Azadlıq radiosu:
- Niyə yaradırdınız bunu [Respublikaçı Alternativ vətəndaş birliyini], yenidən velosiped icad etməyə ehtiyac varmı Azərbaycanda, var müxtəlif spektri əhatə edən qüvvələr, artıq illərdir fəaliyyət göstərən siyasi partiyalar və Respublikaçı Alternativ yeni nə təklif edə bilir ki?
İlqar Məmmədov:
- Bu sual artıq il yarımdır gecikib. REAL vətəndaş birliyi 2008 – ci ilin dekabrında yaranmışdı. Dekabrdakı elan tarixinə gedən yolda biz bəlkə də yarım il intensiv daimi görüşlər keçirirdik gələcək həmtəsisçilər. REAL –ın yaranması o vaxt mürəkkəb müzakirələrin nəticəsi idi. Onda biz qoyduğumuz məqsədlərə yavaş – yavaş gedirik. O məqsədlərdən biri Azərbaycanda respublikaçılıq, cümhuriyyətçilik gündəmini gücləndirməkdir. Hər hansı siyasi partiya, hər hansı ictimai təşkilat, vətəndaş birliyi, hərəkatın əsas mövzusu olur, hansını ki, ən çox inkişaf etdirir və insanlara ən çox yayır. Birinci ola bilər bərabərlik, yüksək vergi, aşağı vergi, bizim əsas yayacağımız və təbliğ etdiyimiz mövzu cümhuriyyətçilikdir. Bu cümhuriyyətçilik mövzusundan, ideyasından digər mövzular çıxır ki, biz onları da əhatə edirik. Müxtəlif mövzularda hazırladığımız mövqe sənədlərimizdə.
Azadlıq radiosu:
- Ümid edirəm ki, respublikaçılıq və cümhuriyyətçilik ideyalarını yayan yeganə qüvvə olduğunuzu iddia etmək niyyətində deyilsiniz. Çünki sizə qədər xeyli təşkilat bu ideyaları bəyan edib və bu barədə daim danışırlar
İlqar Məmmədov:
- Bir var ki, elan edib danışmaq, bir də var ki, biz bunu konkret mövqe sənədlərində ifadə edirik. Müxtəlif mövzular çıxanda biz birinci mövzu kimi məsələn Türkiyə - Ermənistan dialoqu və digər məsələlər hansına ki biz rəsmi mövqe açıqlamışıq, biz orada cümhuriyyətçilik prinsiplərini ən birinci arqument kimi gətiririk. Bu bizi başqa təşkilatlardan fərqləndirir. Biz iddia etmirik ki, siyasi partiyayıq. Biz siyasi partiya deyilik. Biz vətəndaş birliyiyik.
Azadlıq radiosu:
- Nədir bu vətəndaş birliyi, yəni nəmənə?
İlqar Məmmədov:
- Azərbaycanın siyasi dairələrində, o cümlədən geniş ictimai fikir də demək olar, çox formallaşıb təfəkkür. Biz o formallığı bir növ təşkilatçılıq məsələlərinə öz münasibətimizlə qırırıq. Məsələn kimsə bizi partiya kimi görür, kimsə hərəkat kimi görür, kimsə bizi ictimai təşkilat kimi görür.
Azadlıq radiosu:
- Siz özünüzü necə görürsünüz?
İlqar Məmmədov:
- Bizim üçün bunun heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Biz bir qurumuq, təşkilatıq, birliyik nə istəyirsiniz adını qoyun, əsas bizim gündəmdir, əsas bizim mövzulardır, əsas bizim mövqeyimizdir. Bunlar aydın olmalıdır. Tədricən aydınlaşır. Nə qədər ki, bizim təbliğat vasitələrinə, mətbuata mediaya çıxışımız olur, biz onun hamısından istifadə edirik. Bilirsiniz ki, bizim televiziyaya yolumuzu tamam bağlayıblar. Heç bir telekanal daha bizi dəvət etmir.
«MƏNİM TELEVİZİYAYA YOLUM BAĞLIDIR»
Azadlıq radiosu:
- Bu yaxınlarda televiziyada çıxış edirdiniz. «Avroviziya» barədə.
İlqar Məmmədov:
- Bir illik qadağadan sonra ilk dəfə məni televiziyaya dəvət etdilər. Amma heç bir siyasi mövzu danışmaq olmazdı.
Azadlıq radiosu:
- Amma canlı yayımda idiniz, danışa bilərdiniz.
İlqar Məmmədov:
- Onların məkanıdır. Biz «Avroviziya»ya aid siyasi məsələləri qeyd etdik, o cümlədən ümid etdik Azərbaycanın Avropa mədəni məkanına inteqrasiyası siyasi məkana da inteqrasiyanı sürətləndirəcək. Azərbaycanda nə vaxtsa demokratik seçki keçiriləcək, Azərbaycanda nə vaxtsa siyasi məhbus olmayacaq. Bu mövzuları bir – birinə mümkün qədər, özümüzü qəbul olunmuş davranış qaydalarına uyğun aparmalıyıq. Biz gedib başqasının məkanında öz mövzularımızı təbliğ edə bilmərik. İmkan daxilində bunu etdik. Amma siyasi verilişə bizi dəvət edən yoxdur, qətiyyən. Konkret sizin efirdən də deyirəm, heç bir Azərbaycan televiziya kanalı bizi canlı televiziya verilişinə siyasi mövzunu daha danışmağa dəvət etmir və bu baş verdi elə 18 mart referendumundan sonra. Referendumdan sonra 19 – da ANS telekanalında mənim çıxışım oldu, orada mən İlham Əliyevin monarxik davranışlarını çox kəskin tənqid etdim, dedim ki, biz bu respublikaçı, cümhuriyyətçi dəyərlərə söykənən dövlət qurmalıyıq və möhkəmlətməliyik. Faktiki isə İlham Əliyev indi öz ailəsi üçün sülalə yaratmaq istəyir, monarxiya qurmaq istəyir. Bu istiqamətdə gedən müzakirədən sonra tamam qadağan qoyuldu mənim televiziyada ictimai çıxışlarıma.
Azadlıq radiosu:
- Bunu nəyə əsaslanaraq deyirsiniz?
İlqar Məmmədov:
- Çünki o vaxtdan bəri heç vaxt məni siyasi verilişə, canlı efirə dəvət etməyiblər.
Azadlıq radiosu:
- Bəlkə maraqlı deyilsiniz, ona görə?
İlqar Məmmədov:
- Mən düşünürəm ki, hərə öz nəticəsini çıxartmalıdır, faktların ardıcıllığından. Kimsə fikirləşə bilər ki, mən maraqlı deyiləm, bu mövqe maraqlı deyil, kimsə fikirləşə bilər ki, bu cəza tədbiridir.
Azadlıq radiosu:
- Qayıdaq yenə də təşkilatınızın formatında daha doğrusu formatsızlığına, əslində belə bir fikir də formalaşa bilər, bu fikrin də yaşamağa haqqı ola bilər ki, siz təşkilatınızı ona görə belə qeyri formatda saxlayırsınız ki, ənənəvi formatda olan təşkilatlarla müqayisədən qorxursunuz. Yəni partiya olsanız, gərək müəyyən sayda üzvünüz olsun ki, qeydiyyat imkanınız olsun. Müqayisə olunacaqsınız partiyalarla.
İlqar Məmmədov:
- Bu sual müəyyən qədər formalaşmış təfəkkürdən irəli gəlir. Bizə nə imkanlar açır, bir sirri deyim, bizim rəsmi formata girməməyimiz. İndiyə qədər Azərbaycandakı siyasi partiyalar seçki qanunu tənqid ediblər, əsaslı olaraq tənqid ediblər ki, seçki məcəlləsi problemlər yaradır filan. Amma digər tərəfdən bizdə majoritar sistemdir, kim bizə REAL olaraq maneə, qadağa törədə bilər ki, siz müstəqil olaraq, fərd olaraq namizədliyinizi irəli sürməyin və eyni şüarlarla, eyni dizaynlı plakatlarla, eyni formatlı video çarxlarla çıxış etməyin. Siyasi partiyanın, siyasi blokun məqsədi onun tanınmasıdır. Tanınması üçün gərək dövlət qeydiyyatından keçəsən. Mövqeyin, ümumi baxışların mütləq gərək dövlət qeydiyyatından keçsin. Bu yanaşma fərqidir. Siyasi partiyalar Azərbaycanda bunu görmürlər. Biz bunu əvvəldən görmüşük. Çünki bizim yanaşmamız fərqlidir. Biz formallığın məsələlərində ifrata varmağı qüsurlu təfəkkür hesab edirik. Biz indiki seçki məcəlləsinin imkanlarından istifadə edib, normal seçki kampaniyası apara bilərik, indiki şəraitdə. Siyasi partiyalar onun davasını aparırlar ki, bizə tutaq ki seçki kampaniyası dövründə filan qədər saat verilməlidir çünki biz qeydiyyatdan keçirik blok kimi filan, axı nəyə lazımdır, o kanallara onsuz da baxan yoxdur
«BÜTÜN MÜXALİFƏT BİRLƏŞİBSƏ VƏ BİZİ GÖZLƏYİRSƏ, BİZ MƏMNUNİYYƏTLƏ O BİRLİYƏ QOŞULMAĞA HAZIRIQ»
Azadlıq radiosu:
- İlqar bəy, bayaq şikayət edirdiniz ki, sizi kanallara buraxmırlar, indi də deyirsiniz ki, onsuz da onlara baxmırlar. Təşkilat yaradıb, onun formatını düşünərkən sadəcə seçki kampaniyasını düşünmək nə qədər ciddidir?
İlqar Məmmədov:
- Təkcə seçki kampaniyası deyil. Bu format bizə imkan verir ki siyasi partiyalarda üzv olmaq istəməyən, digər tərəfdən bizim təbliğ etdiyimiz, təşviq etdiyimiz gündəliyə dəstək verən insanlar bizə dəstək versinlər. Bir var üzvlük, formal rəsmi üzvlük siyasi partiyada, ictimai birlikdə, bir də var ki, biz vətəndaş birliyiyik, bizə adamlar var ki, sadəcə email yazmaqla, hər hansı mövzuda bizə məsləhət verməklə bizim faktiki tərəfdaşımıza çevrilirlər. Belələrinin sayı çoxdur. Biz onları rəsmiləşdirməyə başlasaq vaxt itkisidir, heç kimə lazım deyil. Bizə rəsmiyyət, formallıq lazım deyil.
Azadlıq radiosu:
- Zorən «Yaplaşdırılan», belə imza qoyub dinləyici, yazır, rejimin yaratdığı xəstə cəmiyyətdə məcburən əsl müxalifət deyilən deyim yaranıb. İlqar bəy, olmazmı ki, Azərbaycanda olan əsl müxalifətçilərlə birlikdə seçkilərə qatılasınız. Bu müxalifəti başda Müsavat olmaqla hamı tanıyır, kimin necə yanaşmasından asılı olmayaraq reallıqla barışmaq lazımdır. Hamınızın birlikdə olması bu rejimi tarixin arxivinə göndərilməsinə gətirib çıxara bilər. Yetər ki, birlikdə olasınız.
İlqar Məmmədov:
- Lap yaxşı, bütün müxalifət birləşibsə və bizi gözləyirsə biz məmnuniyyətlə sabah o birliyə qoşulmağa hazırıq. Müxalifətin bütövlükdə uğuru bizdən asılıdırsa bunun sübutlarını gətirin ki hər şey bizdən asılıdır. REAL – ın və ya şəxsən İlqar Məmmədovun və ya Erkin Qədirlinin və ya şəxsən kiminsə o birliyə qoşulmasından asılıdırsa, vəziyyət o məqamdadırsa, gedək qoşulaq
Azadlıq radiosu:
- REAL deyərkən bilmək istərdim, kimin partiyalara qoşulmasını və ya o birliyə qoşulmasını ehtiva edir dinləyici. Əslində nədən ibarətdir REAL, bir neçə mütəxəssisdən ibarətdir. Belə qiymətləndirmə ilə razısınızmı?
İlqar Məmmədov:
- Bütün bizim həmtəsisçilər qrupu biz birliyin prinsiplərini qoymuşuq o dairəyə hər kəsi qəbul etmirik, üzvlüklə əlaqədar bəzi prinsiplərimiz var. Əvvəllər adı korrupsiya hallarında hallanan insanlar, keçmişdə müəyyən bu cür mənəvi kompromislərə yola verən insanlar bizə məqbul deyil.
«BİZ HEÇ KİMƏ PİS BAXMIRIQ»
Azadlıq radiosu:
- Yəni kimlər?
İlqar Məmmədov:
- Keçmiş məmurlar, yüksək səviyyəli dövlət məmurlar, onlar istəsələr də qəbul etmərik
Azadlıq radiosu:
- İstəyirlərmi?
İlqar Məmmədov:
- Vaxtı gələndə açıqlayarıq. Bizim üçün prinsipial məsələdir ki, fikir verirsinizsə bizim həmtəsisçilər 40 yaşdan o tərəfə keçmir. Əksəriyyəti xarici təhsil alıblar və ya xarici dildə danışırlar, daim beynəlxalq tədbirlərdə Azərbaycanı təmsil edirlər. Geniş beynəlxalq təcrübəyə malikdirlər. Öz sahələrində Azərbaycanda çox tanınan ekspertlərdir. Biz çox yüksək üzvlük plankası qoymuşuq həmtəsisçilər qrupu üçün və o kifayət qədər dar bir dairə qalır. Amma eyni zamanda bizə böyük sayda e-maillər gəlir, məktublar gəlir, zənglər gəlir və o insanlar deyirlər ki biz sizin dəstək qrupuna aidik. Biz onların adlarını bilirik. Bəziləri deyirlər ki, ictimaiyyətə adlarımızın açıqlanmasını istəmirik. Biz onların dəstəyini məsləhət formasında, həmrəylik formasında, dəstək formasında, bizə diqqət formasında məmnuniyyətlə qəbul edirik çünki bu bizim siyasi resursumuzdur. Bu mənada REAL hərəkat cəhətlərini daşıyır. Bir tərəfdən bizi ictimai birlik kimi görənlər var bu da doğrudur. Birlik kimi görənlər var, doğrudur. Hərəkat kimi görənlər var bu da tədricən özünü doğruldur.
Azadlıq radiosu:
- Özünü doğruldur deyərkən konkret olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz. REAL yarandığı gündən bəri iki üç dəfə bəyanat verib
İlqar Məmmədov:
- Dəfələrlə çox mühüm məsələlər üzrə, məsələn Azərbaycanda pensiya məsələləri ilə bağlı, Türkiyə Ermənistan dialoqudur, Azərbaycanda gündəmdə olan müxtəlif siyasi hadisələrdir
Azadlıq radiosu:
- Bunu digər siyasi partiyalar da edir, onlar nəyi etmir ki, siz onu edirsiniz?
İlqar Məmmədov:
- Bilirsiniz, biz siyasi partiyalarla rəqabət aparmırıq. Biz öz gündəliyimizi, öz baxışlarımızı, öz işimizi qururuq. Kim bizi siyasi partiyalara rəqib görürsə ya özündən nagümandır, öz problemləri ilə məşğul olsunlar. Siyasi partiyalar tərəfindən bizə pis baxılmasını biz indiyə qədər hiss etməmişik. Bizə pis baxan yoxdur. Onlar öz işləri ilə məşğuldurlar, biz öz işlərimizlə.
Azadlıq radiosu:
- Sizə pis baxan yoxdur, siz necə?
İlqar Məmmədov:
- Biz də heç kimə pis baxmırıq yəni müxalif siyasi partiyalardan deyirəm.
Azadlıq radiosu:
- Siz müxalifət partiyaları haqqında çox kəskin çıxışlarınızla yadda qalmısınız
İlqar Məmmədov:
- Vaxtilə 2005 –də, 2003 – də
Azadlıq radiosu:
- 2008 –də
İlqar Məmmədov:
- 2008 –də söhbət yalnız seçkidə iştirak edən klonlardan gedirdi.
Azadlıq radiosu:
- Siz hər zaman müxalifətdə olan partiyaların işinin effektliliyini və yaxud seçdiyi taktikanı tənqid etmisiniz.
İlqar Məmmədov:
- Mən özüm müxalifət partiyasının – Milli İstiqlal partiyasının sədr müavini olmuşam beş il ərzində və həmin o beş il ərzində də birləşmiş, birləşməmiş müxalifətin fəaliyyətini daim tənqid etmişəm. Lakin 2008 – ci ildən, bayaq qeyd etdiyim kimi mən bütün sözlərimi artıq demişəm. siyasi partiya sisteminin Azərbaycanca fəaliyyəti haqqında, fəaliyyətsizliyi haqqında, birləşməsi, birləşməməsi haqqında. 2008 –ci ildən bu yana mən bu mövzuda daha danışmıram. Kim o vaxt mənim sözlərimi eşidib nəticə çıxarıb, çıxarmayıb, bu mənim üçün, REAL üçün keçmiş etapdır. Bizim üçün yeni mərhələ başlayıb 2008 –ci ilin 25 dekabrında, biz təsis haqqında qərar qəbul etdik. Ondan bu yana işimizlə məşğul oluruq, hər kəs də öz işi ilə məşğul olsa yaxşı olaR, belə hesab edirik.
«MƏN O ETİRAZ NÜMAYİŞİNİN BAŞINDA İDİM»
Azadlıq radiosu:
- Mübariz soruşur, Neft akademiyasında baş verən hadisə ilə bağlı REAL aksiya keçirəcəkmi? Ümumiyyətlə bir tədbir görüləcəkmi? REAL adına parlament seçkilərində iştirak edəcək namizədlər hansı meyarlara görə seçiləcəklər?
İlqar Məmmədov:
- Keçən il aksiyanın başında, bir neçə min nəfər tələbə iştirak edirdi o aksiyada, biz o xaotik aksiyanı demək olar ki, yoluna qoyduq, mən şəxsən o böyük etiraz nümayişinin başında idim, şəkillərdə də baxa bilərsiniz, video roliklərə də baxa bilərsiniz?
Azadlıq radiosu:
- Necə oldu bu hadisə, yəni ondan beş dəqiqə əvvəl harada idiniz?
İlqar Məmmədov:
- Mən ondan qabaq bir avropalı diplomatla restoranda çörək yeyirdim.
Azadlıq radiosu:
- Yəni siz o aksiyanı planlaşdırmamışdınız?
İlqar Məmmədov:
- O xaotik, heç nədən əmələ gələn aksiya idi. Təsadüfən həmin ərazidə idim yaxınlıqda, restoranda bir də gördük üç min tələbə yığışıb etiraz aksiyası edir, polislər ayrı – ayrı epizodlarda artıq toqquşmalar da olur. Bu zaman mən təbii ki, o diplomatla görüşümü kəsdim, dedim ki, bu etirazlara qoşulmalıyam. Çox gənc uşaqlar idi, kütləvi aksiya təcrübəsi olmayan, etiraz təcrübəsi olmayan, Azərbaycan cəmiyyəti hal – hazırda süstlükdür. Bu cür təcrübəsi olmayan insanlar polislə, Azərbaycanda isə biz bilirik hüquq mühafizə orqanları nə qədər qəddardır, onlar özləri üçün ciddi problemlər yarada bilərdilər. Mənim ağlıma dərhal gələn Özbəkistanda Fərqanə hadisələri oldu, yüzlərlə insanı güllələmişdilər. Bizim də polisə hər hansı ağılsız əmr verilsə idi, o hadisə baş verərdi. O uşaqlara emosiyasız, duyğusuz baxa bilməzdi. Ona görə dərhal çıxdım və o böyük kütləni yönəltdik hüquq mühafizə orqanları ilə yerindəcə razılaşdırılmış məkana, əvvəlcə prezident aparatına doğru getmək istəyirdi kütlə, tələb edirdi, birtəhər həll etdik, Cəfər Cabbarlı meydanına çıxdıq, orada çıxışlar etdik, çıxışlardan sonra tələbələrdən xahiş etdik artıq dağılışmaq vaxtıdır. Çünki ən müxtəlif adamlar, insanlar, məmur da ola bilərdilər, xarici kəşfiyyat orqanı da ola bilərdi, istənilən təxribat törədə bilərdi o uşaqlar etiraz aksiyasını edəndən sonra dağılışdılar, və heç bir insident olmadı. Biz REAL olaraq bu cür məsuliyyətlə hər hansı bir kütləvi aksiya, hər hansı bir fəaliyyətə yanaşırıq. Biz istəmərik ki, bizim adımıza qanlı aksiya, zorakı aksiya yazılsın. Biz bu yolla da davam edəcəyik.
Azadlıq radiosu:
- Bəxtiyar sual verir, belə çıxır ki, bütün aksiyaları tez dağıtmaq lazımdır?
İlqar Məmmədov:
- Aksiyadan aksiyaya fərq var. Mən aksiyaları təkcə Azərbaycanda yox, bizim milli azadlıq hərəkatında tələbə kimi iştirak etmişəm. Bütün aksiyalarda olmuşam. Bilirəm ki, Azərbaycan aksiyaları necə olur, hara gedə bilər, ruhunu, istiqamətini dərhal duyuram. Xaricdə də, Avropada, Amerikada bir çox aksiyaları müşahidə etmişəm, görmüşəm. Aksiyadan aksiyaya fərq var. Demokratiya heç də həmişə küçə aksiyası demək deyil.
Azadlıq radiosu:
- Belə çıxır ki, siz iç duyğunuza etibar edib, gənclərə təklif etdiniz ki, dağılsınlar
İlqar Məmmədov:
- O zaman hadisələr çox sürətlə cərəyan edirdi.
Azadlıq radiosu:
- Belə variant da ola bilərdi aksiyanı təşkil edən adamlar var idi
İlqar Məmmədov:
- Təşkil edəni yox idi
«DUBAY MÜLKLƏRİ İLƏ BAĞLI BƏYANAT VERDİK»
Azadlıq radiosu:
- Və yaxud da orada daha aktiv olan bəzi adamlarla müzakirə edəsiniz
İlqar Məmmədov:
- Siz etiraz aksiyalarını görmüsünüzsə, üç min tələbə gənc etiraz aksiyasına hazırlaşmamış, xaotik çıxıbsa siz orada heç bir müzakirə forumu qura bilməzsiniz. Orada sadəcə liderlik göstərmək lazımdır, istiqamət vermək lazımdır, həmin xaotik aksiyanı intizamlı, idarə olunan hala gətirmək lazımdır, bu da edildi. Heç bir adamın burnu qanamadı, tələbələr öz sözünü dedi, biz öz sözümüzü dedik, hökumət bu sözü eşitdi, ictimaiyyət bu sözü eşitdi və beləliklə də sonra nə edilməli idi ki, aksiyanın məqsədi nə idi ki?!
Azadlıq radiosu:
- Bəxtiyar davam edir, yazır ki, polis həmişə zor tətbiq edə bilər, bəlkə dağılmasa idi aksiya böyüyüb daha ciddi dəyişikliklərə səbəb ola bilərdi. Çünki cəmiyyətdə ciddi dəyişikliklər adətən cəmiyyətin gərgin olduğu vaxtda baş verir. Adi günlərdə dəyişiklik tələb etmək olar, amma cəmiyyət sakit olmağa üstünlük verir.
İlqar Məmmədov:
- Ola bilər. Bu da bir rəydir, bir fikirdir. Hər bir insanın öz fikrini ifadə etmək hüququ var. Bəxtiyar bəy belə görürsə çox yaxşı. Bu onun təsəvvürüdür. Mən orada meydanda idim. Mən görürdüm ki, bu qeyri adi kütlədir, qeyri adi şeydir. Onun böyüməsi ehtimalı ona qarşı Fərqanədəki kimi Azərbaycan hökumətinin repressiv, qanlı aksiya törətməsi ilə eyni şanslardır. Şanslar o cür olanda mən insanların həyatının qorunması tərəfdarıyam, nəinki onları qabağa verib, qanlı aksiya törədib, sonra ondan siyasi kapital qazanmağın.
Azadlıq radiosu:
- Məhərrəm Şahverdi yazır, İlqar müəllim sizi deputat görmək istəyirəm. Siz parlamentə seçilsəniz çoxlarına kəskin pozitiv mövqeyinizlə təsir edə bilərsiniz…
İlqar Məmmədov:
- Mənim xasiyyətimi bilən insanlar bilir ki, əgər ədalətsizlik kəskin, açıq aydın ifadə edirsə özünü mən o ədalətsizliyə kəskin formada da etiraz edirəm. Məhz buna görə də dövlət, televiziyada mənim yerim yoxdur hal – hazırda.
Azadlıq radiosu:
- Turxan yazır, Dubay mülkləri ilə bağlı REAL hansı mövqeni sərgilədi?
İlqar Məmmədov:
- Biz ifadə etdik. Hamımız, Erkin Qədirli də,
Azadlıq radiosu:
- Ayrı –ayrılıqda yoxsa təşkilat adından?
İlqar Məmmədov:
- Bizim media resurslarımız var, biz bu haqda danışdıq.
Azadlıq radiosu:
- Media resurslarınız hansıdır?
İlqar Məmmədov:
- Mənim bloqum, üç min nəfər oxuyur, Natiq Cəfərlinin bloqu, Erkin Qədirlinin bloqu, media, qəzetlərdə, çıxışlarda
Azadlıq radiosu:
- Amma REAL bəyanat vermədi
İlqar Məmmədov:
- REAL – ın adından çıxış edirdi. Mən sizin verilişdə dəfələrlə 44 milyonluq mülk məsələsini qeyd etmişəm. Özü də çıxış edirdim politoloq kimi yox, hər hansı klubun üzvü kimi yox, REAL – ın həmtəsisçisi kimi. Bu bizim rəsmi mövqeyimiz idi.
«REAL-IN HƏMTƏSİSÇİSİ ADI MƏNƏ KİFAYƏT EDİR»
Azadlıq radiosu:
- Yeri gəlmişkən məndən bir sual, sizi narahat etmir ki, siz REAL vətəndaş birliyini yaratmaqla və yaxud siyasi ambisiyaları konkretləşdirməklə ekspert kimi gündəmdən çıxırsınız?
İlqar Məmmədov:
- Ola bilər kimi üçünsə ekspert kimi gündəmdən çıxa bilərəm, digər tərəfdən yəni demək istəyirsiniz media üçün?
Azadlıq radiosu:
- Bəli yəni artıq media sizi müstəqil ekspert kimi görə bilmir.
İlqar Məmmədov:
- Hər halda mən danışdığım sözün arxasında siyasi baxışlar daim durub. Müəyyən dəyərlər durub, indi də durur. Bizim REAL formatında fəaliyyətimiz nəticəsində kimsə adımın qarşısında politoloq yazmayacaqsa və ya siyasi ekspert yazmayacaqsa mənim üçün problem deyil. Mən onsuz da bir çox beynəlxalq tribunalarda, beynəlxalq mediada çıxış edirəm. Mənim üçün prinsipial məsələ deyil adımın yanında nə yazacaqlar. REAL – ın həmtəsisçisi mənə tam kifayət edir.
Azadlıq radiosu:
- Pərviz Abbasov yazır, İlqar müəllim bu payız seçkilərdə qalib gəlmək üçün REAL olaraq hər hansı fərqli üsul və ya metodlardan istifadə edəcəksinizmi? Məsələn gənclərdən ibarət komandanız vasitəsilə qapıdan – qapıya, ailədən – ailəyə kompaniyası.
İlqar Məmmədov:
- Olar, mən seçkilərdə bir neçə ölkələrdə iştirak etmişəm, o cümlədən bir neçə namizədin xaricdə seçki kompaniyasında yardımçısı olmuşam. Bu texnologiyalardan istifadə edəcəyik. Bizim birinci istifadə etdiyimiz texnologiyanı o qədər də görən yoxdur, o qədər də gözə görünmür. Biz faktiki dörd namizəd irəli sürmüşük. Onlar eyni brend adı ilə - REAL adı ilə tanınır. Onlar şəxs kimi müstəqil kimi verirlər amma onlar brend kimi tanınır. Bizim brendin altında gedir. Bunun üçün heç bir formallığa, dövlət qeydiyyatına, seçki komissiyasına müraciətə ehtiyac yoxdur.
Azadlıq radiosu:
- Əminsiniz buna, əslində bu namizəd olan insanları elə REAL yaranmamışdan əvvəl də tanıyırdılar
İlqar Məmmədov:
- Yox bəzilərini geniş tanımırdılar, amma biz o brendi yaratmaqla yeni texnologiyadır. O qədər də adam fikir vermir. Biz rəsmi olaraq müstəqil kimi gedəcəyik amma bizim plakatlar eyni olacaq, şüarlarımız eyni olacaq, televiziya yaxud internet videolarımız eyni üslubda olacaq, dediyimiz söz eyni olacaq. Biz siyasi partiyayıq, siyasi partiya əslində tarixi ədəbiyyatı oxusanız siyasi partiya daim 20 – ci əsrə qədər demək olar ki, qeyri formal mənada mövcud olub. İndi də qərb ədəbiyyatında partiya deyəndə siz daha çox qeyri formal intellektual təfəkkürə malik insanları
Azadlıq radiosu:
- Əslində parlament fraksiyası şəklində
İlqar Məmmədov:
- Elə də demək olar, mürəkkəb tarixi var. Demək istəyirəm ki, partiya konusunu formallaşdıran 20 – ci əsr xüsusilə də Sovet ittifaqı oldu. Sovetlərdə, postsovet ölkələrdə partiya formal bir şey olmalı idi. Niyə formal olmasın. Adımızı siyasi partiya qoymaq istəyirsiniz qoyun, biz etiraz etmirik, biz mahiyyətinə görə hərəkatıq, mahiyyətinə görə siyasi partiyayıq, mahiyyətinə görə ictimai birliyik. Nə istəyirsiniz deyin, qanunlar sizə imkan verir bunun üçün. Bu əslində yeni texnologiyadır. Başqaları da olacaq. Seçkiyə gedən yolda başqalarını da görəcəksiniz.
Azadlıq radiosu:
- Maraqlıdır ki, dinləyicilərdən sual var. İmzasız gəlib, İlqar müəllim mənə yeni oyuncaq tapıb, həyatını hələlik ona həsr etmiş ingilis lordunu xatırladır. Bunun hansı hissəsinə sevinmək olar, hansı hissəsinə kədərlənmək olar.
İlqar Məmmədov:
- İngilis lordu monarxiya təsisatının bir hissəsidir. Biz də cümhuriyyətçiyik.
Azadlıq radiosu:
- Siz deyirsiniz ki, cümhuriyyətçisiniz, amma camaat sizi ingilis lorduna bənzədir.
İlqar Məmmədov:
- Camaat deyəndə, anonim adamdır. Olur da. İngiltərədən gəldikcə populyar ingilis siyasətçisi yarızarafat, yarıciddi demişdi ki, demokratiya əleyhinə ən yaxşı arqument adi seçici ilə beş dəqiqəlik söhbətdir. O ki, qaldı anonim seçiciyə.
«BƏZİ SİYASİ ŞƏXSLƏR VAR Kİ, ELƏ BİL İT DÖYÜŞDÜRÜR»
Azadlıq radiosu:
- Seçicilərinizi indidən aşağılayırsınız
İlqar Məmmədov:
- Yox, bunu Çerçil demişdi.
Azadlıq radiosu:
- Siz də Çerçili xatırladınız
İlqar Məmmədov:
- Yox, bu zarafatdır, sadəcə anonimə görə.
Azadlıq radiosu:
- Daha bir dinləyici yazır, İlqar müəllim, siz o aksiyanın başında deyildiniz, siz o aksiyanı dağıtdınız. Elnur sual verir, hörmətli İlqar bəy bəlkə elə xaosun qarşısını almaqla səhv etmisiniz? Xaos bəzən inkişafa gətirib çıxarır. Xalid İbrahimli yazır, mən də oradaydım. İlqar bəy gərək gənclərin Azərbaycan polisi ilə tanış olmasına imkan yarada idi. Yeri gəlmişkən, bu gün oğurlanan Tural Abbaslı da orada idi.
İlqar Məmmədov:
- Görürsünüz, bir neçə adam var ki, deyir gərək qan tökülərdi, döyülərdi, üç min adam çıxmışdı ora sözlərini dedilər, fikirlərini ifadə etdilər. Polis bizim sayəmizdə onlara toxunmadı, halbuki toxuna bilərdi. Məqsəd insanları döydürməkdir, məqsəd başına dubinka vurmaqdır, yoxsa mövqe, baxış ifadə etmək? Bu məqsəd fərqi də bizi başqalarından fərqləndirir. Biz Azərbaycan vətəndaşını bir – birinə dalaşdırmayacağıq. Bəzi siyasi adamlar var ki, polisi bir tərəfdə qoyur vətəndaşı bir tərəfdə, sonra döyüşdürür, elə bil insanlar deyil, heyvandırlar. İt döyüşləri təşkil edirlər elə bil, biz bu yolu getməyəcəyik. Kim onu istəyirsə yanılır. Bəzi adamlar kəskin ifadələrimə görə tanıyırlar və bu mövzuda, bu məsələdə mənim yanaşmam kəskindir. Biz vətəndaş qarşıdurmasını istəmirik. Onu kim yaradacaqsa, İlham Əliyev olursa olsun və ya hər hansı avantürist olursa olsun, biz ona getməyəcəyik.
Azadlıq radiosu:
- Mən doğru anladım? Siz vətəndaşların etiraz hüququndan istifadə etməsini it döyüşü ilə müqayisə etdiniz?
İlqar Məmmədov:
- Qətiyyən yox, bəzi adamlar var ki, onlar kənarda durub sevirlər polislə vətəndaşları dalaşdırmağı. Bu siyasətin biz əleyhinəyik. Adi vətəndaşlar, polis də bizim vətəndaşımızdır. Siyasət elə qurulmalıdır ki, onlar bir – biri ilə toqquşmasınlar. Prezident, iqtidar polisi insanları döymək vasitəsi kimi görürsə və ya hər hansı bir siyasətçi, əks tərəfdən olan siyasətçi insanları polisə döydürülmə vasitəsi kimi görürsə onlar hər ikisi bizim üçün məqbul olan tərəf deyillər. Biz belə baxmırıq insanlara
Azadlıq radiosu:
- Siz etirazınızı necə ifadə edirsiniz?
İlqar Məmmədov:
- Biz sözümüzlə, fəaliyyətimizlə, küçə etirazı lazım olanda onu da edirik, məsələn Rusiya Gürcüstana qarşı işğala başlayanda Azərbaycanda iki dəfə piket keçirildi Rusiya səfirliyi qarşısında, düzdür polis bizi bir az itələdi, amma hər halda biz getdik ora. Gələn dəfə daxili siyasətdə ehtiyac olarsa biz o etirazları edərik. Amma biz boş yerdə, vacib olmayan dönəmdə, vacib olmayan məqamda kütləvi etirazların əleyhinəyik.
Azadlıq radiosu:
- O məqamı kim seçir?
İlqar Məmmədov:
- Özümüz. Öz təfəkkürümüzə, öz fikrimizə, baxışlarımıza əsaslanaraq. Biz REAL olaraq bir ara düşündük ki, onu bir azdan davam da edəcəyik, Azərbaycanın rayonlarında görüşlər keçirək. Biz bunu elan da etdik, getdik görüşlərimizi keçirdik də və bir nəfər polis, bir nəfər başqası gəlib toxunmadı. Elə də adamlar var ki, qurumlar var ki, hər belə cəhdi ki əzildiklərini göstərmək üçün fürsət kimi istifadə edirlər. Bu siyasi üslubdur, sən nə kimi görünmək istəyirsən, əzilən bir tərəf kimi görünmək istəyirsənsə onda bu siyasi xətdir, onda sən hər addımını bilərəkdən elə quracaqsan ki, işin dava ilə nəticələnsin
Azadlıq radiosu:
- Siz etiraz aksiyalarınız barədə dediniz amma belə bir irad irəli sürülə bilər ki sizə, bilmirəm bu mövqe nə dərəcədə populyardır, bu ölkədə siyasi hakimiyyətə etiraz etməkdən çəkinənlər adətən başqa ölkələrin siyasi hakimiyyətlərinə etiraz etməklə məşğuldurlar. Siz etiraz aksiyanızı Rusiya səfirliyinin qarşısında keçirməklə özünüzü əvvəlcədən bir qədər sığortalayırsınız.
İlqar Məmmədov:
- Yox, biz başqa yerlərdə də etiraz aksiyaları keçirə bilərik. Keçən il Vaşinqtonda Azərbaycan Xarici İşlər Nazirinin müavini idi, bizim səfir idi, təbliğatı konfrans qurmuşdular. Azərbaycan diktatura rejimini guya təbliğ edirdilər. Mən iştirak etdim, Vaşinqtonda 200 nəfərlik tədbir idi,
«BİZ SEÇKİLƏRDƏ QALİB GƏLƏCƏYİK»
Azadlıq radiosu:
- Biz mövzudan uzaqlaşırıq. Söhbət küçə aksiyalarından gedir. Əgər söhbət Rusiyanın Gürcüstana müdaxiləsindən gedirsə siz Rusiyaya etiraz etmək üçün küçəyə çıxmağa hazırsınız, amma Azərbaycan vətəndaşlarının haqqının pozulmasından gedirsə
İlqar Məmmədov:
- Siz neçə ildir jurnalist işləyirsiniz? Azmı görmüsünüz məni müxtəlif etiraz tədbirlərində?
Azadlıq radiosu:
- Olub vaxtilə.
İlqar Məmmədov:
- İndi də var. Keçən il siyasi şəxslərdən bir tək mən idim o etiraz aksiyasının başında duran və etiraz aksiyasına istiqamət verən.
Azadlıq radiosu:
- Biz bunu xoş təsadüf adlandıraq?
İlqar Məmmədov:
- Necə istəyirsiniz.
Azadlıq radiosu:
- Bəxtiyar yazır, bu brend REAL adından başqa nədən ibarətdir? REAL üzvləri bir –birlərinə nə verir? Hər bir REAL üzvü ayrı – ayrılıqda öz resurslarını gücləndirmək əvəzinə eyni resurslara yönəltmədimi?
İlqar Məmmədov:
- Bizim mövqeyimiz var və bu mövqe bizim əsas brendimizdir. O mövqenin də müxtəlif detalları var. Mənim hər həftə müsahibələrim olur. Dünyada, Azərbaycanda hər hansı mövzuda məndən rəy soruşurlar, rəy alırlar media mənsubları. Bunlar hamısı toplanaraq bizim mövqeyimizdir. Mən əgər tutaq ki, REAL – in təmsilçisi kimi danışıramsa deməli bu bizim mövqeyimizdir. Hər kəs bunu bilsin, tək mən yox, Erkin Qədirli, Emil Hüseynov, Natiq Cəfərli və başqaları bizdən kim danışırsa REAL – ın həmtəsisçisi kimi, bilin ki, bu bizim mövqeyimizdir. Siz google-da axtarsanız açar sözlə bizim ən müxtəlif mövzularda mövqeyimizlə tanış ola bilərsiniz.
Azadlıq radiosu:
- Elnur yazır, İlqar bəy, parlamentdə yenə kütləvi saxtakarlıqlar olsa parlamentə mandat almanıza mane olan olmasa parlamentə gedəcəksinizmi? Hər iki halda mövqeyinizi əsaslandırın, xahiş edirəm.
İlqar Məmmədov:
- Biz seçkilərdə o dairələrdə ki gedəcəyik, qalib gəlmək məqsədi ilə gedirik. Biz sadəcə tanışlıq məqsədi ilə getmirik. Biz kifayət qədər seçici ilə tanışıq, seçicilər də bizimlə tanışdır. Biz əgər namizəd irəli sürürüksə həmin dairədə qalib gəlmək istəyirik.
Azadlıq radiosu:
- Nurlana da bu mövzuda sual göndərir, İlqar müəllimə sualım var, bilirik ki REAL – ın həmtəsisçilərindən üçü artıq bu ilki parlament seçkilərinə namizədliklərini irəli sürəcəklərini bildiriblər. Əgər REAL milli parlamentimizdə təmsil olunarsa və bu beş il müddət ərzində parlamentimizdə siyasi partiyaların fraksiyası mövcud olarsa REAL hər hansı fraksiyaya qoşulub, qoşulmamağı məqsədə uyun hesab edərdimi? Parlament daxilində hansı siyasi partiya ilə əməkdaşlıq etməyi REAL görər?
İlqar Məmmədov:
- Bu sual çox qabağa gedir. Hələ bir yerimizi udaq, o qalibiyyətimizi qoruyub, parlamentdə təmsil olunaq sonra o məsələlərə gedərik, indidən o barədə danışmaq qeyri – ciddi olardı. O ki qaldı bizim qalib gələcəyimiz təqdirdə nə edəcəyimizə, seçkilərə hər bir siyasi qurum, hər bir siyasi birlik en qədər namizəd verir. Biz də düşünürük ki, namizəd verdiyimiz bütün dairələr üzrə qalib gəlmək istəyirik və qalib gələcəyik. Amma ki, heç başqa ölkələrdə hakim partiyalar da namizəd verdikləri bütün dairələri uda bilmirlər. Burada müəyyən amillər qarışır. Yəni ki, seçki prosesi gözlənilməzdir, seçicilər hərdən belə səs verirlər, elə səs verirlər, amma hər halda biz yer qazansaq parlamentdə və o yerləri bizdən alsalar, biz bu qalibiyyətimizi sübut edə biliriksə mən düşünürəm ki, bizim reaksiyamız indiyə qədər siyasi partiyaların sərgilədiyi reaksiyadan fərqli olacaq və daha kəskin olacaq.
«BİZƏ EVDƏ OTURAN SEÇİCİNİ QAZANMAQ LAZIMDIR»
Azadlıq radiosu:
- Yəni o zaman küçəyə çıxmaq olar, eləmi?
İlqar Məmmədov:
- Küçəyə də çıxacağıq.
Azadlıq radiosu:
- Hələ ki, problemlərlə başqaları üzləşir, siz küçəyə çıxmırsınız, amma
İlqar Məmmədov:
- Mən müxalifət partiyasının sədr müavini kimi dəfələrlə etiraz aksiyalarında iştirak etmişəm, dəfələrlə əlbəyaxa da olmuşuq, polis bizə hücum da edib, o cümlədən müxalifətin birgə aksiyalarında. Bu irad qəbul deyil. Biz əvvəllər də çıxmışıq, amma küçələrə çıxmağı siyasi fəaliyyətin zirvəsi hesab etmək olmaz. Siyasi fəaliyyət beyinlərə aiddir, ayaqlara aid deyil, dabanlara aid deyil. İnsanlar çox vaxt siyasi fəaliyyəti dabanlarla səhv salırlar. Biz beyinləri çalışdırırıq. İlk öncə beyinləri. Biz insanlara deyirik ki, İlham Əliyev Azərbaycanın cümhuriyyətçi dəyərlərini sarsıdır, Azərbaycanda monarxiya qurmaq istəyir, Azərbaycan iqtisadiyyatını təkəlçilik üzrə qurur.
Azadlıq radiosu:
- Aydındır siz nə demək istəyirsiniz, amma sizin dediklərinizi siyasi partiyalar deyiblər
İlqar Məmmədov:
- Deməyiblər.
Azadlıq radiosu:
- Səs də qazanıblar seçkilərdə, iddia edirlər ki, o səsləri seçkilərdə qazanıblar.
İlqar Məmmədov:
- Mən o partiyaların birinin sədr müavini idim. Mən bilirəm bizim fərqimiz nədədir. İndiyə qədər biz bir neçə mövzuda Türkiyə - Ermənistan dialoqu barədə nə yazmışdıq sentyabrda yüzəyüz baş verdi. Biz hökuməti tənqid edirdik. Mən şəxsən öz evimdə, balkonumdan türk bayrağı asmışdım, Bakıda türk bayrağını atanda. Bu bizim mövqeyimiz idi. Bunu heç də hər partiya göstərmədi. Heç bir partiya sədri gedib öz balkonundan türk bayrağı asmadı.
Azadlıq radiosu:
- Amma küçəyə çıxıb, yürüş etdilər.
İlqar Məmmədov:
- Söhbət gedir partiya fəaliyyətindən.
Azadlıq radiosu:
- Siz öz balkonunuzdan etiraz edirsiniz, eləmi?
İlqar Məmmədov:
- Ondan başqa, beyinləri çalışdırmaq lazımdır. Pensiya haqqında islahat, hansı partiya mükəmməl sənəd ortalığa qoydu. Biz mükəmməl sənəd qoyduq ortaya. O pensiya islahatını kökündən təhlil edən, onun prinsiplərini xalqa açıqlayan və Azərbaycan xalqına ziyanını göstərən mükəmməl sənəd qoyduq ortaya. Bizim yolumuz budur, biz bu yolla gedəcəyik. Beyinləri çalışdıracağıq.
Azadlıq radiosu:
- Sizin də üzv olduğunuz partiya vaxtilə o sənədləri ortaya qoyub. 2005 –ci il seçkilərindən əvvəl də sənədlərlə çıxıb, çıxış edənlər var idi, veb saytlarında o sənədləri qoyanlar var idi. Hansının mükəmməl olduğunu heç kim deyə bilməz.
İlqar Məmmədov:
- Kifayət qədər olmayıb. Kifayət qədər beyin çalışdırmayıblar. Mən də etiraf edirəm - indiki siyasi partiyalar da, hamı anlasın ki Azərbaycanda siyasi proses beyinlərdə baş verməlidir, ilk öncə. Geniş kütlə, nəhəng kütlə siyasi prosesə qatılmalıdır, intellektual baxımdan. Bizdə seçkilərdə az adam iştirak edir, çünki seçkiyə qatqı yoxdur, iştirak yoxdur. Seçicilərin üçdə ikisi 2005 –də evdə oturdu, heç məntəqəyə getmədi.
Azadlıq radiosu:
- Siz deyirsiniz onları cəlb edəcəksiniz.
İlqar Məmmədov:
- Biz elə siyasi partiyalar var, onları tam dəstəkləyirik və onların xəttini tam anlayırıq, o cümlədən müxalifət partiyaları. Onlar həmin o seçkiyə daim gedən üçdə bir seçicinin arxasınca gedirlər, onu cəlb etmək istəyirlər, onu saxlamaq istəyirlər. Bu məntiqlidir, ağıllıdır, özünə görə. Bizim istədiyimiz üçdə iki seçicidir, hansı ki evdə oturur.
- Niyə yaradırdınız bunu [Respublikaçı Alternativ vətəndaş birliyini], yenidən velosiped icad etməyə ehtiyac varmı Azərbaycanda, var müxtəlif spektri əhatə edən qüvvələr, artıq illərdir fəaliyyət göstərən siyasi partiyalar və Respublikaçı Alternativ yeni nə təklif edə bilir ki?
İlqar Məmmədov:
- Bu sual artıq il yarımdır gecikib. REAL vətəndaş birliyi 2008 – ci ilin dekabrında yaranmışdı. Dekabrdakı elan tarixinə gedən yolda biz bəlkə də yarım il intensiv daimi görüşlər keçirirdik gələcək həmtəsisçilər. REAL –ın yaranması o vaxt mürəkkəb müzakirələrin nəticəsi idi. Onda biz qoyduğumuz məqsədlərə yavaş – yavaş gedirik. O məqsədlərdən biri Azərbaycanda respublikaçılıq, cümhuriyyətçilik gündəmini gücləndirməkdir. Hər hansı siyasi partiya, hər hansı ictimai təşkilat, vətəndaş birliyi, hərəkatın əsas mövzusu olur, hansını ki, ən çox inkişaf etdirir və insanlara ən çox yayır. Birinci ola bilər bərabərlik, yüksək vergi, aşağı vergi, bizim əsas yayacağımız və təbliğ etdiyimiz mövzu cümhuriyyətçilikdir. Bu cümhuriyyətçilik mövzusundan, ideyasından digər mövzular çıxır ki, biz onları da əhatə edirik. Müxtəlif mövzularda hazırladığımız mövqe sənədlərimizdə.
Azadlıq radiosu:
- Ümid edirəm ki, respublikaçılıq və cümhuriyyətçilik ideyalarını yayan yeganə qüvvə olduğunuzu iddia etmək niyyətində deyilsiniz. Çünki sizə qədər xeyli təşkilat bu ideyaları bəyan edib və bu barədə daim danışırlar
İlqar Məmmədov:
- Bir var ki, elan edib danışmaq, bir də var ki, biz bunu konkret mövqe sənədlərində ifadə edirik. Müxtəlif mövzular çıxanda biz birinci mövzu kimi məsələn Türkiyə - Ermənistan dialoqu və digər məsələlər hansına ki biz rəsmi mövqe açıqlamışıq, biz orada cümhuriyyətçilik prinsiplərini ən birinci arqument kimi gətiririk. Bu bizi başqa təşkilatlardan fərqləndirir. Biz iddia etmirik ki, siyasi partiyayıq. Biz siyasi partiya deyilik. Biz vətəndaş birliyiyik.
Azadlıq radiosu:
- Nədir bu vətəndaş birliyi, yəni nəmənə?
İlqar Məmmədov:
- Azərbaycanın siyasi dairələrində, o cümlədən geniş ictimai fikir də demək olar, çox formallaşıb təfəkkür. Biz o formallığı bir növ təşkilatçılıq məsələlərinə öz münasibətimizlə qırırıq. Məsələn kimsə bizi partiya kimi görür, kimsə hərəkat kimi görür, kimsə bizi ictimai təşkilat kimi görür.
Azadlıq radiosu:
- Siz özünüzü necə görürsünüz?
İlqar Məmmədov:
- Bizim üçün bunun heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Biz bir qurumuq, təşkilatıq, birliyik nə istəyirsiniz adını qoyun, əsas bizim gündəmdir, əsas bizim mövzulardır, əsas bizim mövqeyimizdir. Bunlar aydın olmalıdır. Tədricən aydınlaşır. Nə qədər ki, bizim təbliğat vasitələrinə, mətbuata mediaya çıxışımız olur, biz onun hamısından istifadə edirik. Bilirsiniz ki, bizim televiziyaya yolumuzu tamam bağlayıblar. Heç bir telekanal daha bizi dəvət etmir.
«MƏNİM TELEVİZİYAYA YOLUM BAĞLIDIR»
Azadlıq radiosu:
- Bu yaxınlarda televiziyada çıxış edirdiniz. «Avroviziya» barədə.
İlqar Məmmədov:
- Bir illik qadağadan sonra ilk dəfə məni televiziyaya dəvət etdilər. Amma heç bir siyasi mövzu danışmaq olmazdı.
Azadlıq radiosu:
- Amma canlı yayımda idiniz, danışa bilərdiniz.
İlqar Məmmədov:
- Onların məkanıdır. Biz «Avroviziya»ya aid siyasi məsələləri qeyd etdik, o cümlədən ümid etdik Azərbaycanın Avropa mədəni məkanına inteqrasiyası siyasi məkana da inteqrasiyanı sürətləndirəcək. Azərbaycanda nə vaxtsa demokratik seçki keçiriləcək, Azərbaycanda nə vaxtsa siyasi məhbus olmayacaq. Bu mövzuları bir – birinə mümkün qədər, özümüzü qəbul olunmuş davranış qaydalarına uyğun aparmalıyıq. Biz gedib başqasının məkanında öz mövzularımızı təbliğ edə bilmərik. İmkan daxilində bunu etdik. Amma siyasi verilişə bizi dəvət edən yoxdur, qətiyyən. Konkret sizin efirdən də deyirəm, heç bir Azərbaycan televiziya kanalı bizi canlı televiziya verilişinə siyasi mövzunu daha danışmağa dəvət etmir və bu baş verdi elə 18 mart referendumundan sonra. Referendumdan sonra 19 – da ANS telekanalında mənim çıxışım oldu, orada mən İlham Əliyevin monarxik davranışlarını çox kəskin tənqid etdim, dedim ki, biz bu respublikaçı, cümhuriyyətçi dəyərlərə söykənən dövlət qurmalıyıq və möhkəmlətməliyik. Faktiki isə İlham Əliyev indi öz ailəsi üçün sülalə yaratmaq istəyir, monarxiya qurmaq istəyir. Bu istiqamətdə gedən müzakirədən sonra tamam qadağan qoyuldu mənim televiziyada ictimai çıxışlarıma.
Azadlıq radiosu:
- Bunu nəyə əsaslanaraq deyirsiniz?
İlqar Məmmədov:
- Çünki o vaxtdan bəri heç vaxt məni siyasi verilişə, canlı efirə dəvət etməyiblər.
Azadlıq radiosu:
- Bəlkə maraqlı deyilsiniz, ona görə?
İlqar Məmmədov:
- Mən düşünürəm ki, hərə öz nəticəsini çıxartmalıdır, faktların ardıcıllığından. Kimsə fikirləşə bilər ki, mən maraqlı deyiləm, bu mövqe maraqlı deyil, kimsə fikirləşə bilər ki, bu cəza tədbiridir.
Azadlıq radiosu:
- Qayıdaq yenə də təşkilatınızın formatında daha doğrusu formatsızlığına, əslində belə bir fikir də formalaşa bilər, bu fikrin də yaşamağa haqqı ola bilər ki, siz təşkilatınızı ona görə belə qeyri formatda saxlayırsınız ki, ənənəvi formatda olan təşkilatlarla müqayisədən qorxursunuz. Yəni partiya olsanız, gərək müəyyən sayda üzvünüz olsun ki, qeydiyyat imkanınız olsun. Müqayisə olunacaqsınız partiyalarla.
İlqar Məmmədov:
- Bu sual müəyyən qədər formalaşmış təfəkkürdən irəli gəlir. Bizə nə imkanlar açır, bir sirri deyim, bizim rəsmi formata girməməyimiz. İndiyə qədər Azərbaycandakı siyasi partiyalar seçki qanunu tənqid ediblər, əsaslı olaraq tənqid ediblər ki, seçki məcəlləsi problemlər yaradır filan. Amma digər tərəfdən bizdə majoritar sistemdir, kim bizə REAL olaraq maneə, qadağa törədə bilər ki, siz müstəqil olaraq, fərd olaraq namizədliyinizi irəli sürməyin və eyni şüarlarla, eyni dizaynlı plakatlarla, eyni formatlı video çarxlarla çıxış etməyin. Siyasi partiyanın, siyasi blokun məqsədi onun tanınmasıdır. Tanınması üçün gərək dövlət qeydiyyatından keçəsən. Mövqeyin, ümumi baxışların mütləq gərək dövlət qeydiyyatından keçsin. Bu yanaşma fərqidir. Siyasi partiyalar Azərbaycanda bunu görmürlər. Biz bunu əvvəldən görmüşük. Çünki bizim yanaşmamız fərqlidir. Biz formallığın məsələlərində ifrata varmağı qüsurlu təfəkkür hesab edirik. Biz indiki seçki məcəlləsinin imkanlarından istifadə edib, normal seçki kampaniyası apara bilərik, indiki şəraitdə. Siyasi partiyalar onun davasını aparırlar ki, bizə tutaq ki seçki kampaniyası dövründə filan qədər saat verilməlidir çünki biz qeydiyyatdan keçirik blok kimi filan, axı nəyə lazımdır, o kanallara onsuz da baxan yoxdur
«BÜTÜN MÜXALİFƏT BİRLƏŞİBSƏ VƏ BİZİ GÖZLƏYİRSƏ, BİZ MƏMNUNİYYƏTLƏ O BİRLİYƏ QOŞULMAĞA HAZIRIQ»
Azadlıq radiosu:
- İlqar bəy, bayaq şikayət edirdiniz ki, sizi kanallara buraxmırlar, indi də deyirsiniz ki, onsuz da onlara baxmırlar. Təşkilat yaradıb, onun formatını düşünərkən sadəcə seçki kampaniyasını düşünmək nə qədər ciddidir?
İlqar Məmmədov:
- Təkcə seçki kampaniyası deyil. Bu format bizə imkan verir ki siyasi partiyalarda üzv olmaq istəməyən, digər tərəfdən bizim təbliğ etdiyimiz, təşviq etdiyimiz gündəliyə dəstək verən insanlar bizə dəstək versinlər. Bir var üzvlük, formal rəsmi üzvlük siyasi partiyada, ictimai birlikdə, bir də var ki, biz vətəndaş birliyiyik, bizə adamlar var ki, sadəcə email yazmaqla, hər hansı mövzuda bizə məsləhət verməklə bizim faktiki tərəfdaşımıza çevrilirlər. Belələrinin sayı çoxdur. Biz onları rəsmiləşdirməyə başlasaq vaxt itkisidir, heç kimə lazım deyil. Bizə rəsmiyyət, formallıq lazım deyil.
Azadlıq radiosu:
- Zorən «Yaplaşdırılan», belə imza qoyub dinləyici, yazır, rejimin yaratdığı xəstə cəmiyyətdə məcburən əsl müxalifət deyilən deyim yaranıb. İlqar bəy, olmazmı ki, Azərbaycanda olan əsl müxalifətçilərlə birlikdə seçkilərə qatılasınız. Bu müxalifəti başda Müsavat olmaqla hamı tanıyır, kimin necə yanaşmasından asılı olmayaraq reallıqla barışmaq lazımdır. Hamınızın birlikdə olması bu rejimi tarixin arxivinə göndərilməsinə gətirib çıxara bilər. Yetər ki, birlikdə olasınız.
İlqar Məmmədov:
- Lap yaxşı, bütün müxalifət birləşibsə və bizi gözləyirsə biz məmnuniyyətlə sabah o birliyə qoşulmağa hazırıq. Müxalifətin bütövlükdə uğuru bizdən asılıdırsa bunun sübutlarını gətirin ki hər şey bizdən asılıdır. REAL – ın və ya şəxsən İlqar Məmmədovun və ya Erkin Qədirlinin və ya şəxsən kiminsə o birliyə qoşulmasından asılıdırsa, vəziyyət o məqamdadırsa, gedək qoşulaq
Azadlıq radiosu:
- REAL deyərkən bilmək istərdim, kimin partiyalara qoşulmasını və ya o birliyə qoşulmasını ehtiva edir dinləyici. Əslində nədən ibarətdir REAL, bir neçə mütəxəssisdən ibarətdir. Belə qiymətləndirmə ilə razısınızmı?
İlqar Məmmədov:
- Bütün bizim həmtəsisçilər qrupu biz birliyin prinsiplərini qoymuşuq o dairəyə hər kəsi qəbul etmirik, üzvlüklə əlaqədar bəzi prinsiplərimiz var. Əvvəllər adı korrupsiya hallarında hallanan insanlar, keçmişdə müəyyən bu cür mənəvi kompromislərə yola verən insanlar bizə məqbul deyil.
«BİZ HEÇ KİMƏ PİS BAXMIRIQ»
Azadlıq radiosu:
- Yəni kimlər?
İlqar Məmmədov:
- Keçmiş məmurlar, yüksək səviyyəli dövlət məmurlar, onlar istəsələr də qəbul etmərik
Azadlıq radiosu:
- İstəyirlərmi?
İlqar Məmmədov:
- Vaxtı gələndə açıqlayarıq. Bizim üçün prinsipial məsələdir ki, fikir verirsinizsə bizim həmtəsisçilər 40 yaşdan o tərəfə keçmir. Əksəriyyəti xarici təhsil alıblar və ya xarici dildə danışırlar, daim beynəlxalq tədbirlərdə Azərbaycanı təmsil edirlər. Geniş beynəlxalq təcrübəyə malikdirlər. Öz sahələrində Azərbaycanda çox tanınan ekspertlərdir. Biz çox yüksək üzvlük plankası qoymuşuq həmtəsisçilər qrupu üçün və o kifayət qədər dar bir dairə qalır. Amma eyni zamanda bizə böyük sayda e-maillər gəlir, məktublar gəlir, zənglər gəlir və o insanlar deyirlər ki biz sizin dəstək qrupuna aidik. Biz onların adlarını bilirik. Bəziləri deyirlər ki, ictimaiyyətə adlarımızın açıqlanmasını istəmirik. Biz onların dəstəyini məsləhət formasında, həmrəylik formasında, dəstək formasında, bizə diqqət formasında məmnuniyyətlə qəbul edirik çünki bu bizim siyasi resursumuzdur. Bu mənada REAL hərəkat cəhətlərini daşıyır. Bir tərəfdən bizi ictimai birlik kimi görənlər var bu da doğrudur. Birlik kimi görənlər var, doğrudur. Hərəkat kimi görənlər var bu da tədricən özünü doğruldur.
Azadlıq radiosu:
- Özünü doğruldur deyərkən konkret olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz. REAL yarandığı gündən bəri iki üç dəfə bəyanat verib
İlqar Məmmədov:
- Dəfələrlə çox mühüm məsələlər üzrə, məsələn Azərbaycanda pensiya məsələləri ilə bağlı, Türkiyə Ermənistan dialoqudur, Azərbaycanda gündəmdə olan müxtəlif siyasi hadisələrdir
Azadlıq radiosu:
- Bunu digər siyasi partiyalar da edir, onlar nəyi etmir ki, siz onu edirsiniz?
İlqar Məmmədov:
- Bilirsiniz, biz siyasi partiyalarla rəqabət aparmırıq. Biz öz gündəliyimizi, öz baxışlarımızı, öz işimizi qururuq. Kim bizi siyasi partiyalara rəqib görürsə ya özündən nagümandır, öz problemləri ilə məşğul olsunlar. Siyasi partiyalar tərəfindən bizə pis baxılmasını biz indiyə qədər hiss etməmişik. Bizə pis baxan yoxdur. Onlar öz işləri ilə məşğuldurlar, biz öz işlərimizlə.
Azadlıq radiosu:
- Sizə pis baxan yoxdur, siz necə?
İlqar Məmmədov:
- Biz də heç kimə pis baxmırıq yəni müxalif siyasi partiyalardan deyirəm.
Azadlıq radiosu:
- Siz müxalifət partiyaları haqqında çox kəskin çıxışlarınızla yadda qalmısınız
İlqar Məmmədov:
- Vaxtilə 2005 –də, 2003 – də
Azadlıq radiosu:
- 2008 –də
İlqar Məmmədov:
- 2008 –də söhbət yalnız seçkidə iştirak edən klonlardan gedirdi.
Azadlıq radiosu:
- Siz hər zaman müxalifətdə olan partiyaların işinin effektliliyini və yaxud seçdiyi taktikanı tənqid etmisiniz.
İlqar Məmmədov:
- Mən özüm müxalifət partiyasının – Milli İstiqlal partiyasının sədr müavini olmuşam beş il ərzində və həmin o beş il ərzində də birləşmiş, birləşməmiş müxalifətin fəaliyyətini daim tənqid etmişəm. Lakin 2008 – ci ildən, bayaq qeyd etdiyim kimi mən bütün sözlərimi artıq demişəm. siyasi partiya sisteminin Azərbaycanca fəaliyyəti haqqında, fəaliyyətsizliyi haqqında, birləşməsi, birləşməməsi haqqında. 2008 –ci ildən bu yana mən bu mövzuda daha danışmıram. Kim o vaxt mənim sözlərimi eşidib nəticə çıxarıb, çıxarmayıb, bu mənim üçün, REAL üçün keçmiş etapdır. Bizim üçün yeni mərhələ başlayıb 2008 –ci ilin 25 dekabrında, biz təsis haqqında qərar qəbul etdik. Ondan bu yana işimizlə məşğul oluruq, hər kəs də öz işi ilə məşğul olsa yaxşı olaR, belə hesab edirik.
«MƏN O ETİRAZ NÜMAYİŞİNİN BAŞINDA İDİM»
Azadlıq radiosu:
- Mübariz soruşur, Neft akademiyasında baş verən hadisə ilə bağlı REAL aksiya keçirəcəkmi? Ümumiyyətlə bir tədbir görüləcəkmi? REAL adına parlament seçkilərində iştirak edəcək namizədlər hansı meyarlara görə seçiləcəklər?
İlqar Məmmədov:
- Keçən il aksiyanın başında, bir neçə min nəfər tələbə iştirak edirdi o aksiyada, biz o xaotik aksiyanı demək olar ki, yoluna qoyduq, mən şəxsən o böyük etiraz nümayişinin başında idim, şəkillərdə də baxa bilərsiniz, video roliklərə də baxa bilərsiniz?
Azadlıq radiosu:
- Necə oldu bu hadisə, yəni ondan beş dəqiqə əvvəl harada idiniz?
İlqar Məmmədov:
- Mən ondan qabaq bir avropalı diplomatla restoranda çörək yeyirdim.
Azadlıq radiosu:
- Yəni siz o aksiyanı planlaşdırmamışdınız?
İlqar Məmmədov:
- O xaotik, heç nədən əmələ gələn aksiya idi. Təsadüfən həmin ərazidə idim yaxınlıqda, restoranda bir də gördük üç min tələbə yığışıb etiraz aksiyası edir, polislər ayrı – ayrı epizodlarda artıq toqquşmalar da olur. Bu zaman mən təbii ki, o diplomatla görüşümü kəsdim, dedim ki, bu etirazlara qoşulmalıyam. Çox gənc uşaqlar idi, kütləvi aksiya təcrübəsi olmayan, etiraz təcrübəsi olmayan, Azərbaycan cəmiyyəti hal – hazırda süstlükdür. Bu cür təcrübəsi olmayan insanlar polislə, Azərbaycanda isə biz bilirik hüquq mühafizə orqanları nə qədər qəddardır, onlar özləri üçün ciddi problemlər yarada bilərdilər. Mənim ağlıma dərhal gələn Özbəkistanda Fərqanə hadisələri oldu, yüzlərlə insanı güllələmişdilər. Bizim də polisə hər hansı ağılsız əmr verilsə idi, o hadisə baş verərdi. O uşaqlara emosiyasız, duyğusuz baxa bilməzdi. Ona görə dərhal çıxdım və o böyük kütləni yönəltdik hüquq mühafizə orqanları ilə yerindəcə razılaşdırılmış məkana, əvvəlcə prezident aparatına doğru getmək istəyirdi kütlə, tələb edirdi, birtəhər həll etdik, Cəfər Cabbarlı meydanına çıxdıq, orada çıxışlar etdik, çıxışlardan sonra tələbələrdən xahiş etdik artıq dağılışmaq vaxtıdır. Çünki ən müxtəlif adamlar, insanlar, məmur da ola bilərdilər, xarici kəşfiyyat orqanı da ola bilərdi, istənilən təxribat törədə bilərdi o uşaqlar etiraz aksiyasını edəndən sonra dağılışdılar, və heç bir insident olmadı. Biz REAL olaraq bu cür məsuliyyətlə hər hansı bir kütləvi aksiya, hər hansı bir fəaliyyətə yanaşırıq. Biz istəmərik ki, bizim adımıza qanlı aksiya, zorakı aksiya yazılsın. Biz bu yolla da davam edəcəyik.
Azadlıq radiosu:
- Bəxtiyar sual verir, belə çıxır ki, bütün aksiyaları tez dağıtmaq lazımdır?
İlqar Məmmədov:
- Aksiyadan aksiyaya fərq var. Mən aksiyaları təkcə Azərbaycanda yox, bizim milli azadlıq hərəkatında tələbə kimi iştirak etmişəm. Bütün aksiyalarda olmuşam. Bilirəm ki, Azərbaycan aksiyaları necə olur, hara gedə bilər, ruhunu, istiqamətini dərhal duyuram. Xaricdə də, Avropada, Amerikada bir çox aksiyaları müşahidə etmişəm, görmüşəm. Aksiyadan aksiyaya fərq var. Demokratiya heç də həmişə küçə aksiyası demək deyil.
Azadlıq radiosu:
- Belə çıxır ki, siz iç duyğunuza etibar edib, gənclərə təklif etdiniz ki, dağılsınlar
İlqar Məmmədov:
- O zaman hadisələr çox sürətlə cərəyan edirdi.
Azadlıq radiosu:
- Belə variant da ola bilərdi aksiyanı təşkil edən adamlar var idi
İlqar Məmmədov:
- Təşkil edəni yox idi
«DUBAY MÜLKLƏRİ İLƏ BAĞLI BƏYANAT VERDİK»
Azadlıq radiosu:
- Və yaxud da orada daha aktiv olan bəzi adamlarla müzakirə edəsiniz
İlqar Məmmədov:
- Siz etiraz aksiyalarını görmüsünüzsə, üç min tələbə gənc etiraz aksiyasına hazırlaşmamış, xaotik çıxıbsa siz orada heç bir müzakirə forumu qura bilməzsiniz. Orada sadəcə liderlik göstərmək lazımdır, istiqamət vermək lazımdır, həmin xaotik aksiyanı intizamlı, idarə olunan hala gətirmək lazımdır, bu da edildi. Heç bir adamın burnu qanamadı, tələbələr öz sözünü dedi, biz öz sözümüzü dedik, hökumət bu sözü eşitdi, ictimaiyyət bu sözü eşitdi və beləliklə də sonra nə edilməli idi ki, aksiyanın məqsədi nə idi ki?!
Azadlıq radiosu:
- Bəxtiyar davam edir, yazır ki, polis həmişə zor tətbiq edə bilər, bəlkə dağılmasa idi aksiya böyüyüb daha ciddi dəyişikliklərə səbəb ola bilərdi. Çünki cəmiyyətdə ciddi dəyişikliklər adətən cəmiyyətin gərgin olduğu vaxtda baş verir. Adi günlərdə dəyişiklik tələb etmək olar, amma cəmiyyət sakit olmağa üstünlük verir.
İlqar Məmmədov:
- Ola bilər. Bu da bir rəydir, bir fikirdir. Hər bir insanın öz fikrini ifadə etmək hüququ var. Bəxtiyar bəy belə görürsə çox yaxşı. Bu onun təsəvvürüdür. Mən orada meydanda idim. Mən görürdüm ki, bu qeyri adi kütlədir, qeyri adi şeydir. Onun böyüməsi ehtimalı ona qarşı Fərqanədəki kimi Azərbaycan hökumətinin repressiv, qanlı aksiya törətməsi ilə eyni şanslardır. Şanslar o cür olanda mən insanların həyatının qorunması tərəfdarıyam, nəinki onları qabağa verib, qanlı aksiya törədib, sonra ondan siyasi kapital qazanmağın.
Azadlıq radiosu:
- Məhərrəm Şahverdi yazır, İlqar müəllim sizi deputat görmək istəyirəm. Siz parlamentə seçilsəniz çoxlarına kəskin pozitiv mövqeyinizlə təsir edə bilərsiniz…
İlqar Məmmədov:
- Mənim xasiyyətimi bilən insanlar bilir ki, əgər ədalətsizlik kəskin, açıq aydın ifadə edirsə özünü mən o ədalətsizliyə kəskin formada da etiraz edirəm. Məhz buna görə də dövlət, televiziyada mənim yerim yoxdur hal – hazırda.
Azadlıq radiosu:
- Turxan yazır, Dubay mülkləri ilə bağlı REAL hansı mövqeni sərgilədi?
İlqar Məmmədov:
- Biz ifadə etdik. Hamımız, Erkin Qədirli də,
Azadlıq radiosu:
- Ayrı –ayrılıqda yoxsa təşkilat adından?
İlqar Məmmədov:
- Bizim media resurslarımız var, biz bu haqda danışdıq.
Azadlıq radiosu:
- Media resurslarınız hansıdır?
İlqar Məmmədov:
- Mənim bloqum, üç min nəfər oxuyur, Natiq Cəfərlinin bloqu, Erkin Qədirlinin bloqu, media, qəzetlərdə, çıxışlarda
Azadlıq radiosu:
- Amma REAL bəyanat vermədi
İlqar Məmmədov:
- REAL – ın adından çıxış edirdi. Mən sizin verilişdə dəfələrlə 44 milyonluq mülk məsələsini qeyd etmişəm. Özü də çıxış edirdim politoloq kimi yox, hər hansı klubun üzvü kimi yox, REAL – ın həmtəsisçisi kimi. Bu bizim rəsmi mövqeyimiz idi.
«REAL-IN HƏMTƏSİSÇİSİ ADI MƏNƏ KİFAYƏT EDİR»
Azadlıq radiosu:
- Yeri gəlmişkən məndən bir sual, sizi narahat etmir ki, siz REAL vətəndaş birliyini yaratmaqla və yaxud siyasi ambisiyaları konkretləşdirməklə ekspert kimi gündəmdən çıxırsınız?
İlqar Məmmədov:
- Ola bilər kimi üçünsə ekspert kimi gündəmdən çıxa bilərəm, digər tərəfdən yəni demək istəyirsiniz media üçün?
Azadlıq radiosu:
- Bəli yəni artıq media sizi müstəqil ekspert kimi görə bilmir.
İlqar Məmmədov:
- Hər halda mən danışdığım sözün arxasında siyasi baxışlar daim durub. Müəyyən dəyərlər durub, indi də durur. Bizim REAL formatında fəaliyyətimiz nəticəsində kimsə adımın qarşısında politoloq yazmayacaqsa və ya siyasi ekspert yazmayacaqsa mənim üçün problem deyil. Mən onsuz da bir çox beynəlxalq tribunalarda, beynəlxalq mediada çıxış edirəm. Mənim üçün prinsipial məsələ deyil adımın yanında nə yazacaqlar. REAL – ın həmtəsisçisi mənə tam kifayət edir.
Azadlıq radiosu:
- Pərviz Abbasov yazır, İlqar müəllim bu payız seçkilərdə qalib gəlmək üçün REAL olaraq hər hansı fərqli üsul və ya metodlardan istifadə edəcəksinizmi? Məsələn gənclərdən ibarət komandanız vasitəsilə qapıdan – qapıya, ailədən – ailəyə kompaniyası.
İlqar Məmmədov:
- Olar, mən seçkilərdə bir neçə ölkələrdə iştirak etmişəm, o cümlədən bir neçə namizədin xaricdə seçki kompaniyasında yardımçısı olmuşam. Bu texnologiyalardan istifadə edəcəyik. Bizim birinci istifadə etdiyimiz texnologiyanı o qədər də görən yoxdur, o qədər də gözə görünmür. Biz faktiki dörd namizəd irəli sürmüşük. Onlar eyni brend adı ilə - REAL adı ilə tanınır. Onlar şəxs kimi müstəqil kimi verirlər amma onlar brend kimi tanınır. Bizim brendin altında gedir. Bunun üçün heç bir formallığa, dövlət qeydiyyatına, seçki komissiyasına müraciətə ehtiyac yoxdur.
Azadlıq radiosu:
- Əminsiniz buna, əslində bu namizəd olan insanları elə REAL yaranmamışdan əvvəl də tanıyırdılar
İlqar Məmmədov:
- Yox bəzilərini geniş tanımırdılar, amma biz o brendi yaratmaqla yeni texnologiyadır. O qədər də adam fikir vermir. Biz rəsmi olaraq müstəqil kimi gedəcəyik amma bizim plakatlar eyni olacaq, şüarlarımız eyni olacaq, televiziya yaxud internet videolarımız eyni üslubda olacaq, dediyimiz söz eyni olacaq. Biz siyasi partiyayıq, siyasi partiya əslində tarixi ədəbiyyatı oxusanız siyasi partiya daim 20 – ci əsrə qədər demək olar ki, qeyri formal mənada mövcud olub. İndi də qərb ədəbiyyatında partiya deyəndə siz daha çox qeyri formal intellektual təfəkkürə malik insanları
Azadlıq radiosu:
- Əslində parlament fraksiyası şəklində
İlqar Məmmədov:
- Elə də demək olar, mürəkkəb tarixi var. Demək istəyirəm ki, partiya konusunu formallaşdıran 20 – ci əsr xüsusilə də Sovet ittifaqı oldu. Sovetlərdə, postsovet ölkələrdə partiya formal bir şey olmalı idi. Niyə formal olmasın. Adımızı siyasi partiya qoymaq istəyirsiniz qoyun, biz etiraz etmirik, biz mahiyyətinə görə hərəkatıq, mahiyyətinə görə siyasi partiyayıq, mahiyyətinə görə ictimai birliyik. Nə istəyirsiniz deyin, qanunlar sizə imkan verir bunun üçün. Bu əslində yeni texnologiyadır. Başqaları da olacaq. Seçkiyə gedən yolda başqalarını da görəcəksiniz.
Azadlıq radiosu:
- Maraqlıdır ki, dinləyicilərdən sual var. İmzasız gəlib, İlqar müəllim mənə yeni oyuncaq tapıb, həyatını hələlik ona həsr etmiş ingilis lordunu xatırladır. Bunun hansı hissəsinə sevinmək olar, hansı hissəsinə kədərlənmək olar.
İlqar Məmmədov:
- İngilis lordu monarxiya təsisatının bir hissəsidir. Biz də cümhuriyyətçiyik.
Azadlıq radiosu:
- Siz deyirsiniz ki, cümhuriyyətçisiniz, amma camaat sizi ingilis lorduna bənzədir.
İlqar Məmmədov:
- Camaat deyəndə, anonim adamdır. Olur da. İngiltərədən gəldikcə populyar ingilis siyasətçisi yarızarafat, yarıciddi demişdi ki, demokratiya əleyhinə ən yaxşı arqument adi seçici ilə beş dəqiqəlik söhbətdir. O ki, qaldı anonim seçiciyə.
«BƏZİ SİYASİ ŞƏXSLƏR VAR Kİ, ELƏ BİL İT DÖYÜŞDÜRÜR»
Azadlıq radiosu:
- Seçicilərinizi indidən aşağılayırsınız
İlqar Məmmədov:
- Yox, bunu Çerçil demişdi.
Azadlıq radiosu:
- Siz də Çerçili xatırladınız
İlqar Məmmədov:
- Yox, bu zarafatdır, sadəcə anonimə görə.
Azadlıq radiosu:
- Daha bir dinləyici yazır, İlqar müəllim, siz o aksiyanın başında deyildiniz, siz o aksiyanı dağıtdınız. Elnur sual verir, hörmətli İlqar bəy bəlkə elə xaosun qarşısını almaqla səhv etmisiniz? Xaos bəzən inkişafa gətirib çıxarır. Xalid İbrahimli yazır, mən də oradaydım. İlqar bəy gərək gənclərin Azərbaycan polisi ilə tanış olmasına imkan yarada idi. Yeri gəlmişkən, bu gün oğurlanan Tural Abbaslı da orada idi.
İlqar Məmmədov:
- Görürsünüz, bir neçə adam var ki, deyir gərək qan tökülərdi, döyülərdi, üç min adam çıxmışdı ora sözlərini dedilər, fikirlərini ifadə etdilər. Polis bizim sayəmizdə onlara toxunmadı, halbuki toxuna bilərdi. Məqsəd insanları döydürməkdir, məqsəd başına dubinka vurmaqdır, yoxsa mövqe, baxış ifadə etmək? Bu məqsəd fərqi də bizi başqalarından fərqləndirir. Biz Azərbaycan vətəndaşını bir – birinə dalaşdırmayacağıq. Bəzi siyasi adamlar var ki, polisi bir tərəfdə qoyur vətəndaşı bir tərəfdə, sonra döyüşdürür, elə bil insanlar deyil, heyvandırlar. İt döyüşləri təşkil edirlər elə bil, biz bu yolu getməyəcəyik. Kim onu istəyirsə yanılır. Bəzi adamlar kəskin ifadələrimə görə tanıyırlar və bu mövzuda, bu məsələdə mənim yanaşmam kəskindir. Biz vətəndaş qarşıdurmasını istəmirik. Onu kim yaradacaqsa, İlham Əliyev olursa olsun və ya hər hansı avantürist olursa olsun, biz ona getməyəcəyik.
Azadlıq radiosu:
- Mən doğru anladım? Siz vətəndaşların etiraz hüququndan istifadə etməsini it döyüşü ilə müqayisə etdiniz?
İlqar Məmmədov:
- Qətiyyən yox, bəzi adamlar var ki, onlar kənarda durub sevirlər polislə vətəndaşları dalaşdırmağı. Bu siyasətin biz əleyhinəyik. Adi vətəndaşlar, polis də bizim vətəndaşımızdır. Siyasət elə qurulmalıdır ki, onlar bir – biri ilə toqquşmasınlar. Prezident, iqtidar polisi insanları döymək vasitəsi kimi görürsə və ya hər hansı bir siyasətçi, əks tərəfdən olan siyasətçi insanları polisə döydürülmə vasitəsi kimi görürsə onlar hər ikisi bizim üçün məqbul olan tərəf deyillər. Biz belə baxmırıq insanlara
Azadlıq radiosu:
- Siz etirazınızı necə ifadə edirsiniz?
İlqar Məmmədov:
- Biz sözümüzlə, fəaliyyətimizlə, küçə etirazı lazım olanda onu da edirik, məsələn Rusiya Gürcüstana qarşı işğala başlayanda Azərbaycanda iki dəfə piket keçirildi Rusiya səfirliyi qarşısında, düzdür polis bizi bir az itələdi, amma hər halda biz getdik ora. Gələn dəfə daxili siyasətdə ehtiyac olarsa biz o etirazları edərik. Amma biz boş yerdə, vacib olmayan dönəmdə, vacib olmayan məqamda kütləvi etirazların əleyhinəyik.
Azadlıq radiosu:
- O məqamı kim seçir?
İlqar Məmmədov:
- Özümüz. Öz təfəkkürümüzə, öz fikrimizə, baxışlarımıza əsaslanaraq. Biz REAL olaraq bir ara düşündük ki, onu bir azdan davam da edəcəyik, Azərbaycanın rayonlarında görüşlər keçirək. Biz bunu elan da etdik, getdik görüşlərimizi keçirdik də və bir nəfər polis, bir nəfər başqası gəlib toxunmadı. Elə də adamlar var ki, qurumlar var ki, hər belə cəhdi ki əzildiklərini göstərmək üçün fürsət kimi istifadə edirlər. Bu siyasi üslubdur, sən nə kimi görünmək istəyirsən, əzilən bir tərəf kimi görünmək istəyirsənsə onda bu siyasi xətdir, onda sən hər addımını bilərəkdən elə quracaqsan ki, işin dava ilə nəticələnsin
Azadlıq radiosu:
- Siz etiraz aksiyalarınız barədə dediniz amma belə bir irad irəli sürülə bilər ki sizə, bilmirəm bu mövqe nə dərəcədə populyardır, bu ölkədə siyasi hakimiyyətə etiraz etməkdən çəkinənlər adətən başqa ölkələrin siyasi hakimiyyətlərinə etiraz etməklə məşğuldurlar. Siz etiraz aksiyanızı Rusiya səfirliyinin qarşısında keçirməklə özünüzü əvvəlcədən bir qədər sığortalayırsınız.
İlqar Məmmədov:
- Yox, biz başqa yerlərdə də etiraz aksiyaları keçirə bilərik. Keçən il Vaşinqtonda Azərbaycan Xarici İşlər Nazirinin müavini idi, bizim səfir idi, təbliğatı konfrans qurmuşdular. Azərbaycan diktatura rejimini guya təbliğ edirdilər. Mən iştirak etdim, Vaşinqtonda 200 nəfərlik tədbir idi,
«BİZ SEÇKİLƏRDƏ QALİB GƏLƏCƏYİK»
Azadlıq radiosu:
- Biz mövzudan uzaqlaşırıq. Söhbət küçə aksiyalarından gedir. Əgər söhbət Rusiyanın Gürcüstana müdaxiləsindən gedirsə siz Rusiyaya etiraz etmək üçün küçəyə çıxmağa hazırsınız, amma Azərbaycan vətəndaşlarının haqqının pozulmasından gedirsə
İlqar Məmmədov:
- Siz neçə ildir jurnalist işləyirsiniz? Azmı görmüsünüz məni müxtəlif etiraz tədbirlərində?
Azadlıq radiosu:
- Olub vaxtilə.
İlqar Məmmədov:
- İndi də var. Keçən il siyasi şəxslərdən bir tək mən idim o etiraz aksiyasının başında duran və etiraz aksiyasına istiqamət verən.
Azadlıq radiosu:
- Biz bunu xoş təsadüf adlandıraq?
İlqar Məmmədov:
- Necə istəyirsiniz.
Azadlıq radiosu:
- Bəxtiyar yazır, bu brend REAL adından başqa nədən ibarətdir? REAL üzvləri bir –birlərinə nə verir? Hər bir REAL üzvü ayrı – ayrılıqda öz resurslarını gücləndirmək əvəzinə eyni resurslara yönəltmədimi?
İlqar Məmmədov:
- Bizim mövqeyimiz var və bu mövqe bizim əsas brendimizdir. O mövqenin də müxtəlif detalları var. Mənim hər həftə müsahibələrim olur. Dünyada, Azərbaycanda hər hansı mövzuda məndən rəy soruşurlar, rəy alırlar media mənsubları. Bunlar hamısı toplanaraq bizim mövqeyimizdir. Mən əgər tutaq ki, REAL – in təmsilçisi kimi danışıramsa deməli bu bizim mövqeyimizdir. Hər kəs bunu bilsin, tək mən yox, Erkin Qədirli, Emil Hüseynov, Natiq Cəfərli və başqaları bizdən kim danışırsa REAL – ın həmtəsisçisi kimi, bilin ki, bu bizim mövqeyimizdir. Siz google-da axtarsanız açar sözlə bizim ən müxtəlif mövzularda mövqeyimizlə tanış ola bilərsiniz.
Azadlıq radiosu:
- Elnur yazır, İlqar bəy, parlamentdə yenə kütləvi saxtakarlıqlar olsa parlamentə mandat almanıza mane olan olmasa parlamentə gedəcəksinizmi? Hər iki halda mövqeyinizi əsaslandırın, xahiş edirəm.
İlqar Məmmədov:
- Biz seçkilərdə o dairələrdə ki gedəcəyik, qalib gəlmək məqsədi ilə gedirik. Biz sadəcə tanışlıq məqsədi ilə getmirik. Biz kifayət qədər seçici ilə tanışıq, seçicilər də bizimlə tanışdır. Biz əgər namizəd irəli sürürüksə həmin dairədə qalib gəlmək istəyirik.
Azadlıq radiosu:
- Nurlana da bu mövzuda sual göndərir, İlqar müəllimə sualım var, bilirik ki REAL – ın həmtəsisçilərindən üçü artıq bu ilki parlament seçkilərinə namizədliklərini irəli sürəcəklərini bildiriblər. Əgər REAL milli parlamentimizdə təmsil olunarsa və bu beş il müddət ərzində parlamentimizdə siyasi partiyaların fraksiyası mövcud olarsa REAL hər hansı fraksiyaya qoşulub, qoşulmamağı məqsədə uyun hesab edərdimi? Parlament daxilində hansı siyasi partiya ilə əməkdaşlıq etməyi REAL görər?
İlqar Məmmədov:
- Bu sual çox qabağa gedir. Hələ bir yerimizi udaq, o qalibiyyətimizi qoruyub, parlamentdə təmsil olunaq sonra o məsələlərə gedərik, indidən o barədə danışmaq qeyri – ciddi olardı. O ki qaldı bizim qalib gələcəyimiz təqdirdə nə edəcəyimizə, seçkilərə hər bir siyasi qurum, hər bir siyasi birlik en qədər namizəd verir. Biz də düşünürük ki, namizəd verdiyimiz bütün dairələr üzrə qalib gəlmək istəyirik və qalib gələcəyik. Amma ki, heç başqa ölkələrdə hakim partiyalar da namizəd verdikləri bütün dairələri uda bilmirlər. Burada müəyyən amillər qarışır. Yəni ki, seçki prosesi gözlənilməzdir, seçicilər hərdən belə səs verirlər, elə səs verirlər, amma hər halda biz yer qazansaq parlamentdə və o yerləri bizdən alsalar, biz bu qalibiyyətimizi sübut edə biliriksə mən düşünürəm ki, bizim reaksiyamız indiyə qədər siyasi partiyaların sərgilədiyi reaksiyadan fərqli olacaq və daha kəskin olacaq.
«BİZƏ EVDƏ OTURAN SEÇİCİNİ QAZANMAQ LAZIMDIR»
Azadlıq radiosu:
- Yəni o zaman küçəyə çıxmaq olar, eləmi?
İlqar Məmmədov:
- Küçəyə də çıxacağıq.
Azadlıq radiosu:
- Hələ ki, problemlərlə başqaları üzləşir, siz küçəyə çıxmırsınız, amma
İlqar Məmmədov:
- Mən müxalifət partiyasının sədr müavini kimi dəfələrlə etiraz aksiyalarında iştirak etmişəm, dəfələrlə əlbəyaxa da olmuşuq, polis bizə hücum da edib, o cümlədən müxalifətin birgə aksiyalarında. Bu irad qəbul deyil. Biz əvvəllər də çıxmışıq, amma küçələrə çıxmağı siyasi fəaliyyətin zirvəsi hesab etmək olmaz. Siyasi fəaliyyət beyinlərə aiddir, ayaqlara aid deyil, dabanlara aid deyil. İnsanlar çox vaxt siyasi fəaliyyəti dabanlarla səhv salırlar. Biz beyinləri çalışdırırıq. İlk öncə beyinləri. Biz insanlara deyirik ki, İlham Əliyev Azərbaycanın cümhuriyyətçi dəyərlərini sarsıdır, Azərbaycanda monarxiya qurmaq istəyir, Azərbaycan iqtisadiyyatını təkəlçilik üzrə qurur.
Azadlıq radiosu:
- Aydındır siz nə demək istəyirsiniz, amma sizin dediklərinizi siyasi partiyalar deyiblər
İlqar Məmmədov:
- Deməyiblər.
Azadlıq radiosu:
- Səs də qazanıblar seçkilərdə, iddia edirlər ki, o səsləri seçkilərdə qazanıblar.
İlqar Məmmədov:
- Mən o partiyaların birinin sədr müavini idim. Mən bilirəm bizim fərqimiz nədədir. İndiyə qədər biz bir neçə mövzuda Türkiyə - Ermənistan dialoqu barədə nə yazmışdıq sentyabrda yüzəyüz baş verdi. Biz hökuməti tənqid edirdik. Mən şəxsən öz evimdə, balkonumdan türk bayrağı asmışdım, Bakıda türk bayrağını atanda. Bu bizim mövqeyimiz idi. Bunu heç də hər partiya göstərmədi. Heç bir partiya sədri gedib öz balkonundan türk bayrağı asmadı.
Azadlıq radiosu:
- Amma küçəyə çıxıb, yürüş etdilər.
İlqar Məmmədov:
- Söhbət gedir partiya fəaliyyətindən.
Azadlıq radiosu:
- Siz öz balkonunuzdan etiraz edirsiniz, eləmi?
İlqar Məmmədov:
- Ondan başqa, beyinləri çalışdırmaq lazımdır. Pensiya haqqında islahat, hansı partiya mükəmməl sənəd ortalığa qoydu. Biz mükəmməl sənəd qoyduq ortaya. O pensiya islahatını kökündən təhlil edən, onun prinsiplərini xalqa açıqlayan və Azərbaycan xalqına ziyanını göstərən mükəmməl sənəd qoyduq ortaya. Bizim yolumuz budur, biz bu yolla gedəcəyik. Beyinləri çalışdıracağıq.
Azadlıq radiosu:
- Sizin də üzv olduğunuz partiya vaxtilə o sənədləri ortaya qoyub. 2005 –ci il seçkilərindən əvvəl də sənədlərlə çıxıb, çıxış edənlər var idi, veb saytlarında o sənədləri qoyanlar var idi. Hansının mükəmməl olduğunu heç kim deyə bilməz.
İlqar Məmmədov:
- Kifayət qədər olmayıb. Kifayət qədər beyin çalışdırmayıblar. Mən də etiraf edirəm - indiki siyasi partiyalar da, hamı anlasın ki Azərbaycanda siyasi proses beyinlərdə baş verməlidir, ilk öncə. Geniş kütlə, nəhəng kütlə siyasi prosesə qatılmalıdır, intellektual baxımdan. Bizdə seçkilərdə az adam iştirak edir, çünki seçkiyə qatqı yoxdur, iştirak yoxdur. Seçicilərin üçdə ikisi 2005 –də evdə oturdu, heç məntəqəyə getmədi.
Azadlıq radiosu:
- Siz deyirsiniz onları cəlb edəcəksiniz.
İlqar Məmmədov:
- Biz elə siyasi partiyalar var, onları tam dəstəkləyirik və onların xəttini tam anlayırıq, o cümlədən müxalifət partiyaları. Onlar həmin o seçkiyə daim gedən üçdə bir seçicinin arxasınca gedirlər, onu cəlb etmək istəyirlər, onu saxlamaq istəyirlər. Bu məntiqlidir, ağıllıdır, özünə görə. Bizim istədiyimiz üçdə iki seçicidir, hansı ki evdə oturur.
