Hansı şərtlər Azərbaycan üçün daha çətindir?
«Şərq-Qərb» Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Ərəstun Oruclu hesab edir ki, Fəaliyyət Planında Azərbaycanın üzləşəcəyi ən ciddi məsələ Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində gücdən istifadənin istisna olunmasıdır. Əslində, Bakının ATƏT və Avropa Şurası qarşısında da belə öhdəliklər götürdüyünü xatırladan ekspert, hesab edir ki, beynəlxalq qurumların Azərbaycanla əməkdaşlığında bu xətt təkrarlanmaqla yanaşı, həm də getdikcə güclənməkdədir. Bu baxımdan Azərbaycanın götürdüyü bu öhdəliyə necə əməl edəcəyi xeyli suallar doğurur. Qaldı kı, demokratik inkişaf, azad və ədalətli seçkilər keçirməklə demokratiyanı inkişaf etdirməklə bağlı digər öhdəliklərə, cənab Oruclu bu məsələdə Azərbaycanın elə də ciddi problemlə üzləşəcəyinə inanmır:
Ərəstun Oruclu hesab edir ki, bu gün Avropa Birliyi üçün əsas məsələ enerji təhlükəsizliyidir. Bu baxımdan Bakı öz öhdəliklərini yerinə yetirəcəksə, birliyin seçki, insan hüquqları və digər məsələlərlə bağlı ciddi şəkildə Azərbaycandan nə isə tələb edəcəyi az inandırıcı görünür.
Politoloq Rasim Musabəyov isə, Fəaliyyət Planında tərəflər arasındakı öhdəliklərin vaxtilə Azərbaycanın Avropa Şurası qarşısında götürdüyü öhdəliklərdən elə də fərqlənmədiyini deyir. O, hesab edir ki, yeganə fərq planda müddətin qeyd olunmamasıyla bağlıdır. Qaldı ki, nəyin daha çox hökumət üçün çətin qəbul ediləcəyinə, politoloqa görə, bu, ölkədə demokratik mexanizmin yaradılmasıyla bağlı olacaq: «Mənə elə gəlir ki, tələb olunan dəyişikliklər kifayət qədər çətindir. Baxın, qonşu Türkiyə azadlıq yolunda Azərbaycandan xeyli çox iş görüb, amma onların da qarşısında bir çox problemlər var».
Öhdəliklər yerinə yetirilməzsə, AB-nin Azərbaycanla əməkdaşlığı dərhal dayandıra bilməsiylə bağlı deyilənlərə gəlincə, cənab Musabəyov hesab edir ki, «Qonşuluq Siyasəti»nə elə ölkələr qoşulub ki, həmin dövlətlərdə insan hüquqlarıyla bağlı vəziyyət daha pisdir: «Qonşuluq Siyasəti»nin iştirakçısı olan Liviya, İordaniya və Misir insan hüquqları baxımından heç də Azərbaycandan irəlidə getmir. Ona görə də, burda kimisə qonşuluqdan çıxarmaq məsələsi yoxdur».
Sülh və Demokratiya İnstitutunun eksperti Arif Yunus isə, hesab edir ki, bəzi iqtisadi prioritetləri çıxmaq şərtilə, öhdəliklərin əksəriyyəti kağız üzərində həllini tapacaq ki, birliklə hər hansı gərginlik yaşanmasın.
Yeni Azərbaycan Partiyası icra katibinin müavini Mübariz Qurbanlı isə, demokratik proseslərin həyata keçirilməsilə bağlı Azərbaycanın hər hansı problemi olmadığını deyir. Əsas çətinliyin Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllilə bağlı götürülən öhdəlik olduğunu deyən cənab Qurbanlı, bildirir ki, bu işdə Azərbaycana həm Avropa Birliyi, həm də digər beynəlxalq qurumlar yardım etməlidir.
