Dünya xəbərləri
“Makedoniya” adına görə danışıqlar olacaq
Yanvarın 29-da BMT vasitəçisi Yunanıstana gedərək keçmiş Yuqoslaviya respublikası olan Makedoniyanın adıyla bağlı 27 ildir davam edən mübahisənin həlli yollarını müzakirə edəcək.
BMT-nin məsələ üzrə elçisinin Matthew Nimetz sonrakı iki günü Makedoniyada keçirəcəyi gözlənir.
Yunanıstanın Makedoniya 1991-ci ildə müstəqillik qazanandan bu adın istifadəsinə qarşı çıxaraq onun Avropa Birliyi və NATO-ya qoşulmasını əngəlləyir.
Afina bildirir ki, Makedoniya adından istifadə Skopyenin Yunanıstanın şimalındakı Makedoniya regionuna ərazi iddiasını ortaya qoyur.
Hər iki ölkə rəsmiləri mübahisəni bu il həll etmək istədiklərini bildiriblər, müzakirələri intensivləşdirməyə razılaşıblar.
Bütün xəbərləri izləyin
Paşinyan və Makron Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərini müzakirə ediblər
Noyabrın 7-də Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan və Fransa prezidenti Emmanuel Makron Budapeştdə Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması prosesi ilə bağlı fikir mübadiləsi aparıblar.
Ölkəsinin sülh gündəminə sadiq olduğunu deyən Paşinyan regional güvənlik və sabitliyin təmin edilməsi istiqamətində atılan addımları vurğulayıb.
Makron iki ölkə arasında sülh sazişinin imzalana biləcəyinə ümidini dilə gətirib.
Yerevandakı diplomatik qaynaqlar hətta 11-ci layihə variantından sonra da tərəflər arasında sülh sazişinin yekun mətni ilə bağlı fikir ayrılıqları qaldığını deyirlər.
"Tərəflərin, hələlik, bir-iki bəndə dair ortaq mövqeyi yoxdur və, təbii ki, rəsmi Bakı ilə müzakirələr davam edəcək", – Ermənistan xarici işlər nazirinin müavini Vahan Kostanyan AzadlıqRadiosunun erməni xidmətinə belə desə də, məhz hansı bəndlərdən bəhs edildiyini açıqlamayıb.
Razılaşdırılmış bəndlər təməlində sazişin imzalanmasının mümkünlüyü, qalan bəndlərin daha sonra da razılaşdırıla biləcəyi barədə Ermənistanın təklifini rəsmi Bakı rədd edib.
N.Paşinyan macarıstanlı həmkarı Viktor Orbanla görüşüb, Avropa İttifaqı, Türkiyə, Gürcüstan, Ukrayna və bir sıra başqa ölkənin liderləri ilə də fikir mübadiləsi aparıb. Sözügedən görüşlər Budapeştdə Avropa Siyasi Birliyinin beşinci toplantısında baş tutub.
Xatırlatma
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycanla Ermənistan arasında toqquşmalar doğurub. O dövrdə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və civarındakı 7 rayon işğal edilmişdi.
Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və ötən il birgünlük əməliyyatla ərazi bütövlüyünü bərpa edib. Son bir neçə ildə hər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrıca danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Danışıqların detalları açıqlanmır. Tərəflər ötən ildən sərhədlərin delimitasiyasına dair birbaşa danışıqlara başlayıblar.
Niderlandda İsraildən gələn futbol azarkeşlərinə hücum çəkilib
Amsterdamda İsrailin "Makkabi" (Təl-Əviv) və yerli "Ayaks" klubları arasındakı oyundan sonra qonaq klubun azarkeşləri hücuma məruz qalıblar. Bu xəbəri "The Times of Israel" yayıb.
İsrail Xarici İşlər Nazirliyi bildirib ki, Amsterdamın fərqli yerlərində baş verən hücumlar zamanı, azı, 10 israilli yaralanıb, iki israilli ilə isə əlaqə saxlamaq mümkün olmayıb. Yaralananların aldığı xəsarət dərəcəsi müəyyənləşdirilir.
Sosial şəbəkələrdə yayılan videogörüntülərdə maskalı bir neçə şəxs əllərində Fələstin bayrağı tutaraq "Azad Fələstin" şüarları səsləndirir. İsrail mediasının bilgisinə görə, bıçaqla silahlanmış basqınçılar bir neçə israillinin pasportunu oğurlayıblar. Hadisə yerinə gələn polis 50-dən çox adamı saxlayıb.
Niderlanda gələn İsrail vətəndaşlarına qaldıqları mehmanxanaları tərk etməmək məsləhət görülüb. Onları vətənə qaytarmaq üçün İsrail Niderlanda bir neçə təyyarə göndərəcək. Ölkə hökuməti Niderland güvənlik qüvvələrini iğtişaşçılara qarşı qətiyyətli və tez hərəkətə keçmələrini və İsrail vətəndaşlarının qorunmasını təmin etmələrini istəyib.
İsrailin BMT-dəki səfiri Denni Danon hadisəni "qırğın" adlandırıb. "Bunlar bizim mübarizə apardığımız radikal terror tərəfdarlarının gerçək simalarıdır", - səfir X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında belə yazıb.
HRW: Hökumətlər mədən yanacağından istifadəni kəskin azaltmalıdır
COP29-a qatılan hökumətlər mədən yanacağından imtina yoluyla istixana qazlarının atmosferə atılmasının həcmini kəskin azaltmalıdır. İnsan haqlarını izləyən təşkilat – "Human Rights Watch" (HRW) öz bəyanatında bunu dilə gətirib.
Milli iqlim planlarının 1.5 dərəcəyə uyğunlaşdırılmasının önəmini vurğulayan həmin insan haqları qurumunun çevrə və insan haqları üzrə direktoru Riçard Pirshaus deyib ki, "kömür, neft və qaz hasilatının artması insan sağlamlığına zərər vurur, belə mədənlərə yaxın yaşayanların haqlarının pozulmasına gətirib çıxarır, çevrənin məhvini sürətləndirir".
O, 11-22 noyabrda Bakıda qlobal iqlim konfransına qatılacaq hökumətlərə səslənərək bildirib ki, iştirakçılar Azərbaycanın ev sahibliyindən yararlanaraq iqlim böhranının aradan qaldırılması və insan haqlarının qorunması istiqamətində səylərin arxa plana atılmasına imkan verməməlidir.
Azərbaycan prezidentinin xarici məsələlər üzrə köməkçisi Hikmət Hacıyev neft ölkələrinə "yararsız ev sahibləri" damğasının vurulmasını riyakar oyun adlandırıb. Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını, fərdlərin konkret cinayətlərə görə saxlanıldığını bildirir.
Koalisiya hökumətinin dağılması Almaniyada yeni seçkilərə yol açacaq?
Almaniyanın koalisiya hökuməti dağıldı. Olaf Şolts martda növbədənkənar seçkilər keçirmək üçün hökumətə güvən məsələsini parlamentdə səsverməyə çıxaracaq. AzadlıqRadiosu bu xəbəri yayarkən DW-nin bilgisinə dayanır. "İşıqfor koalisiyası" kimi tanınan hökumətə sosial-demokratlar, azad demokratlar və yaşıllar daxil idi.
Bir müddət əvvəl O.Şolts azad demokratlardan olan maliyyə naziri Kristian Lindneri istefaya göndərib. Buna azad demokratların iqtisadiyyata aid proqram sənədi səbəb olub. Koalisiya üzrə tərəfdaşların sərt tənqidinə məruz qalan sənəddə iqlim tələblərinin zəiflədilməsi ilə yanaşı, şirkətlərin vergi yükünün, subsidiya və sosial ödənişlərin azaldılması nəzərdə tutulurdu.
"Məntiqəuyğun, amma gərəksiz"
Lindner isə koalisiya hökumətinin dağılmasında Şoltsu günahlandırır. Növbədənkənar seçkilərin keçirməsini təklif edən sabiq nazir ölkənin 2024-cü il büdcəsini qəbul etməyə və seçkilərədək keçid hökumətində qalmağa razılığını vermişdi.
Yaşılları təmsil edən vitse-kansler Robert Habek maliyyə nazirinin istefaya göndərilməsini "məntiqəuyğun, amma gərəksiz" addım adlandırıb.
Növbədənkənar seçkilər baş tutmasa, indiki hökumət gələn il sentyabrın 25-dək hakimiyyətdə olacaq.
Almaniya prezidenti parlamenti iki halda buraxa bilər: Kansler deputatların dəstəyini itirəndə və Bundestaq səsvermə nəticəsində hökumətə güvənməyəndə. Almaniyanın müasir tarixində birinci hal baş verməsə də, ikinci hal üç dəfə gerçəkləşib: 1972-ci, 1983-cü və 2005-ci illərdə.
ABŞ-da respublikaçılar Senata nəzarəti geri aldılar
ABŞ-da Respublikaçılar partiyası noyabrın 5-də keçirilən seçkilər zamanı azı 52 yer qazanaraq Senata nəzarəti bərpa edib, - "The Associated Press" xəbər verir.
Senatorların üçdə biri yenidən seçilib. Son məlumatlara görə, respublikaçılar Qərbi Virciniya, Montana və Ohayo ştatlarında qalib gələrək demokratların yerlərini tutublar. Səslərin sayılması davam edir, altı ştatda nəticələr hələ açıqlanmayıb. Proqnozlara görə, respublikaçıların onlardan ən azı ikisində qazanmaq şansı var.
Konqresin yuxarı palatasında - hər ştatdan iki nümayəndənin seçildiyi Senatda ümumilikdə 100 yer var. Hər iki ildən bir Senatın üçdə biri yenilənir. Son dörd ildə Senata demokratlar nəzarət edirdi.
Nümayəndələr Palatasına seçkilərin nəticələri də daxil olmaqdadır. Aşağı palata iki ildən bir tam yenilənir: 435 yerin hamısı. İndi orada çoxluq respublikaçılara məxsusdur və onlar bunu qorumaq niyyətindədirlər. Hazırda, son səs sayımına görə, onların 201, demokratların isə 182 yerləri var. Daha 51 yer üzrə nəticələr gözlənilir. Kimin çoxluğa sahib olacağı, hələlik, qeyri-müəyyəndir.
ABŞ prezident seçkilərində də respublikaçı namizəd Donald Tramp qalib gəlib. Respublikaçılar Konqresin hər iki palatasına nəzarəti ələ keçirsələr, onun öz siyasətini həyata keçirməsi xeyli asanlaşacaq.
Gürcüstan məhkəməsi 14 məntəqədə səsvermə nəticələrinin ləğvi ilə bağlı müraciəti rədd edib
Noyabrın 6-da Gürcüstanın Qori şəhər Məhkəməsi bir sıra seçki məntəqəsindəki nəticələrin ləğvi ilə bağlı şikayəti rədd edib.
Müşahidəçilərdən ibarət "Səsim" koalisiyası 1131 seçki məntəqəsində 900-dən çox qanun pozuntusunun baş verdiyini bildirib.
Qori şəhər Məhkəməsinə müraciət edən müşahidəçilər 14 seçki məntəqəsində səsvermə nəticələrinin ləğv edilməsini istəyiblər.
Hakim Nino Qoqaşvili beşsaatlıq dinləmələrdən sonra bu şikayəti rədd edib.
Tetritskaroda isə hakim Vladimir Kuçua "Gənc Hüquqşünaslar Assosiasiyası" vətəndaş qrupunun təqdim etdiyi sübutlar əsasında 30 seçki məntəqəsindəki nəticələrin ləğvinə qərar verib.
Mərkəzi Seçki Komissiyası (MSK) qərarı əsassız sayaraq etirazını bildirib. Bununla razılaşmayan müxalifət MSK-nın qərarını Apellyasiya Məhkəməsinə daşıyıb.
Müxalif qruplar Kuçuanı hakim partiyaya qarşı çıxan "nadir, cəsarətli hakim" kimi alqışlayaraq yeni seçkilərin keçirilməsini hədəfləyən nümayişləri sürdürəcəyini açıqlayıb.
"Yaxın gün və həftələrdə bizim vəzifəmiz Tbilisini insanlarla doldurmaqdır. Bütün əsas meydan, küçə və prospektlər insanlarla dolu olmalıdır", - "Dəyişiklik uğrunda Koalisiya"nın liderlərindən Nika Meliya belə deyib.
Apellyasiya Məhkəməsi hər iki şəhərdə - Qori və Tetritskaroda seçki günü qanun pozuntuları barədə məhkəmə qərarlarından şikayətlərə baxacaq.
Xatırlatma
Rəsmi bilgilərə görə, hakim "Gürcü arzusu" seçkidə səslərin 54 faizini toplayıb. Müxalifətin iki exit-poll-u hakim partiyanın 42 faiz səs yığdığını bildirib. Həmin sorğularda dörd müxalif partiyanın, açıq-aşkar, səs çoxluğu qazandığı deyilsə də, Gürcüstan MSK-sı bütün müxalifət qüvvələrinin toplam 37 faiz səs topladığını bəyan edib.
ATƏT, Avropa Şurası, Avropa Parlamenti və NATO-nun birgə bəyanatında deyilir ki, "bərabər olmayan rəqabət ortamı, basqı və gərginlik seçkilərə kölgə salıb". Seçki günü səslərin satın alınmasına, eyni şəxsin təkrar bülleten atmasına, fiziki zorakılıq və hədə-qorxu hallarına rast gəlindiyinə də diqqət çəkilib.
Moskva yük aviareyslərində partlayışlar hazırlamaqda şübhəli bilinir
Şimali Amerikaya uçmalı olan yük və ya sərnişin təyyarələrində yanğın törətməyə yönəlmiş əməliyyatın arxasında Rusiya dayanır.
"The Wall Street Journal" bu haqda xəbəri Qərbin təhlükəsizlik rəsmilərinə istinadla yayıb.
Qəzet noyabrın 5-də xəbər yayıb ki, iyulda Britaniyanın Birminhem və Almaniyanın Leypsiq şəhərlərində qlobal yükdaşıma şirkəti DHL-in deposunda alışan qurğular Rusiyanın planının sınaq mərhələsi olub.
Keçən ay Polşa polisi məlumat yaymışdı ki, ABŞ və Kanadaya göndərilməsi planlanan və depolarda alışan bağlamalarla əlaqədar təhqiqatın nəticəsi olaraq dörd nəfər saxlanıb.
Məlumata görə, qrupun məqsədi kamuflyaj olunmuş partlayıcıları və təhlükəli materialları sabotaj məqsədilə ilk öncə Avropa İttifaqı ölkələrinə və Böyük Britaniyaya göndərmək olub. Amma sınaqlardan sonra belə bağlamaların ABŞ və Kanadaya göndərilməsi planlanıbmış.
Polşa polisi bunun arxasında xarici kəşfiyyatın durduğunu desə də, Rusiyanın adını çəkməyib.
Litva prezidentinin milli təhlükəsizlik müşaviri Kyastutis Budris isə noyabrın 5-də "Reuters"ə deyib ki, bu, NATO ölkələrinə qarşı əməliyyat olub və bunu Rusiyanın hərbi kəşfiyyatı planlayıb.
Rusiya məsələyə hələ ki münasibət bildirməyib.
Bu xəbər ABŞ-də prezident seçkiləri keçirilən gün yayılsa da, "The Wall Street Journal" xəbəri seçkilərlə əlaqələndirməyib.
Rusiya bundan öncə Ukraynaya hərbi yardım edən Avropa ölkələrində təxribatlar törədib.
İsrailin baş naziri müdafiə naziri Qalantı istefaya göndərib
İsrail hökumətinin başçısı Benyamin Netanyahu müdafiə naziri Yoav Qalantı vəzifəsindən azad edib, ona artıq etimad göstərmədiyini bildirib.
Qalantın əvəzinə hərbi idarəyə rəhbərlik xarici işlər naziri İsrael Katza həvalə edilib. Xarici siyasət idarəsinə isə bundan sonra hökumət üzvü Qideon Saar rəhbərlik edəcək.
"Müharibənin ilk aylarında etimadın olmasına və işin fayda verməsinə baxmayaraq, son aylarda müdafiə naziri ilə aramdakı bu etimad, təəssüf ki, sarsıldı", - Netanyahu istefaya münasibət bildirərkən vurğulayıb. O, həmçinin bildirib ki, Qalant bütün nazirlər kabinetinin qərarlarına zidd qərarlar verir, açıqlamalarla çıxış edirdi.
Y.Qalant da çərşənbə axşamı istefasını şərh edib. "İsrail dövlətinin təhlükəsizliyi həmişə mənim həyatımın işi olub və olacaq", - keçmiş müdafiə naziri vurğulayıb.
"Reuters"in məlumatına görə, hər ikisi sağçı "Likud" partiyasından olan Netanyahu və Qalant Fələstinin HƏMAS qruplaşmasına qarşı İsrail ordusunun Qəzza zolağındakı əməliyyatının gələcək hədəfləri barədə bir neçə aydır mübahisə edirlər. HƏMAS İsrailin özündə, ABŞ və Avropa İttifaqında terrorçu kimi tanınır. Əməliyyat 2023-cü il oktyabrın 7-də cihadçıların İsrailin cənubuna hücumundan dərhal sonra başlayıb. O zaman 1200-dən çox insanın öldürüldüyü, daha 250-dən çox insanın girov götürülərək Qəzzaya aparıldığı bildirilir.
Rusiya və İranın seçki dezinformasiyası barədə ABŞ-ın xəbərdarlığı
ABŞ-ın kəşfiyyat və güvənlik rəsmiləri Rusiya və İranı seçkilər zamanı amerikalılar arasında nifaq salmaq üçün geniş kiberhücum və dezinformasiya kampaniyaları aparmaqda suçlayıblar. Milli Kəşfiyyat İdarəsinin, FTB-nin və ABŞ Kibergüvənlik və İnfrastrukturun Qorunması Agentliyinin birgə məlumatında belə deyilir.
Rusiyaya bağlı şəxslər seçkilərin legitimliyini zəiflətmək, seçki prosesi ilə bağlı seçicilərə qorxu aşılamaq, siyasi baxışlarına görə amerikalıların bir-birinə qarşı zor işlədə biləcəyi mövzularda saxta video və məqalələr hazırlayırlar.
"Zorakılığa həvəsləndirmə riski"
"Bu cəhdlər seçki komissiyası əməkdaşlarına qarşı zorakılığa həvəsləndirmə riski də daşıyır", - bəyanatda belə deyilir.
Yayılan saxta məqalələrin birində iddia edilir ki, hər iki namizədin mübarizə aparacağı mübahisəli ştatlarda ABŞ rəsmiləri seçki qutularına bülletenlər atacaq və dezinformasiya taktikasından yararlanacaqlar. Bir videomüsahibədə isə Arizonada seçkiləri saxtalaşdırmaqdan ötrü xaricdə saxta bülletenlərin hazırlandığı və seçki siyahılarının Harrisin xeyrinə dəyişdirildiyi iddia edilir.
Arizona ştatının rəhbəri videoda deyilənləri təkzib edərək onları saxta adlandırıb.
Dövlət agentliklərinin bəyanatında Rusiya "ən canlı təhlükə", İran "xarici təsirlərin önəmli təhdidi" adlandırılıb.
Bəyanatda Trampın seçki kampaniyasına kölgə salmaq üçün İranın zərərli kiberfəaliyyətlər gerçəkləşdirdiyinə də diqqət çəkilir.
Seçicilərə üz tutan rəsmilər bilgiləri güvənli və rəsmi qaynaqlardan əldə etməyə çağırıblar.
İran və Rusiya ABŞ-dakı seçkilər zamanı hər hansı dezinformasiya kampaniyasına qatıldıqlarını təkzib edib.
Gürcüstan müxalifəti gündəlik etiraz aksiyalarına başladığını elan edib
Bu gündən Gürcüstan müxalifətinin aksiyaları gündəlik olacaq. Bunu "Dəyişikliklər uğrunda Koalisiya"nın liderlərindən biri Nika Meliya Gürcüstan parlamentinin binası qarşısında keçirilən mitinqdə deyib.
Onun sözlərinə görə, onlar "rejimi devirəcək bir güclü etiraz hərəkatı" yaratmaq niyyətindədirlər. Sabah, noyabrın 5-də aksiya iştirakçıları Tbilisi İdman Sarayında toplaşacaqlar.
"Hər gün küçədə olacağıq. Heç kim buraya [parlamentə] girə bilməyəcək qədər çox olmalıyıq, ancaq yalnız Rustavelidə dayanmaq kifayət deyil, biz bütün prospektlərdə dayanmalıyıq", - Meliya deyib.
Ehtimallara görə, müxalifət şəhərin əsas nəqliyyat arteriyalarını bağlamağı planlaşdırır. Bu gün müxalifətçilər xəbərdarlıq aksiyası keçiriblər. Onlar Tbilisinin mərkəzindəki Barataşvili körpüsündə nəqliyyatın hərəkətini dayandırıblar, daha sonra Marcanişvili meydanına doğru yürüş ediblər.
Etirazçılara Tbilisiyə gələn isveçli ekofəal Qreta Tunberq dəstək verib. O, Gürcüstan parlamentinin binası qarşısındakı aksiyaya qoşulub.
28 oktyabr
"Alternativimiz yoxdur"
Tbilisidə hakim "Gürcü arzusu" partiyasının parlament seçkilərindəki qələbəsini tanımayan müxalifət tərəfdarlarının mitinqi keçirilib. "Paper Kartuli" Telegram kanalının məlumatına görə, etirazçılar parlament binasının qarşısına toplaşaraq Rustaveli prospektini bağlayıblar.
Bundan əvvəl parlamentə keçən dörd müxalifət partiyasının hamısı "Gürcü arzusu"nun 54 faizə yaxın səs toplayaraq qalib gəldiyi seçkilərin nəticələrini tanımaqdan imtina edib. Bir çox müxalif siyasətçilərin fikrincə, nəticələr saxtalaşdırılıb. Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili də səsvermənin nəticələrini tanımadığını bildirib.
Zurabişvili mitinqdə toplaşanlar qarşısında çıxış edib. O, Qərb liderləri ilə danışdığını və onların da seçkilərin qeyri-legitim olması ilə razılaşdıqlarını söyləyib. "Biz sizin konstitusion səsvermə hüququnuzu qorumaq üçün mübarizə aparacağıq. İndi bədbinlik vaxtı deyil, indi vacib olanı sakit və başımızı qaldıraraq səslərimizi qorumaqdır", - Gürcüstan prezidenti bildirib.
"And içə bilərəm ki, bu Avropa yolunun sonuna qədər və biz Avropanın qapılarına çatana qədər sizinlə olacağam. Bu, təkcə arzumuz deyil, reallıq və gələcəkdir, bizim alternativimiz yoxdur",- o, sözlərinə əlavə edib.
Müxalifət nümayəndələri təkrar seçkilərin keçirilməsini tələb ediblər. "Birlik-Milli Hərəkat" partiyasının liderlərindən biri Giorgi Vaşadze hesab edir ki, seçkilər beynəlxalq müşahidəçilərin nəzarəti altında keçirilməlidir.
Rusiyanın dövlət xəbər agentlikləri - TASS və "RİA Novosti" yazır ki, guya, "kütləvi etirazlar zamanı təxribatların təşkili üçün Ukraynada təlim keçmiş snayperlər" Tbilisiyə gəliblər. Lakin Gürcüstan və beynəlxalq medianın hadisə yerindən verdiyi məlumata görə, mitinqdə vəziyyət kifayət qədər sakit olub, qarşıdurma və həbslər qeydə alınmayıb.
Yerli vaxtla saat 21:30 radələrində mitinqin başa çatdığı elan edilib, sonda Gürcüstan və Avropa İttifaqının himnləri səsləndirilib.
"Mapchecking" xidmətinin hesablamalarına görə, aksiyada 15 minədək insan iştirak edib.
Rusiya Ukraynada mühüm kəndi ələ keçirdiyini bildirir
Ukrayna ordusu sənaye şəhəri - Kuraxovo yaxınlığında şiddətli döyüşlər getdiyini xəbər verir. Həmçinin, Rusiya qoşunlarının Donbasın strateji baxımdan mühüm Kuraxovka kəndi ətrafında 100-dən çox hücum gerçəkləşdirdiyini bildirsə də, onun tutulması ilə bağlı iddiaları şərh etməyib.
Noyabrın 3-də tərəflər qarşılıqlı dron hücumları gerçəkləşdirib.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi düşmənin 20-dək PUA-sını zərərsizləşdirdiyini bildirib.
Gecəboyu sürən döyüşlərdən sonra gücü tükənən Ukrayna əsgərləri geri çəkilib və rusiyalılar irəliləyiblər.
Noyabrın 3-də rusiyalılar önəmli nəqliyyat məntəqəsi sayılan Pokrovskın 6 kilometrliyindəki bir kəndi tutduqlarını bildiriblər. Bu bilgini də təsdiqləməyən Ukrayna Baş Qərargahı Pokrovsk civarına 19 hücumun gerçəkləşdirildiyini, düşmənin başlıca səylərinin Promin və Vişnyovoye kəndləri səmtinə yönəldiyini deyib. Bununla belə, Ukrayna ordusu ən gərgin durumun Kuraxovo yaxınlığında olduğunu etiraf edib.
Bir gün öncə rusiyalılar şəhərə yaxın böyük su anbarının olduğu Kuraxovka kəndini ələ keçidiklərini bildiriblər.
Rusiyanın əsas məqsədi Pokrovsk şəhərini işğal etməkdir. Önəmli nəqliyyat və tədarük məntəqəsi olmaqla yanaşı, burada Ukraynanın sənayesi üçün böyük önəm daşıyan koks kömür mədəni yerləşir.
Ukrayna ordusunda əsgər, təchizat, eləcə də silah çatışmazlığı gözə çarpır. Bu durum ukraynalıların Rusiya hücumlarına dirənişini əngəlləyir.
'Amnesty International' etirazçı iranlı tələbəni azad etməyə çağırıb
"Amnesty International" etirazını oxuduğu universitetin həyətində soyunmaqla bildirən iranlı tələbəni dərhal azad etməyə çağırıb. Həmin tələbə "Bəsic" üzvləri ilə güvənlik qüvvələrinin basqısına məruz qaldığından elə davranmışdı. "Amnesty International"ın bəyanatında belə deyilir.
İran hakimiyyəti alt paltarınadək soyunan xanım tələbəni universitetin xaricində həbs etmişdi. Olayla bağlı videonu öncə "Əmir Kabir" tələbə kanalı, ardınca kürdlərin "Hengaw" insan haqları qrupu, "Amnesty International" və digər qurumlar yaymışdı.
"Azad edilənədək hakimiyyət onu işgəncə və digər pis davranışdan qorumalı, ailə üzvləri və vəkillə görüşə şərait yaratmalıdır", - bəyanatda əksini tapan sözlərdir.
Təşkilat həbs zamanı tələbənin döyülmə və cinsi zorakılığa məruz qalması ilə bağlı ittihamları müstəqil və qərəzsiz araşdırmağa, hadisəni törədənləri məsuliyyətə cəlb etməyə çağırıb.
Olayın səbəbləri ilə bağlı iki versiya var
"The Associated Press"in bilgisinə görə, tələbə yarımhərbi "Bəsic" qrupunun üzvləri ilə güvənlik qüvvələrinin basqısına məruz qalıb. Onlar xanım tələbənin baş örtüyünü və paltarını cırıblar. Buna etiraz olaraq alt paltarınadək soyunan tələbə universitet ərazisini nümayişkaranə şəkildə dolaşıb və ali məktəbin həyətindəcə oturub.
İranın "Fars" xəbər agentliyi isə iddia edir ki, tələbə uyğun geyimlə dərsə gəlmədiyi üçün universitet mühafizəçilərinin xəbərdarlığına etiraz olaraq soyunub.
Xanım tələbə ilə sakitcə danışıldığı və onunla aqressiv davranılmadığı deyilsə də, "Əmir Kabir" kanalının yaydığı bilgiyə görə, həbs zamanı onun başını maşının qapısına çırpdıqlarından təkərlərin üzərində qan izləri olub.
Şimali Koreya Rusiyanı Ukraynada 'qələbə qazananadək' dəstəkləyəcək
Şimali Koreya xarici işlər naziri Soy Son Hi bildirib ki, ölkəsi Ukraynadakı "qələbəsinədək" Rusiyanı dəstəkləyəcək.
Rusiyalı həmkarı Sergey Lavrovla noyabrın 1-də keçirdiyi görüşdə koreyalı nazir iki ordu və xüsusi xidmət orqanları arasında çox sıx əlaqələrin olduğunu, müdafiə sahəsində qarşılıqlı əməkdaşlığın genişləndirildiyini söyləyib.
Kreml öz ərazisində Şimali Koreya qoşunlarının yerləşdirilməsini nə danıb, nə də təsdiqləyib.
NATO baş katibi Mark Rutte deyib ki, şimali koreyalıların birbaşa döyüşlərə qatılması qlobal güvənliyə təhdiddir və beynəlxalq hüququn pozulduğunu, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin "artan çarəsizliyini" göstərir.
ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken döyüşlərə qatılacaqları halda, Kursk vilayətində yerləşən 8 minədək şimali koreyalı hərbçinin legitim hərbi hədəf sayılacağını söyləyib.
ABŞ, Cənubi Koreya və Yaponiya Şimali Koreyanın qitələrarası ballistik raket sınağını da pisləyib.
Soy isə Moskvada deyib ki, Koreya yarımadasındakı durum hər an "partlaya bilər" və bu üzdən Şimali Koreya özünün nüvə ehtiyatını gücləndirməli və gərəkəndə cavab zərbəsi endirməyə hazır olmalıdır.
Vətəndaşı edam edilən Almaniya İranın üç konsulluğunu qapadır
Almaniya Cəmşid Şərməhdin edamına cavab olaraq İranın Frankfurt, Münhen və Hamburqdakı konsulluqlarını qapadacaq. Almaniya xarici işlər naziri Annalena Berbok oktyabrın 31-də belə deyib. Edam edilən şəxs həm İran, həm də Almaniya vətəndaşı olub.
"Dəfələrlə və aydın şəkildə söyləmişik ki, Almaniya vətəndaşının edam edilməsi ciddi fəsadlara yol açacaq", - Berbokun sözləridir. O, ölkəsinin İrandakı səfirini məsləhətləşmələrə, Almaniyanın etirazını çatdırmaq üçünsə İranın müvəqqəti işlər vəkilini nazirliyə çağırıb.
Sözügedən konsulluqların Almaniya vətəndaşlığı olmayan 32 əməkdaşı ölkəni tərk etməlidir. Qərar Berlindəki səfirliyə aid deyil.
Berbokun iranlı həmkarı Abbas Əraqçi Almaniya vətəndaşlığının heç kəsi toxunulmaz etmədiyini deyərək qərarla bağlı etirazını bildirmək üçün Almaniyanın İrandakı müvəqqəti işlər vəkilini nazirliyə çağırıb.
İranın hökümətyönlü mediasında Şərməhdin terror hücumları ilə bağlılığına görə edam edildiyi bildirilib.
Almaniya kansleri Olaf Şolts bu edam olayını İran hökuməti üçün "qalmaqal" adlandırıb.
Aİ-nin xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Jozep Borrel qurumun cavab tədbirləri üzərində düşündüyünü bildirib.
Edamı ədalətsiz sayan ABŞ "İran rejimini məsuliyyətə cəlb etmək" istəyində digər ölkələrlə həmrəy olduğunu diqqətə çatdırıb.
Xatırlatma
69 yaşlı Şərməhd İranda şahpərəst qrupa rəhbərlikdə suçlanıb. Rəsmi Tehranın iddiasına görə, o, 2008-ci ildə Şirazda baş verən partlayışı və digər terror olaylarını planlaşdırıb. Şirazda dini mərasim zamanı partlayışda 14 nəfər ölmüş, 200-dən çox adam yaralanmışdı.
Şərməhdin ailəsi ittihamları rədd edir və onları "absurd" adlandırıb.
Gürcüstan prezidenti prokurorluğa getməkdən imtina edib
Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili son parlament seçkilərinin saxtalaşdırılması iddiaları ilə bağlı Baş Prokurorluqda dindirilməkdən imtina edib. Bundan əvvəl o, 26 oktyabr seçkilərini qeyri-legitim hesab etdiyini, hakim "Gürcü arzusu" partiyasının qələbəsinin saxtalaşdırıldığını bildirib.
Çərşənbə günü brifinqdə Zurabişvili prokurorluqda oktyabrın 31-nə təyin olunmuş söhbətə getməyəcəyini deyib. O vurğulayıb ki, prokurorluq qanun pozuntularına dair sübutları özü axtarmalı, dövlət başçısından bunu tələb etməməlidir. Prezident brifinqə seçki saxtakarlığı texnologiyaları haqqında videoçarx nümayiş etdirməklə başlayıb.
"Prokurorluğa məsləhət görərdim ki, işə başlasınlar və prezidentlə siyasi hesablaşmalardan çəkinsinlər. Prokurorluğa müraciət edirəm: siz xalqa hesabatlısınız, ictimaiyyət sizdən mənim sübutlarımı yox, təcili araşdırma tələb edir", - Zurabişvili əlavə edib.
Salome Zurabişvili sorğu-suala tutulacaq
Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili prokurorluğa çağrılıb. Prokurorluğun bəyanatında deyilir ki: "İstintaq zamanı iddia edilən cinayət faktları ilə bağlı bilgiləri ola biləcək bütün şəxslər sorğu-sual ediləcək".
İstintaq ABŞ prezidenti Co Baydenin (Joe Biden) Gürcüstanda demokratiyanın geriləməsindən dərin təlaş keçirdiyini bildirməsindən sonra başladılıb. Bayden seçki saxtakarlıqları ilə bağlı ittihamlara şəffaf istintaqla cavab verilməsini istəyərək bunu da sözlərinə əlavə edib: "Gürcüstan hökumətini gerçək seçkilərin bərpası üçün dərhal bütün siyasi qüvvələrin cəlb edildiyi dialoq başlatmağa səsləyirik".
Artan beynəlxalq basqının ardından Gürcüstanın Mərkəzi Seçki Komissiyası oktyabrın 29-da bütün 84 seçki dairəsinin təsadüfi seçilmiş hər 5 məntəqəsində bülletenlərin yenidən sayılacağını bildirib.
Zurabişvili: 'Avropa yolunda qalmağımızdan ötrü Qərbin basqısı lazımdır'
Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili Qərbi hakim "Gürcü arzusu" partiyasına "oğurladığı" səsləri yenidən saymaq üçün təzyiq göstərməyə səsləyib. Bu barədə AzadlıqRadiosuna danışan xanım prezident bu baş verməsə, ölkənin Avropa perspektivini itirəcəyini deyib.
Zurabişvili və müxalifət 300 minədək səsin hakim partiyanın xeyrinə yönəldiyini, nəticədə "Gürcü arzusu"nun 54 faiz səs topladığını söyləyir.
"Qərb təzyiq göstərməsə, Gürcüstanı öz tərəfində saxlamaq və Avropa perspektivimizi qorumaq üçün bütün imkanlarını sınamamış olacaq", - Zurabişvilinin sözləridir.
Zurabişvili bildirib ki, exit-poll sorğuları Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) rəsmi nəticələri ilə haçalanır. Müxalifətin iki exit-poll-u hakim partiyanın 42 faiz, rəsmi bilgilərsə 54 faiz səs topladığını açıqlayıb. Üstəlik, həmin sorğular dörd müxalif partiyanın səslərinin aydın çoxluğunu qazandığını söyləsə də, MSK bütün müxalifət qüvvələrinin toplam 37 faiz səs topladığını bildirib.
ATƏT, Avropa Şurası, Avropa Parlamenti və NATO-nun birgə bəyanatında deyilir ki, "qeyri-bərabər rəqabət ortamı, basqı və gərginlik seçkilərə kölgə salıb". Seçki günü səslərin satın alınması, ikili səsvermə, fiziki zorakılıq və hədə-qorxu hallarına rast gəlindiyinə də diqqət çəkilib
"Rusiya özəl əməliyyatının qurbanı"
ABŞ, Aİ, Kanada və İsveç ölkədəki seçkilərdən sonrakı durumu tənqid ediblər.
Seçkilərin "Rusiya özəl əməliyyatı"nın qurbanına çevrildiyini söyləyən Zurabişvili nəticələri tanımaqdan boyun qaçırıb.
Rusiya seçkilərə təsir göstərməsinə dair ittihamları rədd edib.
"Gürcü arzusu" partiyası 2012-ci ildən hakimiyyətdədir. Qərbyönümlü siyasət apardığını söyləsə də, son iki ildə hakimiyyət ölkənin siyasi kursunu Rusiya istiqamətində dəyişib.
'Hizbullah'ın yeni başçısı İranla bağlantılarını gizlətmir
Oktyabrın 28-də Naim Qasım Livandakı "Hizbullah" silahlı qruplaşmasının baş katibi seçilib. AzadlıqRadiosunun əməkdaşı Kian Şərifi bunu bildirərkən əsas vəzifəyə iddialıların sayca çox olmadığına da diqqət çəkib.
Qasım 1991-ci ildən baş katibinin müavini olub. O, sentyabrın 27-də "Hizbullah"ın İsrail zərbələri nəticəsində öldürülən uzunmüddətli lideri Həsən Nəsrullahın yerinə keçib. Nəsrullahı əvəzləyəcək Haşim Səfiəddini də İsrail ordusu öldürüb.
Ekspertlərin fikrincə, hərbçi əvəzinə təcrübəli siyasətçi təyin etməklə "Hizbullah" İsraillə savaşa danışıqlar yolu ilə son qoymaq niyyətindədir.
"Rəqibləri ilə danışıqlar aparmaqdan ötrü "Hizbullah"ın başında təcrübəli siyasətçi olmalıdır", - Londondakı Şərq və Afrika Araşdırmaları Məktəbinin Yaxın Şərq İnstitutunun direktoru Lina Xatib X sosial şəbəkəsi hesabında belə bildirib.
Qasım müvəqqəti başçıdır?
Di gəl, İsrail müdafiə naziri Yoav Qallant qruplaşma ilə danışıqlar aparmaq fikirlərinin olmadığını deyərək Qasımın təyinatını "müvəqqəti" adlandırıb.
"Hizbullah"ı terrorçu qurum sayan ABŞ 2018-ci ildə Qasımı da terrorçular siyahısına salıb, üstəlik, Qasıma qarşı sanksiyalar da tətbiq edib.
Qasım 1992-cı ildən Livanda parlament seçkilərinə qatılan "Hizbullah"ın siyasi kampaniyalarının təşkilində yaxından iştirak edib. Onun səyləri nəticəsində "Hizbullah" silahlı qruplaşmadan Livanın ən nüfuzlu siyasi partiyasına çevrilə bilib.
Qasımın 71 yaşı var. O, "Hizbullah"a 1980-ci illərdə - qruplaşma yeni yaradılarkən qoşulub. Nəsrullah kimi Qasımın da İranla sıx bağlantıları var. Öncəki başçıdan fərqli olaraq İrana səfərlərini gizlətməyən Qasım bu ilin iyulunda prezident Məsud Pezeşkianın andiçmə mərasiminə qatılıb.
Mübahisəli səsvermədən sonra Qərb ölkələri Gürcüstanla əlaqələrinə yenidən baxır
ABŞ, Kanada və İsveç Gürcüstanda parlament seçkilərindən sonrakı durumu tənqid edib. Rusiyayönümlü "Gürcü arzusu" partiyası qələbəsini açıqlasa da, bu, müxalifətin kütləvi nümayişləri və pozuntular barədə dolaşan bilgilər fonunda baş verir. Müxalifət düşərgəsi isə seçkilərin saxtalaşdırılmasından, rəsmi Moskvanın seçki sonuclarını yönləndirməsindən danışır.
İsveç Gürcüstan hökuməti ilə birbaşa əməkdaşlığı dayandırdığını, Kanada isə ikitərəfli əlaqələri yenidən nəzərdən keçirəcəyini bildirib.
Rəsmi Stokholmun Gürcüstandakı "həyəcanlı" siyasi olaylardan "uzunmüddətli təlaşı" vardı. İsveçin inkişaf və xarici ticarət naziri Benyamin Dousanın fikrincə, pozuntular barədə bilgilər həmin təlaşın əsassız olmadığını təsdiqləyib. Gürcüstan hökuməti ilə birbaşa əlaqələri dayandırsa da, İsveç bu ölkənin vətəndaş cəmiyyəti təmsilçilərinə 2 milyon 300 min dollar ayıracaq.
Kanada Xarici İşlər Nazirliyi də öz bəyanatında "seçicilərin geniş miqyasda qorxudulmasına, səslərin satın alınmasına və başqa pozuntulara görə" narahatlığını dilə gətirib və bildirib: "Kanada Gürcüstan hakimiyyəti …demokratiya baxımından ölkədəki geriləməni aradan qaldırandan dərhal sonra ikitərəfli əməkdaşlığa açıqdır".
ABŞ Senatının xarici əlaqələr komitəsinin sədri, Merilend ştatından demokratlar partiyasını təmsil edən senator Ben Kardin (Ben Cardin) seçkilərdəki pozuntuları "məyusedici" sayaraq deyib: "Mən seçkisonrası ortamı yaxından izləyəcək və ABŞ-Gürcüstan münasibətlərinə dair "yerində sayılacaq cavabı" müəyyənləşdirmək üçün Bayden-Harris administrasiyası ilə işləyəcəyəm".
Qərb ölkələri Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvilinin oktyabrın 28-də on minlərlə vətəndaşı etiraza səsləyəndən sonra bu açıqlamaları verib. Hakim "Gürcü arzusu" ilə arası dəymiş S.Zurabişvili seçki sonuclarını tanımaqdan boyun qaçıraraq hakim partiyanı Rusiyanın hibrid savaş üsullarından yararlanmaqda suçlayıb.
Rəsmi nəticələrə görə, "Gürcü arzusu" səslərin 54 faizini toplamaqla hökumətə nəzarəti əlində saxlayıb.
Rusiya Xarkov və Kiyevə zərbələr endirib: ölü və yaralılar var
Oktyabrın 29-da Rusiyanın Xarkova endirdiyi zərbə nəticəsində dörd nəfər ölüb. Şəhərin meri İhor Terexov öz Telegram kanalında belə yazıb.
Ukraynanın ikinci ən böyük şəhəri olan Xarkovun Osnovyansk səmtində mülki infrastruktura və yaşayış evlərinə ziyan dəyib. Bu, son yarımildə Xarkova edilən ikinci hücumdur. Birinci hücum zamanı şəhər mərkəzinə endirilən zərbələrdə doqquz nəfər yaralanmışdı.
Oktyabrın 29-da Kiyev də Rusiya PUA-ları ilə vurulub. Paytaxtın meri Vitali Kliçkonun Telegram hesabında yazdığına görə, birinin durumu ağır olmaqla altı nəfər yaralanıb.
2022-ci ilin fevralında Rusiya Ukrayna ərazisinə təcavüz edib.
NATO: Şimali Koreya hərbçilərinin Rusiyaya gəlməsi Putinin 'çarəsiz' durumda olduğunu göstərir
NATO Rusiyanın Ukrayna ilə həmsərhəd Kursk bölgəsinə Şimali Koreya hərbçilərinin yerləşdirilməsini təsdiqləyib. Qurumun baş katibi Mark Rutte onların Rusiyaya gəlişini Ukraynadakı savaşda "önəmli eskalasiya" adlandırıb. O, oktyabrın 28-də Brüsseldə verdiyi açıqlamada həmin sözləri dilə gətirib.
Baş katibin fikrincə, Rusiyanın müharibədə 600 mindən çox ölü və yaralı hərbçisi olduğundan prezident Vladimir Putin "çarəsiz" durumdadır. Rutte düşünür ki, Rusiyaya öncə silah-sursat tədarükü, indi də hərbçilərin göndərilməsi Şimali Koreya ilə əlaqələrinin genişlənməsinə işarədir.
Şimali Koreyanın 3 mindən çox əsgər göndərdiyi bildirilir. Daha 12 min hərbçinin də dekabrda Rusiyaya yerləşdirilməsi gözlənilir. Bunların arasında döyüş təyyarəsi pilotlarının da yer aldığı deyilir.
Ekspertlərin olaya münasibəti birmənalı deyil
Bəziləri Şimali Koreya dəstəyinin Rusiya qoşunlarını gücləndirəcəyini, digərləri isə onların Rusiya ərazisini qorumaq və tutulan bölgələrdə müdafiə xətləri inşa etmək üçün gətirildiyini deyirlər.
Cənubi Koreya siyasətçiləri bildirirlər ki, şimallıların əsgərləri döyüş bölgələrində yer almasalar da, hərbi avadanlıqdan, o sıradan PUA-lardan istifadə ilə bağlı təlimlərə qatılırlar.
Həftəsonu Vaşınqtonda ABŞ müdafiə naziri Lloyd Ostin (Lloyd Austin) və dövlət katibi Antoni Blinken (Antony Blinken) Cənubi Koreya həmkarları ilə görüşəcək. Pentaqon sözçüsü Sabrina Sinqh (Sabrina Singh) deyib ki, ABŞ-nin verdiyi silahlardan şimali koreyalılara qarşı çəkinmədən istifadə etmək olar.
Beynəlxalq sanksiyalar altında olan Rusiya və Şimali Koreya, özəlliklə Ukrayna müharibəsi başlayandan bəri hərbi və ticari əlaqələrini genişləndirir. İddialara görə, Şimali Koreya Rusiyaya silah-sursat, o cümlədən raketlər tədarük edəcək. Əvəzində isə Rusiya rəsmi Pxenyanın mübahisəli kosmik proqramının inkişaf etdirilməsinə yardım göstərəcək. ABŞ iki ölkə arasında dərinləşən əlaqələrdən narahatlığını dəfələrlə dilə gətirib.
Ötən həftə Şimali Koreya hərbçilərinin döyüş zonasına yerləşdirildiyinə diqqət çəkən Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski hər iki ölkəyə qarşı "hiss olunacaq" beynəlxalq basqını vacib sayıb.
Özbəkistanda hakim partiya müxalifətsiz seçkilərdə rahat qələbə qazanıb
Oktyabrın 27-də Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyoyevə loyal hakim partiya parlament seçkilərində asanlıqla qalib gəlib, - AzadlıqRadiosunun Özbəkistan bürosu Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) açıqladığı ilkin sonuclara dayanaraq belə bildirib.
MSK Mirziyoyevin Liberal Demokratik Partiyasının parlamentin aşağı palatasındakı 150 yerdən 64 yeri tutacağını açıqlayıb. Ölkədə keçirilən islahatlar və Mirziyoyevin seçkilərdə "güclü rəqabət" olacağı proqnozuna baxmayaraq, nəticələr bu cür olub.
Seçkilərə qatılmaq istəyən müxalifət partiyaları qeydiyyata alınmayıb. Əvəzində, ekspertlərin fikrincə, prezidentə yaxın dörd "cib" siyasi qüvvə hakim partiyaya "müxalif" olub və, beləcə, parlamentdə təmsil olunmaq üçün bütün beş partiya tələb edilən həddi keçə bilib.
MSK-nın açıqladığına görə, seçici fəallığı 75 faiz olub və seçkilər baş tutmuş sayılıb.
Seçkini izləyənlər, insan haqları qrupları və siravi vətəndaşlar həmin rəqəmə inanmırlar.
AzadlıqRadiosunun özbək xidməti ölkə vətəndaşlarına istinad edərək seçki fəallığının çox aşağı olduğunu bildirib. "ABŞ-dəki seçkilər bizdən ötrü ölkəmizdəkindən daha önəmlidir", - sosial şəbəkə istifadəçilərdən birinin sözləridir.
ATƏT müşahidəçi qrupunun ilkin rəyində deyilir ki, səsvermə, səslərin sayılması və nəticələrin müəyyənləşdirilməsi zamanı müşahidəçilər problemlərlə üzləşiblər. Bildirilir ki, şəffaflığın və rəsmilərin seçki fəallığı və nəticələrə aid bilgilərə güvəni artırmaq üçün daha çox iş görülməlidir.
İslahatların bəlli irəliləyişlərə yol açdığını bildirən ATƏT-in qısamüddətli müşahidəçilər missiyası eyni zamanda etiraf edib ki "toplaşma, ifadə və digər azadlıqların gerçəkləşdirilməsi sahəsində önəmli çağırışlar qalmaqdadir".
Ölkə konstitusiyası və seçki məcəlləsinə dəyişikliklərdən sonra ilk dəfə səsvermə qarışıq seçki sistemi modeli üzrə keçirilib - 75 deputat majoritar, digər 75 nəfərsə partiya siyahıları üzrə parlamentə seçilib.
İran İsraili hava zərbələri ilə hədələyib
Hərbi obyektləri atəşə tutulan İran İsraili cavab zərbələri ilə hədələyib. Bu hədələri İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (İİKK) qərargah rəisi Hüseyn Salami dilə gətirib. O, oktyabrın 28-də deyib ki, İsrail iki gün əvvəlki hava zərbələrinə görə acı fəsadlarla qarşılaşacaq.
İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü də rəsmi Tehranın İsrailə cavab vermək üçün əlindəki bütün vasitələrdən yararlanacağını söyləyib.
İsrail oktyabrın 26-da İranın hərbi obyektlərinə dəqiq və uğurlu zərbələr endirdiyini açıqlayıb və bunun oktyabrın 1-də İsrail ərazisinə buraxılan raketlərə cavab olduğunu deyib. İran da bəyan edib ki, onun raket hücumu İsrailin daha öncə İİKK-nın bir neçə yüksəkrütbəli zabitinin öldürülməsinə cavab idi.
Ekspertlər düşünürlər ki, bu yolla hər iki ölkə böyük savaşdan boyun qaçıra bilib.
Zərbələrdən öncə İsraildən xəbərdarlıq aldığını və atılan raketlərin çoxunun zərərsizləşdirildiyini bildirən İran dörd hərbçisinin həlak olduğunu da etiraf edib.
Ölkənin ali dini lideri Əli Xamenei zərbənin "yanlış hesablanmış" olduğunu desə də, ölkəsini cavab atəşinə səsləməyib.
H.Salami də Qəzza və Livanda İranın dəstəklədiyi qruplaşmalara qarşı müharibə aparan İsrailin son hava zərbələrini "yanlış hesablama və acizlik" göstəricisi adlandırıb.
Peyk görüntülərinə əsasən, İranın hədəfə alınmış hərbi bazalarına ziyan dəydiyi iddia edilir. İran sözügedən ziyan barədə iddiaları təsdiqləməyib.
İqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə ayrılan 41 milyard dolları 'gördüm' deyən yoxdur
İqlim layihələrinə ayrılan 24-41 milyard dollar arası vəsaitin hesabatı düzgün aparılmayıb. AzadlıqRadiosu bu xəbəri yayarkən "Oxfam"ın Dünya Bankı və Beynəlxalq Valyuta Fondunun Vaşinqtonda keçiriləcək illik toplantısı ərəfəsində açıqladığı sonuncu hesabata dayanıb.
"Oxfam" 2017-2023-ci illərdə ayrılan maliyyə barədə hesabatların düzgün aparılmadığını bildirib. Vəsaitin nəyə və necə xərclənməsi aydın bilinmədiyindən ayrılan maliyyənin nəyə təsir göstərdiyini hesablamaq mümkünsüzdür. Üstəlik, pulların az və ortagəlirli ölkələrə ayrılması da qeyri-müəyyən qalır.
Bütün bankların iqlimə ayırdığı toplam vəsaitin 52 faizi Dünya Bankının payına düşür.
"Bu… gözdənqaçırma deyil"
Azərbaycanda bu il keçiriləcək COP-29 sammitində iqlim dəyişikliyinə ayrılan maliyyə başlıca müzakirə mövzularından biri olacaq.
"Bu, adicə bürokratik gözdənqaçırma deyil. COP-da bu il əldə etməli olduğumuz nailiyyətləri pozmaq üçün güvənin təməldən sarsıdılmasıdır", - "Oxfam International"ın Vaşınqton nümayəndəliyin başçısı Keyt Donald (Kate Donald) belə deyib.
Sözügedən maliyyənin necə istifadə edildiyi barədə bilgi almağın çətinliyindən gileylənən nümayəndəlik rəhbəri bu prosesin şəffaf və hər kəsə, özəlliklə bu vəsaitdən yararlanacaq icmalara açıq olmasının önəmini vurğulayıb.
Həbsdə olan azərbaycanlı Nobel mükafatçısı xəstəxanaya yerləşdirilib
Həbsxanada olan İran azərbaycanlısı, Nobel Mükafatı laureatı və insan haqları qoruyucusu Nərgiz Mohəmmədi Tehran xəstəxanalarından birinə yerləşdirilib. Onun əri oktyabrın 27-də AzadlıqRadiosuna belə deyib və xanımının sağlığı ilə bağlı iki aydan çox problem yaşayandan sonra müalicəsinə başlandığını bildirib. N.Mohəmmədiyə doqquz həftəyə yaxın tibbi yardım göstərilməsinə icazə verilməyib.
"Nərgiz Mohəmmədinin, axır ki, xəstəxanaya yerləşdirilməsi vətəndaş cəmiyyəti və insan haqları müdafiəçiləri ilə "Nərgizə Azadlıq Koalisiyası"nın dəstəyinin, beynəlxalq ictimaiyyət və medianın basqısının sonucudur", - Nobel mükafatçısının əri Tağı Rəhmaninin X sosial şəbəkəsində açıqladığı sözlərdir.
Parisdə yaşayan Rəhmani bunu da deyib ki, tibbi yardımın gecikdirilməsi, xanımının həbsxanada keçirdiyi illər və tək saxlanılma ortamı səhhətində ciddi problemlər yaradıb. 52 yaşlı N.Mohəmmədi son 20 ildə dəfələrlə həbs edilib və sonra azadlığa buraxılıb. İndi o, "İran əleyhinə təbliğat" yaymaqda suçlanaraq bir illik həbs cəzasını çəkməkdədir.
Moskva Ukraynanın şərqində irəlilədiyini iddia edir
Rusiya ordusu Ukraynanın şərqində irəlilədiyini iddia edir. Ukrayna hakimiyyəti isə oktyabrın 27-də Xersonun mərkəzinin amansız hücumlara məruz qaldığını, azı iki dinc sakinin öldürüldüyünü açıqlayıb.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin bir daha Kiyevi hədələyib. O deyib ki, Qərb müttəfiqləri Ukraynaya onun ərazilərinin dərinliklərini uzaqmənzilli silahlarla vurmağa icazə versə, Kreml buna cavab verəcək.
"Bunu hələ deməyə tezdir, ancaq hərbi idarəmiz bu barədə düşünür və müxtəlif reaksiyalar təklif edəcək", – Putin oktyabrın 27-də dövlət televiziyasına deyib.
Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski Qərb tərəfdaşlarına bu icazəni almaq üçün təzyiq göstərir. Qərb isə sərhəd regionundan kənarda belə silahların istifadəsinin münaqişəni genişləndirəcəyindən ehtiyatlanır.
Rusiyanın Müdafiə Nazirliyi ordunun İzmaylovka kəndini tutduğunu açıqlayıb. Ukraynanın bu kəndi Donetsk vilayətindəki Kuraxovo sənaye mərkəzindən şimalda yerləşir.
Xersonun mərkəzinə isə Rusiya dron və raket zərbələrini intensivləşdirib. Bu şəhərin 280 minə yaxın əhalisi olduğu bildirilir. Zərbələr nəticəsində iki nəfər həlak olub, yaralılar var.
Ukrayna ordusu cəbhədə vəziyyətin çətin olduğunu, düşmənin canlı qüvvə və avadanlıq məsələsində üstünlüyünü saxladığını bildirib.
'Saxarov' azadlıq mükafatı Venesuela müxalifətçilərinə verilib
Oktyabrın 24-də Avropa Parlamenti venesuelalı müxalifətçilər Mariya Korina və Edmundo Qonsalesi Andrey Saxarov adına "Düşüncə azadlığı" mükafatı ilə təltif edib.
Laureatlar mükafata "azadlıq və demokratiyanın bərpası uğrunda mübarizə aparan Venesuela xalqını təmsil etdikləri" üçün layiq görülüblər.
2024-cü ilin iyulunda Venesuelada prezident seçkiləri keçirilib. Müxalifətin açıqladığı nəticələrə görə, onların namizədi Qonsales inandırıcı qələbə qazanıb. Lakin milli seçki şurası indiki prezident Nikolas Maduronu qalib elan edib.
Avqusta müxalifət bütün səsvermə protokollarını təqdim edəndən dərhal sonra 75 yaşlı Qonsales və 56 yaşlı Korina ilə bağlı istintaqa başlanılıb. Onlar yalan məlumatlar yaymaq, itaətsizlik çağırışları, üsyana təhrik və cinayətkar sövdələşmədə ittiham olunurlar. O vaxtdan bəri Marina Korina Maçado Venesuelada gizlənir. Edmundo Qonsales ölkəni tərk edə bilib və İspaniyada məskunlaşıb.
17 oktyabr
Qubad İbadoğlu 2024-cü il Saxarov mükafatının finalçısı seçilib
Oktyabrın 17-də Avropa Parlamentinin Xarici Əlaqələr və İnkişaf komitələrinin üzvləri gizli səsvermə yolu ilə 2024-cü il Saxarov mükafatının üç finalçısını seçiblər. Onlardan biri azərbaycanlı akademik və antikorrupsiya fəalı professor Qubad İbadoğludur.
Yekun siyahıda Venesueladakı demokratik qüvvələrin lideri Mariya Korina Maçado və son seçkilərdə ölkənin prezidenti seçildiyi bildirilən Edmundo Qonsales Urrutiyanın (vahid nominasiya) da adları var. Digər nominantlar isə "Qadınlar Sülh Uğrunda" və "Günəşin Qadınları" (İsrail/Fələstin) təşkilatlarıdır (vahid nominasiya).
Bir həftə sonra, oktyabrın 24-də Prezidentlər Konfransı (Avropa Parlamentinin prezidenti Roberta Metsola və siyasi qrupların liderləri) Fikir azadlığı üzrə Saxarov mükafatının 2024-cü il üzrə laureatını seçəcək. Qalib(lər)in adları Strasburqda keçiriləcək plenar iclasda elan olunacaq.
50 min avro fondu olan mükafatın təqdimat mərasimi bu ilin dekabrında Strasburqda plenar iclasda baş tutacaq. Final mərhələsinə adlayan hər üç namizəd mükafatlandırma mərasiminə dəvət olunacaq.
Professor Qubad İbadoğlunun Saxarov mükafatına namizədliyi Avropa Parlamentinin Yaşıllar-Azad Avropa Birliyi fraksiyası tərəfindən irəli sürülüb. "İbadoğlu insan haqları müdafiəçisi, rejimin və mədən sənayesinin tənqidçisidir. Bu, Bakıdakı COP29-dan bir neçə həftə əvvəl Azərbaycana göndərilmiş güclü mesajdır!", – X şəbəkəsində paylaşılan mesajda deyilib.
Tanınmış sovet fizika alimi, siyasi dissident Andrey Saxarovun şərəfinə verilən Fikir azadlığına görə Saxarov mükafatı Avropa İttifaqının insan haqları üzrə ən yüksək mükafatıdır. O, 1988-ci ildən bəri hər il parlament tərəfindən fərdlərə və ya təşkilatlara insan hüquqlarının və əsas hüquqların müdafiəsi, xüsusilə ifadə azadlığı, azlıqların hüquqlarının qorunması, beynəlxalq hüquq, demokratiyanın inkişafı və qanunun aliliyinin müdafiəsi sahəsində gördükləri işlərə görə verilir.
Nelson Mandela və Anatoli Marçenko, həmçinin dissidentlər, siyasi liderlər, jurnalistlər, hüquqşünaslar, vətəndaş cəmiyyəti fəalları, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və təhsil hüququna görə mübarizə aparan uşaq hüquqları fəalı bu mükafata layiq görülüblər.
Bu mükafatı almış Nelson Mandela, Malala Yusufzay, Deni Mukveqe və Nadya Murad Nobel Sülh Mükafatını da layiq görülüblər.
Xatırlatma
Q.İbadoğlu ötən il iyulun 23-də həbs edilmişdi. O, Cinayət Məcəlləsinin (CM) 204.1-ci (Satış məqsədi ilə saxta pul... və ya xarici valyuta hazırlama, əldə etmə və ya satma - mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham olunub. Daha sonra ona qarşı CM-in 167-3.1-ci (dini ekstremist materialları hazırlama, saxlama və ya yayma) maddəsi ilə yeni ittiham irəli sürülüb. Q.İbadoğlu ittihamları saxta adlandırıb.
Bu il aprelin 22-də onun barəsində seçilmiş həbs-qətimkan tədbiri ev dustaqlığı, daha sonra isə müstəntiqin qərarı ilə polisin nəzarətinə verilmə ilə əvəz olunub.
Q.İbadoğlu dövlət qeydiyyatına alınmayan Azərbaycan Demokratiya və Rifah Partiyasına (ADR) rəhbərlik edib. Amma ev dustaqlığına buraxılandan sonra səhhəti ilə bağlı siyasi fəaliyyətinə fasilə verdiyini açıqlayıb.