daşıyır. Həmin şəxslər deyir ki, uçot dərəcələri dəyişəndə belə bu bank faizlərinə təsir göstərmir. Əslində uçot dərəcəsi aşağı olarsa, kredit faizləri aşağı düşməlidir.

Müstəqil ekspertlər vurğulayırlar ki, ölkədə iqtisadi institutlar zəif olduğu üçün Mərkəzi Bankın və onun faiz dərəcəsinin iqtisadiyyatda ciddi rol almasında problemlər var.

Milli Məclisin bu gün, dekabrın 9-da keçirilən iclasında "Azərbaycan Respublikasının 2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsi üçüncü oxunuşda müzakirəyə çıxarılaraq qəbul edilib.

Sənədə əsasən, 2026-cı il dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 609 milyon manat, xərcləri 41 milyard 703 milyon 600 min manat proqnozlaşdırılır.

Beləliklə, gələn il dövlət büdcəsinin gəlir və xərclərində bir neçə yüz milyon manatlıq – müvafiq olaraq 0.66 faiz və 0.71 faiz artım proqnozlaşdırılır. Bu, büdcədə son illərin ən aşağı artımı sayılır.

Bu ilin büdcəsində neftin bir barelinin orta qiyməti 70 dollar götürülüb. Həmin rəqəm gələn ilin sənədində isə 65 dollar müəyyən edilib. Sənəddə bu azalmanın, əsasən, artan vergi daxilolmaları ilə kompensasiya ediləcəyi gözlənir.

2026-cı il dövlət büdcəsində diqqət çəkən məqamlardan biri də icbari tibbi sığorta fonduna ayrılan vəsaitdə əvvəlki illə müqayisədə azalmadır. Sənəddə sözügedən istiqamətə 900 milyon manatın ayrılması nəzərdə tutulub. Bu da 2025-ci ilin təsdiq olunmuş proqnozu ilə müqayisədə 516 milyon 405 min manat (36.5 faiz) azdır. Yeni qanunvericiliyə görə, qeyri-rəsmi çalışanların, yəni işsiz kimi qeydiyyatda olmayanların icbari tibbi xərclərini dövlət qarşılamayacaq.

Əvəzində sənəddə müdafiə xərclərində artım var.

Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze Azərbaycandan Ermənistana Gürcüstan ərazisindən ilk yanacaq tranziti üçün ödəniş almamağı tapşırıb. "Gürcüstan Dəmir Yolu"na sözügedən yükün bir dəfə və tamamilə pulsuz daşınması tapşırılıb. Bu məlumatı Gürcüstanın İqtisadiyyat və Davamlı İnkişaf Nazirliyi yayıb.

Bundan öncə Azərbaycan KİV-lərində "Azərbaycandan Ermənistana dəmir yolu ilə yanacaq tədarükünün tarif maneələri səbəbindən gecikməsi" haqda məlumat yayılıb.

Nazirliyin bəyanatında deyilir ki, dekabrın 5-də tərəfdaş ölkələr bu məsələ ilə Gürcüstan hökumətinə müraciət edib.

"Gürcüstan həm Ermənistanın, həm də Azərbaycanın strateji və etibarlı tərəfdaşı olaraq qalır. Biz həmişə regionda sülhü və əməkdaşlığı dəstəkləmişik və dəstəkləyirik", – bəyanatda bildirilir.

"Minval Politika" "Gürcüstan sülhə qarşı oynayır: Tbilisi Bakının səbrini sınayır" başlıqlı məqalədə yazırdı ki, Gürcüstan 111 km-lik məsafə üçün tona 92 ABŞ dolları tarif təqdim edib, bu isə hər kilometr üçün tona 0.82 dollar deməkdir.

"Müqayisə üçün: Azərbaycan ərazisində oxşar yüklər 680 km məsafəyə – Yalama stansiyasından Böyük-Kəsik stansiyasına 17 ABŞ dollarına daşınır, yəni hər kilometr üçün tona 0.02 dollar. Bu, Gürcüstanın təklif etdiyi tarifdən 40 dəfə aşağıdır. 40 dəfə fərq bazar göstəricisi deyil, niyyətdir", – məqalədə vurğulanırdı.

Azərbaycan mediası daha öncə yük maşını sürücülərinin üzləşdiyi problemlərdən yazıb. İddia olunurdu ki, gürcü məmurlar sürücülərə "Zəngəzur dəhliziniz hazır olanda Zəngəzurdan keçin" deyiblər.

Gürcüstan Maliyyə Nazirliyinin Gəlirlər Xidməti Azərbaycan yüklərinin bloklanması barədə məlumatları təkzib edib. Qurum belə iddiaların həqiqətəuyğun olmadığını, ictimaiyyəti çaşdırdığını vurğulayıb.

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev dekabrın 4-də Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının müdafiə üzrə dövlət naziri Lord Vernon Koukeri qəbul edib.

President.az saytının məlumatına görə, Kouker iki ölkə arasında dostluq və etimada əsaslanan münasibətləri qeyd edərək əlaqələrin strateji tərəfdaşlıq müstəvisində inkişaf etdirilməsində maraqlı olduqlarını vurğulayıb.

İkitərəfli münasibətlərin zəngin tarixinin olduğunu deyən Azərbaycan dövlət başçısı isə əməkdaşlığın enerji sektorundan başladığını və daha sonra bir çox sahələri əhatə etdiyini vurğulayıb. Prezident Əliyev ticarət, investisiya və digər sahələrdə əməkdaşlığı daha da genişləndirmək üçün yaxşı imkanların olduğunu deyib. O, hazırda iki ölkə arasında müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıqla bağlı yeni səhifənin açılmasına toxunaraq, bunu qarşılıqlı etimadın göstəricisi kimi qiymətləndirib.

Xatırlatma

Azərbaycanın Qərblə münasibətində həmişə Böyük Britaniya ayrıcalıq təşkil edib. Elə bu ölkənin BP şirkəti də "Əsrin neft müqaviləsi"nin əsas pay sahiblərindəndir. ("Azəri"-"Çıraq"-"Günəşli" yataqlarının beynəlxalq şirkətlərlə birgə istismarını nəzərdə tutur) Amma son bir ildə Azərbaycanın bu ölkəyə ixracında azalma var. İdxalda isə əks proses gedir.

AzadlıqRadiosunun həbsdə olan jurnalisti, iqtisadçı Fərid Mehralızadə yunan iqtisadçısı Yanis Varufakisin "Qızımla iqtisadiyyat söhbətləri" kitabını tərcümə edib.

Bu əsər qlobal iqtisadiyyatın əsaslarını izah edir. Müəllif mürəkkəb iqtisadi anlayışları gündəlik həyatdakı nümunələrlə, pulun, bazarların, əmək və kapitalın mahiyyətini açıqlayır. Ədalətsizlik, bərabərsizlik və müasir böhranların səbəbləri göstərilir.

Müəllif kitabı öz qızına xitab şəklində yazsa da, mətn bütün yaş qruplarından olan oxucular üçün nəzərdə tutulub.

F.Mehralızadə hazırda 9 illik həbs cəzası çəkir. "AbzasMedia" korrupsiya araşdırmaları nəşrinə qarşı onun da ittiham olunduğu cinayət işi üzrə ümumilikdə 7 jurnalistə 7 il yarımdan 9 ilədək həbs kəsilib. Onlar valyuta qaçaqmalçılığı, qanunsuz sahibkarlıq, cinayət yoluyla əldə edilmiş əmlakı leqallaşdırma, vergidən yayınma və s. əməllərdə suçlanır. Amma ittihamları rədd edir, peşəkar jurnalist fəaliyyətlərinə, korrupsiya cinayətlərini ifşa edən araşdırmalarına görə cəzalandırıldıqlarını deyirlər.

Yerli və beynəlxalq insan haqları təşkilatları bu hökmləri qınayıb, onları Azərbaycanda tənqidi səslərin susdurulması üçün repressiya kimi qiymətləndirib.

Hazırda ölkədə azı 30 jurnalist, ictimai fəal oxşar ittihamlarla həbsdədir. Hakimiyyət onların və siyasi məhbus sayılan digər şəxslərin haqsız həbsiylə bağlı beynəlxalq tənqidləri qəbul etmir, konkret cinayətlərə görə mühakimə olunduqlarını deyir. Beynəlxalq qurumlar isə hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə çağırıb.

MİDA mənzillərinin qanunsuz satışında şübhəli bilinən 12 nəfər saxlanıb. Bu barədə bu gün, dekabrın 3-də Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) məlumat yayıb.

Məlumata görə, Bakı şəhərində MİDA mənzillərinin sosial şəbəkələrdə qanunsuz satışını və kirayəyə verilməsini təşkil edən şəxslər müəyyən olunublar.

Açıqlamaya görə, müəyyən edilib ki, 12 nəfər dövlətin güzəştli şərtlərlə ayırdığı mənzillərin sosial şəbəkələr və onlayn platformalar vasitəsilə qanunsuz satışı, eləcə də kirayə reklamını aparıblar.

Saxlanan şəxslərin adları açıqlanmır. İddialara onların və ya vəkillərinin münasibəti bəlli deyil.

Güzəştli mənzillərlə bağlı cəmiyyətdə daim müzakirə və narazılıqlar olub. Hətta bir neçə dəfə aparılan satışların nəticələri ləğv edilib. Həmin məsələlərlə bağlı saxlanan və həbs edilənlər olub.

Xatırlatma

Sosial evlərin tikintisi ilə məşğul olan MİDA prezident İlham Əliyevin 2016-cı ilin aprelində imzaladığı sərəncamla yaradılıb. Satışlar "Elektron hökumət" portalı üzərində (e-gov.az) "Güzəştli mənzil" sistemi vasitəsilə elektron qaydada həyata keçirilir.

Agentliyin əsasnaməsinə görə, başlıca məqsəd vətəndaşların güzəştli mənzil əldə etmələrinə şərait yaratmaqdır. Bu mənzillərin ipoteka kreditləri ilə alınan adi mənzillərdən daha ucuz başa gəldiyi deyilir. Kredit illik 4 faiz dərəcəsi olmaqla 3-30 illiyə verilir.

Ekspertlər deyir ki, bu sahədə problemin həlli üçün ən yaxşı yol həmin mənzilləri almağa hüququ çatanlar arasında şəffaf şəkildə, canlı lotereyanın keçirilməsidir. Onların fikrincə, komissiyanın tərkibi vətəndaş cəmiyyətinin üzvlərindən, jurnalistlərdən ibarət olmalıdır.

"Azərbaycanda ilk İİV-ə (İnsan İmmun virusu, İİV) yoluxmuş şəxs 1987-ci ildə aşkarlanıb. Ümumilikdə, 1987-ci ildən 2025-ci ilin üçüncü rübünün sonunadək 11 min 260 Azərbaycan vətəndaşı Respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzində rəsmi qeydiyyatdadır". Bunu Səhiyyə Nazirliyi Respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzinin (RQMM) direktoru Famil Məmmədov deyib.

HİV qan və qorunmayan cinsi əlaqə yolu ilə ötürülən, bədənin müxtəlif toxumalarında yerləşə bilən, ancaq əsas təsirlərini immun sisteminə göstərən bir virusdur.

QİÇS- Qazanılmış İmmun Çatışmazlığı Sindromunun qısaltmasıdır. HİV virusunun yaratdığı QİÇS immun sisteminin infeksiya və xərçəng xəstəliklərinə qarşı həssas olduğu mərhələdir.

F.Məmmədov əlavə edib ki, Azərbaycanda İİV-in aşkarlanması, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) son tövsiyələrinə uyğun olaraq, RQMM və regionlarda yaşayan insanların müayinələrə əlçatanlığının təmin olunması məqsədilə 10 regional laboratoriyada həyata keçirilir.

1988-ci ildə əhalinin immun çatışmazlığı ilə əlaqədar keçirilmiş dünya ölkələri səhiyyə nazirlərinin sammitindən sonra ÜST hər il dekabrın 1-ni Ümumdünya QİÇS-lə Mübarizə Günü elan edib.

Noyabrın 28-də Qəbələdə Azərbaycan baş nazirinin müavini Şahin Mustafayev və Ermənistan baş nazirinin müavini Mher Qriqoryanın sədrliyi ilə iki ölkə arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri üzrə komissiyaların 12-ci görüşü keçirilib.

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, görüşün tərəflərdən birinin ərazisində – Azərbaycanın Qəbələ şəhərində keçirilməsindən məmnunluq bildirilib. (əvvəlki görüşlər sərhəddə keçirilirdi)

Məlumata görə, tərəflər delimitasiya tədbirləri ilə bağlı təşkilati və texniki məsələləri, müvafiq təlimat layihələrini müzakirə ediblər.

Növbəti görüşü Ermənistan şəhərlərindən birində keçirməklə bağlı razılığa gəlinib.

Bu komissiyaların 11-ci görüşü bu il yanvarın 16 -da keçirilmişdi.

• 1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon işğal edilmişdi. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.
• Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda sülh danışıqları aparılıb. Nəhayət, bu il avqustun 8-də Azərbaycan və Ermənistanın xarici işlər nazirləri Vaşinqtonda sülh sazişini paraflayıblar. Sənəddə tərəflər bir-birinin ərazi bütövlüyünü, suverenliyini dəstəkləyir və qarşılıqlı iddiaların dayandırılması vacib sayılır.