12 milyard manat Azərbaycanın bir illik büdcəsi deməkdir. Bu məbləği dollara çevirəndə təqribən 15 milyard dollardan çox edir. 15 milyardsa Gürcüstanın dörd illik büdcəsi deməkdir.
Bu vəsait Azərbaycanda investisiya layihələrinə yönəlib. Yəni həbsxanaların köçürülməsinə, təmirinə, tikintisinə. Məsələn, Zabratdakı bir istintaq təcridxanasının tikilməsinə 55 milyon manat xərclənib. Ali Məhkəmənin yeni binası isə təxminən 70 milyon manata başa gəlib.
Yollardan, körpülərdən danışmırıq. Bu, artıq köhnəlmiş mövzudur. Xəstəxanaların və ya məktəblərin tikilməsi də həmçinin. Eləcə də kommunal infrastrukturun yaxşılaşması...Amma bu vəsait yarılıb, nəticəsi hardadır?
12 MİLYARDDAN PAYINI ALA BİLMƏYƏNLƏR
- Arzum budur ki, kənddə qaz olsun, su olsun, işıq olsun, yol çəkilsin. Məktəbə qaz çəkilsin.
- Sabah instituta girsən bu yolla məktəbə gedə biləcəksən?
- Gedəcəm, amma bir az çətinliklə.
Seymur Bakının iki addımlığındakı Nübar qəsəbəsində yaşayır. AzadlıqRadiosu bu kənddən təzəcə reportaj hazırlayıb.
Görəsən, 12 milyarddan nə qədəri bu iki qəsəbənin problemlərinin birdəfəlik həllinə bəs edərdi? Bir də tək onlarınmı? Yolsuz-izsiz qalan neçə belə qəsəbə, kənd asfalt çəkilişinə növbədə durub...
«NAZİRLİKLƏR ARASINDA LAYİHƏ DAVASI GEDİR»
İqtisadçılara görə, Azərbaycanda investisiya layihələrinə ayrılan pul səmərəsiz xərclənir.
Azad İqtisadiyyata Yardım Mərkəzinin rəhbəri Zöhrab İsmayılın qənaətincə, Azərbaycan hökuməti investisiya layihələrinə start verməzdən öncə yüz ölçüb bir biçməlidir. Daha səmərəli layihələrə qol çəkməlidir. Amma hökumət nə parlamentlə məsləhətləşir, nə Hesablama Palatasıyla, nə də ictimaiyyətlə:
«İndi nazirliklər arasında layihə davası gedir. Layihəni də ən nüfuzlu qurum, nazirlik alır».
«ŞINIXDA YAXŞI XƏSTƏXANA OLMASA...»
YAP-dan olan iqtisadçı Nazim Məmmədov deyilənlərlə razılaşmır. O hesab edir ki, infrastruktur layihələri tədricən bəhrəsini verməkdədir:
«SULUTƏPƏDƏ YAŞAYAN YENƏ BƏRBAD YOLLA GEDİB-GƏLİR»
Zöhrab İsmayıla görə, Nazim Məmmədovun dedikləri gəlişigözəl sözlərdir. Vətəndaş 12 milyardın bəhrəsini demək olar ki, «dadmır»:
«Vətəndaş evdən çıxanda rahat yolda getməlidir. Tutaq ki, Sulutəpə qəsəbəsində yaşayan beş-altı il əvvəl də küçəyə çıxanda bərbad yolları görürdü, indi də. Və ya uşağı məktəbə gedəndə əmin olmalıdır ki, orda istilik var, hələ təhsilin keyfiyyətini qoyuram qırağa. Yaxud əmin olmalıdır ki, suyu günboyu gələcək».
Amma iqtisadçıya görə, Məmmədhəsən əmi bunu hiss eləmir:
«Yeri gəlmişkən, hökumət ən çox nəqliyyat sektoruna investisiya qoyur, təxminən 39 faiz, ikinci yerdə gəlir energetika və sənaye – 14 faiz . Üçüncü yerdə kommunal infrastrukturdur.
BÖLGƏLƏRİN İNKİŞAFINA 2 MİLYARD QOYULSA DA...
İqtisadçı Natiq Cəfərli də Zöhrab İsmayılla həmfikirdir. Onun sözlərinə görə, 12 milyardın təxminən iki milyardı regionların inkişafına yönəlib. Amma iki milyardın müqabilində büdcəyə az qala qəpik-quruş daxil olur:
«Məqsəd Neft Fondundan büdcəyə ayrılan pulların korrupsiya yolu ilə mənimsənilməsidir. Belə təsəvvür yaranır ki, bu investisiya layihələrinin əsas məqsədi onları mənimsəməkdir. Bunu sübut da etmək olar. Məsələn, regionların iqtisadi inkişafı layihəsinə 12 milyardın iki milyardı ayrılıb. Amma regionların dövlət büdcəsinə gətirdiyi gəlir çox cüzidir. Dövlət büdcəsində regionların payı 2,7 faizdir. Büdcəyə regionlardan cəmi 350-450 min manat vəsait daxil olur».
İqtisadçılara görə, investisiyalara qiymət qoymağın vaxtı çatıb.
Son altı ildə Azərbaycan investisiya layihələrinə büdcədən 27 milyard dollar pul ayrılıb.
