Mövlud MÖVLUD
Yağış səhərəcən yağsın şəhərə,
Hamının dərdini yusun aparsın.
Quşlar qonaq gəlsin mavi Xəzərə,
Balıqlar evinə yosun aparsın.
II Qismət
Bakıya yağış yağır. Yadıma Qazaxın yağışlı günləri düşür.
Ötən əsrin 96-ci ilində, iyulun axırlarında rayon məscidində İşa namazını bitirib, gecə zikrləri edirdik.
Birdən göy guruladadı, şimşək çaxdı, şıdırğı yağış yağmağa başladı.
Hamımız evə necə gedəcəyik deyə dərdləndik. Bircə cüppəli, saqqallı nəqşibəndilər öz aləmlərində idilər:
Hələ ləng-ləng ləngəm...
Hələ ləng-ləng ləngəm...
İməkləyə-iməkləyə qonşumuz Məhəmmədə yaxınlaşdım. Məhəmməd onda universitetə hazırlaşırdı.
Əksər Qazax gəncləri kimi, o da abituriyentlik dönəmini möminliklə keçirirdi. Sakitcə qulağına əyildim:
- Maqo, məni evə ötürərsən?...
- Qorxursan?
- Yox eyy, darıxıram. Tək getmək istəmirəm.
- Yaxşı, apararam... Avara...
Əlini atıb saçlarımı qarışdırdı.
Zikrimizi bitirib məsciddən çıxdıq. Yağış güclənmişdi. Məhəmməd qolumdan tutub “qaçdıq” dedi. Addımlarımızı yeyinlədib təzəcə uzaqlaşırdıq ki, qonşumuz Kamalın arxadan bizi çağırdığını eşitdik:
- Dınqış, (Vay dədəm vay, sirr açıldı. Yaxşı, boynuma alıram: Uşaqlıqda məni belə çağırırdılar) məni də gözləyin, dərdiş!...
- Tez elə. Suya batdıq...
Kamal ikicə addım atmışdı ki, ayağı sürüşdü. Arxası üstə yerə dəydi. Çığırıb ağlamağa başladı. Onu tələsdirdiyimə peşman oldum. Ağlamsınıb Məhəmmədə yalvardım:
- Qurvan olum, ay Maqo, kömək elə...
Məhəmməd əyilib onu ayağa qaldırmaq istəyəndə Kamal daha bərkdən ağladı:
- Dəyməyin, dəyməyin!... Qırıldı ayağım... Qırıldı!...
- Ə, boş-boş danışma. Qırılmaq nədi?
- Yox əə, Məhəmməd, mən bilirəm, ayağım qırıldı.
Kamalın göz yaşı selləmə yağışa qarışmışdı:
- Mən öləcəm, papam-mamam yetim qalacaq.
Məhəmməd güldü:
- Dəli olma, dur ayağa, ağlama, kişisən!...
Birtəhər Kamalı ayağa qaldırıb, evə apardıq. O, yolboyu ağladı.
Təpədən dırnağa suya batmışdıq. Ağlağan dostumuzu birtəhər kiridib evlərinə ötürə bildik.
Daha yağışdan qorxumuz yoxdu, islana bildikcə islamışdıq, suyumuz süzülə-süzülə yavaş-yavaş evə sarı üz qoyduq.
Evimizə ötürəndə Məhəmməd məni bağrına basıb, ağ fəsimin altından çıxan tellərimdən öpdü.
Vədələşdik ki, sabah saat 6-da görüşüb sübh namazına birlikdə gedək. Məhəmməd üzünü çevirib getmək istəyəndə arxasınca səsləndim:
- Maqo!
- Hə...
- Mən qorxmurdum eyy, “prosto” darıxırdım. Ona görə səninlə gəlmək istədim.
Məhəmməd güldü:
- Bilirəm. Bilirəm. Get evə, get yat. Sabah sübhə duracaqsan.
***
Bakıya yağış yağır. Yadıma Qazaxın yağışlı günləri düşür.
2005-ci ilin avqustu idi. Namaz məni təzəcə atmışdı. Oxuduğum kitablar başımı xarab eləmişdi.
Mənəvi böhran keçirirdim.
Hər gün rayonun avaralarına qoşulub vurmağa gedirdim. Səhərə kimi qumar oynadığımız olurdu.
Sevdiyim qıznan gündə dalaşırdım. Nə edəcəyimi bilmirdim. Bir dəfə yenə yağışlı bir gündə vurub, qıza zəng elədim, telefonda ağzımın qatığını dağıtdığıma görə “adboy” verdi.
Bugünkü kimi yadımdadır: ağappaq uzunqol köynəyimi şalvarımın üstünə atıb qızgilin məhləsinə getdim.
Damağımdakı siqaretin məni daha da kədərli göstərdiyini düşünürdüm. Gedib düz qızgilin eyvanının altında dayandım:
- Qərənfiiiiilllll, mən səni sevirəəəəəəmmm!... Eşidirsən, sevirəəəmmm...
Alnımı balkonun ayağına söykəyib ağlamağa başladım.
Qərənfilin qardaşının torpaq dadı verən təpikləri kiritdi məni. Sonra yumruqlar yağmağa başladı üstümə.
Ömrümdə heç belə döyüldüyüm olmamışdı. Qərənfilin anası məni oğlunun əlindən güc-bəla ilə aldı.
Kiminlə dalaşdığımı evdə boynuma almasam da, axşam hamı hər şeyi bildi.
Nənəmin yekəməmə "podruqa"ları bütün baş verənləri bizimkilərin ovcuna qoymuşdular.
Səhəri gün danlaq və tənə yağışı altında özümü hamama verib, Cənabət qüslü aldım. Nənəmgilə dedim ki, hazırlaşın, axşam sizi bir yerə aparacam.
Məğrib namazına yarım saat qalmış onları məscidə apardım.
Müəzzindən xahiş elədim ki, bu gün əzanı mən verim. Razılaşdı. Minarəyə çıxıb əzan çəkdim.
"Hayyə-aləl sələh" (Nicata tələsin) yerinə gələndə ağlamaq tutdu məni.
Birtəhər əzanı bitirib, aşağı düşdüm. Bizimkilər ağlaşırdılar. Məğrib namazını qılıb evimizə qayıtdıq.
Sonralar bir də məscidə getmədim, elə o vaxtdan da namaz qılmıram.
Çəkdiyim o əzan uşaqlığımla, saflığımla, möminliyimlə vidalaşmağım idi.
***
Hər dəfə Bakıya yağış yağanda yadıma Qazaxın yağmurlu günləri düşür.
Yağışlı gecələrdə evə tək qayıtmaq istəmirəm. Qorxmuram. Darıxıram. Və gözlərimdən üzümə yağış yağmağa başlayır.
"525"
Yağış səhərəcən yağsın şəhərə,
Hamının dərdini yusun aparsın.
Quşlar qonaq gəlsin mavi Xəzərə,
Balıqlar evinə yosun aparsın.
II Qismət
Bakıya yağış yağır. Yadıma Qazaxın yağışlı günləri düşür.
Ötən əsrin 96-ci ilində, iyulun axırlarında rayon məscidində İşa namazını bitirib, gecə zikrləri edirdik.
Birdən göy guruladadı, şimşək çaxdı, şıdırğı yağış yağmağa başladı.
Hamımız evə necə gedəcəyik deyə dərdləndik. Bircə cüppəli, saqqallı nəqşibəndilər öz aləmlərində idilər:
Hələ ləng-ləng ləngəm...
Hələ ləng-ləng ləngəm...
İməkləyə-iməkləyə qonşumuz Məhəmmədə yaxınlaşdım. Məhəmməd onda universitetə hazırlaşırdı.
Əksər Qazax gəncləri kimi, o da abituriyentlik dönəmini möminliklə keçirirdi. Sakitcə qulağına əyildim:
- Maqo, məni evə ötürərsən?...
- Qorxursan?
- Yox eyy, darıxıram. Tək getmək istəmirəm.
- Yaxşı, apararam... Avara...
Əlini atıb saçlarımı qarışdırdı.
Zikrimizi bitirib məsciddən çıxdıq. Yağış güclənmişdi. Məhəmməd qolumdan tutub “qaçdıq” dedi. Addımlarımızı yeyinlədib təzəcə uzaqlaşırdıq ki, qonşumuz Kamalın arxadan bizi çağırdığını eşitdik:
- Dınqış, (Vay dədəm vay, sirr açıldı. Yaxşı, boynuma alıram: Uşaqlıqda məni belə çağırırdılar) məni də gözləyin, dərdiş!...
- Tez elə. Suya batdıq...
Kamal ikicə addım atmışdı ki, ayağı sürüşdü. Arxası üstə yerə dəydi. Çığırıb ağlamağa başladı. Onu tələsdirdiyimə peşman oldum. Ağlamsınıb Məhəmmədə yalvardım:
- Qurvan olum, ay Maqo, kömək elə...
Məhəmməd əyilib onu ayağa qaldırmaq istəyəndə Kamal daha bərkdən ağladı:
- Dəyməyin, dəyməyin!... Qırıldı ayağım... Qırıldı!...
- Ə, boş-boş danışma. Qırılmaq nədi?
- Yox əə, Məhəmməd, mən bilirəm, ayağım qırıldı.
Kamalın göz yaşı selləmə yağışa qarışmışdı:
- Mən öləcəm, papam-mamam yetim qalacaq.
Məhəmməd güldü:
- Dəli olma, dur ayağa, ağlama, kişisən!...
Birtəhər Kamalı ayağa qaldırıb, evə apardıq. O, yolboyu ağladı.
Təpədən dırnağa suya batmışdıq. Ağlağan dostumuzu birtəhər kiridib evlərinə ötürə bildik.
Daha yağışdan qorxumuz yoxdu, islana bildikcə islamışdıq, suyumuz süzülə-süzülə yavaş-yavaş evə sarı üz qoyduq.
Evimizə ötürəndə Məhəmməd məni bağrına basıb, ağ fəsimin altından çıxan tellərimdən öpdü.
Vədələşdik ki, sabah saat 6-da görüşüb sübh namazına birlikdə gedək. Məhəmməd üzünü çevirib getmək istəyəndə arxasınca səsləndim:
- Maqo!
- Hə...
- Mən qorxmurdum eyy, “prosto” darıxırdım. Ona görə səninlə gəlmək istədim.
Məhəmməd güldü:
- Bilirəm. Bilirəm. Get evə, get yat. Sabah sübhə duracaqsan.
***
Bakıya yağış yağır. Yadıma Qazaxın yağışlı günləri düşür.
2005-ci ilin avqustu idi. Namaz məni təzəcə atmışdı. Oxuduğum kitablar başımı xarab eləmişdi.
Mənəvi böhran keçirirdim.
Hər gün rayonun avaralarına qoşulub vurmağa gedirdim. Səhərə kimi qumar oynadığımız olurdu.
Sevdiyim qıznan gündə dalaşırdım. Nə edəcəyimi bilmirdim. Bir dəfə yenə yağışlı bir gündə vurub, qıza zəng elədim, telefonda ağzımın qatığını dağıtdığıma görə “adboy” verdi.
Bugünkü kimi yadımdadır: ağappaq uzunqol köynəyimi şalvarımın üstünə atıb qızgilin məhləsinə getdim.
Damağımdakı siqaretin məni daha da kədərli göstərdiyini düşünürdüm. Gedib düz qızgilin eyvanının altında dayandım:
- Qərənfiiiiilllll, mən səni sevirəəəəəəmmm!... Eşidirsən, sevirəəəmmm...
Alnımı balkonun ayağına söykəyib ağlamağa başladım.
Qərənfilin qardaşının torpaq dadı verən təpikləri kiritdi məni. Sonra yumruqlar yağmağa başladı üstümə.
Ömrümdə heç belə döyüldüyüm olmamışdı. Qərənfilin anası məni oğlunun əlindən güc-bəla ilə aldı.
Kiminlə dalaşdığımı evdə boynuma almasam da, axşam hamı hər şeyi bildi.
Nənəmin yekəməmə "podruqa"ları bütün baş verənləri bizimkilərin ovcuna qoymuşdular.
Səhəri gün danlaq və tənə yağışı altında özümü hamama verib, Cənabət qüslü aldım. Nənəmgilə dedim ki, hazırlaşın, axşam sizi bir yerə aparacam.
Məğrib namazına yarım saat qalmış onları məscidə apardım.
Müəzzindən xahiş elədim ki, bu gün əzanı mən verim. Razılaşdı. Minarəyə çıxıb əzan çəkdim.
"Hayyə-aləl sələh" (Nicata tələsin) yerinə gələndə ağlamaq tutdu məni.
Birtəhər əzanı bitirib, aşağı düşdüm. Bizimkilər ağlaşırdılar. Məğrib namazını qılıb evimizə qayıtdıq.
Sonralar bir də məscidə getmədim, elə o vaxtdan da namaz qılmıram.
Çəkdiyim o əzan uşaqlığımla, saflığımla, möminliyimlə vidalaşmağım idi.
***
Hər dəfə Bakıya yağış yağanda yadıma Qazaxın yağmurlu günləri düşür.
Yağışlı gecələrdə evə tək qayıtmaq istəmirəm. Qorxmuram. Darıxıram. Və gözlərimdən üzümə yağış yağmağa başlayır.
"525"
